هیپوتالاموس

زیرنَهَنج یا هیپوتالاموس (به انگلیسی: Hypothalamus)، غده ای است در مغز، که دستگاه عصبی را با کمک غدهٔ زیرمغزی (هیپوفیز) به دستگاه غدد درون ریز متصل می کند.
هیپوتالاموس در اکثر پستانداران یافت می شود و خصوصیات متفاوتی در دو جنس مذکر و مؤنث دارد.هیپوتالاموس مانند بصل النخاع درتنظیم تنفس نقش دارد.
Hypothalamus کلمه ای است یونانی به معنی «زیرِ نهنج». نهنج (تالاموس) اندامی است در مغز که واژهٔ زیرنهنج نیز از همین جا آمده است.
هیپوتالاموس در واقع یک دستگاه کنترل کننده بدن است. این بخش از مغز با تأثیری که بر هیپوفیز می گذارد، فعالیت بسیاری از غده های بدن مثل پانکراس (لوزالمعده)، تیروئید و … را کنترل می کند. این عمل از طریق ترشح دونوع هورمون به نام های آزادکننده و مهارکننده می باشد که نوع اول ترشحات هیپوفیز را زیادتر و نوع دوم آن را کمتر می کند.علاوه بر آن هیپوتالاموس دمای بدن، گرسنگی، تشنگی و چرخه زمانی بدن را تنظیم می کند.

هیپوتالاموس (hypothalamus)
منطقه ای از مغز، واقع در زیر مخ. فعالیتِ موزونو ثبات فیزیولوژیکیبدن، از جمله توازن آب و درجه حرارت، را تنظیم می کند. این بخش تولید هورمونهای غدۀ هیپوفیزرا تنظیم، و بخشی از دستگاه عصبیرا کنترل می کند که مسئول ماهیچه های غیرارادیاست.