تاج السلطنه

تاج السلطنه دختر ناصرالدین شاه قاجار (۱۳۰۱ هجری قمری- ۱۳۵۴، تهران) از مدافعان انقلاب مشروطه و عضو انجمن حریت نسوان بود و به نوشتن خاطرات خود علاقه داشت. بخش هایی از خاطرات او به نام «خاطرات تاج السلطنه» برجا مانده که وسعت اطلاعات او را نشان می دهد و منبع تاریخی بااهمیتی است. وی از مشروطیت، حقوق زنان، آزادی، برابری و قانون دفاع کرده و انتقادهایی جدی به وضعیت حکومت و سلطنت برادرش، مظفرالدین شاه قاجار داشت و بسیاری از مشکلات کشور را حاصل عدم کفایت شاهان قاجار می دانست. همچنین با شاعران آزادی خواهی هم چون میرزاده عشقی ارتباط داشتو عارف قزوینی در ابیاتی او را ستوده است.
بامداد، بدرالملوک (۱۳۴۸)، زن ایرانی از انقلاب مشروطه تا انقلاب سفید
فرخ زاد، پوران (۱۳۸۱)، کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز)، تهران: نشر قطره، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۱۶-۸
تاج السلطنه در اواخر سال ۱۳۰۱ هجری قمری (برابر با ۱۸۸۴ میلادی) از توران السلطنه، یکی از دختران ناصرالدین شاه قاجار است. تاج السلطنه در هفت سالگی به مکتب رفت. علاوه بر تسلط بر زبان فارسی، عربی و فرانسه را نیز به خوبی آموخت. او در ده سالگی ازدواج ناموفقی با حسن خان سردار شجاع، پسر شجاع السلطنه داشت و دخترانش از او گرفته شدند و نزد پدر و نامادری ماندند.
قاجاریان
عنوان

تاجُ السَّلْطَنه (۱۳۰۱ق)
شاهدخت ایرانی. دختر ناصرالدین شاه قاجار بود که پس از گذراندن مقدمات تحصیلی در مکتب خانه های آن روزگار، در ۱۳۱۴ ق به عقد حسن خان شُجاعُ السَّلْطنه درآمد که این ازدواج به جدایی انجامید. سپس به آموختن موسیقی ، نقاشی ، زبان فرانسه ، ادبیات ، تاریخ و فلسفه پرداخت . این تحول فکری و روحی که مقارن با دورۀ آزادی های سیاسی ـ اجتماعی پس از مشروطیت بود، موجب دگرگونی در مبانی اعتقادی و اجتماعی او شد. تاجُ السَّلْطَنه خاطرات ناتمام خود را از تولد تا جدایی از همسرش، در قالب رمانی تاریخی نوشته که با نام خاطرات تاجُ السَّلْطَنه در ۱۳۶۲ش در تهران چاپ شده است.