کلمه جو
صفحه اصلی

حمزه اصفهانی

دانشنامه عمومی

ابو عبدالله حمزه بن حسن اصفهانی ادیب، لغوی و مورخ ایرانی بود که احتمالاً در سال ۲۸۰ هجری قمری در اصفهان متولد شد و بین سال های ۳۵۰ تا ۳۶۰ ه‍جری قمری درگذشت.
به گفتهٔ میتوخ آلمانی شمارهٔ تألیفات او به ۱۲ جلد می رسد و بیشتر کتاب های او در زمینهٔ نحو و لغت و ادب عربی بوده است. از این بجز کتاب های التنبیه علی حدوث التصحیف، مجموعهٔ امثال یا کتاب الامثال علی افعل، شرح اخبار ابی نواس، سنی ملوک الارض و الانبیا باقی مانده است.
نام کامل وی ابوعبداللّه حمزة بن حسن اصفهانی است که به صورت حمزة بن حسین یا علی بن حمزه و با کنیهٔ ابوالحسن، ابوعبدالرحمان و ابوالفرج نیز ضبط شده است. تاریخ ولادت حمزه اصفهانی روشن نیست، اما برخی پژوهشگران با استناد به پاره ای قرائن، تولد او را حدود ۲۸۰ هجری قمری در اصفهان دانسته اند.
حمزه اصفهانی ظاهراً تحصیلات اولیه را در اصفهان به انجام رساند و بعدها، برای کسب دانش به مسافرت های علمی پرداخت. سه مسافرت علمی او به بغداد، بین سال های ۳۰۸ تا ۳۲۳ هجری قمری، شایان ذکر است. فضای مساعد اصفهان و بغداد در پرورش شخصیت علمی حمزه تأثیر بسزایی داشت. وی لغت، ادب، نحو، تاریخ و انساب را نزد بزرگانی چون ابن دُرَید (متوفی ۳۲۱)، ابن شُقَیر نحوی (متوفی ۳۱۷)، ابن علّاف (متوفی ۳۱۸) و برخی دیگر از دانشمندان آن روزگار آموخت. ضمناً از محضر محدّثانی چون عَبدان بن احمد جوالیقی (متوفی ۳۰۶)، محمدبن جریر طبری (متوفی ۳۱۰)، محمودبن محمد واسطی (متوفی ۳۰۷)، محمدبن صالح عُکبری (متوفی ۳۰۷) و محمدبن نصیر مدینی (متوفی ۳۰۵) نیز بهره برد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حمزه اصفهانی (ابهام زدایی). حمزه اصفهانی ممکن است اشاره به اشخاص و شخصیت های ذیل باشد: • ابوعبداللّه حمزة بن حسن اصفهانی، ادیب، لغوی و مورخ ایرانی سده چهارم• ملاحمزة بن اسدالله قائنی شریف علوی اصفهانی، عالم فاضل ادیب و واعظ ماهر در اصفهان• ملک حمزه غافل بن ملک جلال الدین سیستانی، شاعر و ادیب قرن یازدهم هجری• ابومحمد حمزة بن عباس حسینی علوی اصفهانی، از محدّثین و مشایخ صوفیه در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری در اصفهان• حمزة بن عبدالرحمان محتسب جرباذقانی اصفهانی، از محدّثین قرن چهارم هجری در اصفهان• حمزة بن محمدخان هرندی اصفهانی، از فضلاء قرن یازدهم هجری اصفهان• ابانصر حمزة بن یسع سعدی مدینی اصفهانی، از محدثین اصفهان• ملاحمزه گیلانی اصفهانی، از اجّله حکماء و از افاضل علماء قرن دوازهم هجری
...


کلمات دیگر: