مترادف عمل : ادا، ارتکاب، اقدام، پیشه، حرفه، رفتار، شغل، فعل، کار، کردار، وظیفه
برابر پارسی : کنش، کار، کردار
عمل
مترادف عمل : ادا، ارتکاب، اقدام، پیشه، حرفه، رفتار، شغل، فعل، کار، کردار، وظیفه
برابر پارسی : کنش، کار، کردار
فارسی به انگلیسی
act, deed, action, work, process, operation, practice
act, action, activity, age _, agency, al _, ate, ation _, business, deed, doing, ence _, enterprise, function, handiwork, ion_, ism _, ment _, move, office, operation, opus, osis _, play, practice, proceeding, stroke, turn, work, working, y
فارسی به عربی
خط العرض , دعابة , عمل , عملیة , قضیة , ماثرة
عربی به فارسی
کنش , اقدام , مصدرحال فعل بمعني (کارداشتن) پرمشغله بودن , گرفتاري , سوداگري , حرفه , دادوستد , کاسبي , بنگاه , موضوع , تجارت , کردار , کار , قباله , سند , باقباله واگذار کردن , ثقل , اعمال زور , تقلا , رنج , زحمت , کوشش , درد زايمان , کارگر , عمله , حزب کارگر , زحمت کشيدن , تقلا کردن , کوشش کردن , شغل , وظيفه , زيست , عمل , عملکرد , نوشتجات , اثار ادبي يا هنري , کارخانه , استحکامات , کار کردن , موثر واقع شدن , عملي شدن , عمل کردن , کار کننده , مشغول کار , طرزکار
مترادف و متضاد
ماده، عمل، شرط، اسباب، مقاله، بند، گفتار، فقره، فصل، حرف تعریف، متاع، کالا، چیز
تابع، عمل، کار، ماموریت، وظیفه، پیشه، مقام، کارکرد، کار ویژه، ایفاء، ایین رسمی
عمل، سیر، روند، جریان عمل، فرایند، مراحل مختلف چیزی، پیشرفت تدریجی ومداوم، دوره عمل، فرا گرد
عادت، عمل، تمرین، ممارست، ورزش، عرف، مشق، تکرار، برزش
رساله، عمل، فعل، کنش، کار، سند، کردار، حقیقت، فرمان قانون، تصویب نامه، اعلامیه، پرده نمایش، امر مسلم
گزارش، عمل، فعل، کنش، کار، کردار، جدیت، اقدام، بازی، حرکت، رفتار، نبرد، جنبش، تاثیر، تعقیب، اشاره، وضع، پیکار، طرز عمل، تمرین، سهم، سهام شرکت، جریان حقوقی، اقامهء دعوا، اشغال نیروهای جنگی، اثر جنگ، جریان
عمل، گردش، اداره، ساخت، بهره برداری، گرداندن، عمل جراحی، عملکرد
عمل
عمل، فعل، کار، سند، کردار
عمل، کردار، نژاد، اولاد، فرزند، سرانجام، پی امد، بر امد، نسخه، موضوع، شماره، نشریه، نتیجه بهی
عمل، حقیقت، واقعیت، وجود مسلم
پیشرفت، عمل، اقدام، روند، جریان عمل
عمل، ساخت، محصول، استخراج، تولید، عمل اوری
عمل، حرکت، رفتار، اشاره، قیافه، کار نمایان
ادا، ارتکاب، اقدام، پیشه، حرفه، رفتار، شغل، فعل، کار، کردار، وظیفه
فرهنگ فارسی
ساختن، کارکردن، کار، کردار
( اسم ) ۱ - کار کردار فعل جمع : اعمال . ۲ - کار دولتی . ۳ - مفرد اعمال . دهکده های تابع یک شهر ( مفرد مستعمل نیست ) . ۴ - تصانیف ایرانی در ادوار قصیده خفیفه چون رمل و هزج و آن مطلعی باشد و جدول با اعاده و صوت الوسط و تشییع ( مطلع قسمت اول تصنیف و جدول قسمت دوم را که مانند مطلع است صوت الوسط میان خانه و تشییع را بازگشت ) یا ارباب عمل . ۱ - صاحبان کار آنان که کار کنند . ۲ - کیمیاگران . یا عمل باحتیاط . ۱ - عملی که از روی دوربینی و عاقبت اندیشی و تفکر انجام گیرد . ۲ - عمل کردن از روی احتیاط در احکام شرع . یا به عمل آمدن . ۱ - مهیا شدن ساخته شدن : پس از چندی شراب به عمل آمد . ۲ - اجرا شدن : مراسم آشنایی به عمل آمد . یا به عمل آوردن . ۱ - مهیا کردن ساختن : دواها را به عمل آورد . ۲ - اجرا کردن باجرا در آوردن . ۳ - به مورد استعمال گذاشتن . یا به عمل بر آمدن . انجام گرفتن اجرا شدن . یا به عمل در آمدن . ۱ - باستعمال در آمدن . ۲ - ناقص شدن . ۳ - بی اثر شدن.
برق پیوسته درخشنده مرد کارکن یا مرد که بر کار سرشته شده باشد و آن کار مطبوع وی بود
( اسم ) ۱ - کار کردار فعل جمع : اعمال . ۲ - کار دولتی . ۳ - مفرد اعمال . دهکده های تابع یک شهر ( مفرد مستعمل نیست ) . ۴ - تصانیف ایرانی در ادوار قصیده خفیفه چون رمل و هزج و آن مطلعی باشد و جدول با اعاده و صوت الوسط و تشییع ( مطلع قسمت اول تصنیف و جدول قسمت دوم را که مانند مطلع است صوت الوسط میان خانه و تشییع را بازگشت ) یا ارباب عمل . ۱ - صاحبان کار آنان که کار کنند . ۲ - کیمیاگران . یا عمل باحتیاط . ۱ - عملی که از روی دوربینی و عاقبت اندیشی و تفکر انجام گیرد . ۲ - عمل کردن از روی احتیاط در احکام شرع . یا به عمل آمدن . ۱ - مهیا شدن ساخته شدن : پس از چندی شراب به عمل آمد . ۲ - اجرا شدن : مراسم آشنایی به عمل آمد . یا به عمل آوردن . ۱ - مهیا کردن ساختن : دواها را به عمل آورد . ۲ - اجرا کردن باجرا در آوردن . ۳ - به مورد استعمال گذاشتن . یا به عمل بر آمدن . انجام گرفتن اجرا شدن . یا به عمل در آمدن . ۱ - باستعمال در آمدن . ۲ - ناقص شدن . ۳ - بی اثر شدن.
برق پیوسته درخشنده مرد کارکن یا مرد که بر کار سرشته شده باشد و آن کار مطبوع وی بود
تابعی که هر مقدار مفروض از اعضای یک مجموعه را به عضوی از آن نظیر کند
فرهنگ معین
(عَ مَ ) [ ع . ] (اِ. ) ۱ - رفتار، کردار. ج . اعمال . ۲ - شغل دیوانی ،بخصوص در امور مالی . ۳ - در موسیقی به معنی ، بدیهه نوازی ، ترکیب آهنگ .
لغت نامه دهخدا
عمل. [ ع َ م َ ] ( ع مص ) کار کردن. ( منتهی الارب ). کار کردن و انجام دادن و ساختن. ( از اقرب الموارد ). || مبالغه نمودن در رنج و آزار کسی : عمل به العِمِلّین َ، او العِمْلین َ، او العُمَلین َ؛ مبالغه نمود در رنج و آزار او. ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). || نیک کارکن و هوشیار گردیدن ناقه. ( از منتهی الارب ). «عَمِلة» بودن ناقه. ( از اقرب الموارد ). رجوع به عَمِلة شود. || پیوسته درخشیدن برق. ( از منتهی الارب ). ادامه یافتن برق. ( از اقرب الموارد ). || شتافتن. || سعی و کوشش کردن : عمل علی الصدقة؛ سعی و کوشش کرد در فراهم آوردن و جمع کردن صدقه. ( از اقرب الموارد ) ( از ناظم الاطباء ). || حاکم گشتن بر شهری : عمل لفلان علی البلد؛ از جانب فلان بر شهر حاکم بود. ( از اقرب الموارد ). || پیدا کردن کلمه ای اعراب را بر کلمه دیگر. ( منتهی الارب ). بوجود آوردن کلمه ای نوعی از اعراب را در کلمه ای دیگر. ( از اقرب الموارد ).
عمل. [ ع َ م َ ] ( ع اِ ) کار. ( از منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ). هر کار و فعلی که بعمد و بقصد از حیوانی سر زند. ( از اقرب الموارد ). ج ، أعمال. کار و کردار و فعل. ( ناظم الاطباء ). کنش. آنچه از آدمی سر زند از کار نیک و بد : آن پاکروح را بود از عملهای نیکو و خلقهای پسندیده آنچه بلند سازد درجه او را در میان امامان صالح. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 310 ).
قول چون روی بود زیر نقاب ای بخرد
به عمل باید از این روی گشادنت نقاب.
اندک عملی بود به آخر
از اول فکرت فراوان.
نیکی او روی بدو بازکرد.
این سخن است از تو عمل خواستند.
خاصه فکری کو بود وصف ازل.
هم او پرده پوشد به آلای خود.
که گردت برآید عملهای خویش.
کار کرده نمیشود به سخن.
عمل. [ ع َ م َ ] ( ع اِ ) کار. ( از منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ). هر کار و فعلی که بعمد و بقصد از حیوانی سر زند. ( از اقرب الموارد ). ج ، أعمال. کار و کردار و فعل. ( ناظم الاطباء ). کنش. آنچه از آدمی سر زند از کار نیک و بد : آن پاکروح را بود از عملهای نیکو و خلقهای پسندیده آنچه بلند سازد درجه او را در میان امامان صالح. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 310 ).
قول چون روی بود زیر نقاب ای بخرد
به عمل باید از این روی گشادنت نقاب.
ناصرخسرو.
در سه کار اقدام نتوان کرد مگر به رفعت همت عمل سلطان. ( کلیله و دمنه ). در قول بی عمل... فایده بیشتر نباشد. ( کلیله و دمنه ).اندک عملی بود به آخر
از اول فکرت فراوان.
خاقانی.
هرکه به نیکی عمل آغاز کردنیکی او روی بدو بازکرد.
نظامی.
عذر میاور نه حیل خواستنداین سخن است از تو عمل خواستند.
نظامی.
اول فکر آخر آمد در عمل خاصه فکری کو بود وصف ازل.
مولوی.
خود را ز عملهای نکوهیده بری دار.سعدی.
پس پرده بیند عملهای بدهم او پرده پوشد به آلای خود.
سعدی.
تو را خود بماند سر از ننگ پیش که گردت برآید عملهای خویش.
سعدی.
در عمل کوش و ترک قول بگیرکار کرده نمیشود به سخن.
عمل . [ ع َ م َ ] (اِخ ) نام جایگاهی است . (از معجم البلدان ).
عمل . [ ع َ م ِ ] (ع ص ) برق پیوسته درخشنده . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || مرد کارکن ، یا مرد که بر کار سرشته شده باشد و آن کار مطبوع وی بود. (از اقرب الموارد) (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء).
عمل . [ ع َ م َ ] (ع اِ) کار. (از منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء). هر کار و فعلی که بعمد و بقصد از حیوانی سر زند. (از اقرب الموارد). ج ، أعمال . کار و کردار و فعل . (ناظم الاطباء). کنش . آنچه از آدمی سر زند از کار نیک و بد : آن پاکروح را بود از عملهای نیکو و خلقهای پسندیده آنچه بلند سازد درجه ٔ او را در میان امامان صالح . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 310).
قول چون روی بود زیر نقاب ای بخرد
به عمل باید از این روی گشادنت نقاب .
در سه کار اقدام نتوان کرد مگر به رفعت همت عمل سلطان . (کلیله و دمنه ). در قول بی عمل ... فایده بیشتر نباشد. (کلیله و دمنه ).
اندک عملی بود به آخر
از اول فکرت فراوان .
هرکه به نیکی عمل آغاز کرد
نیکی او روی بدو بازکرد.
عذر میاور نه حیل خواستند
این سخن است از تو عمل خواستند.
اول فکر آخر آمد در عمل
خاصه فکری کو بود وصف ازل .
خود را ز عملهای نکوهیده بری دار.
پس پرده بیند عملهای بد
هم او پرده پوشد به آلای خود.
تو را خود بماند سر از ننگ پیش
که گردت برآید عملهای خویش .
در عمل کوش و ترک قول بگیر
کار کرده نمیشود به سخن .
عالم که ندارد عملی مثل حمار است
بی فایده اثقال کتب را شده حامل .
هر عمل اجری و هر کرده جزایی دارد.
طالب لعل و گهر نیست وگرنه خورشید
همچنان در عمل معدن وکان است که بود.
- بدعمل ؛ بدکردار :
تو یقین دان که هرکه بدعمل است
آفتاب گریوه ٔ اجل است .
- بنوالعمل ؛ پیادگان . (ناظم الاطباء).
- || نام قبیله ای از تازیان در یمن . (ناظم الاطباء). پیادگان یمن . (از اقرب الموارد).
- به عمل آمدن ؛ آماده گشتن . ساخته شدن .
- || انجام گرفتن . اجرا شدن .
- به عمل آوردن ، به عمل درآوردن ؛ انجام دادن . آماده کردن . جامه ٔ عمل بر اندیشه ای پوشیدن : هرچه از مصلحت مملکت بخاطر آورد به عمل درنیاورد. (کلیات سعدی چ مصفا، نصیحةالملوک ص 5).
- به عمل برآمدن ؛ انجام گرفتن . اجرا شدن . (فرهنگ فارسی معین ).
- به عمل درآمدن ؛ به استعمال درآمدن . (فرهنگ فارسی معین ). بکار رفتن .
- || ناقص شدن . (فرهنگ فارسی معین ).
- || بی اثر شدن . (فرهنگ فارسی معین ).
- دستورالعمل ؛ بیان طریقه ٔ استعمال و اجرای کاری . (ناظم الاطباء). دستور و طریقه ٔ عمل .
- || کتابچه ٔ جمع و خرج مالیات . (ناظم الاطباء).
- عکس العمل ؛ واکنش . رجوع به عکس شود.
- عمل به احتیاط ؛ عملی که از روی دوربینی و عاقبت اندیشی و تفکر انجام گیرد. (فرهنگ فارسی معین ).
- عمل صالح ؛ کردار نیک . (ناظم الاطباء).
- عمل کردن ؛ کار کردن . رجوع به عمل کردن در ردیف خود شود.
- عمل معمول ؛ معامله ٔ پیشین . (ناظم الاطباء).
- عمل ید ؛ صنعت و هر کاری که با دست اجرا میگردد. (ناظم الاطباء). کار دستی .
- || (اصطلاح طب ) اجرای اعمال جراحی . (از ناظم الاطباء).
|| هر چیز تطبیق شده با آزمایش و تجربه . مقابل علم و نظر. (ناظم الاطباء) :
تا در عمل هندسه نگردد
خطی که بود منحنی موازی .
- چهار عمل اصلی ؛ جمع و تفریق و ضرب و تقسیم .
- عالم بی عمل ؛ که علم خواند و بدان عمل نکند : عالم بی عمل درخت بی بر. (گلستان باب هشتم چ یوسفی ص 183).
علم چندانکه بیشتر خوانی
چون عمل در تو نیست نادانی .
- علم و عمل ؛ دانش و به کار بردن آن . رجوع به علم شود :
چون نبایدت عمل راه نیابی سوی علم
نکند مرد سواری چو نباشدش رکاب .
- امثال :
عمل قلیل مع العلم ، خیر من عمل کثیر مع الجهل (حدیث ، از امثال و حکم دهخدا)؛ کار اندک بادانش ، به از کار بسیار با نادانی است .
|| به کار بردن اعضای بدن در اجرای احکام الهی . استعمال جوارح در مقتضیات احکام شریعت ، و بعد از قول شهادتین قیام به عبادات بدنی و وظایف شرعی . (از نفائس الفنون ) :
عملت کوبعمل فخر کن ایرا که خدای
با تو از بهر عمل کرده در این وعده ثواب .
گرچه صعبست عمل از قبل بوی بهشت
جمله آسان شود ای پور پدر بر تو صعاب .
عمل بیار که رخت سرای آخرت است
نه عودسوز به کار آیدت نه عنبرسای .
- امثال :
عملش صالح بود، یکسر رفت به بهشت ؛ در مورد داستان این مثل ، رجوع به امثال و حکم دهخدا شود.
عمل هر کس پاپیچ خودش میشود . (امثال و حکم دهخدا).
|| صنعت . ماحصل صنعت و هر کار. (از ناظم الاطباء). مثل اینکه گویند فلان تابلوعمل کمال الملک است :
گاو را چون خدا به بانگ آورد
عمل دست سامری منگر.
|| خدمت . (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). ماحصل حکومت و ریاست . (ناظم الاطباء). خدمت دولتی . کار دیوانی . شغل دیوانی ، مخصوصاً جمعآوری و تحصیل مالیات و خراج : الیاس بن اسد عمل بدوتسلیم کرد و از دارالاماره بیرون آمد و به سرای الحرث بن المثنی فرودآمد. (تاریخ سیستان ). ابراهیم بن الحصین القوسی به سیستان اندرآمد و بعمل ... و برادر را به عمل هرات بگذاشت . (تاریخ سیستان ). مقتدر عباسی شقیق را برسولی فرستاد سوی کثیربن احمد که عمل تسلیم باید کرد. (تاریخ سیستان ). شغلها و عملها که دبیران داشتند بر ایشان بداشتند. (تاریخ بیهقی ص 141). مردی سخت فاضل و بخرد بود و خویشتن دار [ بوسهل کنکش ] و آخرش آن آمد که عمل بست بدو دادند. (تاریخ بیهقی ص 254).و بعد از آن دیگر باره عمل بحرین و عمان به عثمان بن ابی العاص ثقفی داد. (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 113).
بی عمل عزل دید بر بالین
بی گنه سنگ یافت بر قندیل .
این شغل و عمل که اندر آنی
چونانکه تو خواهی آنچنان باد.
چون پیرهن عمل بپوشیدم
بگرفت قضای بد گریبانم .
تنم شد مرفه ز رنج عمل
که آنگه ز دشمن مرفه نبود.
مدتی ملابست عمل جوزجان کرده . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 362).
جز بخردمندمفرما عمل
گرچه عمل کار خردمند نیست .
در بزرگی و گیرودار عمل
ز آشنایان فراغتی دارند.
ترک عمل بگفتم و ایمن شدم ز عزلت
بی چیز را نباشد اندیشه از حرامی .
- از عمل افتادن ؛ کنار رفتن از شغل دیوانی . معزول گشتن :
این باد بروت و نخوت اندر بینی
آن روز که از عمل بیفتی بینی .
- از عمل فروماندن ؛ از کار عاجز شدن .
- || کنار رفتن از شغل دیوانی . دست کشیدن از منصب دولتی : دوست دیوانی را فراغت دیدار دوستان وقتی باشد که از عمل فروماند. (گلستان سعدی ).
- عمل دادن ؛ حکومت دادن . مأموریت دادن . تولیت . اعمال :
عمل گر دهی مرد منعم شناس
که مفلس ندارد ز سلطان هراس .
- عمل داری ؛ تکفل شغل دیوانی . رجوع به عمل داری شود.
- عمل فرمودن ؛ مأموریت دادن . حکومت دادن . تفویض شغل دیوانی . عمل دادن : و بفرمود تا جز مردم اصیل صاحب معرفت را هیچ عمل نفرمودندی . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 93). یکی از وزرا معزول شد... ملک بار دیگر بر او دل خوش کرد و عمل فرمود، قبولش نیامد. (گلستان سعدی ).
|| مفرد اعمال ، که در تداول جغرافیای قدیم بر دهکده های تابع یک شهر و یا شهرهایی که از لحاظ دادن مالیات ابواب جمع یک ناحیه بودند، اطلاق میشد. رجوع به اعمال شود : این شهرکهایی اند خرد و بزرگ همه از عمل مرو است . (حدود العالم ). سبه ، شهریست اندر میان بیابان میان نهله و سیستان نهاده و از عمل کرمان است . (حدود العالم ). و هر ناحیتی از این نواحی مقسوم است به اعمال و اندر هر عملی شهرهاست بسیار. (حدود العالم ). گفت من هرگز عملی را قسمت نکنم ، و شهری همچو شهر اصفهان را جدا نکنم از ضیاعات و توابع آن . (تاریخ قم ص 31).
قول چون روی بود زیر نقاب ای بخرد
به عمل باید از این روی گشادنت نقاب .
ناصرخسرو.
در سه کار اقدام نتوان کرد مگر به رفعت همت عمل سلطان . (کلیله و دمنه ). در قول بی عمل ... فایده بیشتر نباشد. (کلیله و دمنه ).
اندک عملی بود به آخر
از اول فکرت فراوان .
خاقانی .
هرکه به نیکی عمل آغاز کرد
نیکی او روی بدو بازکرد.
نظامی .
عذر میاور نه حیل خواستند
این سخن است از تو عمل خواستند.
نظامی .
اول فکر آخر آمد در عمل
خاصه فکری کو بود وصف ازل .
مولوی .
خود را ز عملهای نکوهیده بری دار.
سعدی .
پس پرده بیند عملهای بد
هم او پرده پوشد به آلای خود.
سعدی .
تو را خود بماند سر از ننگ پیش
که گردت برآید عملهای خویش .
سعدی .
در عمل کوش و ترک قول بگیر
کار کرده نمیشود به سخن .
ابن یمین .
عالم که ندارد عملی مثل حمار است
بی فایده اثقال کتب را شده حامل .
سلمان ساوجی .
هر عمل اجری و هر کرده جزایی دارد.
حافظ.
طالب لعل و گهر نیست وگرنه خورشید
همچنان در عمل معدن وکان است که بود.
حافظ.
- بدعمل ؛ بدکردار :
تو یقین دان که هرکه بدعمل است
آفتاب گریوه ٔ اجل است .
مکتبی .
- بنوالعمل ؛ پیادگان . (ناظم الاطباء).
- || نام قبیله ای از تازیان در یمن . (ناظم الاطباء). پیادگان یمن . (از اقرب الموارد).
- به عمل آمدن ؛ آماده گشتن . ساخته شدن .
- || انجام گرفتن . اجرا شدن .
- به عمل آوردن ، به عمل درآوردن ؛ انجام دادن . آماده کردن . جامه ٔ عمل بر اندیشه ای پوشیدن : هرچه از مصلحت مملکت بخاطر آورد به عمل درنیاورد. (کلیات سعدی چ مصفا، نصیحةالملوک ص 5).
- به عمل برآمدن ؛ انجام گرفتن . اجرا شدن . (فرهنگ فارسی معین ).
- به عمل درآمدن ؛ به استعمال درآمدن . (فرهنگ فارسی معین ). بکار رفتن .
- || ناقص شدن . (فرهنگ فارسی معین ).
- || بی اثر شدن . (فرهنگ فارسی معین ).
- دستورالعمل ؛ بیان طریقه ٔ استعمال و اجرای کاری . (ناظم الاطباء). دستور و طریقه ٔ عمل .
- || کتابچه ٔ جمع و خرج مالیات . (ناظم الاطباء).
- عکس العمل ؛ واکنش . رجوع به عکس شود.
- عمل به احتیاط ؛ عملی که از روی دوربینی و عاقبت اندیشی و تفکر انجام گیرد. (فرهنگ فارسی معین ).
- عمل صالح ؛ کردار نیک . (ناظم الاطباء).
- عمل کردن ؛ کار کردن . رجوع به عمل کردن در ردیف خود شود.
- عمل معمول ؛ معامله ٔ پیشین . (ناظم الاطباء).
- عمل ید ؛ صنعت و هر کاری که با دست اجرا میگردد. (ناظم الاطباء). کار دستی .
- || (اصطلاح طب ) اجرای اعمال جراحی . (از ناظم الاطباء).
|| هر چیز تطبیق شده با آزمایش و تجربه . مقابل علم و نظر. (ناظم الاطباء) :
تا در عمل هندسه نگردد
خطی که بود منحنی موازی .
مسعودسعد.
- چهار عمل اصلی ؛ جمع و تفریق و ضرب و تقسیم .
- عالم بی عمل ؛ که علم خواند و بدان عمل نکند : عالم بی عمل درخت بی بر. (گلستان باب هشتم چ یوسفی ص 183).
علم چندانکه بیشتر خوانی
چون عمل در تو نیست نادانی .
سعدی .
- علم و عمل ؛ دانش و به کار بردن آن . رجوع به علم شود :
چون نبایدت عمل راه نیابی سوی علم
نکند مرد سواری چو نباشدش رکاب .
ناصرخسرو.
- امثال :
عمل قلیل مع العلم ، خیر من عمل کثیر مع الجهل (حدیث ، از امثال و حکم دهخدا)؛ کار اندک بادانش ، به از کار بسیار با نادانی است .
|| به کار بردن اعضای بدن در اجرای احکام الهی . استعمال جوارح در مقتضیات احکام شریعت ، و بعد از قول شهادتین قیام به عبادات بدنی و وظایف شرعی . (از نفائس الفنون ) :
عملت کوبعمل فخر کن ایرا که خدای
با تو از بهر عمل کرده در این وعده ثواب .
ناصرخسرو.
گرچه صعبست عمل از قبل بوی بهشت
جمله آسان شود ای پور پدر بر تو صعاب .
ناصرخسرو.
عمل بیار که رخت سرای آخرت است
نه عودسوز به کار آیدت نه عنبرسای .
سعدی .
- امثال :
عملش صالح بود، یکسر رفت به بهشت ؛ در مورد داستان این مثل ، رجوع به امثال و حکم دهخدا شود.
عمل هر کس پاپیچ خودش میشود . (امثال و حکم دهخدا).
|| صنعت . ماحصل صنعت و هر کار. (از ناظم الاطباء). مثل اینکه گویند فلان تابلوعمل کمال الملک است :
گاو را چون خدا به بانگ آورد
عمل دست سامری منگر.
خاقانی .
|| خدمت . (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). ماحصل حکومت و ریاست . (ناظم الاطباء). خدمت دولتی . کار دیوانی . شغل دیوانی ، مخصوصاً جمعآوری و تحصیل مالیات و خراج : الیاس بن اسد عمل بدوتسلیم کرد و از دارالاماره بیرون آمد و به سرای الحرث بن المثنی فرودآمد. (تاریخ سیستان ). ابراهیم بن الحصین القوسی به سیستان اندرآمد و بعمل ... و برادر را به عمل هرات بگذاشت . (تاریخ سیستان ). مقتدر عباسی شقیق را برسولی فرستاد سوی کثیربن احمد که عمل تسلیم باید کرد. (تاریخ سیستان ). شغلها و عملها که دبیران داشتند بر ایشان بداشتند. (تاریخ بیهقی ص 141). مردی سخت فاضل و بخرد بود و خویشتن دار [ بوسهل کنکش ] و آخرش آن آمد که عمل بست بدو دادند. (تاریخ بیهقی ص 254).و بعد از آن دیگر باره عمل بحرین و عمان به عثمان بن ابی العاص ثقفی داد. (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 113).
بی عمل عزل دید بر بالین
بی گنه سنگ یافت بر قندیل .
ابوالفرج رونی .
این شغل و عمل که اندر آنی
چونانکه تو خواهی آنچنان باد.
مسعودسعد.
چون پیرهن عمل بپوشیدم
بگرفت قضای بد گریبانم .
مسعودسعد.
تنم شد مرفه ز رنج عمل
که آنگه ز دشمن مرفه نبود.
مسعودسعد.
مدتی ملابست عمل جوزجان کرده . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 362).
جز بخردمندمفرما عمل
گرچه عمل کار خردمند نیست .
سعدی .
در بزرگی و گیرودار عمل
ز آشنایان فراغتی دارند.
سعدی .
ترک عمل بگفتم و ایمن شدم ز عزلت
بی چیز را نباشد اندیشه از حرامی .
سعدی .
- از عمل افتادن ؛ کنار رفتن از شغل دیوانی . معزول گشتن :
این باد بروت و نخوت اندر بینی
آن روز که از عمل بیفتی بینی .
سعدی .
- از عمل فروماندن ؛ از کار عاجز شدن .
- || کنار رفتن از شغل دیوانی . دست کشیدن از منصب دولتی : دوست دیوانی را فراغت دیدار دوستان وقتی باشد که از عمل فروماند. (گلستان سعدی ).
- عمل دادن ؛ حکومت دادن . مأموریت دادن . تولیت . اعمال :
عمل گر دهی مرد منعم شناس
که مفلس ندارد ز سلطان هراس .
سعدی .
- عمل داری ؛ تکفل شغل دیوانی . رجوع به عمل داری شود.
- عمل فرمودن ؛ مأموریت دادن . حکومت دادن . تفویض شغل دیوانی . عمل دادن : و بفرمود تا جز مردم اصیل صاحب معرفت را هیچ عمل نفرمودندی . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 93). یکی از وزرا معزول شد... ملک بار دیگر بر او دل خوش کرد و عمل فرمود، قبولش نیامد. (گلستان سعدی ).
|| مفرد اعمال ، که در تداول جغرافیای قدیم بر دهکده های تابع یک شهر و یا شهرهایی که از لحاظ دادن مالیات ابواب جمع یک ناحیه بودند، اطلاق میشد. رجوع به اعمال شود : این شهرکهایی اند خرد و بزرگ همه از عمل مرو است . (حدود العالم ). سبه ، شهریست اندر میان بیابان میان نهله و سیستان نهاده و از عمل کرمان است . (حدود العالم ). و هر ناحیتی از این نواحی مقسوم است به اعمال و اندر هر عملی شهرهاست بسیار. (حدود العالم ). گفت من هرگز عملی را قسمت نکنم ، و شهری همچو شهر اصفهان را جدا نکنم از ضیاعات و توابع آن . (تاریخ قم ص 31).
عمل . [ ع َ م َ ] (ع مص ) کار کردن . (منتهی الارب ). کار کردن و انجام دادن و ساختن . (از اقرب الموارد). || مبالغه نمودن در رنج و آزار کسی : عمل به العِمِلّین َ، او العِمْلین َ، او العُمَلین َ؛ مبالغه نمود در رنج و آزار او. (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || نیک کارکن و هوشیار گردیدن ناقه . (از منتهی الارب ). «عَمِلة» بودن ناقه . (از اقرب الموارد). رجوع به عَمِلة شود. || پیوسته درخشیدن برق . (از منتهی الارب ). ادامه یافتن برق . (از اقرب الموارد). || شتافتن . || سعی و کوشش کردن : عمل علی الصدقة؛ سعی و کوشش کرد در فراهم آوردن و جمع کردن صدقه . (از اقرب الموارد) (از ناظم الاطباء). || حاکم گشتن بر شهری : عمل لفلان علی البلد؛ از جانب فلان بر شهر حاکم بود. (از اقرب الموارد). || پیدا کردن کلمه ای اعراب را بر کلمه ٔ دیگر. (منتهی الارب ). بوجود آوردن کلمه ای نوعی از اعراب را در کلمه ای دیگر. (از اقرب الموارد).
فرهنگ عمید
۱. کاری که کسی انجام می‌دهد.
۲. طرز کار؛ کیفیت انجام یک کار.
۳. (پزشکی) جراحی بر روی بدن.
۴. عبادت؛ کاری دارای اجر و ثواب اخروی.
۵. شغل دیوانی به‌ویژه جمعآوری مالیات.
۶. [قدیمی] تقلب؛ نیرنگ‌بازی.
۷. (اسم) (موسیقی) [قدیمی] نوعی تصنیف که با اشعار فارسی اجرا میشد؛ آهنگ.
⟨ عمل آمدن: (مصدر لازم)
۱. پرورش یافتن؛ رشد کردن.
۲. آماده شدن؛ ساخته شدن.
⟨ عمل آوردن: (مصدر متعدی)
۱. پرورش دادن.
۲. مورد مصرف قرار دادن؛ به کار بستن.
۳. مهیا کردن؛ آماده کردن.
⟨ عمل صالح: کار خوب؛ کردار نیک.
⟨ عمل کردن: (مصدر لازم)
۱. کار کردن؛ رفتار کردن.
۲. (مصدر متعدی) جراحی کردن.
۳. اثر کردن.
⟨ به‌عمل آمدن: (مصدر لازم)
۱. = ⟨ عمل آمدن
۲. اجرا شدن؛ انجام شدن.
⟨ به‌عمل آوردن:
۱. انجام دادن؛ اجرا کردن.
۲. ایجاد کردن؛ تولید کردن.
۳. = ⟨ عمل آوردن
۱. کاری که کسی انجام می دهد.
۲. طرز کار، کیفیت انجام یک کار.
۳. (پزشکی ) جراحی بر روی بدن.
۴. عبادت، کاری دارای اجر و ثواب اخروی.
۵. شغل دیوانی به ویژه جمع آوری مالیات.
۶. [قدیمی] تقلب، نیرنگ بازی.
۷. (اسم ) (موسیقی ) [قدیمی] نوعی تصنیف که با اشعار فارسی اجرا می شد، آهنگ.
* عمل آمدن: (مصدر لازم )
۱. پرورش یافتن، رشد کردن.
۲. آماده شدن، ساخته شدن.
* عمل آوردن: (مصدر متعدی )
۱. پرورش دادن.
۲. مورد مصرف قرار دادن، به کار بستن.
۳. مهیا کردن، آماده کردن.
* عمل صالح: کار خوب، کردار نیک.
* عمل کردن: (مصدر لازم )
۱. کار کردن، رفتار کردن.
۲. (مصدر متعدی ) جراحی کردن.
۳. اثر کردن.
* به عمل آمدن: (مصدر لازم )
۱. = * عمل آمدن
۲. اجرا شدن، انجام شدن.
* به عمل آوردن:
۱. انجام دادن، اجرا کردن.
۲. ایجاد کردن، تولید کردن.
۳. = * عمل آوردن
۲. طرز کار، کیفیت انجام یک کار.
۳. (پزشکی ) جراحی بر روی بدن.
۴. عبادت، کاری دارای اجر و ثواب اخروی.
۵. شغل دیوانی به ویژه جمع آوری مالیات.
۶. [قدیمی] تقلب، نیرنگ بازی.
۷. (اسم ) (موسیقی ) [قدیمی] نوعی تصنیف که با اشعار فارسی اجرا می شد، آهنگ.
* عمل آمدن: (مصدر لازم )
۱. پرورش یافتن، رشد کردن.
۲. آماده شدن، ساخته شدن.
* عمل آوردن: (مصدر متعدی )
۱. پرورش دادن.
۲. مورد مصرف قرار دادن، به کار بستن.
۳. مهیا کردن، آماده کردن.
* عمل صالح: کار خوب، کردار نیک.
* عمل کردن: (مصدر لازم )
۱. کار کردن، رفتار کردن.
۲. (مصدر متعدی ) جراحی کردن.
۳. اثر کردن.
* به عمل آمدن: (مصدر لازم )
۱. = * عمل آمدن
۲. اجرا شدن، انجام شدن.
* به عمل آوردن:
۱. انجام دادن، اجرا کردن.
۲. ایجاد کردن، تولید کردن.
۳. = * عمل آوردن
دانشنامه عمومی
عمل به معنای کار است، اما ممکن است یکی از موارد زیر نیز باشد:
عمل رسمی، رفتار مسئولیت آور و رسمی یک مقام سیاسی
عمل جراحی، فرآیندی درمانی
چهار عمل اصلی، مبنای حساب در ریاضی
عمل گرایی یا پراگماتیسم، مفهومی برای بیان مصلحت گرایی سیاسی
حزب عمل اسلامی مصر، حزبی مصری
مکانیسم عمل، سازوکار یک دارو در بدن
عمل دوتایی، مفهومی در جبر مجرد
اتاق عمل، محلی استریل برای جراحی
عمل رسمی، رفتار مسئولیت آور و رسمی یک مقام سیاسی
عمل جراحی، فرآیندی درمانی
چهار عمل اصلی، مبنای حساب در ریاضی
عمل گرایی یا پراگماتیسم، مفهومی برای بیان مصلحت گرایی سیاسی
حزب عمل اسلامی مصر، حزبی مصری
مکانیسم عمل، سازوکار یک دارو در بدن
عمل دوتایی، مفهومی در جبر مجرد
اتاق عمل، محلی استریل برای جراحی
wiki: عمل
دانشنامه آزاد فارسی
عمل (ریاضیات). عمل (ریاضیات)(operation)
به کاربستن قاعده ای معیّن برای ترکیب کردن دو یا چند شیء ریاضی یا تبدیل یک شیء، و به دست آوردن شیء تازه ای از شیء یا اشیاء قبلی. جمع، تفریق، ضرب، و تقسیم چهارعمل اصلی اعدادند. عمل جمع ماتریس ها شبیه جمع اعداد، با شرایطی خاص، است، اما دو نوع ضرب متفاوت برای بردارها به کار می رود: ضرب برداری و ضرب اسکالر. مشتق گیری نمونه ای از عملی است که روی یک شیء (تابع) صورت می گیرد تا شیء دیگری (مشتق آن) به دست آید. به بیان ریاضی، هر عمل روی مجموعهای چون S، مرکب از عددها، بردارها، ماتریس ها، توابع یا هر نوع دیگر از اشیاء ریاضی، تابعی است که دامنهاش مرکب از nتایی های مرتب (x۱, x۲, ...xn) از اعضای S و بُردش در S است. عمل را یکتایی، دوتایی، سه تایی و غیره می گویند، برحسب این کهn برابر با ۱، ۲، ۳، و غیره باشد. نیز ← عمل تعویض پذیر؛ عمل شرکت پذیر؛ عمل توزیع پذیر
به کاربستن قاعده ای معیّن برای ترکیب کردن دو یا چند شیء ریاضی یا تبدیل یک شیء، و به دست آوردن شیء تازه ای از شیء یا اشیاء قبلی. جمع، تفریق، ضرب، و تقسیم چهارعمل اصلی اعدادند. عمل جمع ماتریس ها شبیه جمع اعداد، با شرایطی خاص، است، اما دو نوع ضرب متفاوت برای بردارها به کار می رود: ضرب برداری و ضرب اسکالر. مشتق گیری نمونه ای از عملی است که روی یک شیء (تابع) صورت می گیرد تا شیء دیگری (مشتق آن) به دست آید. به بیان ریاضی، هر عمل روی مجموعهای چون S، مرکب از عددها، بردارها، ماتریس ها، توابع یا هر نوع دیگر از اشیاء ریاضی، تابعی است که دامنهاش مرکب از nتایی های مرتب (x۱, x۲, ...xn) از اعضای S و بُردش در S است. عمل را یکتایی، دوتایی، سه تایی و غیره می گویند، برحسب این کهn برابر با ۱، ۲، ۳، و غیره باشد. نیز ← عمل تعویض پذیر؛ عمل شرکت پذیر؛ عمل توزیع پذیر
wikijoo: عمل_(ریاضیات)
عمل (موسیقی). از اصطلاحات قدیم موسیقی ایران. به معنای نواختن و خواندن موسیقی و اجرای آن است و در مقابل واژه عِلم به کار می رود. نوعی تصنیف با شعر پارسی است و عبدالقادر مراغی در جامع الالحان در این باره چنین آورده است: «... اما عَمَل و آن را بر ابیات پارسی تصنیف کنند و آن را طریقۀ جدول و مطلع و صوت میانخانه و تشییعه باشد...». چنان که موسیقی در اصطلاحات موسیقی علمی و موسیقی عَمَلی رایج است و عملۀ طرب به معنای اجراکنندگان موسیقی یا به عبارت دیگر نوازندگان است. این واژه به مفهوم آهنگ سازی و بداهه پردازی نیز به کار رفته است. به عمل آوردن به معنای روان کردن و پخته اجراکردن موسیقی با آهنگی خاص است.
wikijoo: عمل_(موسیقی)
فرهنگ فارسی ساره
کنش، کار، کردار
فرهنگستان زبان و ادب
{operation} [ریاضی] تابعی که هر مقدار مفروض از اعضای یک مجموعه را به عضوی از آن نظیر کند
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] عمل، به کار گفته می شود.
از آن در همه ابواب فقه سخن گفته اند.
معنای عمل
به گفته برخی لغویان، عمل عبارت است از هر کاری که از روی قصد انجام گیرد و از نظرگستره اخص از «فعل» است؛ زیرا فعل بر کار بدون قصد نیز اطلاق می شود. به گفته برخی دیگر، عمل به کاری گفته می شود که از روی عقل و اندیشه باشد؛ از این رو، قرین علم قرار می گیرد؛ لیکن فعل اعم است.
انواع عمل
عمل دو گونه است:۱. عمل جوارحی که با اعضای بدن انجام می شود، مانند نماز و روزه .۲. عمل جوانحی که منشأ آن روح و قلب آدمی است، مانند نیّت ، عقیده و حب و بغض .
حکم تکلیفی
...
از آن در همه ابواب فقه سخن گفته اند.
معنای عمل
به گفته برخی لغویان، عمل عبارت است از هر کاری که از روی قصد انجام گیرد و از نظرگستره اخص از «فعل» است؛ زیرا فعل بر کار بدون قصد نیز اطلاق می شود. به گفته برخی دیگر، عمل به کاری گفته می شود که از روی عقل و اندیشه باشد؛ از این رو، قرین علم قرار می گیرد؛ لیکن فعل اعم است.
انواع عمل
عمل دو گونه است:۱. عمل جوارحی که با اعضای بدن انجام می شود، مانند نماز و روزه .۲. عمل جوانحی که منشأ آن روح و قلب آدمی است، مانند نیّت ، عقیده و حب و بغض .
حکم تکلیفی
...
wikifeqh: عمل
[ویکی الکتاب] معنی عَمَل: عمل - کار(عمل ، عبارت از هر فعلی است که از جانداری با قصد انجام شود ، پس عمل اخص از فعل است ، چون فعل به کارهایی هم که از حیوانات بدون قصد سر میزند ، اطلاق میشود ، و حتی گاهی در جمادات نیز اطلاق میشود ، ولی کلمه عمل کمتر در اینگونه موارد اطلاق میگردد...
معنی عَمِلَ: انجام داد
معنی أَمَلُ: آرزو
معنی لَمْ یَحْمِلُوهَا: به آن عمل نکردند (آن را حمل نکردند کنایه از این است که به آن عمل نکردند)
معنی نَعْمَلُ: عمل می نماییم (کُُنَّا نَعْمَلُ :عمل می نمودیم)
معنی ﭐعْمَلُواْ: عمل کنید
معنی نَعْمَلَ: که عمل کنیم
معنی عَامِلٍ: عمل کننده
معنی عَامِلُونَ: عمل کنندگان
معنی عَمَلُکُمْ: عمل شما- کارشما
ریشه کلمه:
عمل (۳۶۰ بار)
معنی عَمِلَ: انجام داد
معنی أَمَلُ: آرزو
معنی لَمْ یَحْمِلُوهَا: به آن عمل نکردند (آن را حمل نکردند کنایه از این است که به آن عمل نکردند)
معنی نَعْمَلُ: عمل می نماییم (کُُنَّا نَعْمَلُ :عمل می نمودیم)
معنی ﭐعْمَلُواْ: عمل کنید
معنی نَعْمَلَ: که عمل کنیم
معنی عَامِلٍ: عمل کننده
معنی عَامِلُونَ: عمل کنندگان
معنی عَمَلُکُمْ: عمل شما- کارشما
ریشه کلمه:
عمل (۳۶۰ بار)
wikialkb: عَمِل
پیشنهاد کاربران
دهکده ی تابع یک شهرستان. ( فرهنگ معین ) سِبِه شهری است در میان بیابان؛ میان نهله و سیستان نهاده و از عمل کرمان است. ( حدودالعالم ص 129 )
انجام کار
کنش
یک پله بالاتر از اقدام است، عینی است.
برابر پارسی واژه ( عمل کردن ) ، واژه ( وَرزیدن ) است.
برابر پارسی واژه ( عمل ) ، ( وَرزه ) می باشد.
برابر پارسی واژه ( عملی ) ، ( وَرزیک ) می باشد. ( ورز/یک ( پسوند صفت ساز مانند باریک، تاریک و. . . ) .
برابر پارسی واژه ( عمل ) ، ( وَرزه ) می باشد.
برابر پارسی واژه ( عملی ) ، ( وَرزیک ) می باشد. ( ورز/یک ( پسوند صفت ساز مانند باریک، تاریک و. . . ) .
کارکرد
کلمات دیگر: