کلمه جو
صفحه اصلی

دوزخ


مترادف دوزخ : آتش، جهنم، درک، سقر، نار، نیران، هاویه

متضاد دوزخ : بهشت، فردوس

فارسی به انگلیسی

hell, hades, inferno, perdition, pit

hell


hell, inferno, perdition, pit


فارسی به عربی

جحیم

مترادف و متضاد

acheron (اسم)
عالم اسفل، دوزخ، رودخانهء افسانهای در عالم اسفل

tartarus (اسم)
عالم اسفل، دوزخ، جهنم

hell (اسم)
عالم اسفل، دوزخ، جهنم، عالم اموات

inferno (اسم)
دوزخ، جهنم، جای دوزح مانند و وحشتناک

pandemonium (اسم)
دوزخ، غوغا، مرکز دوزخ، کاخ شیطان

gehenna (اسم)
دوزخ، جهنم، محبس

آتش، جهنم، درک، سقر، نار، نیران، هاویه ≠ بهشت، فردوس


فرهنگ فارسی

در آیین زردشتی جایی است در جهان دیگر که در آنجا گناهکاران جزای کارهای بد خود را ببینند و آن محلی است سخت عمیق همچون چاهی بسیار تاریک و سرد و دارای دمه و متعفن .جانوران موذی که کوچکترین آنها ببلندی کوه است به تنبیه روان بدکاران مشغولند.تشنگی گرسنگی نگونسار آویخته شدن میخ چوبین بر چشم فرو رفتن پستان ( زن ) بر تنور گرم چسبیدن بپستان آویخته شدن زبان بریده شدن و غیره از انواع شکنجه های دوزخیانست . توضیح دوزخ معادل جهنم است با عتقاد مسلمانان و آن محلی است پراز آتش و مملو از جانوران موذی که گناهکاران را در آنجا بسزایاعمال خود رسانند.
جای بسیاربدوسو ان، جای گناهکاران، جهنم، سقر

فرهنگ معین

(زَ ) [ په . ] (اِمر. ) جهنم .

لغت نامه دهخدا

دوزخ. [ زَ ] ( اِ ) جهنم. ( لغت محلی شوشتر ). جهنم به عقیده همه ادیان ، جایی در جهان دیگر که بزه کاران را در آنجا به انواع عقوبت کیفر دهند. ( یادداشت مؤلف ). نقیض بهشت و نام درکات سبعه آن چنین است : 1 - جهنم ، جای اهل کبایر که بی توبه مرده اند. 2 - لظی ، جای ستاره پرستان. 3- حطمة، جای بت پرستان. 4 - سعیر؛ مکان ابلیس و متتابعان او. 5 - سقر، جای ترسایان. 6 - جحیم ، محل مشرکان. 7 - هاویه ، منزل منافقان وزندیقان و کفار. ( از آنندراج ). جای عذاب کافران. ( شرفنامه منیری ) ( از برهان ). در آیین زردشتی ، جایی است در جهان دیگر که در آنجا گناهکاران جزای کارهای بدخود بینند، و آن محلی است سخت عمیق همچون چاهی بسیار تاریک و سرد دارای دمه و متعفن و جانوران موذی که کوچکترین آنها به بلندی کوه است به تنبیه روان بدکاران مشغولند. تشنگی ، گرسنگی ، نگونسار آویخته شدن ، میخ چوبین بر چشم فرورفتن ، پستان ( زن ) بر تنور گرم چسبیدن ، به پستان آویخته شدن ، زبان بریده شدن و غیره از انواع شکنجه دوزخیان است. دوزخ معادل جهنم است به اعتقاد مسلمانان ، و آن محلی است پر از آتش و مملو از جانوران موذی که گناهکاران را در آنجا بسزای اعمال خود رسانند. ( از دایرة المعارف فارسی ). مقابل بهشت. جهنم و سقر. محل گناهکاران و مشرکان در آن عالم. ( ناظم الاطباء ). در آیین زردشت برای دوزخ سه طبقه قائل شده اند. روان گناهکار پس از رسیدن به سر پل چنوت ( صراط )در گام اول به دژمت ( پندار بد ) در گام دوم به دژوخت ( گفتار بد ) و در گام سوم به دژورشت ( کردار بد ) داخل شود، سپس از این مهالک گذشته به فضای تیرگی بی پایان درآید و در آنجاست دوژنگه ؛ یعنی جهان زشت که درفارسی دوزخ شده است. ( از یشتها ج 2 ص 170 ). هاویه. ( مجمل اللغة ). حنابیر. موبق. زقر. عجوز. فلق. لَظی ̍.نهابر. ( منتهی الارب ). جهنم. حطمه. سقر. سعیر. هاویه. ( منتهی الارب ) ( دهار ). زبانیه. ( دهار ) :
مکن خویشتن از ره راست گم
که خود را به دوزخ بری بافدم.
رودکی.
و هر گه که تیره بگردد جهان
بسوزد چو دوزخ شود بادغر.
خسروی.
هر آن کس که پیش من آید به جنگ
نبیند به جز دوزخ و گور تنگ.
فردوسی.
بهشت است و هم دوزخ و رستخیز
ز ننگ و ز بد نیست ما را گریز.
فردوسی.
همان زشت شد خوب و شد خوب زشت

