ادریس اول

اِدریس اوّل (نام کامل:ادریس بن عبدالله ابن حسن مثنی ابن حسن ابن علی بن ابی طالب) (۱۲۷-۱۷۷ قمری)، مؤسس سلسلهٔ ادریسیان در مراکش و بخشی از الجزایر است.
گمان می رود که ادریس اول بنای شهر فاس را آغاز کرده است. این شهر، مهاجران اسپانیایی مسلمان و افریقیه را جذب کرد و شهری پر جمعیت گشت و پایتخت ادریسیان شد. دوره فرمانروایی ادریسیان از جهت گسترش فرهنگ اسلامی در میان قبایل تازه مسلمان شده بربر مهم است.
ادریس برادر محمد نفس زکیه است که پس از همکاری با حسین فخّی و شکست قیام فخ، به «مغرب دور» گریخت و در سال ۱۷۲ پس از دعوت و بیعت قبایل آن منطقه، دولت خود را تاسیس کرد. در مورد دعوت ادریس آورده اند که او در یک مرحله داعیِ برادرش محمد نفس زکیه و در مرحله بعد داعیِ حسین فخّی و در مرحله سوم داعیِ برادر دیگرش یحیی بود، و در نهایت وقتی خبرِ سرانجامِ کارِ یحیی به او رسید، دعوت به خود کرد و برای تأسیس دولت به «طنجه» رفت و پایه گذار اولین دولت مراکش شد. ادریس پس از چند سال حکومت در سال ۱۷۷ با دسیسه خلیفه در عباسیان هارون الرشید مسموم شد و کشته شد. پس از او، فرزندش ادریس بن ادریس (متولد ۱۷۵-۲۱۴ قمری) و سپس محمد بن ادریس بن ادریس و از آن پس دیگر نوادگان ادریس یکی پس از دیگری در مغرب حکومت کردند؛ ادریسیان تا سال ۳۷۵ قمری حکومت داشتند.

اِدریس اول ( ـ۱۷۷ق)
بنیاد گذار سلسلۀ اِدریسیان . پسر عبدالله، در قیام علویان علیه هادی ، خلیفۀ عباسی، مداخله داشت و پس از کشته شدن برادرزاده اش، حسن بن علی ، در مکانی به نام فَخْ ، به مغرب گریخت و به فاسْ ، نزدیک اندلس، دست یافت . پس از آن، قبایل بربر او را پیشوای خود دانستند و وی خود را «امام» نامید. ادریس در ۱۷۷ق نیز به فرمان هارون الرَّشید به قتل رسید. یعقوبی کشته شدن او را در زمان هادی ذکر کرده است که درست نمی نماید.