شیعه
فارسی به انگلیسی
Shiite, sectarian
Shiite
فرهنگ فارسی
(بطور اطلاق ) کلیه فرق مسلمان که بخدمت بلافصل علی ۴ بن ابی طالب معتقدند و مهمترین آنها ازین قرارند: الف - زیدیه ( ه.م . ) ب - اسماعیلیه یا سبعیه . ج - غلات ( ه.م . ) د - شیعه امامیه یا اثناعشریه . مسلمانان که بخلافت بلافصل علی ۴ بن ابی طالب و یازده تن از فرزندان او ( یکی بعد از دیگری ) معتقدند . توضیح بعد از رحلت رسول ص جمعی از صحابه ابوبکر صدیق را از باب انتساب بقبیله قریش و نسبت با رسول و تقدم در اسلام بخلافت انتخاب کردند . گروهی با این امر از در مخالفت در آمدند از جمله این معترضان علی ۴ بود و جماعتب از صحابه مانند عمار بن یاسر اباذر غفاری سلمان فارسی جابربن عبدالله عباس- ابن عبادالمطلب ابی بن کعب حذیفه و جز آنان با علی موافقت کردند و بدین طریق درست در اوان رحلت رسول ص دسته ای کوچک در امر جانشینی از مسلمانان دیگر جدا شدند و همان هسته ایجاد فرقه ای بزرگ بنام شیعه گردید.ظهور این فرقه با این اعتراض شروع شد ولی بتدریج تعلیمات آنان توسعه یافت و مسئله بزرگتری مطرح شد و آن اینکه امر امامت در صلاحیت عامه نیست یعنی مردم حق تعیین امام و جانشین ندارند بلکه این امر مانند نبوت امری الهی و رکن دین و قا- عده اسلام است و بهمین سبب پیغمبر نسبت بان غفلت نمی روزد و چون تعیین امام از باب حفظ مصالح است براو واجب بود که جانشین خود را تعیین کند. کسی که پیغمبر میبایست بجانشینی خود برگزیند لازم است که معصوم از صغایر و کبایر و از خاندان رسالت باشد و چنین کس علی ۴ بن ابی طالب است که پیامبر او را در غدیر خم علی روس الشهاد بامامت نصب کرد. علی وصی پیامبر و امام بتعیین و نص است و این امر یعنی تعیین ونص شرط اصلی امامت است چنانکه ایمه دیگر نیز هر یک جانشین خود راتعیین کردند . جانشینان علی ۴ یعنی امامان دیگر نیز معصوم از معاصی هستند .هر کس با امام مخالفت کند دشمن خدا و مانند کفار و منافقان دوزخی است مگر آنکه توبه کند . در موضوع اطلاع امام از مغیبات شیعه گویند که امام از [ ما کان و ما سیکون الی یوم الدین ] مطلع است. اساس نظر شیعه بر تعیین امام بوسیله پیامبر و تسلسل امامت در میان فرزندان و جانشینان او استوار است .توضیح اصل کلمه شیعه در عربی بمعنی پیروان و یاران بوده . پیروان خلفای عباسی را در آغاز آل عباس میگفتند و پیروان علی ۴ ابن ابی طالب و معتقدان بامامت آن حضرت و فرزندانش را شیعه آل علی مینامیدند .بعدها کلمه شیعه برای پیروان آل علی علم شد .اصول عقاید شیعه امامیه عبارت است از : ۱ - توحید ۲ - عدل ۳- نبوت ۴ - امامت ۵ - معاد . بدین ترتیب شیعه علاوه بر سه اصل که مورد اتفاق همه فرق اسلامی و شرط اصلی اسلام است دو اصل [ عدل ] و [ امامت ] را نیز افزوده است ( فقط شیخیه [ عدل ] و [ معاد ] را اصلی مستقل نمیدانند ) چنانکه بر فروع نیز دو فرع افزوده اند و فروع دین در نزد شیعه امامیه از این قرار است : ۱ -نماز ۲ - روزه ۳ - حج ۴ - جهاد ۵ - خمس ۶ - زکات ۷ - امر بمعروف ۸ - نهی ازمنکر ۹ - تولی ۱٠ - تبری . ( معنی تولی یعنی اظهار دوستی نسبت بایمه و اهل بیت پیغمبر و تبری یعنی بیزاری نمودن از دشمنان آنان است ). یا شیعه مقتصد . شیعیانی که در اعتقادات خود راه اعتدال روند یا شیعه غالی .
فرقه، گروه، گروهی ازمسلمانان معتقدبخلافت بلافا، صله علی بن ابیطالب واولاد آن حضرت میباشند
( اسم ) ۱ - دوستان یاران پیروان کسی جمع : شیع اشیاع : اکثر شیعه شرک در شرک فنا افتادند . ۲ - گروهی از مسلمانان که معتقد به امامت بلا فضل علی ابن ابی طالب و فرزندان او هستند . توضیح شیعه چنان که گمان می کنند جمع یا اسم جمع نیست . بلکه شیعه بر واحد و تثنیه و جمع و مذکر و مونث بیک لفظ و یک معنی اطلاق میشوند اصل شیعه گروهی از مردم است که انسان را یاری می کند و در گروه او در آید شیعه وی است ( صفت ) منسوب به شیعه یک تن از فرقه شیعه جمع : شیعیان .
درختی که گل آن را زنبور عسل می خورد و شهد آن بهترین شهد هاست و نیز جامه ها را با این گل خوشبوی کنند یا دفعه .
فرقه، گروه، گروهی ازمسلمانان معتقدبخلافت بلافا، صله علی بن ابیطالب واولاد آن حضرت میباشند
( اسم ) ۱ - دوستان یاران پیروان کسی جمع : شیع اشیاع : اکثر شیعه شرک در شرک فنا افتادند . ۲ - گروهی از مسلمانان که معتقد به امامت بلا فضل علی ابن ابی طالب و فرزندان او هستند . توضیح شیعه چنان که گمان می کنند جمع یا اسم جمع نیست . بلکه شیعه بر واحد و تثنیه و جمع و مذکر و مونث بیک لفظ و یک معنی اطلاق میشوند اصل شیعه گروهی از مردم است که انسان را یاری می کند و در گروه او در آید شیعه وی است ( صفت ) منسوب به شیعه یک تن از فرقه شیعه جمع : شیعیان .
درختی که گل آن را زنبور عسل می خورد و شهد آن بهترین شهد هاست و نیز جامه ها را با این گل خوشبوی کنند یا دفعه .
فرهنگ معین
(عَ یا عِ ) [ ع . شیعة ] (اِ. ) ۱ - فرقه ، گروه . ۲ - گروهی از مسلمانان که به امامت امام علی (ع ) و فرزندان او معتقدند.
لغت نامه دهخدا
شیعة. [ ش َ ع َ ] (ع اِ) شیعه . درختی که گل آنرا زنبور عسل می خورد و شهد آن بهترین شهدهاست و نیز جامه ها را با این گل خوشبوی کنند. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء). || دفعه . (از اقرب الموارد).
شیعة. [ ش َی ْی ِ ع َ ] (ع ص ) مشترک و مشاع ، یقال : الدار شیعة بینهم . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).
شیعة. [ ع َ ] (ع اِ) گروه . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ) (ترجمان القرآن جرجانی ص 63) (از اقرب الموارد). || گروه همدل . (دهار) (از مهذب الاسماء). گروه یاران . (مقدمه ٔ لغت میر سیدشریف جرجانی ص 3). قومی وگروهی علیحده که جمع شوند بر امری . (غیاث ). || پیرو و یاران مرد: شیعة الرجل (واحد و جمع و تثنیه و مذکر و مؤنث در وی یکسان است ). (از ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد). پیروان . (مقدمه ٔ لغت میر سیدشریف جرجانی ص 3). انصار. اتباع . (غیاث ). اتباع و انصار و پیروان . تابع و ناصر و پیرو. (واحد و جمع و مذکر و مؤنث یکسان ). (یادداشت مؤلف ). || مذهب دوستداران علی و آل او.پیرو علی علیه السلام . مقابل سنی . (یادداشت مؤلف ).
شیعة. [ ع َ ] (اِخ ) گروهی از هواداران حضرت امیرالمومنین علی بن ابیطالب و حضرت فاطمه و اولاد ایشان سلام اﷲ علیهم اجمعین . ج ، اَشْیاع ، شیَع. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).گروهی از مسلمانان که معتقدند به خلافت بلافصل حضرت علی بن ابیطالب علیه السلام و اولاد طیبین آن بزرگوار سلام اﷲ علیهم اجمعین . (ناظم الاطباء). شیعه در اصطلاح کسانی را می گویند که علی بن ابیطالب پسرعم و داماد پیغمبر را پس از او خلیفه میدانند و عمل آنان را که در سقیفه ٔ بنی ساعده گرد آمدند و ابوبکربن ابی قحافه را به خلافت پیغمبر برگزیدند، تصویب نمیکنند. این اختلاف کلمه پس از مرگ رسول (ص ) و هنگام تعیین جانشین او بین مسلمانان پدید آمد و عده ای بر انتخاب ابوبکر اعتراض کردند. ازجمله ٔ این معترضان علی (ع ) بود و جماعتی از صحابه مانند عماربن یاسر، اباذر غفاری ، سلمان فارسی ،جابربن عبداﷲ، عباس بن عبدالمطلب ، ابی بن کعب حذیفه وجز آنان ، و بدین طریق در اوان رحلت رسول (ص ) دسته ای کوچک در امر جانشینی از مسلمانان دیگر جدا شدند و همان هسته ٔ ایجاد فرقه ای بزرگ بنام شیعه گردید. تعلیمات شیعه بعداً توسعه یافت و مسأله ٔ بزرگتری مطرح شدو آن اینکه امر امامت در صلاحیت عامه نیست یعنی مردم حق تعیین امام و جانشین ندارند بلکه این امر مانند نبوت امری الهی و رکن دین و قاعده ٔ اسلام است و به همین سبب پیغمبر نسبت به آن غفلت نمی ورزد و چون تعیین امام از باب حفظ مصالح است بر او واجب بود که جانشین خود را تعیین کند و کسی که پیغمبر می بایست بجانشینی خود برگزیند لازم است که معصوم از صغایر و کبایر و از خاندان رسالت باشد و چنین کسی علی بن ابیطالب (ع ) است که او را در غدیر خم تعیین کرد. شیعه سپس در طول تاریخ به فرقه های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنان امامیه بوده و سپس اسماعیلیه و زیدیه اند. رجوع به ذیل هر یک از این کلمات شود. ابن ندیم گوید: آنگاه که طلحه و زبیر به مخالفت علی بن ابیطالب (ع ) برخاستند پیروان امیرالمؤمنین به شیعه موسوم گشتند چه خود آن حضرت آنان را «شیعه ٔ من » خطاب فرمود و به طبقات تقسیم کرد: اصفیاء، اولیاء، شرطةالخمیس ، اصحاب . (از فهرست ابن الندیم ). مذهب شیعه پنج فرقه داشته است ، یکی زیدیه و آنان پنج صنف بوده اند. دوم ، کیسانیه و آنان چهار صنف بوده اند. سیم ، عباسیه و آنان دو صنف بوده اند.چهارم ، غالیه و آنان نه صنف بوده اند. پنجم امامیه ، و آنان شش صنف بوده اند. (مفاتیح ). فرقه ای از بزرگان فِرَق اسلامی هستند که علی علیه السلام را پیروی کردند و گفتند بعد از رسول خدا علی امام است به نص آشکار یا پنهانی . و معتقدند که امامت نباید از او و اولادش بدیگران برسد و اگر برسد یا از روی ستم است یا از بیم ، و آنان بیست ودو گروهند که هر گروهی گروه دیگر را تکفیر می کند و اصول شیعه غُلات و زیدیه و امامیه اند.
الف - غُلات هجده فرقه اند:
1 - سبائیه . 2 - کاملیه . 3 - بنائیه . 4 - مغیریه . 5 - جناحیه . 6 - منصوریه . 7 - خطابیه . 8 - غرابیه . 9 - ذمیه . 10 - هشامیه . 11 - زراریه . 12 - یونسیه . 13 - شیطانیه . 14 - رزامیه . 15 - مفوضیه . 16 - بدائیه . 17 - نصیریه . 18 - اسماعیلیه .
ب - زیدیه خود 3 گروه است :
1 - جارودیه . 2 - سلیمانیه . 3 - منیریه . (از کشاف اصطلاحات الفنون ).
شیعه پنج فرقه اند:
اول - که خود 5 فرقه است :
1- ابتریه . 2 - جارودیة. 3 - اخشبیة. 4 - ذکیریه . 5 - خلفیه .
دوم - نیز 5 فرقه است :
1 - کیسانیه . 2 - کربیه . 3 - مختاریه .4 - اسحاقیه . 5 - حربیه .
سوم - غالیه که خود8 شعبه است :
1 - کلابیه . 2 - سبائیه . 3 - منصوریه . 4 - غرابیه . 5 - بزیغیه . 6 - یعقوبیه . 7 - اسماعیلیه . 8 - ازدیه .
چهارم - فقط دو فرقه است :
1 - صاحبیه . 2 - ناصریه .
پنجم - تنها یک فرقه است و آن هم امامیه ٔ اثناعشریه می باشد. (از بیان الادیان ).
آنان که علی رضی اﷲ عنه را پیروی کردند و گفتند او بعد از پیغمبر (ص ) امام است . (از تعریفات جرجانی ) :
من تولی به علی دارم کز تیغش
بر منافق شب و برشیعه نهار آید.
شیعیان مر ناصبی را ازسؤال مشکلات
راست همچون در نواله استخوانند ای رسول .
- شیعه ٔ امامیه (اثناعشریه )؛ فرقه ای از مسلمانان که به خلافت بلافصل علی بن ابیطالب (ع ) و یازده تن از فرزندان او (یکی بعد از دیگری ) معتقدند.
الف - غُلات هجده فرقه اند:
1 - سبائیه . 2 - کاملیه . 3 - بنائیه . 4 - مغیریه . 5 - جناحیه . 6 - منصوریه . 7 - خطابیه . 8 - غرابیه . 9 - ذمیه . 10 - هشامیه . 11 - زراریه . 12 - یونسیه . 13 - شیطانیه . 14 - رزامیه . 15 - مفوضیه . 16 - بدائیه . 17 - نصیریه . 18 - اسماعیلیه .
ب - زیدیه خود 3 گروه است :
1 - جارودیه . 2 - سلیمانیه . 3 - منیریه . (از کشاف اصطلاحات الفنون ).
شیعه پنج فرقه اند:
اول - که خود 5 فرقه است :
1- ابتریه . 2 - جارودیة. 3 - اخشبیة. 4 - ذکیریه . 5 - خلفیه .
دوم - نیز 5 فرقه است :
1 - کیسانیه . 2 - کربیه . 3 - مختاریه .4 - اسحاقیه . 5 - حربیه .
سوم - غالیه که خود8 شعبه است :
1 - کلابیه . 2 - سبائیه . 3 - منصوریه . 4 - غرابیه . 5 - بزیغیه . 6 - یعقوبیه . 7 - اسماعیلیه . 8 - ازدیه .
چهارم - فقط دو فرقه است :
1 - صاحبیه . 2 - ناصریه .
پنجم - تنها یک فرقه است و آن هم امامیه ٔ اثناعشریه می باشد. (از بیان الادیان ).
آنان که علی رضی اﷲ عنه را پیروی کردند و گفتند او بعد از پیغمبر (ص ) امام است . (از تعریفات جرجانی ) :
من تولی به علی دارم کز تیغش
بر منافق شب و برشیعه نهار آید.
ناصرخسرو.
شیعیان مر ناصبی را ازسؤال مشکلات
راست همچون در نواله استخوانند ای رسول .
ناصرخسرو.
- شیعه ٔ امامیه (اثناعشریه )؛ فرقه ای از مسلمانان که به خلافت بلافصل علی بن ابیطالب (ع ) و یازده تن از فرزندان او (یکی بعد از دیگری ) معتقدند.
فرهنگ عمید
۱. گروهی از مسلمانان که معتقد به خلافت بلافصل علی بن ابی طالب و اولاد آن حضرت می باشند.
۲. پیرو.
* شیعهٴ امامیه (اثناعشریه، دوازده امامی ): از فرقه های شیعه که به خلافت بلافصل علی بن ابی طالب و یازده فرزندش، یکی پس از دیگری، معتقدند.
* شیعهٴ اسماعیلیه (باطنیه، سبعیه، هفت امامی ): از فرقه های شیعه که بعد از امام جعفر صادق، اسماعیل فرزند آن حضرت را امام می دانند.
* شیعهٴ زیدیه: از فرقه های شیعه که به جای امام محمد باقر به امامت زید فرزند امام زین العابدین معتقدند. یعنی بعد از فوت امام زین العابدین به جای امام محمد باقر، زید پسر دیگر آن حضرت را امام می دانند.
۲. پیرو.
* شیعهٴ امامیه (اثناعشریه، دوازده امامی ): از فرقه های شیعه که به خلافت بلافصل علی بن ابی طالب و یازده فرزندش، یکی پس از دیگری، معتقدند.
* شیعهٴ اسماعیلیه (باطنیه، سبعیه، هفت امامی ): از فرقه های شیعه که بعد از امام جعفر صادق، اسماعیل فرزند آن حضرت را امام می دانند.
* شیعهٴ زیدیه: از فرقه های شیعه که به جای امام محمد باقر به امامت زید فرزند امام زین العابدین معتقدند. یعنی بعد از فوت امام زین العابدین به جای امام محمد باقر، زید پسر دیگر آن حضرت را امام می دانند.
۱. گروهی از مسلمانان که معتقد به خلافت بلافصل علی‌بن ابیطالب و اولاد آن حضرت میباشند.
۲. پیرو.
⟨ شیعهٴ امامیه (اثناعشریه، دوازده‌امامی): از فرقه‌های شیعه که به خلافت بلافصل علی‌بن ابیطالب و یازده فرزندش، یکی پس از دیگری، معتقدند.
⟨ شیعهٴ اسماعیلیه (باطنیه، سبعیه، هفت‌امامی): از فرقه‌های شیعه که بعد از امام‌جعفر صادق، اسماعیل فرزند آن حضرت را امام میدانند.
⟨ شیعهٴ زیدیه: از فرقه‌های شیعه که به جای امام محمد باقر به امامت زید فرزند امام‌زین‌العابدین معتقدند. یعنی بعد از فوت امام زین‌العابدین به‌جای امام‌محمد باقر، زید پسر دیگر آن حضرت را امام میدانند.
دانشنامه عمومی
شیعه دومین مذهب بزرگ پیروان دین اسلام است. واژه شیعه شکل مختصر «شیعه علی» یعنی پیرو یا حزب علی بن ابیطالب، نخستین امام، می باشد. شیعیان بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از کل جمعیت مسلمانان جهان و ۳۸ درصد جمعیت مسلمانان خاورمیانه را تشکیل می دهند.نبو
هر چند در طول تاریخ شیعه به شاخه های متعدد تقسیم شد، اما امروزه تنها سه دسته اصلی شیعه دوازده امامی، شیعه اسماعیلی و شیعه زیدی وجود دارد. امامیه یا شیعه دوازده امامی بزرگترین شاخه شیعه می باشد و اغلب اصطلاح شیعه به طور پیش فرض برای آن به کار می رود. مذهب شیعه مبتنی بر تفسیری از قرآن و سنت محمد می باشد که از طریق امامان شیعه بیان و تعلیم شده است.
