کلمه جو
صفحه اصلی

بابا رکن الدین

دانشنامه عمومی

مسعود بیضاوی معروف به بابا رکن الدین و بابا رکن الدین شیرازی(متولد بیضا شیراز) از بزرگان مشایخ عرفان و علمای قرن هشتم هجری بود که در زمان سلطنت ابوسعید ایلخان مغول در اصفهان زندگی می کرد.
او در طول زندگی با نهایت احترام می زیست. بابا رکن الدین از شاگردان عبدالرزاق کاشانی و همچنین داود قیصری بود. یکی از معتقدان بابا رکن الدین، بهاءالدین محمد عاملی، معروف به بهایی دانشمند معاصر صفویه بود. در عصر قاجار نیز بابا رکن الدین مریدان و معتقدان بسیاری داشت، از جمله ملا حسن نایینی که از بزرگان و اقطاب زمان خود بود و در عرفان و تصوف سرآمد بود. بابا رکن الدین از عرفای بزرگی است که در تمام اوقات، جمعی کثیر از معتقدان درمحضر وی تلمذ می کردند. او در عرفان و سیروسلوک، همانند استاد و مرشدش، کمال الدین عبد الرزاق کاشی با سلسلهٔ معروف سهروردیه پیوند داشت. رساله قلندریه و شرح فصوص الحکم از آثار اوست، این کتاب در اصل تألیف ابن العربی است و بابا رکن الدین شرحی بر آن نوشته است. این شرح با نام نصوص الخصوص فی ترجمه الفصوص معروف است. بابا رکن الدین در سال ۷۶۹ هجری قمری وفات یافت. بابا رکن الدین نخستین دانشمند معروفی است که در تخت فولاد (در آرامگاه بابا رکن الدین) دفن شده است.
پل خواجوی اصفهان به نام پل بابا رکن الدین نیز خوانده شده است
مسعود بیضاوی

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] مسعود بن عبدالله بیضاوی (م 769 ه . ق)، عالم و عارف بزرگ قرن هشتم هجری که اصلش از بیضای فارس بود. وی در عرفان نظری از شیخ کمال الدین عبدالرزاق کاشانی، شیخ داوود قیصری و نعمان خوارزمی بهره گرفت. سنگ قبرش حاکی از شیعه بودن اوست . مهمترین اثر وی «نصوص الخصوص فی شرح الفصوص» شرحی بر «فصوص الحکم ابن عربی» به زبان فارسی است.
«بابا» در قدیم به دو گروه اطلاق می شد و یکی از آن دو گروه عارفان و زاهدان و قطبها بودند؛ این عده اغلب در قرنهای هشتم و نهم می زیستند و قبرهای زیادی از اینها در اصفهان است و از آن رو که رکن الدین مسعود هم از این گروه بود وی نیز بابا لقب گرفت. تاریخ تولد وی روشن نیست اما وفاتش در(یکشنبه۲۶/ربیع الاول۷۶۹ق)رخ داده است.
جز اشارات بس گذرایی دربارۀ شرح احوال او، اثری در دست نیست. تنها بر اساس چند نگاشته بر جای مانده از او می توان به نام برخی از اساتید و آثار او دست یافت
وی آنگونه که خود نوشته از کودکی معانی توحیدی را ادراک می کرده و در عرفان علمی شاگرد کمال الدین عبدالرزاق کاشانی و داوود بن محمود قیصری بوده درطریقه سیر و سلوک نیز ظاهرا از سلسله سهروردیان است و گویند استادش درعرفان عملی بابا بیات است. همچنین نوشته اند که شاه نعمت الله ولی مقدمات علوم رانزد رکن الدین شیرازی تحصیل کرد.
مقبره بابا رکن الدین در تخت فولاد اصفهان واقع است. و در واقع تخت فولاد به واسطه وجود آرامگاه او در این مکان بعدا قبرستان عمومی تبدیل شده است.
این مقبره یکی از قدیمترین آرامگاه های مغولی موجود در اصفهان است، که چندین بار مرّمت شده است. بنابر کتیبه موجود در مدخل بقعه به خطِ ثلث محمد صالح اصفهانی مولوی، به اهتمام شاه عباس اول بخشی از آن مرمت شده و بر اساس کتیبه چله خانه آن در سال ۱۱۱۲ق در زمان شاه سلطان حسین صفوی تعمیری بنیادین در آن انجام پذیرفته است. بنا به سنگ نوشته دیوار غربی مَدخل بقعه، در سال ۱۲۰۰ق توسط میرزا محمد نصیر بایزیدی بسطامی تعمیر شده است و گویی پس از این تاریخ نیز چندین بار مرّمت شده است.
بر این مقبره زیبا، گنبد هرمی فیروزگونی با دوازده ترک بر روی پنج پایه، به عدد ماه های سال یا عدد ائمه دوازده گانه وجود دارد که در نوع خود اثر هنری بس زیبا و در خور توجّهی را فراهم آورده است.
مرقد بابارکن الدین- که در زمان حیات خود نیزبا عزت و احترام می زیست- پس از رحلت وی تاکنون محل توجه و زیارت و توسل مردم و بزرگان و عرفا بوده و سالها پس از رحلتش کرامتی هم از او رخ داد:


کلمات دیگر: