کلمه جو
صفحه اصلی

مهرداد دوم

فرهنگ فارسی

اشک نهم . ملقب به کبیر نهمین پادشاه اشکانی و از مشهورترین آنها که از ۱۲۴ تا ۷۶ قبل از میلاد سلطنت کرد

لغت نامه دهخدا

مهرداد دوم. [ م ِ دِ دُوْ وُ ]( اِخ ) اشک نهم. ملقب به کبیر. نهمین پادشاه اشکانی و از مشهورترین آنها که از 124 تا 76 ق.م. سلطنت کرد. وی سکاها را شکست داد و با چین روابط بازرگانی برقرار ساخت و در سال 92 ق.م. با دولت روم پیمان مودت بست و در حدود سال 90 ق.م. بین النهرین را متصرف شد.

دانشنامه عمومی

مهرداد دوم یا مهرداد بزرگ (اشک نهم) نهمین شاه ایران از دودمان اشکانی است که از حدود ۱۲۴ تا ۸۷ پ. م سلطنت کرد. لقب «بزرگ» را به دلیل مقتدر بودن و نظم و سازمان دادن به امور ایران به او داده اند. وی هنگامی به شاهی رسید که ایران از هر سو آماج تهاجم اقوام مختلف شده بود. مهرداد با دلاوری و درایت تمام نواحی اشغال شده را پس گرفت و مرزهای ایران را در شرق تا کوه های هیمالیا و در غرب تا میان رودان رساند. در زمان پادشاهی او ایران و روم هم مرز شدند. وی همچنین به اوضاع داخلی ایران نظم و سازمان داد و اقتصاد شکوفایی را پایه ریزی کرد.
مهرداد دوم نخستین شاه اشکانی بود که مانند شاهان هخامنشی خود را شاه شاهان خواند.
مهرداد پس از نشستن بر تخت شاهی، نخست بابل را از تازیان پس گرفت و سپس لشکر به ارمنستان کشید. وی در سال ۱۱۳ پ.م. سراسر میان رودان را به دست آورد و آنگاه رو به شرق نهاد.پیش از رسیدن مهرداد به شاهی، در حدود سال ۱۳۳پ. م در شرق، سکاها به مرزهای ایران و بلخ تاختند، دولت بلخ را نابود کردند و دولت های کوچک یونانی را تا نزدیک هندوستان از میان بردند. آنها به داخل ایران نیز هجوم آوردند و پارت و گرگان را لگدکوب اسبان خود کردند. گروهی از آنان به سیستان و افغانستان رفت و حکومتی سکایی پدیدآوردند و از این پس سرزمین زرنگ سکستان (سیستان) نامیده شد. حتی اردوان دوم شاه ایران که پدر مهرداد دوم بود، نیز در نبردی با آنان کشته شد.مهرداد با نبردی سهمگین سکاها را چنان شکست داد که دیگر مدت ها متعرض ایران نشدند. او پارت و هرات را آزاد کرد و دولت سکایی سیستان را وابسته به دولت اشکانی کرد. وی همچنین مرو و بخش هایی از فرارود را نیز تصرف کرد.او همچنین در نبردی که در شمال عربستان کنونی انجام شد، چادرنشینان تازی را که قصد وارد شدن به قلمرو حکومت اشکانی را داشتند، شکست سختی داد و آنها را تا مرکز بیابان عربستان عقب راند. این نبرد برای اعراب درس عبرت بزرگی شد و مهرداد دوم به آنها فهماند که نبرد با امپراطوری قدرتمند اشکانی چیزی جز مرگ و شکست برایشان نخواهد داشت. این نبرد چنان شکستی را به اعراب وارد کرد که تازیان تا سالهای بسیار پس از این نبرد حتی جرئت نزدیک شدن به خاک ایران را نیز نداشتند.
پس از پیروزی هایی که ذکر آن رفت، مهرداد فرصت یافت تا به امور داخلی کشور بپردازد. او نخستین کس از خاندان اشکانی است که خود را شاهنشاه خواند و ادعا کرد که خاندان اشکانی از نسل اردشیر دوم هخامنشی است. این کار او اقدامی آگاهانه بود تا اشکانیان را ادامه دهنده هویت ایرانی نشان دهد و همین طور این کار حکومت اشکانیان را در پرتو ارتباط یافتن با هخامنشیان بر حق جلوه داد.مهرداد دوم به فرهنگ، آداب و سنن ایرانی بسیار پای بند بود. وی با تلاشی خستگی ناپذیر بر آن شد تا فرهنگ ایرانی را از مظاهر فرهنگ یونانی هلنی پاک کند.در عرصه بازرگانی و سر و سامان دادن به اقتصاد کشور، مهرداد اقدامات بسیاری کرد و در روزگار او بود که راه بازرگانی ایران به چین که در تاریخ به «راه ابریشم» معروف است، گشوده شد. از این پس مبادلات کالا میان چین، هند و برخی سرزمین های دیگر موجب شکوفایی اقتصاد کشور گردید.


کلمات دیگر: