احکام ازدواج

[ویکی فقه] ازدواج همان پیمان زناشویی بین زن و مرد هست که در اسلام احکامی دارد.
ازدواج، مصدر باب افتعال، و حروف اصلی آن، «ز ـ و ـ ج» است.
از نظر لغت «زوج» به معنای جفت، (در مقابل فرد) عبارت از دو چیز همراه و قرین است؛ چه مماثل باشند، مانند دو چشم و دو گوش، و چه متضاد، مانند شب و روز.
در مواردی، واژه زوج در معنای فرد، به شرط داشتن قرین، به کار رفته است.
بر این اساس، به هریک از زن و شوهر، زوج و به هر دوی آن ها زوجین اطلاق می کنند؛ چنان که در قرآن آمده است: «و اَنّه خَلَقَ الزَّوجینِ الذَّکرَ والأُنثی».
به کار بردن دو واژه زوج و زوجه (مذکر و مؤنّث)، برای زن صحیح است؛ ولی قرآن، در مورد زن، همه جا «زوج و ازواج»، به جای «زوجه و زوجات» به کار برده است.
راغب می گوید: از آیه ۴۹ سوره ذاریات ، به دست می آید که همه چیز در جهان دارای زوج و قرین (ضد یا مثل یا جزء ترکیبی) هستند.
در کتاب های لغت، کم تر به واژه ازدواج توجّه شده است؛
ولی با توجّه به معنای زوج، کلمه ازدواج، مفهوم اقتران و اتّحاد دو چیز را در برخواهد داشت.

معنای اصطلاحی ازدواج
ازدواج، در عرف و شرع، پیمان زناشویی است و بر اساس آن، برای مرد و زن نسبت به یک دیگر، تعهّداتی اخلاقی و حقوقی پدید می آید که سرپیچی (از بسیاری) از آن ها، عقوبت و کیفر را در پی خواهد داشت.
ازدواج در هر آیینی، با قوانین و مقرّرات ویژه ای صورت می گیرد و اسلام به آداب و رسوم دیگر اقوام احترام گذاشته است: لکلِّ قوم نکاحٌ.

نکاح واژه دیگر ازدواج
از پیمان زناشویی در قرآن به «نکاح» نیز تعبیر شده، و به دو معنا به کار رفته است:
۱. آمیزش جنسی.
۲. عقد ازدواج.
لغویان و مفسران در تعیین معنای حقیقی و مجازی آن، بر یک نظر نیستند.
گروهی معنای حقیقی نکاح را آمیزش و کاربرد آن در عقد را مجاز می دانند.
متقابلا برخی معنای حقیقی آن را عقد ازدواج قرار داده اند.
گروهی معتقد به اشتراک لفظی شده اند.
و هر گروهی برای خود استدلال هایی دارند؛ ولی فیومی می گوید: عقد و آمیزش، هر دو معنای مجازی هستند و معنای حقیقی نکاح در لغت، چسبیدن و به هم پیوستن یا مخلوط شدن است.

واژگان مربوط به ازدواج
...