وجه مشترک اعتقادات تمام شیعیان، باور به انتصاب علی بن ابیطالب برای جانشینی محمد، پیامبر اسلام، و امامت پس از وی از سوی خداوند است. شیعیان معتقدند فقط خداست که می تواند شخصی را برای حفظ اسلام، تعلیم شریعت و رهبری امت به عنوان امام نصب نماید.شیعیان دلایل عقلی و نقلی متعددی برای این موضوع بیان می کنند:
خداوند ولی مردم است و هیچ کس غیر از خداوند هیچ حقی به دیگری ندارد حتی بر خود؛ بنابراین لازم است خداوند ولی مردم را معرفی کندو هرکسی که او برگزیند باید اطاعت شود.
هر چند در طول تاریخ شیعه به شاخه های متعدد تقسیم شد، اما امروزه تنها سه دسته اصلی شیعه دوازده امامی، شیعه اسماعیلی و شیعه زیدی وجود دارد. امامیه یا شیعه دوازده امامی بزرگترین شاخه شیعه می باشد و اغلب اصطلاح شیعه به طور پیش فرض برای آن به کار می رود. مذهب شیعه مبتنی بر تفسیری از قرآن و سنت محمد می باشد که از طریق امامان شیعه بیان و تعلیم شده است.
وجه مشترک اعتقادات تمام شیعیان، باور به انتصاب علی بن ابیطالب برای جانشینی محمد، پیامبر اسلام، و امامت پس از وی از سوی خداوند است. شیعیان معتقدند فقط خداست که می تواند شخصی را برای حفظ اسلام، تعلیم شریعت و رهبری امت به عنوان امام نصب نماید.شیعیان دلایل عقلی و نقلی متعددی برای این موضوع بیان می کنند:
خداوند ولی مردم است و هیچ کس غیر از خداوند هیچ حقی به دیگری ندارد حتی بر خود؛ بنابراین لازم است خداوند ولی مردم را معرفی کندو هرکسی که او برگزیند باید اطاعت شود.
wiki: شیعه
شیعه (ابهام زدایی). شیعه ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
شیعه
وسائل الشیعه
شیعه
وسائل الشیعه
wiki: شیعه (ابهام زدایی)
دانشنامه آزاد فارسی
(در لغت به معنی پیرو) فرد یا گروهی که از فرد دیگری با گرایش قلبی و درونی پیروی کند. در اصطلاح به پیروان حضرت علی (ع) و خاندانش، و کسانی که معتقد به جانشینی بلافصل آن حضرت بعد از پیامبر اسلام (ص)، و نص بر ولایت او در غدیر خم از طرف پیغمبر هستند، گفته می شود. شیعیان صرف نظر از مسئلۀ غدیر و انتخاب حضرت علی (ع) به خلافت، استدلال دیگری نیز داشتند و آن این بود که علی در میان اصحاب شایسته ترین کس برای تصدی مقام جانشینی پیامبر (ص) بود و لذا مقام خلافت درخور او بود و می بایست او به خلافت برگزیده می شد نه دیگری. واقعۀ تاریخی غدیر خم افزون بر کتاب های شیعیان در کتاب های اهل سنت چون صحیح بخاری و مُسنَد احمد بن حنبل وسیرۀ ابن هشام و طبقات الکبری ابن سعد نقل شده است.
فِرَق شیعه و گسترش تشیع. لفظ شیعه به گروه های متعددی که از اصل آن منشعب شدند اطلاق می گردید، همانند کیسانیه که پس از شهادت امام حسن (ع)، با پیروی از مختار ثقفی معتقد به امامت محمد بن حنفیه شدند. برخی دیگر در زمان امام باقر (ع) بر قیام با شمشیر تأکید نموده آن را از شرایط امام شمردند، در رأس آنان طرفداران زید فرزند امام سجاد (ع) قرار داشتند که به زیدیه موسوم شدند. زید در یک قیام مسلحانه به شهادت رسید. با شهادت امام صادق (ع) برخی با این اعتقاد که جانشین امام، فرزند بزرگ وی خواهد بود به امامت اسماعیل که از دنیا رفته بود روی آوردند. برخی از اینان مرگ او را انکار کرده گفتند او روزی ظهور خواهد کرد. اینان اسماعیلیه نامیده شدند و عده ای دیگر فرزند او، محمد، را امام شمردند که مبارکیه نامیده شدند. آنان درباره محمد اختلاف پیدا کردند. برخی گفتند او غایب شده و نمرده است و رجعت خواهد کرد ولی دسته ای هم گفتند محمد مرده است و امامت پس از وی به دیگر ائمه که مستورند، می رسد. مدت ها بعد دسته ای از اسماعیلیان حکومت قرامطه و خلافت فاطمیان را در شمال افریقا تأسیس کردند. عده ای دیگر نیز در همین زمان با اعتقاد به امامت عبدالله اَفطَح به فَطحیه موسوم شدند. هم چنین پس از شهادت امام کاظم (ع) گروهی به انقطاع امامت قائل شدند که در تاریخ آن را با نام واقفیه می شناسیم. در نهایت پس از امام رضا (ع) انشعاب مهمی رخ نداد و تقریباً تمام کسانی که امامت آن حضرت را پذیرفتند به استمرار آن تا حضرت مهدی معتقد شدند. البته فرقه های دیگری نیز وجود داشته اند که به مرور زمان از بین رفته اند. گروه هایی هم مثل مُفَوِضّه و غالیان بوده اند که به خاطر اعتقادات کفرآمیزشان دربارۀ امامان از سوی آن ها طرد و لعن گردیده اند. نام شیعه به مرور زمان برای شیعه اثنی عشری یا شیعه امامیه مخصوص گردید، تا آن جا که امروزه زیدیه و اسماعیلیه معمولاً به همین دو نام شناخته می شوند نه با پیشوند شیعه. مخالفان شیعه شیعیان را رافضی می خوانند. علت این نام گذاری را چنین بیان کرده اند که چون آنان امامت ابوبکر و عمر را رد کردند آن ها را رافضی خواندند. پیروان این مذهب چون امامان معصوم از اهل بیت پیامبر را شایستۀ رهبری جامعه می دانستند، به سیستم خلافت که بعد از خلفای راشدین عملاً به سلطنت تبدیل شد، معترض بودند و حاکمان بنی امیه و بنی عباس را غاصب خلافت و جانشینی پیامبر می دانستند و این اعتراض خود را به صورت های گوناگون بروز می دادند و آثار ناگوار آن را نیز تحمل می کردند. از این رو شیعیان در زمان امویان و سپس عباسیان دوران بسیار سختی داشته اند به گونه ای که به توصیۀ امامانِ خود مجبور به پنهان کردن اعتقادات خویش بودند، چه خلفای وقت افراد را به اتهام تشیع و دوستی اهل بیت پیامبر شکنجه و اعدام می کردند. تاریخ تشیع فجایع خونبار زیادی را بر خود دیده است. در این دوره قیام های زیادی با الهام از قیام عاشورا از سوی سادات علوی و شیعیان رخ داد، که از آن جمله می توان به قیام مختار، قیام توابین، قیام نفس زکیه، شهدای فخ و قیام زید بن علی و غیره اشاره کرد. تشیع بعد از حجاز، نخستین بار، در جبل آمل به وسیله ابوذر غفاری، و سپس به مرور زمان با مهاجرت علویان به نقاط دور از مرکز خلافت و عاقبت با کوچانده شدن امام رضا (ع) به ایران در این دیار گسترش یافت. با تسلط آل بویه بر بغداد و خلفای عباسی، شیعیان توانستند مدتی در آسایش به سر برند تا این که با روی کار آمدن سلاطین صفوی این مذهب در ایران رسمیت یافت و روبه گسترش نهاد.
اصول عقاید شیعۀ امامیه. این اصول که عمدتاً در حوزۀ فرهنگی امام جعفر صادق (ع) شکل گرفت و تبیین شد، عبارت اند از ۱. توحید: یعنی این که خدا یکتاست و ترکیبی در آن راه ندارد و صفات ذات او عین ذات اوست. خداوند نه در این جهان و نه در آخرت به چشم سر دیده نمی شود؛ ۲. نبوت: و آن این که خداوند برای هدایت بشر پیامبرانی را فرستاده است که همگی آنان از هر خطا و گناهی مبری هستند (عصمت علمی و عملی)؛ ۳. معاد: این که پس از حیات دنیوی و برزخ، عالم آخرت وجود دارد که در آن به نیک و بد اعمال انسان ها رسیدگی خواهد شد. در نظر آنان معاد، جسمانی و روحانی است؛ ۴. عدل: یعنی خداوند از هر عمل قبیحی به دور است و از او جز شایسته و نیکو صادر نمی شود؛ ۵. امامت: شیعه اولاً به وجوب وجود امام در هر زمانی باور دارد، و نیز نص آشکار بر تعیین امام را از سوی پیامبر (ص) و امام پیشین واجب دانسته به تداوم آن در فرزندان امام حسین (ع) معتقد است. شیعه امام را از گناه و خطا به دور، و مُلهَم از جانب خدا، و امامت را ریاست عامه می داند. نام دوازده امام شیعیان امامیه در مقالۀ اثنا عشریه آمده است.
فقه و حدیث و کلام. شیعه اثنا عشریه دارای فقهی پویاست که اجتهاد و نظریه پردازی در آن براساس منابع و مبانی آن امکان پذیر است. این مبانی چهارگانه عبارت اند از قرآن، سنّت (سخنان و تأییدات پیامبر و امامان)، عقل و اجماع (اتفاق نظر علما). سیر تکامل فقه و اجتهاد شیعی را می توان در پنج دوره خلاصه کرد: ۱. دورۀ تأسیس (عصر امامان): در این زمان شیعیان، احکام عملی شرعی را مستقیم و یا غیر مستقیم از ائمه (ع) دریافت می کردند؛ ۲. دورۀ تدوین فقه: با رهبری و هدایت ائمه (ع) و تلاش مستمر عالمان و فقیهان مقدمات اجتهاد مبتنی بر کتاب، سنت، عقل، اجماع و تدوین علم عقلی اصول فراهم آمد؛ ۳. دورۀ شکوفایی: این دوره با ابن ادریس آغاز شد و تا دوره صفویان با حضور علّامه کَرَکی (محقق ثانی) ادامه داشت؛ ۴. دورۀ رکود: تا پایان دورۀ صفویان غالب مجتهدان پیرو روش فقهی کرکی بودند و در ادامۀ همین روند جریان اخباری گری شیعی پدید آمد؛ ۵. دورۀ تجدید حیات: آغازگر این دوره وحید بهبهانی ( ـ ۱۲۰۸ق) است که اخباری گری را از رونق انداخت و جریان اصول گرایی با ظهور اندیشمندان متعددی روبه رشد نهاد. در علم حدیث، شیعه به ضبط اخبار و احادیث پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت (ع) پرداخت و در سه قرن اول هجری، از پیشوایان خود ده ها هزار حدیث در موضوعات مختلف نقل و سپس در صدها و هزارها تألیف (اصل و کتاب) گنجانید. از کتب معروف روایی می توان به استبصار تألیف شیخ طوسی و الکافی تألیف کلینی و موسوعۀ روایی وسائل الشیعه تألیف شیخ حر عاملی اشاره نمود. در علم کلام، دانشمندان شیعی که اصول توحید و عدل را از آموزه های امیرالمؤمنین (ع) اخذ نمودند، پیشرو بوده اند. تأملات کلامی امام علی (ع) حتی از طریق حسن بصری و واصل بن عطا در شکل گیری کلام معتزله در قرون ۲ و ۳ق مؤثر افتاد. تاریخ علم کلام شیعه را می توان به چند دوره مشخص تقسیم کرد: ۱. دورۀ ائمه (ع): در این دوره مباحث کلامی نُضج می گیرد و بخش عمدۀ آن مبتنی بر احادیث و اخبار است. بعضی از متکلمان شیعه در قرون ۲ و ۳ق عبارت اند از زَرارة بن اعیَن، فضل بن شاذان، حَکَم بن هشام بن حکم، علی بن نعمان بن ابی طریقه بجلی، هشام بن حکم؛ ۲. دورۀ کلام عقلی: نمایندگان بزرگ آن شیخ مفید ( ـ۴۱۳ق)، سید مرتضی عَلَم الهُدی ( ـ۴۳۶ق) و شیخ طوسی ( ـ۴۶۰ق) هستند؛ ۳. دورۀ خواجه نصیرالدین طوسی و علامه حلی تا عصر صفویه؛ ۴. عصر صفوی با ظهور علّامۀ مجلسی ( ـ۱۱۱۱ق)؛ ۵. از عصر قاجار تا مشروطیت: در این دوره تحول تازه ای در کلام شیعه رخ نمی دهد؛ ۶. دورۀ معاصر: این دوره دو انقلاب اجتماعی ـ سیاسی (مشروطیت و انقلاب اسلامی) را به خود دیده و تحول عظیمی در کلام و دین پژوهی پدید آورده است. از ویژگی های کلام عصر جدید، هماوردی آن با انواع فلسفه ها و اندیشه ها و مکتب ها، با بزرگانی چون شهید سید محمدباقر صدر، علامه طباطبایی، و شهید مرتضی مطهری است. در علم تفسیر قرآن سعید بن جُبَیْر که از شیعیان و تابعین صحابه بوده اولین تصنیف را ارائه نموده است. او به جرم تشیّع توسط حجّاج بن یوسف ثَقَفی به شهادت رسید. پس از وی گروه دیگری از شیعه ازجمله سُدِّی کبیر، إسمعیل بن عبدالرَّحمن کوفی و ابومحمد قُرَشی در تفسیر قرآن دست به تصنیف زدند. در علم درایه و رشد آن نیز تقدّم با شیعه بوده است. ابوعبدالله حاکم نیشابوری ( ـ۴۰۵ق) کتابی در پنج جلد تحت عنوان «معرفة علوم الحدیث» نوشت. در علم رِجال، محمد بن خالِد بَرقی قمّی از اصحاب امام موسی کاظم (ع) اولین کتاب را به رشته تحریر درآورد.
فرهنگ و علم و ادب. نگارش تاریخ اسلام به وسیلۀ شیعیان آغاز گردید نخستین دانشمند مسلمان که تاریخ اسلام را به تفصیل جمع آوری کرد، محمد بن اسحاق مطلبی مشهور به ابن اسحاق ( ـ۱۵۱ق)، شیعی مذهب و ایرانی تبار بود که السیرة النبویه را تألیف کرد. اصل این کتاب به طور کامل دردست نیست، اما نسخه ای از آن که به وسیله ابن هشام ( ـ۲۱۳ق) ترتیب یافته موجود و به چند زبان ترجمه و به چاپ رسیده است. تاریخ نویسی شیعه نیز به وسیله اصبغ بن نباته یار نزدیک امیرالمؤمنین (ع) آغاز شد؛ او نخستین بار مقتل حسین (ع) و شرح شهادت آن حضرت و یارانش را به تفصیل روایت کرده است. از دیگر مشاهیر مورخان شیعی، اَبان بن عثمان الاحمر ( ـ۱۴۰ق)، محمد بن سائب کلبی، ابومخنف لوط بن یحیی و نصر بن مزاحم را می توان نام برد. در فلسفه، نظر به وجود بحث های عمیق فلسفی در کلام ائمه (ع)، شیعیان نسبت به بقیه فرق اسلامی، نقشی عمیق تر داشته اند. ابونصر فارابی و پس از آن شیخ الرئیس ابن سینا و پس از آن ها در قرن ششم هجری، شیخ شهاب الدین سهروردی، که میان ذوق و برهان جمع کرد و فلسفه اشراق را تجدید نمود، از بزرگان شیعه می باشند، و پس از اینان در قرن ۷ق، فیلسوف و متکلم و ریاضی دان، خواجه نصیرالدین طوسی، به جمع میان شرع و عقل پرداخت و در قرن ۱۱ق، میر محمدباقر داماد مشهور به میرداماد، مسلکی قریب به مسلک اشراقیین پیمود، و سرانجام صدرالمتألهین شیرازی معروف به ملاصدرا به تبیین فلسفۀ اسلامی با سه مشرب آن، عقل و شرع و عرفان پرداخت و حکمت متعالیه را با جمع بین فلسفۀ مشایی، اشراقی و عرفانی بنیان گذاشت. حکمت متعالیۀ وی که نظام فلسفی کاملی است، هنوز هم زنده است. در علوم تجربی نیز دانشمندان شیعه قدم های فراوانی برداشته اند؛ احادیث مربوط به حفظ الصّحه و تغذیه که از طریق امامان (ع) از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است پایۀ تألیفات زیادی گردیده است. یکی از معروف ترین این گونه آثار، الرسالة الذهبیه نام دارد که منسوب به امام رضا (ع) است. در میان نخستین پزشکان برجستۀ قرون نخست اسلامی باید به علی بن رین طبری ( ـ۲۴۷ق)، معروف به المجوسی صاحب کتاب کامل الصناعه یا الطب الملکی اشاره کرد که بررسی های عمیقی درباره برخی بیماری ها و علل دردها به عمل آورده است. ابوعلی سینا در کتاب قانون به تشریح اعضاء، چشم پزشکی و دندان پزشکی و بیماری های مغزی نیز پرداخته است. در ریاضی و نجوم نیز علاوه بر مشاهیر دیگر، خواجه نصیرالدین طوسی ( ـ۶۷۲ق) آثار گرانسنگی برجای گذاشته است. در قلمرو شعر و ادبیات نیز شیعیان حضوری مؤثر داشته اند. توانمندی امام علی (ع) در شعر و ادب و فصاحت و بلاغت کم نظیر او در سخنوری، در بالندگی شعر و ادب شیعی مؤثر بوده است. از سوی دیگر اشعار انقلابی شیعیان در عصر اموی و عباسی در گسترش و توسعۀ ادب شیعه نقش مهمی ایفا کرده است، به ویژه پس از حادثۀ عاشورا روح حماسی شیعه در قالب نثر و نظم پرشور تجلی پیدا کرد و شاعران بلندآوازه ای چون حسان بن ثابت، فرزدق، دِعْبِل خزاعی، سید حمیری و کمیت بن زید اسدی، سید رضی، سید مرتضی تربیت نمود. در شعر پارسی نیز مشاهیری چون رودکی، اولین شاعر پارسی گوی، و کسائی مروزی ظهور کردند.
شیعه در جهان امروز. آمار دقیقی از شیعیان جهان، به استثنای ایران، در دست نیست و به ویژه درصد شیعیان در کشورها و مناطق عمدتاً سنی عموماً به نحو متقن و مطمئن تعیین نشده است. بی تردید شیعیان در کشورهای ایران، عراق، لبنان، بحرین و احتمالاً یمن اکثریت جمعیت و در کشورهای هند، پاکستان، افغانستان، ترکیه، سوریه و شرق عربستان اقلیت عمده ای را تشکیل می دهند. در مجموع می توان عده شیعیان را بالغ بر ۲۰ درصد کل جمعیت مسلمان جهان دانست. بنابراین با احتساب جمعیت ۱میلیارد و ۵۷۰میلیونی مسلمانان امروزۀ جهان، تعداد شیعیان حدود ۳۱۴میلیون نفر خواهد شد.
فِرَق شیعه و گسترش تشیع. لفظ شیعه به گروه های متعددی که از اصل آن منشعب شدند اطلاق می گردید، همانند کیسانیه که پس از شهادت امام حسن (ع)، با پیروی از مختار ثقفی معتقد به امامت محمد بن حنفیه شدند. برخی دیگر در زمان امام باقر (ع) بر قیام با شمشیر تأکید نموده آن را از شرایط امام شمردند، در رأس آنان طرفداران زید فرزند امام سجاد (ع) قرار داشتند که به زیدیه موسوم شدند. زید در یک قیام مسلحانه به شهادت رسید. با شهادت امام صادق (ع) برخی با این اعتقاد که جانشین امام، فرزند بزرگ وی خواهد بود به امامت اسماعیل که از دنیا رفته بود روی آوردند. برخی از اینان مرگ او را انکار کرده گفتند او روزی ظهور خواهد کرد. اینان اسماعیلیه نامیده شدند و عده ای دیگر فرزند او، محمد، را امام شمردند که مبارکیه نامیده شدند. آنان درباره محمد اختلاف پیدا کردند. برخی گفتند او غایب شده و نمرده است و رجعت خواهد کرد ولی دسته ای هم گفتند محمد مرده است و امامت پس از وی به دیگر ائمه که مستورند، می رسد. مدت ها بعد دسته ای از اسماعیلیان حکومت قرامطه و خلافت فاطمیان را در شمال افریقا تأسیس کردند. عده ای دیگر نیز در همین زمان با اعتقاد به امامت عبدالله اَفطَح به فَطحیه موسوم شدند. هم چنین پس از شهادت امام کاظم (ع) گروهی به انقطاع امامت قائل شدند که در تاریخ آن را با نام واقفیه می شناسیم. در نهایت پس از امام رضا (ع) انشعاب مهمی رخ نداد و تقریباً تمام کسانی که امامت آن حضرت را پذیرفتند به استمرار آن تا حضرت مهدی معتقد شدند. البته فرقه های دیگری نیز وجود داشته اند که به مرور زمان از بین رفته اند. گروه هایی هم مثل مُفَوِضّه و غالیان بوده اند که به خاطر اعتقادات کفرآمیزشان دربارۀ امامان از سوی آن ها طرد و لعن گردیده اند. نام شیعه به مرور زمان برای شیعه اثنی عشری یا شیعه امامیه مخصوص گردید، تا آن جا که امروزه زیدیه و اسماعیلیه معمولاً به همین دو نام شناخته می شوند نه با پیشوند شیعه. مخالفان شیعه شیعیان را رافضی می خوانند. علت این نام گذاری را چنین بیان کرده اند که چون آنان امامت ابوبکر و عمر را رد کردند آن ها را رافضی خواندند. پیروان این مذهب چون امامان معصوم از اهل بیت پیامبر را شایستۀ رهبری جامعه می دانستند، به سیستم خلافت که بعد از خلفای راشدین عملاً به سلطنت تبدیل شد، معترض بودند و حاکمان بنی امیه و بنی عباس را غاصب خلافت و جانشینی پیامبر می دانستند و این اعتراض خود را به صورت های گوناگون بروز می دادند و آثار ناگوار آن را نیز تحمل می کردند. از این رو شیعیان در زمان امویان و سپس عباسیان دوران بسیار سختی داشته اند به گونه ای که به توصیۀ امامانِ خود مجبور به پنهان کردن اعتقادات خویش بودند، چه خلفای وقت افراد را به اتهام تشیع و دوستی اهل بیت پیامبر شکنجه و اعدام می کردند. تاریخ تشیع فجایع خونبار زیادی را بر خود دیده است. در این دوره قیام های زیادی با الهام از قیام عاشورا از سوی سادات علوی و شیعیان رخ داد، که از آن جمله می توان به قیام مختار، قیام توابین، قیام نفس زکیه، شهدای فخ و قیام زید بن علی و غیره اشاره کرد. تشیع بعد از حجاز، نخستین بار، در جبل آمل به وسیله ابوذر غفاری، و سپس به مرور زمان با مهاجرت علویان به نقاط دور از مرکز خلافت و عاقبت با کوچانده شدن امام رضا (ع) به ایران در این دیار گسترش یافت. با تسلط آل بویه بر بغداد و خلفای عباسی، شیعیان توانستند مدتی در آسایش به سر برند تا این که با روی کار آمدن سلاطین صفوی این مذهب در ایران رسمیت یافت و روبه گسترش نهاد.
اصول عقاید شیعۀ امامیه. این اصول که عمدتاً در حوزۀ فرهنگی امام جعفر صادق (ع) شکل گرفت و تبیین شد، عبارت اند از ۱. توحید: یعنی این که خدا یکتاست و ترکیبی در آن راه ندارد و صفات ذات او عین ذات اوست. خداوند نه در این جهان و نه در آخرت به چشم سر دیده نمی شود؛ ۲. نبوت: و آن این که خداوند برای هدایت بشر پیامبرانی را فرستاده است که همگی آنان از هر خطا و گناهی مبری هستند (عصمت علمی و عملی)؛ ۳. معاد: این که پس از حیات دنیوی و برزخ، عالم آخرت وجود دارد که در آن به نیک و بد اعمال انسان ها رسیدگی خواهد شد. در نظر آنان معاد، جسمانی و روحانی است؛ ۴. عدل: یعنی خداوند از هر عمل قبیحی به دور است و از او جز شایسته و نیکو صادر نمی شود؛ ۵. امامت: شیعه اولاً به وجوب وجود امام در هر زمانی باور دارد، و نیز نص آشکار بر تعیین امام را از سوی پیامبر (ص) و امام پیشین واجب دانسته به تداوم آن در فرزندان امام حسین (ع) معتقد است. شیعه امام را از گناه و خطا به دور، و مُلهَم از جانب خدا، و امامت را ریاست عامه می داند. نام دوازده امام شیعیان امامیه در مقالۀ اثنا عشریه آمده است.
فقه و حدیث و کلام. شیعه اثنا عشریه دارای فقهی پویاست که اجتهاد و نظریه پردازی در آن براساس منابع و مبانی آن امکان پذیر است. این مبانی چهارگانه عبارت اند از قرآن، سنّت (سخنان و تأییدات پیامبر و امامان)، عقل و اجماع (اتفاق نظر علما). سیر تکامل فقه و اجتهاد شیعی را می توان در پنج دوره خلاصه کرد: ۱. دورۀ تأسیس (عصر امامان): در این زمان شیعیان، احکام عملی شرعی را مستقیم و یا غیر مستقیم از ائمه (ع) دریافت می کردند؛ ۲. دورۀ تدوین فقه: با رهبری و هدایت ائمه (ع) و تلاش مستمر عالمان و فقیهان مقدمات اجتهاد مبتنی بر کتاب، سنت، عقل، اجماع و تدوین علم عقلی اصول فراهم آمد؛ ۳. دورۀ شکوفایی: این دوره با ابن ادریس آغاز شد و تا دوره صفویان با حضور علّامه کَرَکی (محقق ثانی) ادامه داشت؛ ۴. دورۀ رکود: تا پایان دورۀ صفویان غالب مجتهدان پیرو روش فقهی کرکی بودند و در ادامۀ همین روند جریان اخباری گری شیعی پدید آمد؛ ۵. دورۀ تجدید حیات: آغازگر این دوره وحید بهبهانی ( ـ ۱۲۰۸ق) است که اخباری گری را از رونق انداخت و جریان اصول گرایی با ظهور اندیشمندان متعددی روبه رشد نهاد. در علم حدیث، شیعه به ضبط اخبار و احادیث پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت (ع) پرداخت و در سه قرن اول هجری، از پیشوایان خود ده ها هزار حدیث در موضوعات مختلف نقل و سپس در صدها و هزارها تألیف (اصل و کتاب) گنجانید. از کتب معروف روایی می توان به استبصار تألیف شیخ طوسی و الکافی تألیف کلینی و موسوعۀ روایی وسائل الشیعه تألیف شیخ حر عاملی اشاره نمود. در علم کلام، دانشمندان شیعی که اصول توحید و عدل را از آموزه های امیرالمؤمنین (ع) اخذ نمودند، پیشرو بوده اند. تأملات کلامی امام علی (ع) حتی از طریق حسن بصری و واصل بن عطا در شکل گیری کلام معتزله در قرون ۲ و ۳ق مؤثر افتاد. تاریخ علم کلام شیعه را می توان به چند دوره مشخص تقسیم کرد: ۱. دورۀ ائمه (ع): در این دوره مباحث کلامی نُضج می گیرد و بخش عمدۀ آن مبتنی بر احادیث و اخبار است. بعضی از متکلمان شیعه در قرون ۲ و ۳ق عبارت اند از زَرارة بن اعیَن، فضل بن شاذان، حَکَم بن هشام بن حکم، علی بن نعمان بن ابی طریقه بجلی، هشام بن حکم؛ ۲. دورۀ کلام عقلی: نمایندگان بزرگ آن شیخ مفید ( ـ۴۱۳ق)، سید مرتضی عَلَم الهُدی ( ـ۴۳۶ق) و شیخ طوسی ( ـ۴۶۰ق) هستند؛ ۳. دورۀ خواجه نصیرالدین طوسی و علامه حلی تا عصر صفویه؛ ۴. عصر صفوی با ظهور علّامۀ مجلسی ( ـ۱۱۱۱ق)؛ ۵. از عصر قاجار تا مشروطیت: در این دوره تحول تازه ای در کلام شیعه رخ نمی دهد؛ ۶. دورۀ معاصر: این دوره دو انقلاب اجتماعی ـ سیاسی (مشروطیت و انقلاب اسلامی) را به خود دیده و تحول عظیمی در کلام و دین پژوهی پدید آورده است. از ویژگی های کلام عصر جدید، هماوردی آن با انواع فلسفه ها و اندیشه ها و مکتب ها، با بزرگانی چون شهید سید محمدباقر صدر، علامه طباطبایی، و شهید مرتضی مطهری است. در علم تفسیر قرآن سعید بن جُبَیْر که از شیعیان و تابعین صحابه بوده اولین تصنیف را ارائه نموده است. او به جرم تشیّع توسط حجّاج بن یوسف ثَقَفی به شهادت رسید. پس از وی گروه دیگری از شیعه ازجمله سُدِّی کبیر، إسمعیل بن عبدالرَّحمن کوفی و ابومحمد قُرَشی در تفسیر قرآن دست به تصنیف زدند. در علم درایه و رشد آن نیز تقدّم با شیعه بوده است. ابوعبدالله حاکم نیشابوری ( ـ۴۰۵ق) کتابی در پنج جلد تحت عنوان «معرفة علوم الحدیث» نوشت. در علم رِجال، محمد بن خالِد بَرقی قمّی از اصحاب امام موسی کاظم (ع) اولین کتاب را به رشته تحریر درآورد.
فرهنگ و علم و ادب. نگارش تاریخ اسلام به وسیلۀ شیعیان آغاز گردید نخستین دانشمند مسلمان که تاریخ اسلام را به تفصیل جمع آوری کرد، محمد بن اسحاق مطلبی مشهور به ابن اسحاق ( ـ۱۵۱ق)، شیعی مذهب و ایرانی تبار بود که السیرة النبویه را تألیف کرد. اصل این کتاب به طور کامل دردست نیست، اما نسخه ای از آن که به وسیله ابن هشام ( ـ۲۱۳ق) ترتیب یافته موجود و به چند زبان ترجمه و به چاپ رسیده است. تاریخ نویسی شیعه نیز به وسیله اصبغ بن نباته یار نزدیک امیرالمؤمنین (ع) آغاز شد؛ او نخستین بار مقتل حسین (ع) و شرح شهادت آن حضرت و یارانش را به تفصیل روایت کرده است. از دیگر مشاهیر مورخان شیعی، اَبان بن عثمان الاحمر ( ـ۱۴۰ق)، محمد بن سائب کلبی، ابومخنف لوط بن یحیی و نصر بن مزاحم را می توان نام برد. در فلسفه، نظر به وجود بحث های عمیق فلسفی در کلام ائمه (ع)، شیعیان نسبت به بقیه فرق اسلامی، نقشی عمیق تر داشته اند. ابونصر فارابی و پس از آن شیخ الرئیس ابن سینا و پس از آن ها در قرن ششم هجری، شیخ شهاب الدین سهروردی، که میان ذوق و برهان جمع کرد و فلسفه اشراق را تجدید نمود، از بزرگان شیعه می باشند، و پس از اینان در قرن ۷ق، فیلسوف و متکلم و ریاضی دان، خواجه نصیرالدین طوسی، به جمع میان شرع و عقل پرداخت و در قرن ۱۱ق، میر محمدباقر داماد مشهور به میرداماد، مسلکی قریب به مسلک اشراقیین پیمود، و سرانجام صدرالمتألهین شیرازی معروف به ملاصدرا به تبیین فلسفۀ اسلامی با سه مشرب آن، عقل و شرع و عرفان پرداخت و حکمت متعالیه را با جمع بین فلسفۀ مشایی، اشراقی و عرفانی بنیان گذاشت. حکمت متعالیۀ وی که نظام فلسفی کاملی است، هنوز هم زنده است. در علوم تجربی نیز دانشمندان شیعه قدم های فراوانی برداشته اند؛ احادیث مربوط به حفظ الصّحه و تغذیه که از طریق امامان (ع) از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است پایۀ تألیفات زیادی گردیده است. یکی از معروف ترین این گونه آثار، الرسالة الذهبیه نام دارد که منسوب به امام رضا (ع) است. در میان نخستین پزشکان برجستۀ قرون نخست اسلامی باید به علی بن رین طبری ( ـ۲۴۷ق)، معروف به المجوسی صاحب کتاب کامل الصناعه یا الطب الملکی اشاره کرد که بررسی های عمیقی درباره برخی بیماری ها و علل دردها به عمل آورده است. ابوعلی سینا در کتاب قانون به تشریح اعضاء، چشم پزشکی و دندان پزشکی و بیماری های مغزی نیز پرداخته است. در ریاضی و نجوم نیز علاوه بر مشاهیر دیگر، خواجه نصیرالدین طوسی ( ـ۶۷۲ق) آثار گرانسنگی برجای گذاشته است. در قلمرو شعر و ادبیات نیز شیعیان حضوری مؤثر داشته اند. توانمندی امام علی (ع) در شعر و ادب و فصاحت و بلاغت کم نظیر او در سخنوری، در بالندگی شعر و ادب شیعی مؤثر بوده است. از سوی دیگر اشعار انقلابی شیعیان در عصر اموی و عباسی در گسترش و توسعۀ ادب شیعه نقش مهمی ایفا کرده است، به ویژه پس از حادثۀ عاشورا روح حماسی شیعه در قالب نثر و نظم پرشور تجلی پیدا کرد و شاعران بلندآوازه ای چون حسان بن ثابت، فرزدق، دِعْبِل خزاعی، سید حمیری و کمیت بن زید اسدی، سید رضی، سید مرتضی تربیت نمود. در شعر پارسی نیز مشاهیری چون رودکی، اولین شاعر پارسی گوی، و کسائی مروزی ظهور کردند.
شیعه در جهان امروز. آمار دقیقی از شیعیان جهان، به استثنای ایران، در دست نیست و به ویژه درصد شیعیان در کشورها و مناطق عمدتاً سنی عموماً به نحو متقن و مطمئن تعیین نشده است. بی تردید شیعیان در کشورهای ایران، عراق، لبنان، بحرین و احتمالاً یمن اکثریت جمعیت و در کشورهای هند، پاکستان، افغانستان، ترکیه، سوریه و شرق عربستان اقلیت عمده ای را تشکیل می دهند. در مجموع می توان عده شیعیان را بالغ بر ۲۰ درصد کل جمعیت مسلمان جهان دانست. بنابراین با احتساب جمعیت ۱میلیارد و ۵۷۰میلیونی مسلمانان امروزۀ جهان، تعداد شیعیان حدود ۳۱۴میلیون نفر خواهد شد.
wikijoo: شیعه
نقل قول ها
شیعه مذهبی اسلامی ، دومین مذهب بزرگ پیروان آن دین ، مبتنی بر تفسیری از قرآن و سنت می باشد که از طریق امامان شیعه بیان و تعلیم شده است.
• «فرقی بین شیعیان و اهل سنت وجود ندارد و همه مسلمانان و همه آنهایی که گوینده لااله الاالله و محمد رسول الله هستند، همه برادر و در کنار یکدیگر هستند.» -> حسن روحانی
• «افراد را نباید بر این اساس که سنی هستند یا شیعه مورد تبعیض قرار داد. دیگران را فارغ از این که چه دین یا اعتقادی دارند یا از چه فرقه ای هستند، باید به عنوان انسان دید. مردم به عنوان انسان دارای حقوق انسانی خود هستند و به عنوان شهروند، حقوق مدنی مشخصی متوجه آن ها است. به علاوه دین و فرقه افراد مانند ایدئولوژی های جدید سیاسی نیست. سنی ها نباید با شیعیان که دوستداران اهل البیت عزیز هستند، مشکلی داشته باشند. اصول دین ما اجازه نمی دهد هیچ کشوری به دلیل تفاوت های مذهبی و با هدف تبدیل شدن به یک قدرت منطقه ای دست به سرکوب و تضییع حقوق عده ای بزند.» -> فتح الله گولن
• «در ظاهر مشکل موجود تنش بین سنی-شیعه است، اما موضوع اصلی مربوط به اهداف سیاسی از قبیل استقرار هژمونی، بسط نفوذ و دستیابی به قدرت منطقه ای است. برخی از سیاستمداران و کشورها دین را به یک ایدئولوژی سیاسی تبدیل کرده و آن را به دیدگاه های بسته سیاسی خود محدود می کنند. به همین ترتیب، تمایلاتی وجود دارد که هویت های سنی و شیعی را به پله های پیشرفت این ایدئولوژی ها تبدیل کند.» -> فتح الله گولن
• «هیچ کس نمی تواند انکار کند که ایران امروز در پوشش شیعه گرایی، به دنبال کردن نوعی ملی گرایی پارسی است. البته که کشورها تلاش می کنند منافع ملی خود را دنبال کنند و از طریق روش های قانونی در عرصه بین المللی حافظ منافع خود باشند. برانگیختن آتش تنش های دینی، فرقه ای و نژادی را نمی توان جزو روش های قانونی و مشروع دانست. تمامی سازمان های بین المللی باید با این خطا مبارزه کنند.» -> فتح الله گولن
• «بین شیعه و سنی اختلافاتی وجود ندارد که منجر به خروج یکی از آنها از اسلام شود بلکه آنچه در این زمینه شاهدیم فقط سوء استفاده های سیاسی از برخی اختلافات است. من اگر به عراق سفر کنم دیداری از نجف خواهم داشت.» -> احمد الطیب
• «اولین وظیفه الازهر این است که باوجود اجتهادهای مختلف در جهان اسلام، برای وحدت امت اسلام و وحدت مسلمانان تلاش کند ... من آماده ام به هر مکانی از جهان اسلام به ویژه به نجف سفر کنم.» -> احمد الطیب
• «در شرایطی که نیازمند وحدت امت اسلام هستیم اندیشه های گمراه برای فتنه انگیزی در جهان اسلام تلاش می کنند... وحدت از ضروریات امروز است و بدون آن نمی توانیم سرمان را بالا بگیریم.» -> احمد الطیب
• «اینکه در شبکه های ماهواره ای مسلمانان شیعه را کافر می خوانند اقدام غیر مقبولی است، این تحرکات، از نظر کتاب، سنت و دین توجیهی ندارد.» -> احمد الطیب
• «جلسات مبارزه با تکفیر، وحدت، جهان اسلام، امت واحده در قم یا در تهران و حتا در زاهدان ناکارآمد است... تا روزی که در آن ها دوربین وجود داشته باشد.» -> رضا امیرخانی
• «هر عالم مذهبی، از هر مذهبی باید احساس وظیفه کند و سالی یک بار به عالم هم نفس و هم سخن و هم شان خود در مذهب دیگر سر بزند. به همین سادگی.» -> رضا امیرخانی
• «مکی به کعبه فخر کند مصریان به نیل/ترسا به اسقف و علوی به افتخار جد...» -> منوسب به ابوسعید ابوالخیر
• «فرقی بین شیعیان و اهل سنت وجود ندارد و همه مسلمانان و همه آنهایی که گوینده لااله الاالله و محمد رسول الله هستند، همه برادر و در کنار یکدیگر هستند.» -> حسن روحانی
• «افراد را نباید بر این اساس که سنی هستند یا شیعه مورد تبعیض قرار داد. دیگران را فارغ از این که چه دین یا اعتقادی دارند یا از چه فرقه ای هستند، باید به عنوان انسان دید. مردم به عنوان انسان دارای حقوق انسانی خود هستند و به عنوان شهروند، حقوق مدنی مشخصی متوجه آن ها است. به علاوه دین و فرقه افراد مانند ایدئولوژی های جدید سیاسی نیست. سنی ها نباید با شیعیان که دوستداران اهل البیت عزیز هستند، مشکلی داشته باشند. اصول دین ما اجازه نمی دهد هیچ کشوری به دلیل تفاوت های مذهبی و با هدف تبدیل شدن به یک قدرت منطقه ای دست به سرکوب و تضییع حقوق عده ای بزند.» -> فتح الله گولن
• «در ظاهر مشکل موجود تنش بین سنی-شیعه است، اما موضوع اصلی مربوط به اهداف سیاسی از قبیل استقرار هژمونی، بسط نفوذ و دستیابی به قدرت منطقه ای است. برخی از سیاستمداران و کشورها دین را به یک ایدئولوژی سیاسی تبدیل کرده و آن را به دیدگاه های بسته سیاسی خود محدود می کنند. به همین ترتیب، تمایلاتی وجود دارد که هویت های سنی و شیعی را به پله های پیشرفت این ایدئولوژی ها تبدیل کند.» -> فتح الله گولن
• «هیچ کس نمی تواند انکار کند که ایران امروز در پوشش شیعه گرایی، به دنبال کردن نوعی ملی گرایی پارسی است. البته که کشورها تلاش می کنند منافع ملی خود را دنبال کنند و از طریق روش های قانونی در عرصه بین المللی حافظ منافع خود باشند. برانگیختن آتش تنش های دینی، فرقه ای و نژادی را نمی توان جزو روش های قانونی و مشروع دانست. تمامی سازمان های بین المللی باید با این خطا مبارزه کنند.» -> فتح الله گولن
• «بین شیعه و سنی اختلافاتی وجود ندارد که منجر به خروج یکی از آنها از اسلام شود بلکه آنچه در این زمینه شاهدیم فقط سوء استفاده های سیاسی از برخی اختلافات است. من اگر به عراق سفر کنم دیداری از نجف خواهم داشت.» -> احمد الطیب
• «اولین وظیفه الازهر این است که باوجود اجتهادهای مختلف در جهان اسلام، برای وحدت امت اسلام و وحدت مسلمانان تلاش کند ... من آماده ام به هر مکانی از جهان اسلام به ویژه به نجف سفر کنم.» -> احمد الطیب
• «در شرایطی که نیازمند وحدت امت اسلام هستیم اندیشه های گمراه برای فتنه انگیزی در جهان اسلام تلاش می کنند... وحدت از ضروریات امروز است و بدون آن نمی توانیم سرمان را بالا بگیریم.» -> احمد الطیب
• «اینکه در شبکه های ماهواره ای مسلمانان شیعه را کافر می خوانند اقدام غیر مقبولی است، این تحرکات، از نظر کتاب، سنت و دین توجیهی ندارد.» -> احمد الطیب
• «جلسات مبارزه با تکفیر، وحدت، جهان اسلام، امت واحده در قم یا در تهران و حتا در زاهدان ناکارآمد است... تا روزی که در آن ها دوربین وجود داشته باشد.» -> رضا امیرخانی
• «هر عالم مذهبی، از هر مذهبی باید احساس وظیفه کند و سالی یک بار به عالم هم نفس و هم سخن و هم شان خود در مذهب دیگر سر بزند. به همین سادگی.» -> رضا امیرخانی
• «مکی به کعبه فخر کند مصریان به نیل/ترسا به اسقف و علوی به افتخار جد...» -> منوسب به ابوسعید ابوالخیر
wikiquote: شیعه
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] پس از رحلت پیامبر (ص) مسلمانان به دو فرقه «شیعه» و «اهل سنت» تقسیم شدند.
شیعه در لغت بر دو معنا اطلاق می شود، یکی توافق و هماهنگی دو یا چند نفر بر مطلبی، و دیگری، پیروی کردن فردی یا گروهی، از فرد یا گروهی دیگر؛ ابن منظور در لسان العرب می گوید: «الشیعه القوم الذین تجتمعوا علی امر، و کل قوم اجتمعوا علی أمر فهم شیعه، و کل قوم أمرهم واحد یتبع بعضهم رأی بعض هم شیع.»
ابن منظور، لسان العرب، ج۸، ص۱۸۸.
و در اصطلاح به آن عده از مسلمانان گفته می شود که به خلافت و امامت بلافصل علی(علیه السلام) معتقدند، و بر این عقیده اند که امام و جانشین پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم)از طریق نص شرعی تعیین می شود، و امامت حضرت علی (علیه السلام) و دیگر امامان شیعه نیز از طریق نص شرعی ثابت شده است.
شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، اوائل المقالات، ص۳۵.
در تاریخ شیعه، فرقه هایی پدید آمده است، که بسیاری از آن ها منقرض شده اند، و بحث درباره آن ها فایده چندانی ندارد. فرقه های اصلی شیعه که هم اکنون نیز موجودند عبارتند از: شیعه اثنا عشریه، شیعه زندیه، و شیعه اسماعیلیه.
وجه تسمیه
...
شیعه در لغت بر دو معنا اطلاق می شود، یکی توافق و هماهنگی دو یا چند نفر بر مطلبی، و دیگری، پیروی کردن فردی یا گروهی، از فرد یا گروهی دیگر؛ ابن منظور در لسان العرب می گوید: «الشیعه القوم الذین تجتمعوا علی امر، و کل قوم اجتمعوا علی أمر فهم شیعه، و کل قوم أمرهم واحد یتبع بعضهم رأی بعض هم شیع.»
ابن منظور، لسان العرب، ج۸، ص۱۸۸.
و در اصطلاح به آن عده از مسلمانان گفته می شود که به خلافت و امامت بلافصل علی(علیه السلام) معتقدند، و بر این عقیده اند که امام و جانشین پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم)از طریق نص شرعی تعیین می شود، و امامت حضرت علی (علیه السلام) و دیگر امامان شیعه نیز از طریق نص شرعی ثابت شده است.
شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، اوائل المقالات، ص۳۵.
در تاریخ شیعه، فرقه هایی پدید آمده است، که بسیاری از آن ها منقرض شده اند، و بحث درباره آن ها فایده چندانی ندارد. فرقه های اصلی شیعه که هم اکنون نیز موجودند عبارتند از: شیعه اثنا عشریه، شیعه زندیه، و شیعه اسماعیلیه.
وجه تسمیه
...
wikifeqh: آیین_تشیع
[ویکی شیعه] مذهب شیعه یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام است که اعتقاد به دو اصل امامت و عدل پیروان آن را از اهل سنت متمایز می کند. بنابر عقیده شیعیان، جانشینی پیامبر از سوی خدا به حضرت علی واگذار شده است. پیروان این مذهب به فرقه های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه، اسماعیلیه و زیدیه است.
بر اساس گزارش انجمن دین و زندگی مؤسسه pew در سال ۲۰۰۹م، بین ۱۰ الی ۱۳ درصد جمعیت مسلمانان جهان شیعه هستند. جمعیت آنان را حدود ۱۵۴ تا ۲۰۰ میلیون نفر تخمین زده اند. بیشتر آنان در ایران، پاکستان، هند و عراق زندگی می کنند.
شیعه در لغت به معنای پیرو، یار، دسته و گروه است در اصطلاح، به کسانی گفته می شود که امام علی(ع) را جانشین بلافصل پیامبر(ص) از سوی خدا می دانند در برابر اهل سنت که جانشینی پیامبر را به انتخاب مردم واگذار می کنند.
بر اساس گزارش انجمن دین و زندگی مؤسسه pew در سال ۲۰۰۹م، بین ۱۰ الی ۱۳ درصد جمعیت مسلمانان جهان شیعه هستند. جمعیت آنان را حدود ۱۵۴ تا ۲۰۰ میلیون نفر تخمین زده اند. بیشتر آنان در ایران، پاکستان، هند و عراق زندگی می کنند.
شیعه در لغت به معنای پیرو، یار، دسته و گروه است در اصطلاح، به کسانی گفته می شود که امام علی(ع) را جانشین بلافصل پیامبر(ص) از سوی خدا می دانند در برابر اهل سنت که جانشینی پیامبر را به انتخاب مردم واگذار می کنند.
wikishia: شیعه
[ویکی اهل البیت] کلید واژه ها: تاریخ شیعه، شیعه، اهل البیت، اعتقادات شیعه، شیعه اثنی عشری
شیعه که در اصل لغت به معنای پیرو می باشد، به کسانی گفته می شود که جانشینی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را حق اختصاصی خانواده رسالت می دانند و در معارف اسلام پیرو مکتب اهل بیت علیهم السلام می باشند.
شیعه عده ای از دوستان و هواداران امام علی علیه السلام بودند که پس از رحلت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم برای احیای حقوق اهل بیت علیهم السلام، در خصوص خلافت و مرجعیت علمی به انتقاد و اعتراض پرداختند و از اکثریت مردم جدا شدند.
«شیعه» در زمان خلفای راشدین (11-35 هجری قمری) پیوسته زیر فشار قرار داشتند و پس از آن در مدت خلافت بنی امیه (40-132) هر گونه امن و مصونیت از جان و مالشان برداشته شده بود، ولی هر چه فشار ستم و بیدادگری برایشان بیشتر می شد. در عقیده خود استوارتر می گشتند و مخصوصاً از مظلومیت خود در پیشرفت عقیده بیشتر بهره می بردند و از آن پس در اواسط قرن دوم که خلفای عباسی زمام حکومت اسلامی را بدست گرفتند، شیعه از فتوری که در این میان پیدا شد. نفسی تازه کرد ولی با مهلت کمی باز عرصه برایشان تنگ شد تا اواخر قرن سوم هجری، روز به روز تنگتر می شد.
در اوایل قرن چهارم که سلاطین بانفوذ آل بویه که شیعه بودند روی کار آمدند، شیعه قدرتی کسب کرد و تا حدود زیادی آزادی عمل یافت و به مبارزه علنی پرداخت و تا آخر قرن پنجم جریان کار به همین ترتیب بود و در اوایل قرن ششم که حمله مغول آغاز شد.
در اثر گرفتاری های عمومی و هم در اثر ادامه یافتن جنگ های صلیبی حکومت های اسلامی چندان فشار به عالم تشیع وارد نمی ساختند و مخصوصاً شیعه شدن جمعی از سلاطین مغول در ایران و حکومت سلاطین مرعشی در مازندران، در قدرت و وسعت جمعیت شیعه کمک بسزایی نمود و در هر گوشه از ممالک اسلامی و خاصه در ایران، تراکم میلیون ها نفر شیعه را محسوس ساخت و این وضع تا اواخر قرن نهم هجری ادامه داشت و از اوایل دهم هجری ، در اثر ظهور سلطنت صفویه در ایران پهناور آن روز، مذهب شیعه رسمیت یافت و تاکنون که ابتدای قرن پانزده هجری می باشد به رسمیت خود باقی است و به علاوه در همه نقاط جهان، ده ها میلیون شیعه زندگی می کنند.
پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله در اولین روزهای بعثت با نزول آیه «وَاَنْذِرْ عَشیرَتَکَ اْلاَقْرَبینَ» (سوره شعراء، آیه 214) مأموریت یافت خویشان نزدیکتر خود را به دین اسلام دعوت کند. آن حضرت در مجلسی که برای این دعوت تشکیل داد، صریحاً فرمود: که هر یک از شما به اجابت دعوت من سبقت گیرد، وزیر و جانشین و وصی من است. علی علیه السلام پیش از همه مبادرت نموده، اسلام را پذیرفت و پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله ایمان او را پذیرفت و وعده های خود را تقبل نمود. این مطلب در بسیاری از منابع اهل سنت نیز ذکر گردیده است.
شیعه که در اصل لغت به معنای پیرو می باشد، به کسانی گفته می شود که جانشینی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را حق اختصاصی خانواده رسالت می دانند و در معارف اسلام پیرو مکتب اهل بیت علیهم السلام می باشند.
شیعه عده ای از دوستان و هواداران امام علی علیه السلام بودند که پس از رحلت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم برای احیای حقوق اهل بیت علیهم السلام، در خصوص خلافت و مرجعیت علمی به انتقاد و اعتراض پرداختند و از اکثریت مردم جدا شدند.
«شیعه» در زمان خلفای راشدین (11-35 هجری قمری) پیوسته زیر فشار قرار داشتند و پس از آن در مدت خلافت بنی امیه (40-132) هر گونه امن و مصونیت از جان و مالشان برداشته شده بود، ولی هر چه فشار ستم و بیدادگری برایشان بیشتر می شد. در عقیده خود استوارتر می گشتند و مخصوصاً از مظلومیت خود در پیشرفت عقیده بیشتر بهره می بردند و از آن پس در اواسط قرن دوم که خلفای عباسی زمام حکومت اسلامی را بدست گرفتند، شیعه از فتوری که در این میان پیدا شد. نفسی تازه کرد ولی با مهلت کمی باز عرصه برایشان تنگ شد تا اواخر قرن سوم هجری، روز به روز تنگتر می شد.
در اوایل قرن چهارم که سلاطین بانفوذ آل بویه که شیعه بودند روی کار آمدند، شیعه قدرتی کسب کرد و تا حدود زیادی آزادی عمل یافت و به مبارزه علنی پرداخت و تا آخر قرن پنجم جریان کار به همین ترتیب بود و در اوایل قرن ششم که حمله مغول آغاز شد.
در اثر گرفتاری های عمومی و هم در اثر ادامه یافتن جنگ های صلیبی حکومت های اسلامی چندان فشار به عالم تشیع وارد نمی ساختند و مخصوصاً شیعه شدن جمعی از سلاطین مغول در ایران و حکومت سلاطین مرعشی در مازندران، در قدرت و وسعت جمعیت شیعه کمک بسزایی نمود و در هر گوشه از ممالک اسلامی و خاصه در ایران، تراکم میلیون ها نفر شیعه را محسوس ساخت و این وضع تا اواخر قرن نهم هجری ادامه داشت و از اوایل دهم هجری ، در اثر ظهور سلطنت صفویه در ایران پهناور آن روز، مذهب شیعه رسمیت یافت و تاکنون که ابتدای قرن پانزده هجری می باشد به رسمیت خود باقی است و به علاوه در همه نقاط جهان، ده ها میلیون شیعه زندگی می کنند.
پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله در اولین روزهای بعثت با نزول آیه «وَاَنْذِرْ عَشیرَتَکَ اْلاَقْرَبینَ» (سوره شعراء، آیه 214) مأموریت یافت خویشان نزدیکتر خود را به دین اسلام دعوت کند. آن حضرت در مجلسی که برای این دعوت تشکیل داد، صریحاً فرمود: که هر یک از شما به اجابت دعوت من سبقت گیرد، وزیر و جانشین و وصی من است. علی علیه السلام پیش از همه مبادرت نموده، اسلام را پذیرفت و پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله ایمان او را پذیرفت و وعده های خود را تقبل نمود. این مطلب در بسیاری از منابع اهل سنت نیز ذکر گردیده است.
wikiahlb: شیعه
[ویکی الکتاب] معنی شِیعَةٍ: فرقه - مردمی که پیرو غیر خود باشند ، و دنبال او به راه بیفتند یا جماعتی که یکدیگر را بر امری یاری دهند ، و یا همه پیرو یک عقیده باشند
معنی شِیعَتِهِ: شیعه او - پیرواو
معنی شِیَعِ: فرقه ها (جمع شیعه)
معنی وُدّاً: موّدت - دوست داشتنی که آثارش در عمل ظاهر گردد - محبّت ( در مورد آیه "إِنَّ ﭐلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ﭐلصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ ﭐلرَّحْمَـٰنُ وُدّاً " در روایات شیعه و سنی آمده است که منظور این است که خدای متعال محبّت امیر المؤمنین علی عل...
ریشه کلمه:
شیع (۱۲ بار)
معنی شِیعَتِهِ: شیعه او - پیرواو
معنی شِیَعِ: فرقه ها (جمع شیعه)
معنی وُدّاً: موّدت - دوست داشتنی که آثارش در عمل ظاهر گردد - محبّت ( در مورد آیه "إِنَّ ﭐلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ﭐلصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ ﭐلرَّحْمَـٰنُ وُدّاً " در روایات شیعه و سنی آمده است که منظور این است که خدای متعال محبّت امیر المؤمنین علی عل...
ریشه کلمه:
شیع (۱۲ بار)
wikialkb: شِیعَة
پیشنهاد کاربران
شیعه : پیروی از امام علی ( ع )
شیعه : به پیروان 12 امام معصوم که در راس آنها امام علی ( ع ) ( امیرالمومنین ) و در آخر منجی موعود حضرت مهدی ( عج ) هستند گفته می شود،
شیعه در لغت، پیروان و یاوران یک شخص است و جمع آن �شِیَع� و �اشیاع� است و گفته می شود: از او پیروى کرد، همچنان که گفته می شود : با او موالات و همبستگی نمود.
شیعه در لغت، پیروان و یاوران یک شخص است و جمع آن �شِیَع� و �اشیاع� است و گفته می شود: از او پیروى کرد، همچنان که گفته می شود : با او موالات و همبستگی نمود.
کلمات دیگر: