(پُ ) [ فر. ] (اِ. ) غده ای است فرد به اندازة یک فندق که در خط وسط در داخل زین ترکی استخوان خفاشی کاملاً پنهان است ، وزن متوسط این غده در مرد ۵/٠ الی ۶/٠ گرم و در زن قدری سنگین تر است یعنی مابین ۶/٠ تا ۷/٠ گرم است . این غده با ترشح هورمون های گوناگون فعال
هیپوفیز
فرهنگ معین
(پُ) [ فر. ] (اِ.) غده ای است فرد به اندازة یک فندق که در خط وسط در داخل زین ترکی استخوان خفاشی کاملاً پنهان است ، وزن متوسط این غده در مرد 5/0 الی 6/0 گرم و در زن قدری سنگین تر است یعنی مابین 6/0 تا 7/0 گرم است . این غده با ترشح هورمون های گوناگون فعالیت سایر غدد درون ریز را تنظیم می کند.
لغت نامه دهخدا
هیپوفیز. [ پ ُ ] ( فرانسوی ، اِ ) ( غده ٔ... ) غده ای است فرد به اندازه یک فندق که در خط وسط در داخل زین ترکی استخوان خفاشی کاملاً پنهان است. وزن متوسط این غده در مرد 0/5 الی 0/6 گرم و در زن قدری سنگین تر است ، یعنی مابین 0/6 تا 0/7 گرم است.قطب فوقانی هیپوفیز بواسطه استطاله ای به نام ساقه ٔپی تویتر یا قمعالدماغ به برآمدگی واقع در سطح تحتانی مغز موسوم به توبرسینروم مربوط میگردد. هیپوفیز از اطراف محدود است به نوارک های بینایی در طرفین و مجمعالنورین در بالا ( که غده را از کف بطن سوم مجزا میسازد )، و پایک های مغزی در عقب. در مقطع غده سه منطقه متمایز مشاهده میشود:یکی قدامی به رنگ زرد متمایل به قرمز به نام لب قدامی ، دیگری خلفی به رنگ سفید مایل به خاکستری موسوم به لب خلفی و بین این دو منطقه یک تیغه نسجی وجود دارد موسوم به لب واسطه ای. اعمال غده هیپوفیز تحت نظارت هسته های خاکستری ناحیه هیپوتالاموس میباشد و راه اثر آن بوسیله الیاف عصبی فراوانی است که به توسط ساقه پی توویتر وارد هیپوفیز میشود و به لب خلفی آن منتهی میگردد. به نظر می آیدکه لب قدامی هیپوفیز تنها از راه خون تحت تأثیر خارج قرار دارد. لب قدامی به تنهایی 34 تمام غده را تشکیل میدهد و دارای دو نوع سلولهای رنگ پذیر و رنگ ناپذیر میباشد. در لب خلفی سلولهای عصبی فراوانند و بعلاوه دارای سلولهای نِوْروگلی است. در لب واسطه ای ساختمان غده ای مشاهده میشود و سلولهای بازوفیل در آن وجود دارد. این سلولها ماده کلوئیدی ترشح میکنند که درفضاهای بین سلولی جمع میشود. برداشتن غده موجب بروز اختلالات و عوارض شدیدی در بدن میشود و بسته به این است که لب قدامی یا لب خلفی یا تمام غده را بردارند و عوارض این عمل در حیوان بالغ و نابالغ متفاوت است :
الف -برداشتن لب قدامی. 1- در حیوان جوان ، نمو حیوان جوان فوراً متوقف میشود ( پیدایش نانیسم در پستانداران و فقدان دگردیسی در نوزاد قورباغه ) و اعمال سایر غدد مترشحه داخلی نیز متوقف میگردد. 2- در حیوان بالغ، موجب اختلال متابولیسم مواد غذایی و نقصان اعمال غدد داخلی میشود. از نظر جنسی غدد تناسلی حیوان صغر پیدا کرده و صفات جنسی فرعی از بین میروند. دوره تخمدانی در حیوان ماده قطع میشود و حیوان دیگر آبستن نخواهد شد.
ب - برداشتن لب واسطه ای و خلفی. برداشتن لب خلفی هیپوفیز در پستانداران موجب ازدیاد شدید ترشح ادرار میشود و پوست رنگ پریده میگردد. باید دانست که کلیه عوارض ناشی از برداشتن لب های مختلف هیپوفیز با پیوند غده و یا تزریق عصاره های آن برطرف میگردد ولی استعمال آنها از راه جهاز هاضمه بی اثر است. غده زیرمغزی. جبل رمادی دماغ. ( فرهنگ فارسی معین ).
الف -برداشتن لب قدامی. 1- در حیوان جوان ، نمو حیوان جوان فوراً متوقف میشود ( پیدایش نانیسم در پستانداران و فقدان دگردیسی در نوزاد قورباغه ) و اعمال سایر غدد مترشحه داخلی نیز متوقف میگردد. 2- در حیوان بالغ، موجب اختلال متابولیسم مواد غذایی و نقصان اعمال غدد داخلی میشود. از نظر جنسی غدد تناسلی حیوان صغر پیدا کرده و صفات جنسی فرعی از بین میروند. دوره تخمدانی در حیوان ماده قطع میشود و حیوان دیگر آبستن نخواهد شد.
ب - برداشتن لب واسطه ای و خلفی. برداشتن لب خلفی هیپوفیز در پستانداران موجب ازدیاد شدید ترشح ادرار میشود و پوست رنگ پریده میگردد. باید دانست که کلیه عوارض ناشی از برداشتن لب های مختلف هیپوفیز با پیوند غده و یا تزریق عصاره های آن برطرف میگردد ولی استعمال آنها از راه جهاز هاضمه بی اثر است. غده زیرمغزی. جبل رمادی دماغ. ( فرهنگ فارسی معین ).
فرهنگ عمید
غدۀ درون ریز کوچکی در قاعدۀ مغز که هورمون های گوناگونی را برای تنظیم و کنترل سایر غدد درون ریز بدن چون تیروئید، فوق کلیه، و غدد تناسلی ترشح می کند.
دانشنامه عمومی
غدهٔ زیرمغزی یا هیپوفیز (به انگلیسی: Pituitary gland) یک غدهٔ درون ریز و احتمالاً مهم ترین غده درون ریز بدن است و متعلق به دستگاه هورمونی است.
غده زیرمغزی غدهٔ درون ریز گرد کوچکی است که در زیر مغز قرار دارد و در تمام مهره داران جمجمه دار به کف بطن سوم مغز متصل است.
غدهٔ زیرمغزی غدهٔ کوچکی است در زیرِ مغز و درون حفره استخوان پروانه ای که ۰٫۵ تا ۱٫۵ گرم وزن دارد. از نظر جنینی دارای منشأ دو گانهٔ عصبی و برون پوستی (اکتودرمی) است. این غده شامل دو قسمت است: پَی زیرمغزی، نوروهیپوفیز یا زیرمغزی عصبی که در ارتباط با بطن سوم مغزی است و زیرمغزی غده ای یا آدنوهیپوفیز.
هیپوفیز از سه لوب پسین (خلفی) و پیشین (قدامی) و میانی تشکیل شده است که خود تحت اثر هیپوتالاموس قرار دارد.
غده زیرمغزی غدهٔ درون ریز گرد کوچکی است که در زیر مغز قرار دارد و در تمام مهره داران جمجمه دار به کف بطن سوم مغز متصل است.
غدهٔ زیرمغزی غدهٔ کوچکی است در زیرِ مغز و درون حفره استخوان پروانه ای که ۰٫۵ تا ۱٫۵ گرم وزن دارد. از نظر جنینی دارای منشأ دو گانهٔ عصبی و برون پوستی (اکتودرمی) است. این غده شامل دو قسمت است: پَی زیرمغزی، نوروهیپوفیز یا زیرمغزی عصبی که در ارتباط با بطن سوم مغزی است و زیرمغزی غده ای یا آدنوهیپوفیز.
هیپوفیز از سه لوب پسین (خلفی) و پیشین (قدامی) و میانی تشکیل شده است که خود تحت اثر هیپوتالاموس قرار دارد.
wiki: هیپوفیز
کلمات دیگر: