مترادف تولی : تولا، دوستی، مودت، ولا، ولی قرار دادن، برگشتن، پشت کردن
متضاد تولی : تبری
تولی
مترادف تولی : تولا، دوستی، مودت، ولا، ولی قرار دادن، برگشتن، پشت کردن
متضاد تولی : تبری
فارسی به انگلیسی
taking as a friend, friendship
فارسی به عربی
قندلفة
مترادف و متضاد
اشنایی، محبت، مودت، رفاقت، خصوصیات، دوستی، تولی، مراوده
تولا، دوستی، مودت، ولا ≠ تبری
ولی قرار دادن
برگشتن، پشت کردن
۱. تولا، دوستی، مودت، ولا
۲. ولی قرار دادن
۳. برگشتن، پشت کردن ≠ تبری
فرهنگ فارسی
یکی از پسران چنگیزکه موسس خاندان تولی است که در مغولستان حکومت کردند ( ۱۶۳۴ - ۱۲۴۸ م . )
ولایت قراردادن، بکارکسی قیام کردن، دوستی
۱ - ( مصدر ) پشت کردن برگشتن . ۲ - ( اسم ) برگشت .
دهی از دهستان ترگور است که در بخش سلوانای شهرستان رضائیه واقع است
ولایت قراردادن، بکارکسی قیام کردن، دوستی
۱ - ( مصدر ) پشت کردن برگشتن . ۲ - ( اسم ) برگشت .
دهی از دهستان ترگور است که در بخش سلوانای شهرستان رضائیه واقع است
فرهنگ معین
(تَ وَ لّ ) [ ع . ] ۱ - (مص ل . ) دوستی کردن . ۲ - (مص م . ) ولی قرار دادن .
( ~. ) [ ع . ] ۱ - (مص ل . ) پشت کردن ، برگشتن . ۲ - (اِمص . ) برگشت .
( ~. ) [ ع . ] ۱ - (مص ل . ) پشت کردن ، برگشتن . ۲ - (اِمص . ) برگشت .
(تَ وَ لّ) [ ع . ] 1 - (مص ل .) دوستی کردن . 2 - (مص م .) ولی قرار دادن .
( ~.) [ ع . ] 1 - (مص ل .) پشت کردن ، برگشتن . 2 - (اِمص .) برگشت .
لغت نامه دهخدا
تولی . (اِ) به زبان مغولی به معنی آینه است . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). رجوع به تولی (اِخ ) شود.
تولی . (اِ) رجوع به چاکشو شود.
تولی . (اِخ ) دختر سرویوس تولیوس ششمین پادشاه روم (578-534 ق . م .) و همسر تارکن جاه طلب هفتمین پادشاه روم بود. وی برای رسیدن به فرمانروائی تارکن را در قتل سرویوس تولیوس تشویق کرد و عرابه ٔ خود را از روی جسد پدرش گذراند. (از لاروس ). رجوع به قاموس الاعلام ترکی ذیل تولیه شود.
تولی . (اِخ ) تولوی . یکی از پسران چنگیز و مؤسس خاندان تولی است که در مغولستان حکومت کردند (1248-1634 م .). (فرهنگ فارسی معین ). رجوع به تولوی و الغنویان و تاریخ جهانگشا ج 1 و 2 و تاریخ عصر حافظ ج 1 ص 3 و سبک شناسی بهار ج 3 ص 159 و 247 و احوال و اشعار رودکی ج 1 ص 187 و قاموس الاعلام ترکی و حبیب السیر و تاریخ رشیدی و تاریخ گزیده شود.
تولی . [ ](اِ) این کلمه در این بیت عنصری آمده و در لغتنامه هایی که در دسترس ما بود و حتی در دیوان عنصری که تصحیح شده و مشکلات آن را آورده اند ضبط و معنی آن یافت نشد ظاهراً چیزی مانند پر بوده است که در انتهای تیر تعبیه می کرده اند تا بر سرعت آن بیفزاید :
چو برمالد به رزم اندر کمان را
اجل بینی نهان در باد صرصر
یکی گشته کمانش را زه و توز
یکی مر تیر او را تولی و پر.
عنصری (دیوان چ قریب ص 66).
تولی . [ ت َ وَ ] (اِخ ) دهی از دهستان سرکوه است که در بخش ریوش شهرستان کاشمر واقع است و 833 سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
تولی . [ ت َ وَل ْ لا ] (ع اِ) دوستی . یقال :انه لبین التولی . (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب ). قرب . (اقرب الموارد). رجوع به تولا و ماده ٔ قبل شود.
تولی . [ ت َ وَل ْ لی ] (ع مص ) ولی ساختن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || ولایت راندن . (تاج المصادر بیهقی ) (زوزنی ). حکومت نمودن . (غیاث اللغات ) (آنندراج ). || به خود گرفتن کاری را. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). || به کار کسی قیام کردن . (تاج المصادر بیهقی ) (زوزنی ) (از ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ) (از منتهی الارب ) (از غیاث اللغات ) (از آنندراج ) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || به گردن کردن کار را. یقال : تولی الامر؛ ای تقلده . (منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || برگشتن . (تاج المصادر بیهقی ) (زوزنی ). برگشتن و روی بگردانیدن و با «عن » متعدی شود. منه قوله تعالی : و تولی عنهم . (قرآن 12 / 84) (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || دوستی داشتن با کسی . (تاج المصادر بیهقی ) (زوزنی ) (از ترجمان جرجان ترتیب عادل بن علی ) (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). و منه قوله تعالی : و من یتولهم منکم . (قرآن 23 / 9) (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). رجوع به ماده ٔ بعد شود.
تولی. ( اِ ) رجوع به چاکشو شود.
تولی. ( اِ ) به زبان مغولی به معنی آینه است. ( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ). رجوع به تولی ( اِخ ) شود.
تولی. [ ]( اِ ) این کلمه در این بیت عنصری آمده و در لغتنامه هایی که در دسترس ما بود و حتی در دیوان عنصری که تصحیح شده و مشکلات آن را آورده اند ضبط و معنی آن یافت نشد ظاهراً چیزی مانند پر بوده است که در انتهای تیر تعبیه می کرده اند تا بر سرعت آن بیفزاید :
چو برمالد به رزم اندر کمان را
اجل بینی نهان در باد صرصر
یکی گشته کمانش را زه و توز
یکی مر تیر او را تولی و پر.
عنصری ( دیوان چ قریب ص 66 ).
تولی. [ ت َ وَل ْ لی ] ( ع مص ) ولی ساختن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || ولایت راندن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ). حکومت نمودن. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ). || به خود گرفتن کاری را. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). || به کار کسی قیام کردن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ) ( از ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ) ( از منتهی الارب ) ( از غیاث اللغات ) ( از آنندراج ) ( از ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || به گردن کردن کار را. یقال : تولی الامر؛ ای تقلده. ( منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || برگشتن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ). برگشتن و روی بگردانیدن و با «عن » متعدی شود. منه قوله تعالی : و تولی عنهم. ( قرآن 12 / 84 ) ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || دوستی داشتن با کسی. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ) ( از ترجمان جرجان ترتیب عادل بن علی ) ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). و منه قوله تعالی : و من یتولهم منکم. ( قرآن 23 / 9 ) ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). رجوع به ماده بعد شود.
تولی. [ ت َ وَل ْ لا ] ( ع اِ ) دوستی. یقال :انه لبین التولی. ( ناظم الاطباء ) ( از منتهی الارب ). قرب. ( اقرب الموارد ). رجوع به تولا و ماده قبل شود.
تولی. ( اِخ ) تولوی. یکی از پسران چنگیز و مؤسس خاندان تولی است که در مغولستان حکومت کردند ( 1248-1634 م. ). ( فرهنگ فارسی معین ). رجوع به تولوی و الغنویان و تاریخ جهانگشا ج 1 و 2 و تاریخ عصر حافظ ج 1 ص 3 و سبک شناسی بهار ج 3 ص 159 و 247 و احوال و اشعار رودکی ج 1 ص 187 و قاموس الاعلام ترکی و حبیب السیر و تاریخ رشیدی و تاریخ گزیده شود.
تولی. ( اِ ) به زبان مغولی به معنی آینه است. ( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ). رجوع به تولی ( اِخ ) شود.
تولی. [ ]( اِ ) این کلمه در این بیت عنصری آمده و در لغتنامه هایی که در دسترس ما بود و حتی در دیوان عنصری که تصحیح شده و مشکلات آن را آورده اند ضبط و معنی آن یافت نشد ظاهراً چیزی مانند پر بوده است که در انتهای تیر تعبیه می کرده اند تا بر سرعت آن بیفزاید :
چو برمالد به رزم اندر کمان را
اجل بینی نهان در باد صرصر
یکی گشته کمانش را زه و توز
یکی مر تیر او را تولی و پر.
عنصری ( دیوان چ قریب ص 66 ).
تولی. [ ت َ وَل ْ لی ] ( ع مص ) ولی ساختن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || ولایت راندن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ). حکومت نمودن. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ). || به خود گرفتن کاری را. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). || به کار کسی قیام کردن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ) ( از ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ) ( از منتهی الارب ) ( از غیاث اللغات ) ( از آنندراج ) ( از ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || به گردن کردن کار را. یقال : تولی الامر؛ ای تقلده. ( منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || برگشتن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ). برگشتن و روی بگردانیدن و با «عن » متعدی شود. منه قوله تعالی : و تولی عنهم. ( قرآن 12 / 84 ) ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || دوستی داشتن با کسی. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ) ( از ترجمان جرجان ترتیب عادل بن علی ) ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). و منه قوله تعالی : و من یتولهم منکم. ( قرآن 23 / 9 ) ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). رجوع به ماده بعد شود.
تولی. [ ت َ وَل ْ لا ] ( ع اِ ) دوستی. یقال :انه لبین التولی. ( ناظم الاطباء ) ( از منتهی الارب ). قرب. ( اقرب الموارد ). رجوع به تولا و ماده قبل شود.
تولی. ( اِخ ) تولوی. یکی از پسران چنگیز و مؤسس خاندان تولی است که در مغولستان حکومت کردند ( 1248-1634 م. ). ( فرهنگ فارسی معین ). رجوع به تولوی و الغنویان و تاریخ جهانگشا ج 1 و 2 و تاریخ عصر حافظ ج 1 ص 3 و سبک شناسی بهار ج 3 ص 159 و 247 و احوال و اشعار رودکی ج 1 ص 187 و قاموس الاعلام ترکی و حبیب السیر و تاریخ رشیدی و تاریخ گزیده شود.
فرهنگ عمید
= تولا
تولا#NAME?
دانشنامه عمومی
تولّی؛ از فروع دین است؛ به معنای دوستی با دوستان خدا
تولی خان؛ پسر چهارم چنگیزخان.
تولی خان؛ پسر چهارم چنگیزخان.
دانشنامه اسلامی
[ویکی اهل البیت] تولّی. این صفحه مدخلی از دانشنامه جهان اسلام است
تولّی، اصطلاحی کلامی در برابر تبرّی. واژة تولّی، مصدر باب تفعل از ریشة و ل ی، به دو صورت (تَوَلیّ'، تَوَلیّ'عَنْ) بکار می رود. برای صورت اول، معانی متعددی از جمله دوستی داشتن با کسی و پیروی کردن از او و ولی گرفتن وی و یاری رساندن به او ذکر شده که بیانگر مفهوم مورد نظر در این مقاله است.
صورت دوم (تَوَلیّ' عَنْ) به معنای روی گرداندن است. در قرآن تولّی و مشتقات آن در بیشتر موارد ــ چه به همراه عن و چه بدون آن ــ به معنای برگشتن و پشت کردن آمده ولی در چند آیه نیز در معانیِ مذکور برای صورت اول بکار رفته است.
علاوه بر این در قرآن و احادیث ، بر حُبّ ــ که بر اساس معنای لغوی تولّی، منشأ و سرآغاز آن است ــ بارها تأکید شده و دینداری و ایمان بدان منوط گردیده است.
اصطلاح تولّی در مقابل تبّری در آثار فرق اسلامی کاربرد دارد. بر اساس منابع شیعی، تولّی به معنای دوست داشتن، تصدیق و تبعیت و پذیرش ولایت خدا و پیغمبر و ائمه است. در احادیث بسیاری، محبت ورزیدن به ائمة اهل بیت علیهم السلام و خاصه حضرت علی علیه السلام واجب دانسته شده است.
تولّی، اصطلاحی کلامی در برابر تبرّی. واژة تولّی، مصدر باب تفعل از ریشة و ل ی، به دو صورت (تَوَلیّ'، تَوَلیّ'عَنْ) بکار می رود. برای صورت اول، معانی متعددی از جمله دوستی داشتن با کسی و پیروی کردن از او و ولی گرفتن وی و یاری رساندن به او ذکر شده که بیانگر مفهوم مورد نظر در این مقاله است.
صورت دوم (تَوَلیّ' عَنْ) به معنای روی گرداندن است. در قرآن تولّی و مشتقات آن در بیشتر موارد ــ چه به همراه عن و چه بدون آن ــ به معنای برگشتن و پشت کردن آمده ولی در چند آیه نیز در معانیِ مذکور برای صورت اول بکار رفته است.
علاوه بر این در قرآن و احادیث ، بر حُبّ ــ که بر اساس معنای لغوی تولّی، منشأ و سرآغاز آن است ــ بارها تأکید شده و دینداری و ایمان بدان منوط گردیده است.
اصطلاح تولّی در مقابل تبّری در آثار فرق اسلامی کاربرد دارد. بر اساس منابع شیعی، تولّی به معنای دوست داشتن، تصدیق و تبعیت و پذیرش ولایت خدا و پیغمبر و ائمه است. در احادیث بسیاری، محبت ورزیدن به ائمة اهل بیت علیهم السلام و خاصه حضرت علی علیه السلام واجب دانسته شده است.
wikiahlb: شیعه امامیّه است. در قرآن کریم، مودّت و محبّت ذی القربی (اهل بیت) علیهم السّلام مزد رسالت رسول اکرم صلوات الله علیه، تعیین گشته است.
ب) در قرآن، تولّی و مشتقات آن، در بیشتر موارد ـ چه به همراه عن و چه بدون آن ـ به معنای برگشتن و پشت کردن آمده ولی در چند آیه نیز در معانیِ مذکور برای صورت اول به کار رفته است.
ج) علاوه بر این، در قرآن و احادیث ، بر حُبّ ـ که بر اساس معنای لغوی تولّی، منشأ و سرآغاز آن است ـ بارها تأکید شده و دینداری و ایمان، بدان منوط گردیده است.
تولّی در اصطلاح
اصطلاح تولّی در مقابل تبّری در آثار فرق اسلامی کاربرد دارد. بر اساس منابع شیعی، تولّی به معنای دوست داشتن، تصدیق و تبعیت، و پذیرش ولایت خدا و پیغمبر و ائمه علیهم السلام است.
تولّی در روایات
...
ب) در قرآن، تولّی و مشتقات آن، در بیشتر موارد ـ چه به همراه عن و چه بدون آن ـ به معنای برگشتن و پشت کردن آمده ولی در چند آیه نیز در معانیِ مذکور برای صورت اول به کار رفته است.
ج) علاوه بر این، در قرآن و احادیث ، بر حُبّ ـ که بر اساس معنای لغوی تولّی، منشأ و سرآغاز آن است ـ بارها تأکید شده و دینداری و ایمان، بدان منوط گردیده است.