دوزخ . [ زَ ] (اِ) جهنم . (لغت محلی شوشتر). جهنم به عقیده ٔ همه ٔ ادیان ، جایی در جهان دیگر که بزه کاران را در آنجا به انواع عقوبت کیفر دهند. (یادداشت مؤلف ). نقیض بهشت و نام درکات سبعه ٔ آن چنین است : 1 - جهنم ، جای اهل کبایر که بی توبه مرده اند. 2 - لظی ، جای ستاره پرستان . 3- حطمة، جای بت پرستان . 4 - سعیر؛ مکان ابلیس و متتابعان او. 5 - سقر، جای ترسایان . 6 - جحیم ، محل مشرکان . 7 - هاویه ، منزل منافقان وزندیقان و کفار. (از آنندراج ). جای عذاب کافران . (شرفنامه ٔ منیری ) (از برهان ). در آیین زردشتی ، جایی است در جهان دیگر که در آنجا گناهکاران جزای کارهای بدخود بینند، و آن محلی است سخت عمیق همچون چاهی بسیار تاریک و سرد دارای دمه و متعفن و جانوران موذی که کوچکترین آنها به بلندی کوه است به تنبیه روان بدکاران مشغولند. تشنگی ، گرسنگی ، نگونسار آویخته شدن ، میخ چوبین بر چشم فرورفتن ، پستان (زن ) بر تنور گرم چسبیدن ، به پستان آویخته شدن ، زبان بریده شدن و غیره از انواع شکنجه ٔ دوزخیان است . دوزخ معادل جهنم است به اعتقاد مسلمانان ، و آن محلی است پر از آتش و مملو از جانوران موذی که گناهکاران را در آنجا بسزای اعمال خود رسانند. (از دایرة المعارف فارسی ). مقابل بهشت . جهنم و سقر. محل گناهکاران و مشرکان در آن عالم . (ناظم الاطباء). در آیین زردشت برای دوزخ سه طبقه قائل شده اند. روان گناهکار پس از رسیدن به سر پل چنوت (صراط)در گام اول به دژمت (پندار بد) در گام دوم به دژوخت (گفتار بد) و در گام سوم به دژورشت (کردار بد) داخل شود، سپس از این مهالک گذشته به فضای تیرگی بی پایان درآید و در آنجاست دوژنگه ؛ یعنی جهان زشت که درفارسی دوزخ شده است . (از یشتها ج 2 ص 170). هاویه . (مجمل اللغة). حنابیر. موبق . زقر. عجوز. فلق . لَظی ̍.نهابر. (منتهی الارب ). جهنم . حطمه . سقر. سعیر. هاویه . (منتهی الارب ) (دهار). زبانیه . (دهار) :
مکن خویشتن از ره راست گم
که خود را به دوزخ بری بافدم .

رودکی .


و هر گه که تیره بگردد جهان
بسوزد چو دوزخ شود بادغر.

خسروی .


هر آن کس که پیش من آید به جنگ
نبیند به جز دوزخ و گور تنگ .

فردوسی .


بهشت است و هم دوزخ و رستخیز
ز ننگ و ز بد نیست ما را گریز.

فردوسی .


همان زشت شد خوب و شد خوب زشت
شده راه دوزخ پدید از بهشت .

فردوسی .


به پاسخ چنین گفت با شهریار
که دوزخ مرازین سخن گشت خوار.

فردوسی .


برین نیز هم خشم یزدان بود
روانت به دوزخ به زندان بود.

فردوسی .


زمین او چو دوزخ و ز تفشان
چو موی زنگیان شده گیای او.

منوچهری .


وگر اجزای جودش را گذر باشد به دوزخ بر
گلاب و شهد گرداند حمیمش را و غساقش .

منوچهری .


به بلخ اندر به سنگی برنوشته ست
که دوزخ عاشقان را چون بهشت است .

(ویس و رامین ).


هر کس که آن را از فلک و کواکب و بروج داند... جای وی دوزخ بود. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 93).
گر آتش نمودی به دارنده راه
نبودی به دوزخ درش جایگاه .

اسدی .


در فردوس به انگشتک طاعت زن
برمزن مشت معاصی به در دوزخ .

ناصرخسرو.


هل تا بکشد به مکر زی دوزخ
دیو از پی خویشتن لگامش را.

ناصرخسرو.


گر بترسی ز تافته دوزخ
از ره طاعت خدای متاب .

ناصرخسرو.


چون دوزخی گر ابر سیاه وپرآتش است
زو بوستان چرا که بهشتی لقا شده ست .

ناصرخسرو.


دود دوزخ نبیند آنچه سخی
بوی جنت نیابد آنچه بخیل .

ناصرخسرو.


هرکش امروز قبله مطبخ شد
دان که فرداش جای دوزخ شد.

سنایی .


گردون نگری ز قد فرسوده ٔ ماست
جیحون اثری ز اشک پالوده ٔ ماست
گر سمرقند جنت دنیاست
بی تو دوزخ بود سمرقندم .

سوزنی .


یکی دوزخی باشدی سهمناک
که دوزخ از آسیب آن باشدی .

انوری .


بر سر دوزخت کند حور بهشت مالکی
در بر آتشت کند حوت فلک سمندری .

خاقانی .


روان صاحب الاعراف موقوف است تا محشر
میان جنت و دوزخ که تا رایت چه فرماید.

خاقانی .


جنت ز شرم طلعت او گشته خاربست
دوزخ ز گرد ابلق او گشته گلستان .

خاقانی .


عشق آتشی است کاَّتش دوزخ غذای اوست
پس عشق روزه دار و تو در دوزخ هوا.

خاقانی .


دوزخ شرری ز رنج بیهوده ٔ ماست
فردوس دری ز وقت آسوده ٔ ماست .

خیام .


در درکات دوزخ ... معذب می دارند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص ).
آتش صبحی که در این مطبخ است
نیم شراری ز تف دوزخ است .

نظامی .


نشسته گوهری در بیضه ٔ سنگ
بهشتی پیکری در دوزخ تنگ .

نظامی .


زآتش دوزخ که چنان غالب است
بوی نبی شحنه ٔ بوطالب است .

نظامی .


گفت می خواهد خدا ایمان تو
تا رهد از دست دوزخ جان تو.

مولوی .


گفتش ای جان صعب تر خشم خدا
که از آن دوزخ همی لرزد چوما.

مولوی .


بی تو گر در جنتم ناخوش شراب سلسبیل
با تو گر در دوزخم خرم هوای زمهریر.

سعدی .


حوران بهشتی را دوزخ بود اعراف
از دوزخیان پرس که اعراف بهشت است .

سعدی .


مگر کاین سیه نامه ٔ بی صفا
به دوزخ رود لعنتش از قفا.

سعدی (بوستان ).


بگفت ای پسر قصه بر من مخوان
به دوزخ در افتادم از نردبان .

سعدی (بوستان ).


زن بد در سرای مرد نکو
هم در این عالم است دوزخ او.

سعدی (گلستان ).


- دوزخ پیش کسی آوردن ؛ مشکلات و دشواریهای بسیار بر او عرضه کردن :
چون برون آیم از این پرسم از حال و ز کار
دوزخی پیش من آرند پر از دود سیاه .

فرخی .


- هفت دوزخ ؛ طبقات سبعه ٔ دوزخ که عبارتند از: جهنم ، لظی ، حطمه ، سعیر، سقر، جحیم ، هاویه . (از غیاث ) :
باکش ز هفت دوزخ سوزان نی
زهرا چو هست یار و مددکارش .

ناصرخسرو.


در هفت دوزخ از چه کنی چارمیخشان
ویل لهم عقیله ٔ من بس عقابشان .

خاقانی .


کز یک دم خویش هفت دوزخ
در جنب نه آسمان نهادم .

عطار.


|| محل عذاب . (ناظم الاطباء). جای دودناک و دودزده ٔ تیره . (آنندراج ) (انجمن آرا).
- دوزخ گوگرد ؛ جایی که بر اثر سوختن گوگرد تیره و تاریک و دودناک شده است :
دوزخ گوگرد شد این تیره دست
ای خنک آن کس که سبک تر گذشت .

نظامی .


|| اخلاق زشت . (آنندراج ) (انجمن آرا). || رشک و حسد و رقابت . (ناظم الاطباء). || رنج . (برهان ). سختی و درشتی و رنج . (لغت محلی شوشتر) (ناظم الاطباء). || شکم . || مصاحب و رفیق بد. (ناظم الاطباء). کنایه از صحبت ناجنس نزد عشاق . (لغت محلی شوشتر) (از برهان ). || در لهجه ٔ امروز آذربایجان [ خلخال ] دام مخصوصی را گویند که برای شکار پرندگان تعبیه کنند.

فرهنگ عمید

جای بسیار بد و سوزان، جای گناهکاران در قیامت، جهنم، سقر.

دانشنامه عمومی

دوزخ یا جهنم در بسیاری عقاید مذهبی و اسطوره ای، مکانی برای عذاب ابدی، اغلب پس از رستاخیز، در زندگی پس از مرگ است. از دیدِ بیشترِ ادیان ابراهیمی، دوزخ جایی برای مجازات است.
بهشت
سقر
مسئله دوزخ
توسل به ترس
لعنت
جهنم دره
واژه دوزخ پارسی گرفته شده از واژه پهلوی دُژ-اَخو و آن اشتقاق یافته از واژه دُژنگه است. در آیین زرتشت برای دوزخ سه طبقه قایل شده اند. روان گناهکار پس از رسیدن به سر پل چنوت (صراط) در گام اول به دژمت (پندار بد) در گام دوم به دژوخت (گفتار بد) و در گام سوم به دژورشت (کردار بد) داخل شود، سپس از این مهالک گذشته به فضای تیرگی بی پایان درآید و در آنجاست دوژنگه، یعنی جهان زشت، که در پارسی دوزخ شده است.
جهنم، واژه ای است عبری (به عبری: גי(א)-הינום) - (به انگلیسی: Gêhinnôm) گِ + هینوم = درهٔ هینوم، که دره ای است در اطراف اورشلیم که راه به سمت بیت لحم از آنجا پیموده می شود. در گذشته های دور، کودکان در آنجا برای خدایی به نام مولوخ (ارمیا ۷:۳۱) قربانی می شدند و بعدها «یوشیا» حاکم یهودیه، این قربانگاه را به مزبله تبدیل کرد، و آتشی دائمی در آن برافروخت تا کثافات و لاشهٔ حیواناتی که در آن افکنده می شد، سوزانده و نابود شود. این آتش تجسمی شد برای دوزخ (شئول در عبری)، و مکانی برای محکومیت و نابودی گناهکاران(متی ۱۸:۸).
تصویر اولیهٔ دوزخ نزد اقوام بدوی (افریقایی ها، مغول ها، نورس ها و ژرمن ها، بومیان آمریکا، اسکیموها و…) جهانی مشابه همین جهان بود که افراد در آن به همین زندگی ادامه می دهند، بی قضاوت و ثواب و عقابی، بلکه هر کس هر چه در اینجا بوده و هر شأن اجتماعی که داشته، آن جا هم همان خواهد بود. هر چند به طور کل، آن جهان غم انگیزتر و تاریک تر از این جهان است.

دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:جهنم

دوزخ (اخترفیزیک). دوزخ (اخترفیزیک)(inferno)
در اختر فیزیک، یکایی برای توصیف دمای درونی ستاره. یک دوزخ (ایفرنو) برابر ۱ میلیارد درجۀ کلوین، و تقریباً ۱میلیارد درجۀ سلسیوس است.

نقل قول ها

دوزخ (فیلم ۲۰۱۶). دوزخ (به انگلیسی: Inferno) یک فیلم آمریکایی در سبک مهیج معمایی، به نویسندگی دیوید کپ و کارگردانی ران هاوارد است که بر اساس رمانی با همین نام در سال ۲۰۱۳ و به قلم دن براون ساخته شده است.

جدول کلمات

هاویه

پیشنهاد کاربران

دوزخ:
دکتر کزازی در مورد واژه ی " دوزخ" می نویسد : ( ( دوزخ در پهلوی دشوخ dušox بوده است که ریختی است از دژ اخو duj - axw به معنی زندگانی بد ، وارونه ی وهیشت اخو wahšīt –axw که به معنی زندگی نیکوست و در پارسی در ریخت " بهشت " به کار می رود . ) )
( ( همه سوی دوزخ نهادید روی
سپردید دلها به گفتار اوی ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 303. )



کلمات دیگر: