ابن جوزی

ابوالفرج عبدالرحمن بن علی ابوالفضائل جمال الدین بغدادی معروف به ابن جوزی (۵۱۰ه/۱۱۱۶م - ۱۲ رمضان ۵۹۲ ه)، فقیه، محدث، متکلم و تاریخ نگار حنبلی مذهب بغدادی بود. نسب خانوادگی وی به ابوبکر اولین خلیفه مسلمانان می رسد.
اسبابُ النُّزول
روحُ الارواح
مولدُ النَّبی
النُطقُ المَفهوم
کتاب اخبارالبرامکه (تاریخچه برمکیان)
تلقیح فهوم الاثر فی التاریخ و السیر
تنویر الغبش فی فضل السودان و الحبش
حسن السلوک الی مواعظ الملوک
الذهب المسبوک فی سیر الملوک
سیرةالعمرین
عجائب النساء (شگفتی های زنان)
کتاب الالقاب
اللباب فی قصص الانبیاء
کتاب ما یلحن فیه العامة
المدهش
مناقب معروف الکرخی
مناقب الامام احمد بن حنبل
کتاب الفروسیة
صفةالصفوة (ویژگی صوفی گری)
زاد المسیر فی علم التفسیر در چهار بخش
نواسخ القرآن
الموضوعات من الأحادیث المرفوعات
الناسخ والمنسوخ فی الحدیث
تلبیس ابلیس (ترفندهای شیطان)
التذکرة فی الوعظ
ذم الهوی
صید الخاطر
لفتة الکبد الی نصیحة الولد
المنتظم فی تاریخ الملوک والامم
تاریخ بیت المقدس
أخبار الحمقی والمغفلین
ولقط المنافع، فی الطب.
تنبیه النائم الغمر علی مواسم العمر
لفتة الکبد الی نصیحة الولد
أعمار الاعیان
نام کامل وی حکایت از آن دارد که نسب وی به نخستین خلیفه مسلمانان و صحابی پیامبر، ابوبکر می رسد. نام کامل وی ابوالفرج جمال الدین عبدالرحمن ابن ابی الحسن علی ابن محمد ابن علی ابن عبدالله ابن حمادیابن احمد ابن محمد ابن جعفر ابن الجوزی عبدالله ابن قاسم ابن محمد ابن عبدالله ابن عبدالرحمن ابن القاسم ابن محمد ابن ابی بکر صدیق قرشی است.
وی به خاطر موضعی که در برابر دیکر حنبلی ها در مورد خداشناسی داشت معروف است. وی بر این باور بود که حنبلیانی چون ابن زقونی و قاضی ابو یعلا در مورد توصیفات حق تعالی افراط کرده اند چرا که صفات خداوند را مانند انسان انگاران بیان کرده اند.
برخی معتقدند که وی حنبلی نبوده است و بنابر حفظ ظواهر مذهب خود را حنبلی اظهار می کرده است. بلکه وی را قائل به مذهب تشیع می دانسته اند. وی صاحب قول معروفی است در این باره که از وی پرسیده شد که علی افضل است یا ابوبکر و ایشان پاسخ داده است:من کان بنته فی بیته.. یعنی کسی که دخترش در خانه اوست. مثلاً خوانساری نقل می کند که ابن جوزی کرامت رد الشمس را به علی نسبت می دهد. در حالیکه هادی عالم زاده این قول را با سخن ابن جوزی در کتاب تلبیس ابلیس همخوان نمی بیند. به هرحال نمی توان ارادت و معرفت وی به علی را انکار کرد. وی در مورد علی، منزلت و مقام والای وی را نزد پیامبر متذکر شده است

[ویکی فقه] ابو الفرج جمال الدین عبد الرحمن بن علی بن محمد جوزی قرشی تیمی بکری بغدادی (۵۱۱- ۵۹۷ ق/ ۱۱۱۷- ۱۲۰۱ م) مورخ، واعظ، مفسر و فقیه حنبلی، نسب وی به محمد فرزند ابوبکر، نخستین خلیفه، می رسد، شهرت وی به ابن جوزی به سبب نسبت جد او به بارانداز جوزه در بصره یا محله جوز در غرب بغداد است.
عبد الرحمن در بغداد به دنیا آمد، تولد او را بین سالهای ۵۰۸- ۵۱۲ ق نوشته اند. ابن جوزی کودکی را در رفاه، صلاح و عفاف و به سرپرستی مادر و عمه اش سپری کرد. با کسی آمیزش نداشت و با کودکان بازی نمی کرد. خود می گوید که مادر التفات چندانی به وی نداشته است. عمه اش او را برای کسب علم به داییش، ابوالفضل محمد بن ناصر بغدادی سپرد خود در المنتظم می نویسد: که ابوالفضل عهده دار آموختن حدیث به من شد و من مسند احمد بن حنبل و دیگر کتاب های مهم و اصلی را به قرائت او نزد شیوخ شنیدم و به خاطر سپردم. نیز در مشیخه آورده: شیخ ما ابن ناصر مرا در کودکی نزد شیوخ می برد، و عوالی (احادیث دارای اسناد عالی) را به گوش من می رساند و همه سماعات مرا به خط خود می نوشت و از آنان برای من اجازه می گرفت. پس آنگاه که معنی طلب علم را دریافتم، داناترین استادان و فهیم ترین محدثان را برای ملازمت بر می گزیدم و به فضل استادان نظر داشتم، نه به شمار آنان. نخستین سماع ابن جوزی در ۵ سالگی بود. خود در صید الخاطر می نویسد: من از کودکی شیفته دانش بودم، پس بدان پرداختم، آنگاه علاقه مند شدم که همه رشته های علوم را بیاموزم و در صدد برآمدم که هر رشته را نیز به کمال فرا گیرم. نیز می افزاید: تحمل سختی ها در راه کسب دانش در کام جان من از عسل برایم شیرین تر بود، در کودکی قرصی چند نان خشک برمی داشتم و برای آموختن حدیث بیرون می رفتم و بر کنار نهر عیسی می نشستم، آن نان را بدون آب نمی توانستم بخورم، پس لقمه ای نان می خوردم و با آن جرعه ای آب می نوشیدم، چشم همت من چیزی جز لذت کسب دانش نمی دید. شیفته مطالعه بود. خود می نویسد: از مطالعه سیر نمی شوم، فهرست کتاب های وقف شده بر مدرسه نظامیه را که بالغ بر ۶۰۰۰ مجلد است، دیده ام،... بیش از ۰۰۰/ ۲۰ مجلد مطالعه کرده ام و هنوز در طلب آموختنم.

[ویکی فقه] ابن جوزی (ابهام زدایی). ابن جوزی ممکن است اشاره به اشخاص و شخصیت های ذیل باشد: • عبدالرحمن ابن جوزی قرشی تیمی بکری بغدادی، مورخ، واعظ، مفسر و فقیه حنبلی• محیی الدین یوسف بن عبدالرحمان ابن جوزی، فقیه ، اصولی ، واعظ و محتسب حنبلی مذهب بغداد و استاذالدار (رئیس تشریفات دربار) آخرین خلیفه عباسی
...