گروه خونی

گروه های خونی روشی برای تقسیم بندی خون ها بر پایه وجود یا نبود آنتی ژن های موروثی خاصی روی سطح گلبول های قرمز خون است. بر اساس مهم ترین این تقسیم بندی خون انسان ها به چهار دسته AB ,B ،A و O و بر اساس تقسیم بندی دیگر به گروه های مثبت و منفی تقسیم می شود.
گروه خونی A: آنتی ژن نوع A را سطح گلبول قرمز خود دارند و در پلاسمای خونشان نیز آنتی کور B (ضد آنتی ژن B) را دارا هستند.
گروه خونی B: آنتی ژن نوع B را در سطح گلبو لهای قرمز خود را دارند و در پلاسمای خونشان نیز آنتی کور A (ضد آنتی ژن A) را دارند.
گروه خونی AB: آنتی ژن نوع A و B را در سطح گلبول های قرمز خود را دارند و در پلاسمای خونشان نیز هیچ یک از آنتی کورها را ندارند.
گروه خونی O: هیچ یک از آنتی ژنها را در سطح گلبول های قرمز خود ندارند ولی هر دو آنتی کور را دارا هستند.
هر انسانی به طور طبیعی یکی از این چهار گروه خونی را دارد. مثلاً فردی با گروه خونی A آنتی ژن A را بر روی گلبولهای قرمز خونش بروز می دهد و علیه سایر پادتن های گروه های خونی (B) در بدنش پادتن(آنتی بادی) ساخته می شود. فردی با گروه خونی B آنتی ژن B را دارد. فردی با گروه خونی AB هر دو آنتی ژن A و B را دارد و فردی با گروه خونی O هیچ کدام از دو آنتی ژن را ندارد و علیه هر دوی آن ها در بدنش پادتن ساخته می شود. بیشترین افراد در جهان دارای گروه خونی O می باشند.
در سال ۱۹۰۱ میلادی کارل لندشتاینر، ایمونولوژیست اتریشی برای نخستین بار، وجود آنتی ژنهای گروه خونی بر روی گلبول های قرمز و نیز آنتی بادیهایی علیه همان آنتی ژنها را در سرم انسان ثابت نمود. او دریافت که نوعی ترکیب شیمیایی در خون افراد مختلف متفاوت است. لندشتاینر، ابتدا گلبول های قرمز را از سرم جدا کرد و سپس به مطالعه نتایج حاصل از مخلوط کردن سرم و گلبول های قرمز افراد مختلف پرداخت. وی دریافت که سرم بعضی از افراد قادر به آگلوتینه کردن گلبول های قرمز برخی دیگر از افراد می باشد، اما بر روی گلبول های قرمز همه افراد مؤثر نیست. در تجزیه و تحلیل نتایج، او فهمید که می توان افراد را از نظر گروه های خونی به گروه هایی تقسیم نمود:
طبیعتاً گروه خونی نوزاد از والدین به ارث می رسد، البته باید توجه داشت که چون نوع O مغلوب است ژنوتیپ نوع O همیشه خالص است (OO) و فنوتیپ نوع AB دارای ژنوتیپ AB است ولی گروه خونی مثلاً A می تواند دارای ژنوتیپهای AA یا AO باشد؛ لذا اگر مثلاً والدین هر دو دارای گروه خونی O باشند نوزاد قطعاً گروه خونی O خواهد بود ولی نوزاد والدینی با گروه خونی A ممکن است دارای گروه خونی A یا گروه خونی O باشد.

گروه خونی (blood group)
هرکدام از گروه های طبقه بندی شدۀ خون، براساس بود یا نبود پادگنهایی خاص در سطح گویچه های قرمز. سطح گویچه های قرمز خون شخص ممکن است دارای مولکول هایی باشد که در بدن فرد دیگری که گویچه های قرمز خونش فاقد این مولکول هاست، نقش پادگنی داشته باشند. دو پادگن اصلی A و B نامیده شده اند. بود یا نبود یک یا هر دو پادگن چهار گروه خونی ایجاد می کند: گروه خونی A فقط پادگن A، و گروه خونی B فقط پادگن B دارد. گروه خونی AB هر دونوع پادگن را داراست و گروه خونی O هیچ یک از این دو نوع پادگن را ندارد. هریک از این گروه ها ممکن است عامل رزوس را داشته یا نداشته باشند. تعیین دقیق گروه خون در انتقال خون اهمیت فراوان دارد، زیرا ناسازگاری گروه خون فردِ دهنده و گیرنده باعث انعقاد خون می شود. این امر گاه به مرگ فرد گیرندۀ خون می انجامد. در ۱۹۰۲، کارل لنداشتاینر، دانشمند اتریشی، سیستم گروه های خونی ABO را توصیف کرد. تحقیقات بعدی مشخص کرد که دست کم چهارده دستگاه اصلی گروه خونی وجود دارد که دربرابر یازده گروه آن پادتن تولید می شود. گروه بندی خون در پزشکی قانونی برای موارد اختلاف نظر دربارۀ رابطۀ پدر فرزندی، و نیز در مطالعات انسان شناختی اهمیت دارد.