wiki: گرانج آمریکایی در دههٔ ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی بود.
نیروانا (آلبوم): نام آلبوم برگزیده آثار گروه گرانج نیروانا است.
نیروانا (گروه بریتانیایی): نام یک گروه راک بریتانیایی است.
wiki: کرت کوبین (گیتاریست و خواننده) و کریست ناواسلیک (گیتار بیس) در ابردین، واشینگتن بنیان نهاده شد. نیروانا چند نوازندهٔ درامز مختلف را به خود دید که هر کدام مدت کوتاهی در گروه عضویت داشتند، اما بالاخره دیو گرول که در سال ۱۹۹۰ وارد گروه شد، جای خود را در گروه محکم کرد. با وجود اینکه گروه نیروانا تنها سه آلبوم استودیویی در طول هفت سال فعالیت خود منتشر کرد، اما از این گروه به عنوان یکی از تأثیرگذارترین و مهم ترین گروه های موسیقی راک در عصر مدرن یاد می شود.
کرت کوبین – خوانندهٔ اصلی، گیتار (۱۹۸۷–۱۹۹۴)
کریست ناواسلیک – گیتار بیس (۱۹۸۷–۱۹۹۴، ۲۰۱۴)
دیو گرول – درامز، خوانندهٔ پشتیبان (۱۹۹۰–۱۹۹۴، ۲۰۱۴)
در اواخر دههٔ ۱۹۸۰، نیروانا که به جنبش گرانج در سیاتل، واشینگتن پیوسته بود، نخستین آلبوم خود تحت عنوان ضدعفونی را در سال ۱۹۸۹ از طریق یک ناشر مستقل به نام ساب پاپ منتشر کرد. نیروانا سرانجام به موسیقی ای روی آورد که از تقابلی دائماً در حال تغییر برخوردار بود و موسیقی آن ها بر بندهایی ساکت و آرام و در عوض بر ترجیع بندی هایی گوش خراش و سنگین متکی بود. پس از اینکه نیروانا قراردادی با یک ناشر عمده به نام دی جی سی رکوردز امضا کرد، موفقیت غیرمنتظرانه ای با اولین تک آهنگ از دومین آلبوم خود، بی خیال، ترانهٔ بوی روح نوجوانی می دهد بدست آورد. موفقیت ناگهانی نیروانا باعث شد سبک موسیقی آلترنیتیو راک به طور گسترده ای به محبوبیت برسد و خوانندهٔ گروه، کرت کوبین، دریافت که رسانه ها از او به عنوان «سخنگوی نسل» نام می برند و نیروانا هم «گل سرسبد گروه ها» در نسل اکس در نظر گرفته می شود. سومین آلبوم استودیویی نیروانا، در رحم که در سال ۱۹۹۳ منتشر شد، صدایی خشن داشت که آن روزها کمتر مد بود و طرفداران خود را به چالش کشید. این آلبوم به اندازه آلبوم بی خیال از نظر تجاری موفق نبود، اما همچنان یک موفقیت تجاری بزرگ محسوب می شد و مورد تحسین منتقدان قرار گرفت.
دوره فعالیت کوتاه نیروانا پس از مرگ کرت کوبین در سال ۱۹۹۴ به پایان رسید. اما از آن پس تا کنون، چند اثر مختلف از گروه تحت نظارت ناواسلیک، گرول و همسر کوبین، کورتنی لاو منتشر شده است. از زمان آغاز به کار این گروه، تنها در ایالات متحده ۲۵ میلیون نسخه از آثار این گروه به فروش رفته است. کل فروش جهانی نیروانا ۷۵ میلیون نسخه است. نیروانا در سال ۲۰۱۴ و در همان اولین سالی که واجد شرایط حضور در تالار مشاهیر راک اند رول شد، به این تالار راه یافت.
کوبین و ناواسلیک همدیگر را در دبیرستان ابردین ملاقات کردند، هرچند که بر طبق گفته کوبین، آن ها هیچوقت با هم در ارتباط نبودند. هر دوی آن ها به طور مکرر به محل تمرین گروه مولینز می رفتند و همین زمینه دوستی آن ها را فراهم کرد. کوبین قصد داشت تا یک گروه موسیقی به همراه ناواسلیک افتتاح کند، اما ناواسلیک به درخواست های کوبین که حتی به او یک نوار دمو از گروه فکال متر هم داده بود، پاسخ نمی داد. سه سال پس از اینکه آن دو برای اولین بار با هم ملاقات کردند، ناواسلیک به کوبین خبر داد که او بالاخره به نوار دمو فیکال متر که کوبین به او داده بود، گوش کرده و پیشنهاد داد که یک گروه موسیقی ایجاد کنند. آن دو Bob McFadden را به عنوان نوازندهٔ درامز به خدمت گرفتند، اما پس از تنها یک ماه پروژه از هم پاشید. در اواخر سال ۱۹۸۷، کوبین و ناواسلیک Aaron Burckhard را به عنوان درامر به خدمت گرفتند. آن سه آهنگ از نوار دموی فکال متر را با هم تمرین می کردند، اما کمی پس از تشکیل شدن گروه، شروع به نوشتن آثار جدید کردند.