تولّی در اصطلاح
اصطلاح تولّی در مقابل تبّری در آثار فرق اسلامی کاربرد دارد. بر اساس منابع شیعی، تولّی به معنای دوست داشتن، تصدیق و تبعیت، و پذیرش ولایت خدا و پیغمبر و ائمه علیهم السلام است.
تولّی در روایات
...
wikifeqh: فروع دین اسلام و در اصطلاحی کلامی شیعی؛ به معنای دوستی با پیشوایان دینی و امامان و پذیرش ولایت آنان است.
در روایات، تولّی به همراه تبرّی- که مفهوم متضاد و مخالف آن است-، با توصیفاتی؛ از قبیل تکلیفی واجب، بلکه از مهمترین واجبات، تحقق بخش ایمان و مهم ترین رکن ایمان آمده و از اموری است که به محتضر و میت، تلقین می شود.
در فرهنگ شیعه، تولی و تبری شرط اساسی قبول اعمال نیک در پیشگاه الهی است و بدون آن هیچ عملی پذیرفته نیست؛ در این باره روایات متعددی در متون اسلامی مطرح شده است. در زیارت نامه هایی؛ مانند زیارت عاشورا مرامنامه ای از دوستی با دوستان خدا و دشمنی با دشمنان خدا ارائه شده است.
در روایات، تولّی به همراه تبرّی- که مفهوم متضاد و مخالف آن است-، با توصیفاتی؛ از قبیل تکلیفی واجب، بلکه از مهمترین واجبات، تحقق بخش ایمان و مهم ترین رکن ایمان آمده و از اموری است که به محتضر و میت، تلقین می شود.
در فرهنگ شیعه، تولی و تبری شرط اساسی قبول اعمال نیک در پیشگاه الهی است و بدون آن هیچ عملی پذیرفته نیست؛ در این باره روایات متعددی در متون اسلامی مطرح شده است. در زیارت نامه هایی؛ مانند زیارت عاشورا مرامنامه ای از دوستی با دوستان خدا و دشمنی با دشمنان خدا ارائه شده است.
wikishia: حدیث از طریق اهل سنّت و 52 حدیث از طریق شیعه در باب فضل محبان و موالیان علی علیه السلام و سایر امامان روایت کرده است. به تعبیر فضل اللّه بن روزبهان اهل سنّت نیز بر آن اند که تولاّی پیامبر و آل او و تبرّی از دشمنان او بر هر مؤمنی واجب است و کسی که ایشان را والی و متصرف امور خود نداند یا از دشمنان ایشان تبرّی نجوید، مؤمن نیست.
به نوشته شیخ یوسف بحرانی، از تأکید فراوان احادیث شیعی در این باب نتیجه گرفته می شود که محبت اهل بیت عبارت از پذیرش امامت آنها و قرار دادن آنها در جایگاهی است که متعلق به آنهاست. بنابراین مقدّم داشتن غیرِ آنها بر آنها در این زمینه در واقع خروج از دایرة محبت محسوب می شود.
به نوشته شیخ یوسف بحرانی، از تأکید فراوان احادیث شیعی در این باب نتیجه گرفته می شود که محبت اهل بیت عبارت از پذیرش امامت آنها و قرار دادن آنها در جایگاهی است که متعلق به آنهاست. بنابراین مقدّم داشتن غیرِ آنها بر آنها در این زمینه در واقع خروج از دایرة محبت محسوب می شود.
wikiahlb: تولّی
[ویکی فقه] تولی (ابهام زدایی).
...
...
wikifeqh: تولی_(ابهام زدایی)
پیشنهاد کاربران
در قران و سوره قصص ایه 24 یعنی رو اورد یا برگشت به سوی ظل که همون سایه درخت منظور بوده است
تولی: تولی اگر با �عن� باشد به معنی اعراض و اگر با �الی� باشد به معنی رو کردن است.
کلمات دیگر: