شاه شجاع درانی

شاه شجاع درانی یا شاه شجاع افغانی یا شجاع شاه یا شجاع الملک (زادهٔ ۱۷۸۴- مرگ ۵ آوریل ۱۸۴۲) پادشاه درانی افغانستان در دوره میان سال های ۱۸۰۳ تا ۱۸۰۹ و سپس ۱۸۳۹ تا زمان مرگش بود.
لغتنامهٔ دهخدا
شاه شجاع از شاخهٔ سدوزی دودمان درانی بود. او پنجمین امیر افغانستان و پسر تیمورشاه درانی بود. شاه شجاع نخستین بار با برکنارنمودن برادرش شاه محمود به پادشاهی رسید. در ۱۸۰۹ او با بریتانیا -که از نفوذ ناپلئون بناپارت و روسیه به هندوستان بیم داشت- پیمان اتحاد بست. در مهٔ همان سال برادرش شاه محمود توانست او را شکست دهد و به هندوستان تبعید کند. هنگامی که او در ۱۸۱۴ از تبعید رهایی یافت، الماس کوه نور را به رانجیت سینگ پیش کش نمود. او کوشید با یاری سیک ها، قندهار را بگشاید، ولی از دوست محمد خان شکست خورد و گریخت.
در ۱۸۳۸ او توانست در کنار پشتیبانی سیک ها از یاری بریتانیا نیز برای بازگشت به قدرت بهره مند گردد. در ۱۸۳۹ او دوباره پس از سی سال به پادشاهی رسید، ولی اتحادش با بریتانیا جنگ اول افغان را رقم زد. در ۱۸۴۲ میلادی شاه شجاع به دست فردی به نام شجاع الدوله ترور شد.

شاه شجاع دُرّانی (۱۱۹۶ـ۱۲۵۸ق)
(یا: شجاع الملک) پادشاه افغانستان (۱۲۱۹ ـ ۱۲۲۴) و (۱۲۵۵ ـ ۱۲۵۷ ق). از خاندان سدوزایی. نوۀ احمدشاه درانی. در ۱۲۱۹ محمودشاه را خلع و زندانی کرد. شخصاً محبوبیتی نداشت و پیوسته با عصیان و توطئه درانی ها و بستگانش رویارو بود. پادشاه مخلوع، محمودشاه، با استفاده از غیبت او بر قندهار و کابل دست یافت و شاه شجاع را خلع کرد (۱۲۵۵ ق). در نبرد با دوست محمدخان شکست خورد و دولت هند او را دستگیر و زندانی کرد. لرد اوکلند در جنگ اول افغان (۱۸۳۸ ـ ۱۸۴۲) وی را تا کابل همراهی و جانشین دوست محمد کرد. عقد معاهده با الفنستون نمایندۀ ویژۀ انگلیس آغاز رابطۀ افغانستان با کشورهای اروپایی بود (۱۲۲۴ ق). در قیام افغان ها علیه انگلیسی ها که به کشتار نیروهای انگلیسی انجامید، یاران دوست محمد، شاه شجاع را نیز به قتل رساندند.