برج طغرل

مختصات: ۳۵°۳۶′۲٫۳۷″ شمالی ۵۱°۲۶′۴۴٫۳۲″ شرقی / ۳۵٫۶۰۰۶۵۸۳°شمالی ۵۱٫۴۴۵۶۴۴۴°شرقی / 35.6006583; 51.4456444برج طغرل   آجرکاری قسمت بالایی   ورودی و داخل بنا   نمایی داخل   نمای بالایی از اندرونی برج طغرل که به صورت دایره شکل است.   نمایی از ضلع جنوبی   قبر محمد محیط طباطبایی در کنار برج طغرل - آبان ۱۳۹۴   برج طغرل - آبان ۱۳۹۴   نمایی از داخل برج طغرل - آبان ۱۳۹۴   نمایی از ورودی غربی برج طغرل و کتیبه نصب شده بالای آن
برج طغرل در شرق آرامگاه ابن بابویه در خیابان ابن بابویه شهر ری واقع شده است و از آثار به جا مانده از دورهٔ سلجوقیان می باشد. در برخی متون این محل، برج خلیفه یزید نامیده شده است. ارتفاع برج حدود ۲۰ متر می باشد (بدون احتساب گنبد مخروطی شکلی که امروزه اثری از آن نمانده) به عقیدهٔ برخی از کارشناسان این برج شبیه عقربه های ساعت بوده و می توان از روی تابش آفتاب بر روی کنگره های آن زمان را تشخیص داد.
چالش و اختلافات فراوانی میان کارشناسان و مورخان دربارهٔ شخصیت مدفون در این بنا وجود دارد. عده ای آن را آرامگاه طغرل بیک سلجوقی می دانند و در مجمل التواریخ صفحهٔ ۴۶۵ این گونه آمده است که «سلطان طغرل بیک شهر ری وفات رسید و تربتش آنجا برجاست». مورخ نامی ترکیه، فارق سومر نیز محل دفن طغرل را همین مکان می داند.
در کتاب النقض نوشته شده توسط عبدالجلیل رازی در قرن ششم هجری قمری به وجود بنایی باشکوه برای آرامگاه طغرل اشاره شده است؛ و وی در پاسخ به سؤال یک فرد از اهل سنت که در کتابش ساخت مقابر توسط شیعیان را سخره نموده بود پس از ضمن برشمردن شباهت این کار با اقدامات انجام گرفته توسط خلیفه اهل سنت در مکه و مدینه می نویسد که:«و گر این مصنّف به کعبه و مدینه نرسیده است عجب است که گورخانهٔ سلطان کبیر سعید طغرل-رحمه اللّه-بری ندیده است با چندینی زینت و آلت بعد از صدسال با این حال از زمان» که با توجه به موطن عبدالجلیل که در شهر ری می باشد به نظر می رسد نظر او همین شهر ری بوده است

[ویکی فقه] بُرْج ِ طُغْرُل ، از مشهورترین برج ْ آرامگاه های ایران ، مدفن طغرل اول سلجوقی (د ۴۵۵ق /۱۰۶۳م ) و برخی دیگر از افراد این خاندان که در ری واقع شده است می باشد.
به نوشته قزوینی رازی ، طغرل در ری درگذشت و در «گورخانه ای پر زینت و آلت »، مدفون شد. (برای اختلاف در محل دفن طغرل ، به اینجا رجوع کنید؛ ). در برخی متون از دفن افراد دیگر آل سلجوق ، همچون تتش الب ارسلان (د ۴۸۸ق /۱۰۹۵م ) و طغرل سوم (د ۵۹۰ق /۱۱۹۴م ) نیز در آرامگاه طغرل اول یاد شده است . از این رو، می توان از آن به عنوان آرامگاه خانوادگی سلجوقیان یاد کرد.
توجه پژوهشگران به برج
برج طغرل از دیرباز، جهانگردان و پژوهشگران را به خود جلب کرده است . از این رو، به ویژه در سفرنامه ها به نام برج طغرل یا برج ری اشاره شده است برج طغرل نمونه شاخص آنگونه برج آرامگاه هایی است که همچون گنبد قابوس با میل آغاز می شود.
نقشه داخلی برج
نقشه برج از گونه ای است که در سده های ۴- ۸ق /۱۰-۱۴م رایج بوده است . تناسبات درست و تزیینات کاملاً دقیق آن ، باعث شده است که این برج از جمله جذاب ترین و بی عیب ترین برج آرامگاه ها به شمار آید. در ساختمان برج از آجر استفاده شده است و نقشه داخلی آن مدور، و شکل خارجی آن ستاره ای به ترتیب به قطر ۱۱ و ۱۶ متر با ۲۴ ترک و ارتفاع آن حدود ۲۰ متر است . برج بر پی و بنیادی از قلوه سنگ و آجر برپا شده که از دیده پنهان است . در حال حاضر پیرامون بنا به شعاع بیش از یک متر محوطه سازی شده که به نظر می رسد در تعمیرات سال های اخیر ایجاد شده باشد. نمای خارجی برج فاقد ازاره است ، پره ها از پایین برج آغاز، و در بالا در زیر تزیینات طاس های بزرگ و کوچک رُخبام برج محو می شود.
نقشه بیرونی برج
...