کلمه جو
صفحه اصلی

کتزیاس

فرهنگ فارسی

مورخ از اهل کنید مستعمره دریانی در آسیای صغیر بود

لغت نامه دهخدا

کتزیاس. [ ک ِ ت ِ ] ( اِخ ) مورخ از اهل کنید مستعمره دریانی در آسیای صغیر بود. مورخ مذکور مدت 17 سال ( 415 - 398 ق. م. ) معالج پروشات ملکه ایران ، یعنی زن داریوش دوم و طبیب اردشیر دوم هخامنشی بود. کتاب هایی که نوشته از این قرار است :
1- پرسی کا ( تاریخ ایران ). 2- ایندیکا ( تاریخ هند ). 3- در باب رودها. 4- در باب کوهها. 5- دریانوردی بدور آسیا. مهمترین تألیفات او متضمن 23 کتاب بوده است : شش کتاب متعلق به تاریخ آسور و ماد، هفت کتاب مربوط به تاریخ ایران ( از کورش بزرگ تا فوت خشایارشا ) و ده کتاب آخر دنباله تاریخ ایران تا 398 ق.م. در این سال کتزیاس از دربار ایران رفته است. وی گوید در موقع اقامت خود در دربار شوش علاوه بر تحقیقاتی که می کرد به مدارک دولتی دسترسی داشت و مدارک را ( بازی لی کای دیفترای ) یعنی دفاتر شاهی می نامد. کتابهایی که کتزیاس راجع به ایران و هندنوشته مفقود شده و به ما نرسیده است ولی مورخان یونانی و رومی قسمتهایی از آن را در کتب خود ذکر کرده اند. رجوع به تاریخ ایران باستان شود.

دانشنامه عمومی

کتزیاس یا کتسیاس (به یونانی: Κτησίας) (به فرانسوی: Ctésias)(Ctesias of Cnidus) تاریخ نگار و پزشک یونانی بود. وی از شهر کنیدوس از مستعمره های یونانی دوری ها در آسیای کوچک بود. او میان سال های ۴۱۵ تا ۳۹۸ پیش از میلاد، پزشک پروشات همسر داریوش دوم و اردشیر دوم پادشاه هخامنشی بود. کتزیاس بمدت هفده سال در دربار اردشیر می زیست.
تاریخ ایران
تاریخ هند
دربارهٔ رودها
دربارهٔ کوه ها
دریانوردی به گرد آسیا
او در ۴۰۱ پیش از میلاد در جنگ میان اردشیر دوم و برادرش کوروش کوچک (جنگ کوناکیسا) همراه اردشیر دوم بوده است.
کتزیاس در حدود سال ۴۴۱ قبل از میلاد مسیح بدنیا آمد، در اواخر قرن پنجم و دهه های آغازین قرن چهارم قبل از میلاد هم به عنوان طبیب و هم به عنوان نویسنده کار میکر؛ با توجه به کنایاتی که در متن پرسیکا آمده میتوان نتیجه گرفت که در سال های ۳۹۳ یا ۳۹۲ق.م میزیسته است. دربارهٔنام پدر وی اختلاف نظرهایی وجود دارد. در واژه نامهٔبیزانسی «سودا» نام پدر وی کتزیارکوس یا کتزیوکوس آمده است. زادگاه وی شهر کنیدوس، شهری یونانی زبان در منطقه کاریا در آسیای صغیر که بخواطر طبیبانش مشهور است، بوده است.
کتزیاس بیست و سه کتاب نگاشته است. شش کتاب او دربارهٔ تاریخ ماد و آشور و بابل و شش کتابش دربارهٔ رویدادهای تاریخ ایران از پادشاهی کورش بزرگ تا مرگ خشایارشا و ده کتاب واپسینش دربارهٔ دنبالهٔ تاریخ ایران تا سال ۳۹۸ (پیش از میلاد) است که او از ایران رفته است. او خود ادعا می کند که در نگارش کتاب هایش از دفترهای پادشاهی ایران در شوش یاری می گرفته است. از کتاب هایی که دربارهٔ تاریخ ایران و هندوستان نوشته، چیزی به جز گفتاوردهای نویسندگان یونانی و رومی به جای نمانده است. او کتاب هایش را با گویش یونانی ایونی نوشته است و نوشته هایش دربارهٔ تاریخ ایران با نوشته های هرودوت در تضاد کامل است.


کلمات دیگر: