عرفان

عرفان . [ ع ِ رِف ْ فا ] (اِخ ) نام صاحب آن راعی و چوپان که در حق صاحب خود چنین گفته است :
کفانی عرفان لکری و کفیته
کلوء النجوم و النعاس معانقه .

(از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).

عرفان . [ ع ِ ] (ع مص ) شناختن و دانستن بعد از نادانی . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). شناختن . (زوزنی ) (آنندراج ) (غیاث اللغات ). شناختن . بازشناختن . معرفت . (فرهنگ فارسی معین ). شناخت . شناسائی . آگاهی . درایت . اطلاع : به مدد و معاونت اوکمر بستند و یکدیگر را بر عرفان قدرخانه قدیم و کرم عمیم او تحریض کردند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 186).
- اهل عرفان ؛ دانشمندان و حکما. (ناظم الاطباء) :
هر مؤمن که ز اهل عرفان باشد
خورشید سپهر فضل واحسان باشد.

خاقانی .

- به عرفان بیرون بردن ؛ عمداً تحمل کردن . دیده و دانسته چشم پوشی کردن . (فرهنگ فارسی معین ).
- عرفان بخشیدن ؛ آموختن .
- عرفان در امری دادن ؛ اعلام کردن .
|| شناختن و معرفت حق تعالی . (غیاث اللغات ) (آنندراج ). معرفت حق تعالی . (ناظم الاطباء). نام علمی است از علوم الهی که موضوع آن شناخت حق و اسماء از علوم الهی که موضوع آن شناخت حق و اسماء و صفات اوست . و بالجمله راه و روشنی که اهل اﷲ برای شناسائی حق انتخاب کرده اند عرفان مینامند. عرفان و شناسائی حق به دو طریق میسر است یکی به طریق استدلال از اثر به مؤثر و از فعل به صفت و از صفات به ذات ، و این مخصوص علماء است . دوم طریق تصفیه ٔ باطن و تخلیه ٔ سر از غیر و تخلیه ٔ روح ، و آن طریق معرفت خاصه ٔ انبیاء و اولیا و عرفا است . و این معرفت کشفی و شهودی را غیر از مجذوب مطلق هیچ کس را میسر نیست مگر به سبب طاعت و عبادت قالبی و نفسی و قلبی و روحی و سری و خفی ، و غرض از ایجاد عالم معرفت شهودی است . عرفا عقیده دارند برای رسیدن به حق و حقیقت بایستی مراحلی را طی کرد تا نفس بتواند از حق و حقیقت بر طبق استعداد خود آگاهی حاصل کند. و تفاوت آنها با حکما این است که تنها گرد استدلال عقلی نمیگردند بلکه مبنای کار آنها بر شهود و کشف است . (از فرهنگ مصطلحات عرفاء از شرح گلشن راز) :
اگر بشناختی خود را به تحقیق
هم از عرفان حق یابی تو توفیق .

ناصرخسرو.

شفای درد دلها گشت عرفان
ز عرفان روشن آمد جاودان جان .

ناصرخسرو.

مفصل صورت جسم است ومجمل صورت ذاتت
بهم این هر دو نفس آمد سزای حکمت و عرفان .

ناصرخسرو (دیوان چ تقوی ص 358).

|| به مفهوم عام ، وقوف به دقایق و رموز چیزی است . مقابل علم سطحی و قشری . مثلاً گویند فلان طبیب عارفی است ، یعنی غور رس و موی شکاف است و بظواهر نپرداخته است یا فلان عارف سخن و سخندان عارفی است یعنی فقط به تقلید سطحی قانعنشده و دقایق سخن و سخندانی را فرا گرفته است . (از فرهنگ فارسی معین ) و رجوع به جلوه های عرفان ایران ازآقای همائی ، مجله ٔ رادیو شماره ٔ 44-16-17 شود. || به مفهوم خاص ، یافتن حقایق اشیاء به طریق کشف و شهود. و به این جهت تصوف یکی از جلوه های عرفان است . توضیح اینکه در اصل تصوف یکی از شعب و جلوه های عرفان است . تصوف یک نحله و طریقه ٔ سیر و سلوک عملی است که از منبع عرفان سرچشمه گرفته است . اما عرفان یک مفهوم عام کلی تری است که شامل تصوف و سایر نحله ها نیز میشود. به عبارت دیگر نسبت مابین تصوف و عرفان به قول منطقیان ، عموم و خصوص من وجه است . به این معنی که ممکن است شخص عارف باشد اما صوفی نباشد، چنانکه ممکن است به ظاهر داخل طریقه ٔ تصوف باشد، اما از عرفان بهری نبرده باشد. و گاهی دیده ایم کلمه ٔ عارف را درمعنی فاضلتر و عالی تر از لفظ درویش و صوفی استعمال کرده اند. در کتاب اسرارالتوحید آمده «خواجه امام مظفر فوقانی به شیخ ابوسعید گفت : آن بود که او گوید.» بعضی عرفان را جنبه ٔ علمی و ذهنی تصوف دانند و تصوف را جنبه ٔ عملی عرفان . (فرهنگ فارسی معین ) و رجوع به جلوه های عرفان ایران ، همایی ، مجله ٔ رادیو شماره ٔ 44 -17 - 16 شود. || به مفهوم اخص ، تصوف . (فرهنگ فارسی معین ). || درک کردن به یکی از حواس . (از ناظم الاطباء). دانستن چیزی را به وسیله ٔ حسی از حواس خمسه ، و چنین شخصی را عارف و عریف و عروفةگویند. (از اقرب الموارد). || اقرار به گناه کردن . و از آن جمله است که گویند «ما أعرف لأحد یصرعنی »؛ یعنی اقرار نمی کنم بر کسی که مرا بزمین زند. (از اقرب الموارد) (از ناظم الاطباء). عَرف . و رجوع به عَرف شود. || پاداش دادن . و از آن جمله است که گویند «أنا أعرف للمحسن والمسی ٔ». (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء). عَرف . و رجوع به عرف شود. || صبر و شکیبائی کردن بر کاری . (از اقرب الموارد) (از ناظم الاطباء). عَرف . عرفة. مَعرِفة.عرفان . رجوع به عرف و عرفان و عرفة و معرفة شود. || (اِمص ) شرم و حیا. (غیاث اللغات ) (آنندراج ). || بی حجابی . (آنندراج ) :
کی گمان میبرد دل کان شمع فانوس حجاب
چون ز عرفان دم زند صد دودمان برهم خورد.

محتشم کاشی (از آنندراج ).

رازوری ( برابر پارسی )

شناختن خداشناسی

gnosis, mysticism, theosophy

به معنیه شناخت خداوند

کلاه جدید برای مایوس های سرگردان تاریخ

عرفان� عبارت است از قرار گرفتن روی پله ی عشق، رسیدن به اشراق، روشن بینی و درک معرفت هستی و به طور قطع چنین نتیجه ای از دنیای عقل و علم و دانش به دست نمیآید.

آنها که به چشم عقل بیننـد بیننـد خیال غیـر در خـواب

عقل ارچـه چراغ برفـروزد هـرگز نرسد به نـور مهـتـاب

شاه نعمت االله ولی

به طور کلی و به اختصار دنیای عرفان دارای خصوصیات و تعاریف زیر است.
1 - نظر به اینکه دنیای عرفان، دنیای عشق است، پس فاقد هرگونه فن و روش و تکنیک، پند و نصیحت و استدلال، سعی
و کوشش و. . . بوده و دنیای بی ابزاری است؛ چه ابزارهای اصلی و چه ابزارهای واسطه ای.

2 _ - دنیای عرفان دنیای ماورای تکلیف است، زیرا عشق دنیای انجام وظیفه نیست و برای رفع مسئولیت نیز نمیتواند
باشد؛ دنیای عاشق به دور از حساب و کتابهای عقلانی است.


فردا که به محشر اندر آید زن و مرد
و ز بیم حسـاب روی هـا گـردد زرد

من حسن تو را به کف نهم پیش روم
گویم که حسـاب من از این باید کرد

ابوسعید ابو الخیر


3 - دنیای عرفان ماورای مزد و پاداش است، زیرا عاشق به طمع مزد و پاداش به عشق نرسیده که بخواهد ادامه حرکت
خود را با چنین انگیزه هایی دنبال کند که درآن صورت دنیای او نیز تبدیل به دنیای عقلانی میشد .
جهانی کان جهان عاشقـان اسـت جهـانی مـاورای نـار و نـور اسـت
عطار
ما زدوست غیراز دوست، مقصدی نمیخواهیم

حـور و جـنـت ای زاهـد ، بـر تـو بـاد ارزانی

شیخ بهایی


4 - دنیای عرفان دنیای ترس و حزن نیست.
دنیای عرفان دنیای عشق است، عشق به خدا و در دل عاشق او، ترس و ناامیدی و غم وغصه و. . . راهی ندارد .

أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ
یونس : 62
آگاه باشید که دوستان خدا ترس ندارند و غمگین نمیشوند.

5 - دنیای عرفان دنیای غم و اندوه و حزن، یاس و ناامیدی، اضطراب، احساس تنهایی نیست و به طورکلی این دسته از
جنود شیطان به آن راه ندارند و تنها غمی که برای عارف وجود دارد، غم جدایی از خدا و دور افتادن از اصل خویش
است.
بشنو این نی چون حکایت میکند وز جـدایـی هـا شکـایت میکند
مولانا
6 - عرفان موجب ایجاد وحدت اجزا و ارتباط �جزء� و �کل� است؛ زیرا کل همیشه چیزهایی دارد که جزء از آن بی خبر
است و با رفتن به سوی کل، میتوان آن پیامها را دریافت کرد؛ برای مثال: یک سلول، فاقد آمال و آرزو است اما
وحدت صد تریلیون سلول، کل را تشکیل داده و این کل چیزی را میداند که اجزا از آن بی خبرند. کل، آمال و آرزو
دارد و اهدافی را دنبال میکند در حالی که یک سلول حتی معنی آرزو را هم نمیداند .

7 - عرفان، ضد ضربه شدن است
عارف در راه رسیدن به عشق خود با هر تلنگر و ضربه ای دچار وقفه و سکون نمیشود. او در مسیر عشق چیزهایی را یافته
است که افراد معمولی از آن بی بهره اند. او در این مسیر توانسته زورق وجودی خود را به یک کشتی اقیانوس پیما تبدیل کند که در مقابل امواج سهمگین اقیانوس زندگی به خوبی مقاومت کند. در حالی که افراد معمولی با اولین موجی که در این اقیانوس با آن مواجه شوند، واژگون شده و تخته پاره های وجود آنها به هر سمتی پرتاب میشود

8 - عرفان، درک کمال است.
دنیای عرفان مجموعهی آگاهی هایی را مورد بررسی قرار میدهد که قابل انتقال به زندگی بعدی است.
9 - از آنجا که عرفان، دنیای عشق است، پس در آن انحصارطلبی جایی ندارد و دنیایی است که میتواند همه ی انسانها را در خود جای دهد و همگی آنها را مشمول عشق الهی بداند.
10 - با توجه به اینکه عشق عمل است نه حرف و نوشته و. . . ، پس عرفان، دنیای عمل است و باید ملموس باشد.
11 - دنیای عرفان حرکت از ظاهر به باطن است .



تعریف مقدماتی عرفان نظری و عملی

عرفان به دو بخش نظری و عملی قابل تقسیم است:

بخش نظری که آن را میتوان روی پلهی عقل مورد بحث و بررسی قرار داد.
بخش عملی که روی پلهی عشق قرار دارد و در این بخش نمیتوان از هیچگونه ابزاری استفاده کرد. عرفان عملی بهطور قطع
باید روی پلهی عشق صورت بگیرد، بنابراین عرفان عملی، دنیای بیابزاری بوده و با تکنیک و فن و دانش. . . قابل حصول
نیست.

عرفان نظری به دلیل اینکه محتاج بحث و بررسی، توضیح و روشنگری است؛ لازم است تا خود را معرفی کرده و توضیح دهد
که انسان را به کجا میخواهد ببرد؟ لذا در این بخش مجبور است از ادای توضیحات، استدلال، منطق و. . . استفاده کند که همهی
این ابزارها متعلق به دنیای عقل است، در نتیجه، عرفان نظری روی پله ی عقل قرار داشته و متعلق به دنیای ابزار است.

همانگونه که گفته شد؛ انسان همواره دو پله در مقابل خود دارد: پله ی عقل و پله ی عشق. پلهی عقل دنیای ابزار، فن و روش و
تکنیک، پند و نصیحت، دلیل و برهان و استدلال، سعی و کوشش و تلاش، . . . و بهطور کلی حیط های است که به اصطلاح آن را �دنیایابزار� می نامیم و پله ی عشق که دنیای وجد و ذوق و شوق، حیرت و تعجب، جذبه و از خود بیخود شدن، ایثار و محبت و. . . است و به طور کلی چار چوبی است که آن را به اصطلاح �دنیای بیابزاری� نامگذاری میکنیم. حرف، قصه، کتاب و. . . . در این وادی جایگاهی ندارد. پلهی عقل، پایه فهم پله ی عشق بوده و کلیه ی ادراکات انسان از طریق آن صورت میگیرد و از آنجا که کلیه ی نتیجه گیری ها روی پله ی عقل صورت میگیرد، بنابراین، بدون پله ی عقل، کمالی حاصل نخواهد شد. در اینصورت
پله ی عقل و پله ی عشق لازم و ملزوم یکدیگرند.
عاقل عاشق میشود و عاشق، عاقل. عشق، پل بین عقل جزء و عقل کل است. به عبارت دیگر، با عقل جزء نمیتوان به عقل کل پی برد مگر اینکه روی �پل عشق� ایستاد.

عرفان به معنای معرفت هم هست

عرفان ب معنای معرفت و خدا شناسی

به معنی عشق و معرفت است

خداشناسی - عشق - معرفت

به معنای خدا شناسی، معرفت

عرفان به معنای همدیگر پذیری است

عرفان از کلمه عارف میاد و به معنای خدا شناسی است

عرفان به معنی عشق واقعی معرفت و خدا شناسیه

در کلام عارفان یک تناقض بزرگ قابل مشاهده می باشد و آن اینکه از یک طرف آنان همه چیز را جلوه و ظهور حق ( خداوند ) می پندارند، اما از طرف دیگر هدف سیر و سلوک خود را رسیدن به حق می دانند. آیا عارفان از لحاظ مکانی از حق فاصله دارند ؟ به این معنا که آنان خود را جلوه یا ظهور حق نمی دانند؟ اگر خداوند به عنوان کل در بر گیرنده همه اجزاء است، پس نیازی به رسیدن او توسط جزء نیست. اجزاء از خود هیچ وقت از کل قابلیت جدائی ندارند و کل هم قادر نخواهد بود که اجزاء را از خود جدا نماید یا طرد کند. مقایسه عارفانه بدن با اعضاء و میرایی و فساد پذیری اعضاء پس از بریده شدن از کل بدن با کل لایتناهی و اجزاء آن طبق باور من یک مقایسه کودکانه بیش نیست. اگر منظور عارفان از رسیدن به حق شناخت خداوند می باشد پس می توان از طریق بر رسی جزئیات و شناخت آنها به شناخت کل دست یافت که این امر از طریق کلیه علوم تجربی میسر است و شناخت های عارفانه و فلسفی و حکمی و ( حتی شناخت وحیانی ) لازم اما کافی نیستند. طبق باور یا ادعای عارفان ، عشق خمیر مایه اصلی دنیای عینی و واقعی می باشد، یکی از علم تجربی مانند فیزیک خمیر مایه را انرژی ؛ جرم و زمان و مکان می داند. اگر بخواهیم هم باور عارفانه و هم شناخت علمی علم تجربی را قبول داشته باشیم، باید دنبال یک فرمول ریاضی بگردیم که بتوانیم مثل انرژی و جرم و زمان و مکان آنرا به زبان ریاضی بیان کنیم که ثمره کاربردی داشته باشد و نه اینکه به قول مولانا عقل در تعریف آن چو خر پا در گل بماند.
من برای خودم در تعریف علمی عشق یک فرمول ریاضی کاملا خیالی دست و پا کرده ام و هر گاه صحبت از عشق میان آید، آن فرمول خیالی در ذهنم به یاد آورده میشود. بیان و یا نمایش آن فرمول به شرح زیر است:

2 ^€ � E = ❤
در این فرمول: ❤ نشانه نیروی عشق و E انرژی و € ( نشانه واحد پول اروپا ) اما در اینجا یک ثابت طبیعی است که برابر است با جزر مقدار عددی سرعت نور به توان ۳ که پس از آن نتیجه به توان ۲ میرسد.
امید اینکه این فرمول موجب ملالت خاطر دوستداران عرفان نشود.

( ملامت خود ) در عارف دیده نمیشه

از ریشه عرف به معنای شناخت که از خودشناسی شروع و به شناخت های بیشتر منتهی میشه.

عرفان به معنای شناخت قلبی و عمیق نسبت به خداوند متعال است که نامی زیبا و برازنده برای پسران میباشد باعث افتخار من است که اسم پسر گلم را سید محمد عرفان گذاشتم که انشالله مسیر خداشناسی و عرفان را طی کند. . .

عرفان یعنی"خداشناسی . عشق واقعی 😉

عرفان از عرف به معنی شناخت میاد یعنی کسی که خداشو میشناسه البته اون ایمان قلبیش به خدا مهمتره اگه خدا رو بشناسی و ایمان داشته باشی ولی عمل نکنی به دستورات خدا هیچ فرقی با کسی که خدا رو قبول نداره نداری
قلب حرم خداست و فقط با اون ارامش حقیقی میگیره
اگه از ته دل به خدا ایمان داشته باشی و مطابق دستوراتش عمل کنی هم ای دنیات اباده و هم از اون جهت که تمام کارات در جهت کسب رضایت از خداست سرای اخرتت رو هم اباد میکنی.
اگاه باشید که دل فقط با یاد خدا ارامش میگیرد

عرفان از عرف میاد به معنای شناخت

این کلمه از عرف به معنای شناخت میاد
عرفان=خداشناس

عرف =شناخت
عرفان =شناختن . خدا شناس

پند:ببین زندگیه خودته تلاش کن طلاش کن

📚📚📚👈🎓🏨❤👏👏👍✌✌🌷⚘

من عاشق به پسر به نام عرفان هستم
عرفان از عرف گرفته شده

ادراک یا شناخت شیئ درجایگاه خودش ( علم ، عدل وحق چهار وجه از یک مفهوم ) ویا تعریف به حدتام موضوع ، شان عرفان درحوزه عرفان نظری است.
تزکیه وتصفیه راه وروش وسلوک از انحراف واشتباه درجهت نیل به اهداف عرفانی درحوزه تصوف ویا عرفان عملی قابل درک است.

اسم پسر من عرفانه که عشق مامانشه و یه دنیا بهش افتخار میکنم

این واژه از عرف میاد عرف ب معنای = شناخت است
عرفان =خداشناس

دم همه عرفان گرم😉

عرفان به معنای عشق و معرفت هم هست

عرفان شایدازنظرلغوی معانی زیادی باشد اما در محاورات فارسی به معنای شناخت خداوند ذوالجلال است

عرفان، در واقع یک مرام و یک مکتب است، که بر طبق یک جهان بینی خاص بنا شده. در واقع، طریقه ای است در میان همه مکاتب موجود در جهان که برای کشف حقیقت، نه بر عقل و استدلال، بلکه بر «ذوق» و «اشراق» و «اتحاد با حقیقت»، تکیه دارد. و در همه اقوام و ملل و مذاهب مختلف جهان، شایع و رایج است.
عرفان در اصطلاح عبارت است از شناخت قلبی که از طریق کشف و شهود، نه بحث و استدلال حاصل می شود و آن را علم وجدانی هم می خوانند.
در اسلام نیز، این مکتب، در میان مکاتب دیگر مانند حکمت و فلسفه، علم کلام، فقه و دیگر علوم اسلامی، به دنبال حقیقت و خداجویی است و می توان از آن به عنوان علمی یاد کرد، که در دامن فرهنگ اسلامی، رشد و تکامل پیدا کرده و کامل ترین نوع عرفان را در جهان به وجود آورده است.
محتویات [نمایش]
عرفان و تصوف [ویرایش]
درباره عرفان از دو جنبه می ‏توان بحث و تحقیق کرد: یکی از جنبه‏ اجتماعی، و دیگر از جنبه فرهنگی.
عرفا با سایر طبقات فرهنگی اسلامی از قبیل مفسرین، محدثین، فقها، متکلمین، فلاسفه، ادبا و شعرا یک تفاوت مهم دارند و آن اینکه علاوه‏ بر اینکه یک طبقه فرهنگی هستند و علمی به نام عرفان را به وجود آوردند و دانشمندان بزرگی در میان آنها ظهور کردند و کتب مهمی نیز تألیف کردند، یک فرقه اجتماعی در جهان اسلام به وجود آوردند با مختصاتی مخصوص به خود، بر خلاف سایر طبقات فرهنگی مثل فقها و حکما و غیره، که صرفا طبقه‏ فرهنگی هستند و یک فرقه مجزا از دیگران به شمار نمی ‏روند.
اهل عرفان هر گاه با عنوان فرهنگی خود، یاد شوند با عنوان «عرفا» و هر گاه با عنوان اجتماعی شان یاد شوند غالباً با عنوان «متصوفه» مورد خطاب قرار می گیرند. [۱]
عارف [ویرایش]
عارف هجران
حکیم ابن سینا در نمط نهم اشارات خود، تعریف عارف را چنین می گوید:
آنکه از تنعم دنیا، رو گردانده است «زاهد» نامیده می‏ شود. آنکه بر انجام عبادات از قبیل نماز و روزه و غیره مواظبت دارد به نام «عابد» خوانده می ‏شود. و آنکه ضمیر خود را از توجه به غیر حق باز داشته و متوجه عالم قدس کرده تا نور حق بدان بتابد به نام «عارف» شناخته‏ می ‏شود. البته گاهی دوتا از این عناوین یا هر سه در یک نفر جمع می‏ شود. [۲]
هدف عارف [ویرایش]
عارف، حق ( خدا ) را می‏ خواهد نه برای چیزی غیر حق، و هیچ چیزی را بر معرفت حق ترجیح نمی‏ دهد، و عبادتش برای حق، تنها به خاطر این است که او شایسته عبادت است، و بدان جهت است که عبادت رابطه ‏ای است شریف، فی حد ذاته نه به خاطر میل و طمع در چیزی یا ترس از چیزی. [۳]
پس، هدف و انگیزه عارف در عبادت، دو چیز است:
یکی شایستگی ذاتی معبود، برای عبادت ( مثل ستایش یک گل، بخاطر زیبایی آن ) .
و دیگری، شایستگی خود عمل عبادت ( یعنی شرافت و حسن ذاتی عمل عبادت ) .
از سخنان حضرت علی ( ع ) است که می فرماید:
خرد خویش را زنده ساخته و نفس خویش را میرانده است، تا در وجودش‏ درشت ها نازک، و غلیظ ها لطیف گشته و نوری درخشان در قلبش مانند برق جهیده است. آن نور، راهش را آشکار و او را سالک راه ساخته و درها یکی پس از دیگری او را به پیش رانده است تا آخرین در که آنجا سلامت است و آخرین منزل که بار انداز اقامت است. آنجا قرارگاه امن و راحت است. پاهایش همراه با آرامش بدنش استوار است. همه این ها به‏ موجب این است که قلب خود را به کار گرفته و پروردگار خویش را راضی‏ ساخته است. [۴]
ماهیت عرفان [ویرایش]
عرفان به عنوان یک دستگاه علمی و فرهنگی دارای دو بخش است : بخش‏ عملی و بخش نظری . در ادامه، هر یک از این دو بخش را تعریف کرده و اصطلاحات مربوط به هر کدام را ذکر می کنیم.
عرفان نظری [ویرایش]
عرفان نظری یعنی جهان بینی عرفانی، یعنی آن نظری که عارف درباره جهان، خدا و انسان دارد و با آن به تفسیر هستی می پردازد.
عرفان در این بخش خود مانند فلسفه الهی است که در مقام تفسیر و توضیح‏ هستی است، و همچنان که فلسفه الهی برای خود موضوع، مبادی و مسائل معرفی‏ می‏ کند، عرفان نیز موضوع و مسائل و مبادی معرفی می‏ نماید. ولی البته‏ فلسفه در استدلالات خود تنها به مبادی و اصول عقلی تکیه می‏کند و عرفان‏ مبادی و اصول به اصطلاح کشفی را مایه استدلال قرار می‏دهد و آنگاه آنها را با زبان عقل توضیح می‏دهد. [۵]
ابن عربی [ویرایش]
ابوبکر محمد بن علی بن محمد بن احمد بن عبدالله الطائی الحاتمی، ملقب به ابن عربی اولین کسی است که عرفان را به صورت یک مکتب منظم در آورد. از مهم ترین کارهای او می توان به طرح مسأله وحدت وجود نام برد. وحدت وجود اولین بار توسط محیی الدین عربی بیان گردید. ( البته عرفای پیش از او نیز به این مسأله اعتقاد داشتند، ولی اولین نفری که رسما آن را در قالب فلسفی تفصیل کرد و به شرح آن پرداخت، ابن عربی بود. )
وی از نژاد عرب است. او را «محیی الدین عربی طائی حاتمی اندلسی» لقب داده اند، نسلش به حاتم طائی می رسد. محل سکونتش نیز در اندلس اسلامی ( اسپانیای امروزی ) قرار داشت.
او بیش از دویست عنوان کتاب در زمینه عرفان تألیف کرده که از مهم ترین کتاب های او می توان به "فتوحات مکیه" ( که در جوار بیت الله الحرام تألیف کرده و یک دایرة المعارف کامل در زمینه عرفان به شمار می آید ) و کتاب "فصوص الحکم" ( کتابی کوچک ولی دقیق و عمیق راجع به عرفان ) اشاره کرد.
محیی الدین در سال ۶۳۸ در دمشق درگذشت و همان جا دفن شد.
اصول اعتقادی در عرفان نظری [ویرایش]
یک سری باورها و مسائل اساسی، مشخصات عمده عرفان نظری را تشکیل می دهد که شناخت آن کمک شایانی به درک رفتارها و چهارچوب فکری یک عارف می کند. و آن ها عبارتند از:
حرکت و عمل، اصل و اساس است [ویرایش]
در بینش عرفانی، تنها بر علم تکیه نمی شود، بلکه عمل، اصل و اساس کار است و علم، خود نتیجه و محصول عمل ( درست عکس روش فلاسفه ) . برای رسیدن به آگاهی عرفانی ( همان علم ) باید مراحل را پشت سر گذاشت و به سیر و سلوک پرد . . .

غربیان هفت شهر عشق الله را گشتند و ما هنوز در خم پس کوچه های خیالات و اوهامات شعر و عرفان دینی به سر می بریم. اقتباس از مولانا.
با این قیاس، این حقیر قصد کم جلوه دادن دیوان های عظیم و حیرت زا و شگفت انگیز شعر و ادب و عرفان فارسی را ندارم و هیچگونه انتقادی را هم بر بزرگان سراینده این آثار گرانبها جایز نمی دانم . این وقت کوتاه را مغتنم شمرده و در اینجا به جای ارائه تعریف عرفان و نقد تجربه های حاصل از کشف و شهود یا بصیرت دل عارفان ، یک تجربه عرفانی را در معرض قضاوت خوانندگان گرامی و دوست داران معارف وحیانی دینی و نظام های منطقی و عقلی فلاسفه و حکیمان و شناخت ها و اکتشافات علوم طبیعی و تجربی ، قرار دهم که اگر دوست داشتند و خواستند و حوصله کردند، آنرا همه رغم در کوره های سوزان نقد و انتقاد ذوب نمایند و محتوای آنرا ماهرانه و هنرمندانه در قالب های گوناگون و رنگین بریزند و صورت بخشند. این تجربه عرفانی را میتوان یک ایده بکر دانست که بذر آن در طول تاریخ بشریت در اندیشه های اسطوره ای و دینی ؛ فلسفی و حکمی ؛ ادبی و هنری و شعری و عرفانی و علوم حصولی و حضوری کشف نگردیده است. یک نوع باور و جهان بینی نوین می باشد و نیازمند رشد و نموّ و پرورش و انسجام . عارفان دینی را میتوان به سرداران فتوحات حقایق الاهی در رکاب فرماندهی انبیاء و اولیاء و معصومین دانست که حرف دل و سر خودرا در چهارچوب آیات و روایات و احادیث و تفاسیر و بعضا در چهارچوب نظام های عقلانی و منطقی فلاسفه و حکیمان دینی بیان داشته اند و لذا نتوانسته اند اندیشه های خویش را از قالب آن چهار چوب ها برهانند و به وادی های حقایق برتر و یا ژرف تر الاهی دست یابند و مرکب های یکه تاز خویش را در مراتع سرسبز آن وادی ها به چرا وا دارند.
حقیقت چیست؟ چگونه میتوان به آن دست یافت؟ راه و روش های رسیدن به حقیقت کدامند؟ برای اینکه پاسخی در خور فهم و عقل پخته و هوش بیدار شده و حقیقی و مطابق بر واقعیت به این سوالات ارائه دهم ، در قدم اول لازم می بینم که به این حقیقت ساده اشاره ای نموده باشم که هیچ منبع موثق و مستقیم و مورد اعتماد دیگری غیر از خود واقعیت عینی در اختیار ما انسان ها قرار داده نشده است. در مواجهه با همین واقعیت واحد و یگانه نظام های فکری مختلف ایجاد گردیده اند. عقل انسان دارای یک استعداد خارقالعاده می باشد و میتواند بر فراز واقعیت به پرواز در آید و خودرا بطور کامل از آن به بُرد و با ابزار خیال و اوهام آنرا در انزوای کامل به تصویر بکشد، طوریکه سی تا مرغ را سیمرغ جلوه بخشد. بعضی مواقع حتا عقل و یا خرد محض از این توانایی برخوردار است که در اندیشه صاحب خود این معرفت اوهامی را ایجاد کند که یک گنجشک از طریق جیک جیک کردن و پریدن از این شاخه به آن شاخه در حال رساندن پیام از عالم غیب به گوش و چشم سر وی می باشد. بهر حال بهتر است که در مورد حقیقت مطلق بودن خداوند در خود شک و شبهه ای راه ندهیم و اما درمورد تصاویری که توسط معارف دینی از خداوند و خلقت و آفرینش جهان و انسان تاکنون ارائه گردیده اند، نهایت کنجکاوی و شک و تردید را به خرج دهیم و آنهم بدون ترس و وحشت از عذاب خلد یا دائمی پخته شدن در شعله های آتش جهنم. واقعیت عینی دارای جنبه های پنهانی بیشماری می باشد که با حواس پنجگانه و فهم و خرد خام و ناپخته و هوش بیدار نشده و نا آگاه قابل دریافت و هضم و درک نمی باشند. واقعیت عینی یکی از مراتب وجودی عالم به اصطلاح غیب می باشد و یکی از جنبه های حقیقت مطلق . برخلاف باور عارفان دینی ، واقعیت عینی جلوه و تجلی و ظهور کلیه جنبه های الهی نیست. در اینجا به یک نکته مهم باید توجه داشت که بقیه جنبه های حقیقت مطلق و مراتب وجودی پنهانی و غیبی در خارج از طبیعت و کیهان بصورت ماورایی در جهان به اصطلاح باقی و آخرت قرار ندارند بلکه در بطن و باطن و پیکره واقعیت طبیعی و کیهانی. خلاصه اینکه حقیقت و واقعیت یک واحد یگانه می باشند با این تفاوت که واقعیت تنها یک لایه جزئی از حقیقت است و نه کلیه حقیقت. پس از این مقدمه کوتاه به وعده خویش وفا کرده و به تجربه عرفانی اشاره ای کوتاه می نمایم. یک مرد و یک زن بطور جاودانه مرد و زن باقی نمی مانند بلکه بر اساس اصل دیالکتیکی تبدیل ضدین، بهم دیگر تبدیل میشوند و جای یکدیگر را می گیرند. جای هیچگونه نگرانی و اضطراب خاطر نمی باشد. این طور نیست که یک روز صبح زود قبل از طلوع آفتاب در افق شرق جهت عبادت صبحگاهی یک مرد از خواب خوش شبانه بیدار شود و به قصد گرفتن وضوح وارد حمام شود و نگاهی به آئینه بیافکند و بجای یک مرد تصویر یک زن زیبا را مشاهده کند. در مورد یک زن هم به همین ترتیب شریعی و طریقی. زمان و مکان بروز و تحقق چنین استحاله و تبدیل دیالکتیکی ضدین جنسی و عشقی در عالم شهود بعدی می باشد و عالم شهود بعدی چیزی غیر از عالم شهود فعلی نیست که بعد از وقوع مه بانگ دوم از نو آفریده میشود و مرتبه دوم وجودی عالم غیب را به نمایش می گذارد. مرتبه دوم وجودی یک مرد یک زن می باشد و مرتبه دوم وجودی یک زن یک مرد. بنابراین واقعیت وجودی عینی و ظاهری یک مرد و یک زن که با حواس پنجگانه قابل دریافت و هضم و درک می باشند، کلیه حقیقت وجودی آنها را به نمایش نمی گذارد. در پشت پرده ظاهر و آشکار واقعیت عینی ، گنجینه ای از اسرار نهفته است که در مقابل حواس پنجگانه بیرونی و فهم و عقل و هوش سیر و سلوک نکرده، غائب و پنهان اند. طوریکه اطلاع داریم ، عارفان و شاعران بزرگ فارسی زبان در مورد اسرار پنهانی بسیار سخن رانده اند، اما کوچکترین اشاره ای به حقیقت بالا ننموده اند. شاید باور های دینی به آنها اجازه نفوذ بیشتر در لایه های مختلف واقعیت نداده است. طبق باور ادیان مرد و زن پس از مرگ ، همان مرد و زن بقاء خواهند یافت و با قالب مثالی وارد عالم برزخ خواهند شد. لذا دین فقط یک سرنوشت جنسی و عشقی برای انسان قائل است: یا مرد یا زن.
اما طبق تجربه عرفانی این حقیر انسان دارای پنج سرنوشت جنسی و عشقی است و بهمراه آن دارای هفت مرتبه وجودی و هفت حیات گوناگون. هرکدام از این مراتب وجودی هفتگانه در یک نظم و سامان طبیعی و کیهانی و زیر یک آسمان و برروی یک کره زمین خاص و ویژه خویش پشت سر هم ایجاد میشوند . و نظم و سامان های هفتگانه طبیعی و کیهانی پی در پی با یک ترتیب و نظم خارالقعاده و حیرت آور و شگفت انگیز در چهارچوب طرح مطلق خلقت و آفرینش از پیش تعیین شده توسط خداوند، به دنبال وقوع مه بانگ های هفتگانه بر اثر نوسانات متوالی و متواتر انبساط و انقباض کیهانی به ظهور می رسند و تجربه میگردند. خداوند متعال بر خلاف باور های دینی موجود، تنها یک جهان یا دو جهان را از عدم و نیستی نیآفریده است بلکه تعداد بیشماری از جهان ها را از وجود خویش آفریده است. البته بیشماری از دیدگاه تنگ و محدود انسانی و نه از دیدگاه خود خداوند. علارغم بیشمار بودن ، کلیه جهان ها دو نوع می باشند؛ یکی نزولی - ازلی و دیگری صعودی - ابدی. در جهان های نزولی حیات انسان از سطح امکان اشرف آغاز میگردد و پله به پله نزول می یابد و هر بار محدود و محدود میگردد و درپایان به سطح امکان اخس میرسد. چنین جهان هایی در پایان نیم سفر نزولی در سر جای خویش به جهان های صعودی تبدیل میگردند و در آنها نیم سفر صعودی از سطح امکان اخس آغاز میگردد و پله به پله مسیر طی شده را دوباره به سوی امکان اشرف اولیه طی خواهد نمود. لذا در حال حاظر انسان و طبیعت و کیهان دارای دو زندگی می باشند. یکی در سطح امکان اشرف در جهان های نوظهور و جدید الخلقت و یکی در سطح امکان اخس در جهان های قدیمی و صعودی. انسان در طول تاریخ بشریت تاکنون تنها با همین یک زندگی در اینجا مواجهه بوده و سعی و کوشش در شناخت آن نموده است و از وجود زندگی دیگر که در حال حاظر به موازات این زندگی ، در جهان های نزولی غافل بوده و به آگاهی از وجود آن نرسیده است. دانش و بینش و توانایی و زیبایی و خوبی ما انسان در آن زندگی بیحد و حصر است و همه ما در آنجا آگاهی کامل به وضع و حال خویش در اینجا داریم. اما در این جا آن دانش و توانایی و آگاهی را از دست داده ایم و لذا نمیتوانیم به حال و وضع ایده آل و کمال خویش در آنجا به سهولت واقف و آگاه گردیم. به اجمال میتوان گفت که حیات واقعی و عینی فعلی ما انسان ها بهمراه طبیعت و کیهان تعداد شش حیات را در زمان های گذشته پشت سر گذاشته و همان شش حیات را در زمان های آینده در پیش پای خویش دارد. جهت جلوگیری از سردرد در اینجا کلام کودکانه خویش را به پایان می رسانم. در مورد مفاهیم ازل و ابد و بیزمانی و بیمکانی هم به اندازه کافی در بحث های دیگر سخن گفته شد. درپایان دوباره با اقتباس از مولانا یک دو بیت شعر کودکانه بدرقه راه خواننده گرامی می نمایم:
نظر به بید سر فکنده و محجوبِ مادی لی لی مجنون تان کند/
نگاه به سرو سرافراز و عریانِ روحی وی ندانم که چونتان کند.
Mystik ( با نوشتار آلمانی ) در زبان یونانی علاوه بر مرموز و پنهان به معنای بستن چشم و گوش و لب هم می باشد و به احتمال زیاد یک جمله به زبان فارسی است که توسط یونانیان ماهرانه و هنرمندانه به یک کلمه تبدیل شده است. این عبارت احتمالا به شکل زیر می باشد:
مَی ست یک . منظور آن مَی یا معجونی که همه را سر مست می کند یکی است.
در واژه Mystikos دو حرف آخر یعنی os یا اوس مخفف عبارت " او است " می باشد. منظور آن مَی یا معجون مست کننده واحد ، خداوند می باشد.