قضایای یقینی نظری

[ویکی فقه] قضایای یقینی نظری، به معنای یقینیات مستنتَج از قضایای یقینی بدیهی است.
یقین عقل به مفاد قضایای یقینی به ناچار معلول یک علت است. اگر علت تصدیق در یک قضیه، فقط تصور اجزای قضیه باشد، آن قضیه را "قضیه یقینی بدیهی" می نامیم، مانند: "کل بزرگ تر از جزء خود است"، که تصدیق عقل به مفاد قضیه، فقط معلول تصور دو جزء خود است، یعنی فقط محتاج تصور مفردات آن است. اما اگر علت تصدیق، خارج از تصور دو طرف آن باشد، قضیه را "قضیه یقینی نظری" می گوییم. در چنین قضیه ای، عقل برای یقین به نسبت بین دو جزء آن، به حدّ وسطی احتیاج دارد که علت تصدیق است؛ چه یقین فقط به واسطه علت حاصل می شود. "نظری"، منسوب به نظر است، و "نظر"، حرکت نفس در معقولات، از مبادی به مطالب و از مطالب به مبادی است که به شناخت مطلوب می انجامد.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • خوانساری، محمد، منطق صوری.• صدر، محمدباقر، الاسس المنطقیة للاستقراء.• صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی.
۱. ↑ صدر، محمدباقر، الاسس المنطقیة للاستقراء، ص۳۷۵.۲. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۲۰۴.
...