مظفرالدین شاه

مظفر الدین میرزا پسر چهارم ناصرالدین شاه قاجار ( و. سیزدهم جمادی الثانی ۱۲۶۹ - ف. ۱۹ ذیعقده ۱۳۲۴ ه.ق ) وی در سال ۱۲۷۴ در سن ۵ سالگی بولیعهدی انتخاب شد و مدت ۴٠ سال ولیعهد و حاکم آذربایجان بود. در ذیحجه ۱۳۱۳ بسلطنت رسید. چند سفر باروپا رفت و مخارج بسیاری کرد و برای تامین این مخارج دو بار از روسها قرض گرفت و در عوض گمرک شمال و شیلات بحر خزر را به روسها واگذار کرد. بار دیگر در مقابل قرضی که از انگلیسها گرفت عواید گمرک جنوب را هم به آنها داد و در نتیجه مملکت دوچار افلاس شد و سبب انقلابات مشروطیت گشت و بعلت پافشاری آزادی خواهان در ۱۴ جمادی - الثانی ۱۳۲۴ ه.ق . فرمان مشروطیت را صادر کرد و در ۱۴ ذیعقده همان سال قانون اساسی را که بوسیله مجلس تنظیم شده بود امضائ کرد و ۵ روز پس ازامضائ قانون اساسی ( ۱۹ ذیعقده ۱۳۲۴ )در تهران وفات یافت . جنازه اش را به عتبات بردند .

مظفرالدین شاه. [ م ُظَف ْ ف َ رُدْ دی ] ( اِخ ) چهارمین پسر ناصرالدین شاه از سلسله قاجاریه است که در سال 1269 هَ. ق. بدنیا آمد. دو برادر بزرگتر او معین الدین میرزا و امیرقاسم خان که یکی بعد از دیگری به ولیعهدی رسیده بودند، هر دو در خردسالی فوت نمودند، پسر سوم ناصرالدین شاه مسعود میرزا ظل السلطان سه سال از مظفرالدین شاه بزرگتر بود و چون مادرش از خاندان سلطنتی نبود به ولیعهدی نرسید. مظفرالدین شاه در 1274 یعنی در پنجسالگی به ولایت عهدی انتخاب شد و تا سال قتل پدرش قریب چهل سال در ولیعهدی بسر برد. پس از کشته شدن ناصرالدین شاه و آمدن مظفرالدین به طهران ، امین السلطان که قدرتی فوق العاده داشت همچنان به صدارت برقرار ماند. ولی مظفرالدین شاه در سال 1314 او را معزول کرد و امین الدوله را از آذربایجان به طهران خواست و ریاست وزراء را در یازدهم ذی القعده آن سال به او واگذاشت و در رجب 1315 او را به صدارت منصوب نمود؛ سپس به سال 1316 اورا عزل کرد و مجدداً امین السلطان را به صدارت برگزید. وی از 1316 تا 1321 سمت صدارت را داشت تا اینکه در جمادی الاخر 1321 او را عزل و سلطان مجید میرزا عین الدوله را به جای او صدراعظم نمود. مظفرالدین شاه در چهاردهم جمادی الاخر 1324 فرمان مشروطیت را صادر کرد ودر 14 ذی القعده آن را امضاء کرد و پنج روز پس از آن فوت نمود. و رجوع به قاجاریه و مشروطیت و رجوع به تاریخ مفصل ایران تألیف اقبال از صص 848 - 854 شود.