خط دفاعی ماژینو (به فرانسوی: Ligne Maginot) که قبل از جنگ جهانی دوم توسط فرانسوی ها ساخته شد شامل یک رشته استحکامات به طول ۳۲۲ کیلومتر بود و به منظور دفاع از مرز فرانسه با آلمان ساخته شد. احداث این خط دفاعی بیش از ده سال به طول انجامید. از این خط به ناو جنگی بتونی بر روی خشکی تعبیر شده است. نقاط حساس و مستحکم این خط دفاعی دارای تسلیحات و تجهیزات اضافی بودند. این نقاط دارای تونل های زیرزمینی مخازن مهمات و محل هایی برای استقرار سربازان بودند که مجهز به تهویه برای محافظت سربازان در برابر حملات شیمیایی بود. استحکامات شامل توپ خانه ها، خمپاره اندازها و مسلسل های گوناگون بود. آلمان ها خط دفاعی ماژینو را از طریق بلژیک و لوکزامبورگ که بی طرف بودند دور زده و حمله به فرانسه را آغاز کردند.
جلوگیری از حمله غافلگیرانه و هشدار دادن به نیروها
پوشش دادن تحرکات و انتقال ارتش فرانسه (که نیازمند دو تا سه هفته زمان بود)
حفظ نیروی انسانی (فرانسه در برابر جمعیت ۷۰ میلیونی آلمان درای ۳۸ میلیون نفر جمعیت بود)
محافظت از ناحیه های آلزاس و لورن (که در سال ۱۹۱۸ به فرانسه بازگشت) و مناطق صنعتی آن ها
استفاده شدن به عنوان یک پایگاه برای اجرای ضدحمله
به دام انداختن دشمن در صورت حمله از ناحیه بلژیک و سوئیس
نگه داشتن قوای دشمن تا زمان رسیدن نیروی عمده خودی به خط مقدم
نشان دادن موضع غیرتهاجمی فرانسوی ها و جلب حمایت بریتانیا برای کمک به فرانسه در صورت حمله آلمان به بلژیک
خط ماژینو که به نام وزیر جنگ فرانسه، آندره ماژینو، نام گذاری شد، نواری بود متشکل از استحکامات بتونی، موانع تانک، مواضع توپخانه ای، سنگرهای تیربار و دیگر پدافندهایی که فرانسه آن را با توجه به تجربه جنگ جهانی اول و در آستانه جنگ جهانی دوم در امتداد مرزهای خود با آلمان و ایتالیا ایجاد کرد. به طور کلی این اصطلاح فقط استحکامات مقابل آلمان را توصیف می کند، در حالی که عبارت «خط آلپی» برای خطوط دفاعی میان فرانسه و ایتالیا به کار می رود.
فرانسوی ها این استحکامات را ایجاد کردند تا در صورت مورد حمله واقع شدن، ارتش، زمان کافی برای تحرک داشته باشد و نیروهای فرانسوی بتوانند برای یک رویارویی قاطع با نیروهای آلمانی به بلژیک منتقل شوند. موفقیت نبرد ایستا و تدافعی در جنگ جهانی اول عامل اصلی بروز این ایده در فرانسوی ها بود. کارشناسان نظامی خط ماژینو را یک شاهکار می دانستند و معتقد بودند این خط می تواند مانع هرگونه تهاجم از سمت شرق (به ویژه آلمان) شود.
گرچه این سیستم می توانست تهاجم مستقیم را به طور موفق دفع کند؛ ولی از نظر راهبردی بی تأثیر بود، چرا که آلمانی ها از طریق بلژیک حمله خود را صورت داده و ارتش فرانسه را شکست دادند. آلمان خط ماژینو را از طریق جنگل آردن و کشورهای کوچک تر به طور کامل دور زد و فرانسه را در طول ۶ هفته فتح کرد. به همین دلیل است که اصطلاح «خط ماژینو» برای استراتژی یا چیزی که امید است اثربخش باشد؛ ولی در عمل به طور مفتضحانه ای شکست می خورد به کار می رود. این اصطلاح همچنین بهترین نماد برای ضرب المثلی است که می گوید: «فرماندهان همیشه در آخرین نبرد می جنگند، به خصوص اگر پیروزیشان قطعی باشد.»
جلوگیری از حمله غافلگیرانه و هشدار دادن به نیروها
پوشش دادن تحرکات و انتقال ارتش فرانسه (که نیازمند دو تا سه هفته زمان بود)
حفظ نیروی انسانی (فرانسه در برابر جمعیت ۷۰ میلیونی آلمان درای ۳۸ میلیون نفر جمعیت بود)
محافظت از ناحیه های آلزاس و لورن (که در سال ۱۹۱۸ به فرانسه بازگشت) و مناطق صنعتی آن ها
استفاده شدن به عنوان یک پایگاه برای اجرای ضدحمله
به دام انداختن دشمن در صورت حمله از ناحیه بلژیک و سوئیس
نگه داشتن قوای دشمن تا زمان رسیدن نیروی عمده خودی به خط مقدم
نشان دادن موضع غیرتهاجمی فرانسوی ها و جلب حمایت بریتانیا برای کمک به فرانسه در صورت حمله آلمان به بلژیک
خط ماژینو که به نام وزیر جنگ فرانسه، آندره ماژینو، نام گذاری شد، نواری بود متشکل از استحکامات بتونی، موانع تانک، مواضع توپخانه ای، سنگرهای تیربار و دیگر پدافندهایی که فرانسه آن را با توجه به تجربه جنگ جهانی اول و در آستانه جنگ جهانی دوم در امتداد مرزهای خود با آلمان و ایتالیا ایجاد کرد. به طور کلی این اصطلاح فقط استحکامات مقابل آلمان را توصیف می کند، در حالی که عبارت «خط آلپی» برای خطوط دفاعی میان فرانسه و ایتالیا به کار می رود.
فرانسوی ها این استحکامات را ایجاد کردند تا در صورت مورد حمله واقع شدن، ارتش، زمان کافی برای تحرک داشته باشد و نیروهای فرانسوی بتوانند برای یک رویارویی قاطع با نیروهای آلمانی به بلژیک منتقل شوند. موفقیت نبرد ایستا و تدافعی در جنگ جهانی اول عامل اصلی بروز این ایده در فرانسوی ها بود. کارشناسان نظامی خط ماژینو را یک شاهکار می دانستند و معتقد بودند این خط می تواند مانع هرگونه تهاجم از سمت شرق (به ویژه آلمان) شود.
گرچه این سیستم می توانست تهاجم مستقیم را به طور موفق دفع کند؛ ولی از نظر راهبردی بی تأثیر بود، چرا که آلمانی ها از طریق بلژیک حمله خود را صورت داده و ارتش فرانسه را شکست دادند. آلمان خط ماژینو را از طریق جنگل آردن و کشورهای کوچک تر به طور کامل دور زد و فرانسه را در طول ۶ هفته فتح کرد. به همین دلیل است که اصطلاح «خط ماژینو» برای استراتژی یا چیزی که امید است اثربخش باشد؛ ولی در عمل به طور مفتضحانه ای شکست می خورد به کار می رود. این اصطلاح همچنین بهترین نماد برای ضرب المثلی است که می گوید: «فرماندهان همیشه در آخرین نبرد می جنگند، به خصوص اگر پیروزیشان قطعی باشد.»
wiki: خط دفاعی ماژینو