کلمه جو
صفحه اصلی

فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، نخستین فرهنگ تخصصی علمی ـ کاربردی در موضوع فقه شیعه به زبان فارسی و نظم الفبایی است که با استناد به منابع معتبر فقهی توسط جمعی از پژوهشگران «مؤسّسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السّلام» به ریاست حضرت آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی تدوین و تنظیم شده است.
مدخل های این فرهنگ، شامل اصطلاحات و عناوین کاربردی فقهی بیش از شش هزار خواهد بود که بالغ بر هزار و یکصد عنوان آن در جلد اول فراهم آمده است.
سعی تدوین کنندگان بر این بوده که در عین اتقان علمی و جامعیت موضوعی با توجه به گستره فقه اهل بیت علیهم السلام اختصار و شیوایی بیان نیز رعایت شود تا همه فقه پژوهان ـ به ویژه حوزویان و دانشگاهیان ـ از سرچشمه زلال فقه آل محمد صلوات الله علیهم سیراب گردند.
از آن جا که جواهر الکلام گسترده ترین و جامع ترین متن استدلالی و تفریحی فقه شیعی است و عمده اقوال و استدلال های فقیهان را در خود دارد و نیز در حوزه های علمی شیعه از جایگاهی بس ارجمند برخوردار است ، در فرهنگ فقه به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است ، امّا بی گمان ، تدوین فرهنگی درباره فقه شیعه بدون بهره گیری از دیگر منابع معتبر فقهی که هر یک نمایانگر تلاش بی وقفه فقیهان شیعه و تحوّل فقه شیعی در مراحل مختلف است و نیز بدون استفاده از کتاب هایی که پس از جواهرالکلام نگارش یافته اند، کاری سنجیده و علمی نخواهد بود. از این رو، برای غنا و جامعیت فرهنگ فقه از دیگر منابع معتبر نیز استفاده شده است که در این جابه برخی از مهم ترین آن ها اشاره می کنیم :
المبسوط ، الخلاف ، شرایع الاسلام ، تحریر الاحکام، تذکرة الفقهاء، منتهی المطلب ، جامع المقاصد، الروضة البهیّة ، مسالک الافهام ، مجمع الفائدة والبرهان ، مدارک الاحکام ، الحدائق الناضرة ، مفتاح الکرامة ، العروة الوثقی ، و شروح معروف آن ـ مانند مستمسک ، التنقیح و مهذّب الاحکام ـ، منهاج الصالحین ، تحریر الوسیلة و توضیح المسائل مراجع تقلید.
این اثر در قم توسط انتشارات مؤسّسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام به چاپ رسیده است.

[ویکی نور] فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، تألیف جمعی از پژوهشگران «مؤسّسه دائرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع)»، زیر نظر آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی، از نخستین فرهنگ های تخصصی علمی - کاربردی در موضوع فقه شیعه به زبان فارسی است.
اهمیت و ضرورت تدوین فرهنگ فقه، آن گاه بیشتر رخ می نماید که برای بسیاری از علوم و شاخه های برخی علوم، فرهنگ های تخصصی متعدّدی نگاشته شده است، اما درباره فقه ناب اهل بیت(ع) فرهنگی درخور که تشنگی شیفتگان فقه شیعی را فرو نشاند و از جستجوی فراوان و وقت گیر برای یافتن معنا و اطّلاعاتی کوتاه و اساسی درباره عنوان های فقهی مستغنی سازد، تدوین نیافته و جای آن در میان کتاب های مرجع و فرهنگ های تخصصی خالی است؛ ازاین رو، در این زمان که فقه شیعه از انزوا به در آمده و جامه حکومت و اداره جامعه به تن کرده و به همین دلیل نظر جهانیان، به ویژه ملّت های مسلمان را متوجه خود ساخته است، تدوین چنین فرهنگی و عرضه آن به جامعه علمی و فقاهتی بیش از پیش ضروری می نماید
فرهنگ فقه با بیش از شش هزار عنوان فقهی با نظم الفبایی تنظیم گردیده و سعی شده است در عین اتقان علمی، از نثری روان و ساده و درعین حال، فشرده و مختصر برخوردار باشد؛ تا علاوه بر بهره برداری اهل فن، برای عموم طلاب علوم دینی، دانشجویان و همه علاقه مندان به آگاهی اجمالی از عناوین و مباحث فقهی، قابل استفاده باشد
برخی از مهم ترین منابعی که در این کتاب، مورد استفاده قرار گرفته، عبارت است از: المبسوط، الخلاف، شرائع الإسلام، تحریر الأحکام، تذکرة الفقهاء، منتهی المطلب، جامع المقاصد، الروضة البهیة، مسالک الأفهام، مجمع الفائدة و البرهان، مدارک الأحکام، الحدائق الناضرة، مفتاح الکرامة، الالعروة الوثقی - و شروح معروف آن، مانند مستمسک، التنقیح و مهذّب الأحکام - منهاج الصالحین، تحریر الوسیلة و توضیح المسائل مراجع تقلید
برای آشنایی با محتوا و ویژگی های این اثر، توجه به نکات زیر مفید است:


کلمات دیگر: