کلمه جو
صفحه اصلی

گاز طبیعی

فارسی به انگلیسی

natural gas

دانشنامه عمومی

گاز طبیعی (به انگلیسی: Natural gas) که معمولاً گاز گفته می شود نوعی سوخت فسیلی گازی شکل است. گاز طبیعی سوختی است که معمولاً اثرات زیان آور کمتری نسبت به سوخت های فسیلی دارد و جزء منابع تجدیدناپذیر می باشد.
مجله ندای گاز شماره ۸
ماهنامه ترویجی سبزینه - شماره اول
در حال حاضر ۲۴ درصد مصرف جهانی انرژی را گاز طبیعی تشکیل می دهد که با آهنگ ۲٫۴ درصد در حال رشد است.
گاز طبیعی دارای تاریخی چند هزار ساله است. تقریباً در سال ۹۴۰ قبل از میلاد، مردمان سرزمین چین با استفاده از نی های تو خالی گاز طبیعی را از محل آن در خشکی به ساحل رسانده و از آن برای جوشاندن آب دریا و استحصال نمک استفاده می کردند. برخی از صاحب نظران بر این باورند که چینی ها چاه های گاز را حتی تا عمق ۶۰۰ متری نیز حفر می کردند. همچنین حفر چاه های گاز در ژاپن در حدود سال ۶۰۰ پیش از میلاد گزارش شده است. سایر تمدن های باستانی نیز خروج گاز از زمین را متوجه شده و دریافته بودند که قابل اشتعال است و می سوزد؛ لذا معابدی برای محصور نگه داشتن این «شعله های جاودان» پر رمز و راز که بازدیدکنندگان به دیده احترام به آن ها می نگریستند بنا شد. گزارش های مختلفی از ستون های آتش و آبی جوشان و سحرآمیز که مانند روغن شعله ور می شد به ثبت رسیده است. اما اهمیت گاز طبیعی به عنوان سوخت مورد استفاده در زندگی بشر از اوایل دهه ۱۹۳۰ آغاز شد. در اواخر قرن بیستم مشخص شد که گاز طبیعی در بخش اعظم جهان صنعتی به یک منبع انرژی بسیار ضروری و حیاتی مبدل شده است. زغال سنگ در قرن نوزدهم انقلاب صنعتی را سبب شد و نفت خام که سوخت قرن بیستم بود باعث توسعه اقتصادی در جهان شد.
میلیون ها سال قبل، گاز طبیعی و نفت خام در اثر تجزیه و فاسد شدن گیاهان و اجساد حیوانات در ته دریاها و اقیانوس های قدیمی به وجود آمد. بخش اعظم این مواد ارگانیک در هوا تجزیه (اکسیده) و وارد جو شد؛ ولی بخشی دیگر قبل از تجزیه، مدفون یا وارد آب های راکد و فاقد اکسیژن شده و از اکسیده شدن آن ها جلوگیری به عمل آمد.گاز طبیعی عمدتاً از متان (CH4) یعنی ساده ترین نوع هیدروکربن و هیدروکربن های پیچیده تر و سنگین تری چون اتان (C2H6)، پروپان (C3H8) و بوتان (C4H10) تشکیل شده است. در این میان گاز اتان برخی از میدان ها درصد قابل ملاحظه ای (تا حدود ۱۰٪ یا کمی بالاتر) را تشکیل می دهد. حال آنکه گازهای سنگین تر اجزای بسیار کوچکی را در ترکیب گاز طبیعی شامل می شوند همچنین ترکیباتی از قبیل H۲S ,CO۲ ،N۲ نیز همراه گاز طبیعی یافت می شوند که درصد آن ها در مخازن مختلف و حتی در قسمت های مختلف از یک مخزن، با یکدیگر متفاوت است. همچنین آب نیز همیشه با گاز طبیعی استخراج شده از مخازن همراه است که در پالایشگاه ها در بخشی به نام واحد نم زدائی، آب و ترکیب های مزاحم که سبب پایین آوردن ارزش حرارتی گاز شده و همچنین مشکلاتی در انتقال و مصرف گاز بوجود می آورند، از گاز طبیعی تفکیک می شوند و پس از آن، گاز به خطوط انتقال و در نهایت به مصرف کنندگان تحویل می شود.

دانشنامه آزاد فارسی

گاز طبیعی (natural gas)
تأسیسات پالایشگاه گازی پاس جنوبی، بوشهر
مخلوطی از گازهای اشتعال پذیر در پوسته زمین، اغلب با نفت خام. گاز طبیعی یکی از سه سوخت فسیلی عمده (گاز، زغال سنگ، و نفت) است که از بقایای اجساد گیاهان و حیوانات به وجود آمده است. گیاهان و حیواناتی که پس از مرگ در لجن و گل و لایِ کف دریا مدفون می شدند، پس از میلیون ها سال، بر اثر گرمای داخلی زمین و فشار صخره های روی آن ها، رفته رفته به هیدروکربن (موادی شامل هیدروژن و کربن) تبدیل شدند. هیدروکربن ها به علت سبکی، به طرف بالا صعود کردند و در زیر صخره های غیرقابل نفوذ گیر افتادند. گاز طبیعی مخلوطی از هیدروکربن ها، عمدتاً شامل ۸۰ درصد متان و نیز اتان، بوتان، و پروپان است. اغلب ذخایر گاز طبیعی زیر بستر دریاها قرار دارند و برای استخراج آن ها از فناوری های حفاری استفاده می کنند. این گاز معمولاً از محل استخراج با لوله کشی به نقاط دیگر منتقل می شود. ممکن است به منظور انتقال و ذخیره، آن را فشرده و تبدیل به مایع کنند. از این رو، غالباً در مناطق دوردست، به ویژه جایی که سوخت های دیگر گران و کمیاب است، به کار می رود. قبل از انتقال گاز، بوتان و پروپان را از آن جدا می کنند و در کپسول های گاز به صورت مایع درمی آورند.


کلمات دیگر: