مایا

مایا می تواند به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
تمدن مایا، قومی باستانی در مکزیک
مایا (اسطوره)، از دختران اطلس در اسطوره ای یونانی
نرم افزار مایا، نرم افزاری برای طراحی سه بعدی
مایا (کتاب)، کتابی از یوستین گردر
مایا (بارسلونا)، دهستانی در استان بارسلونای اسپانیا
مایا (ساراگوسا)، دهستانی در استان ساراگوسای اسپانیا
مایا (سانسکریت)، به معنی توهم
مایا (سرزمین میانی)، نژادی در رشته افسانه های تالکین

مایا (اسطوره). مایا (اسطوره)(Maia)
در اساطیر یونان، بزرگ ترین و زیباترین پلیادها، دختران اطلس و پلیونهو مادر هِرمِساززئوس. رومیان او را با یکی از الهگان بهار در ایتالیای قدیم همانند می دانستند که او نیز مایا یا مایستانام داشت. مراسم بزرگداشت او را در ماه مه برگزار می کردند. گمان می رفت که نام این ماه از نام او گرفته شده است. مایا، به روایتی، هرمس را در غاری در کوه کولنهدر آرکادیابه دنیا آورد.

مایا (تاریخ). مایا
مایا
تمدن سرخ پوستان امریکایی در شبه جزیرۀ یوکاتاندر امریکای مرکزی (ح ۲۶۰۰پ م)، و سپس در مِکزیک، گواتِمالا، و بلیز. دورۀ شکوفایی آن (۳۲۵ـ۹۲۵م) بود و پس از آن، با حرکت تولتک هااز درۀ مکزیک به سمت جنوب، و تأسیس مراکز جدید آیینی و تسلط بر اقوام بومی روبه زوال نهاد؛ اما، حاکمیت مایا در بعضی مناطق و تا اواخر فتوحات اسپانیایی ها (دهۀ ۱۵۶۰) حفظ گردید. در حال حاضر، مایاها کاتولیک اند و تعداد آنان ۸ تا ۹میلیون نفر است (۱۹۹۴). آنان در یوکاتان، گواتمالا، بلیز، و غرب هِندوراس سکونت دارند. بسیاری از آنان هنوز به زبان مایایی، از خانوادۀ زبان های توتوناک ـ مایایی(پِنوتی)، و اسپانیولی، تکلم می کنند. در دهۀ ۱۹۸۰ بیش از ۱۰۰هزار مایایی از گواتمالا به مکزیک گریختند. مایا دارای حکومت دینی بود که مالیات و خراج می گرفت؛ آنان با همسایگان خود در شمال و جنوب دادوستد می کردند. مذهب مایاها پرستش و تقدس زمین بود که تا ورود اسپانیولی ها رواج داشت؛ آنان دارای کیش پیچیده ای با یک گاه شمار، خدایان فراوان، و آداب و رسوم خاص مانند نوعی بازی با توپ و قربانی کردن انسان بودند. بدون استفاده از مصالح فلزی ساختمان های سنگی و اهرام پلکانی می ساختند؛ در کتیبه ها از خط هیروگلیف استفاده می کردند که فقط سه کتیبه از آن ها باقی مانده است؛ سفالگران، بافندگان، و کشاورزان ماهری بودند؛ و مراسم مذهبی و جنگ ها را با رصد سیارۀ زُهره (وِنوس) تنظیم می کردند. مایاها، پس از فتح امریکا مناطق غیرشهری امریکای مرکزی همچنان به دین خود، دین مایا، پای بند ماندند اما سایر مناطق آن به شدت تحت نفوذ مسیحیت کاتولیک، که آن هم البته از شعائر مایایی متأثر شده بود، قرار گرفت. مهم ترین خدایان در این دین عبارت بودند از خدای زمین، که حافظ محصولات کشاورزی بود، پدر خورشید، مادر ماه و ستارۀ صبح، که خدای جنگجویان بود. امروزه مادر ماه، در بیشتر موارد، با حضرت مریم منطبق شده است، اما خدای زمین همچون گذشته پرستش می شود، اگرچه قدیسین محلی نیز در حفظ محصولات کشاورزی نقشی دارند. مایاها معتقدند که هر انسانی دارای روحی حیوانی است که همزمان با تولد او در قالب جانوری زاده می شود. اگر آن جانور کشته شود، فرد نیز خواهد مرد. دین مایایی، همچون اکثر ادیان سنتی امریکای میانه، در اصل دینی شمنی است. مایاها یکی از پیچیده ترین تقویم ها را نیز داشتند که شامل ۳۶۵ روز می شد. ۳۶۴ روز از سال آن ها به ۲۸ هفتۀ سیزده روزه تقسیم می شد و سال جدید در روز سیصدوشصت وپنجم آغاز می شد. افزون بر این، ۳۶۰ روز از سال به هجده ماه بیست روزه تقسیم می شد و زنجیرۀ ماه ها و هفته ها به استقلال جلو می رفتند و هر ۲۶۰ روز، هفته و ماه در روز یکسانی شروع می شد.

مایا (هندوییسم). مایا (هندوئیسم)(maya)
در سانسکریت به معنی «وهم». در فلسفۀ هندو و بیشتر در ودانتا، جهانی که ایشوَره، تجلی شخصی برهمنیا آتمن (جان جهان)، آفریده است، جهانی که هم واقعیت دارد و هم موهوم است؛ زیرا واقعیت آن پایدار نیست.