زنگ برگی گندم

زنگ برگی گندم (نام علمی: Puccinia triticina) نام یک گونه از راسته زنگار است.
علی محمد طزری: بیماری های گیاهی. دانشگاه حکیم سبزواری. ۱۳۹۵.
اخوت، سید محمود: بیماری های گیاهی، انتشارات پیام نور
بلانچارد، تاتار: بیماری شناسی درختان. ترجمه بهروز جعفرپور. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد
روستایی، علی: بیماری شناسی گیاهی و بیماری های گیاهی، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران
عدالت، علی: بیماری های گیاهی جلد ۱ ، انتشارات آوای نور
مجلات آفات و بیماری های گیاهی، وزارت جهاد کشاورزی
زنگ برگ یک بیماری جدی گندم، چاودار، تریتیکاله و بسیاری از گندمیان است که توسط قارچ Puccinia recondita ایجاد می شود. پاتوژن روی جو، قدرت پارازیتی ضعیفی دارد، اما یولاف را آلوده نمی کند. گونه دیگری از قارچ به نام P.hordei وجود دارد که اغلب به جو حمله می کند. علائم بیماری به صورت جوشهای بیضی شکل کوچک و پراکنده با رنگ سیاه متمایل به قرمز، در سطح پهنک و روی غلاف برگ ظاهر می شود.
بر خلاف زنگ ساقه گندم، توده یوریدیوسپور بیشتر در بافت میزبان فرومی رود و باعث از هم پاشیدن روپوست (اپیدرم) نمی شود. یوریدیوسپورهای Puccinia recondita قرمز پرتقالی تا سیاه مایل به قرمز، خاردار، کروی و معمولاً به قطر ۲۸–۲۰ میکرون هستند. تلیوسپورها سیاه مایل به قهوه ای، دو سلولی با دیواره ضخیم هستند. قسمت انتهایی اسپور ممکن است گرد یا پهن باشد. تلیا در طول مراحل نهایی رشد گیاه به صورت جوش هایی روی غلاف برگ ها یا در سطح پهنک برگ به وجود می آیند. تلیوسپورها در بافت برگ باقی می مانند و به وسیله اپیدرم پوشیده می شوند. گونه های جنس های تالیکتروم و انچوسا Thalictrum وAnchusa، به عنوان میزبان های واسط پوکسینیا رکوندیتا معرفی شده اند و وجود آن ها در بعضی از مناطق اروپا گزارش شده است، اما در ایجاد نژاد جدید این قارچ نقشی ندارند. در مناطق معتدل، پاتوژن از سالی به سال دیگر به صورت میسلیوم یا مناطق گرم نیز تابستان گذرانی قارچ در ارتفاعات بلند و در مناطق خنک تر انجام می شود. زنگ برگ با استفاده از ارقام مقاوم غلات یا کشت مولتی لاین بخوبی کنترل می شود.