بهشت زهرا

مختصات: ۳۵°۳۲′۱۱″شمالی ۵۱°۲۲′۱۳″شرقی / ۳۵٫۵۳۶۲۷۰°شمالی ۵۱٫۳۷۰۱۸۳°شرقی / 35.536270; 51.370183مقبره های خانوادگی بهشت زهرا   قبر نخستین متوفای دفن شده در بهشت زهرا (قطعهٔ ۱، ردیف ۱، شمارهٔ ۱)   آرامگاه روح الله خمینی، بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران   قطعه ۳۳ مدفن زندانیان سیاسی اعدام شده قبل و بعد از انقلاب   قبور فرماندهان کشته شدهٔ جنگ ایران و عراق   قبر نعمت الله نصیری، رئیس اعدام شدهٔ ساواک   بنای یادبود قربانیان کشتار حج ۱۳۶۶   آرامگاه ۷۲ تن، مدفن مقامات کشته شدهٔ نظام جمهوری اسلامی ایران   قبر بدرالملوک والا، ملکهٔ قاجار و همسر احمدشاه قاجار   قبور شهدای گمنام، قطعهٔ سرداران بی پلاک
بهشت زهرا نام بزرگ ترین آرامستان ایران است که در جنوب تهران قرار دارد. فعالیت این آرامگاه رسماً در سال ۱۳۴۹ خورشیدی آغاز شد.
۳۵°۳۲′۱۱″شمالی ۵۱°۲۲′۱۳″شرقی / ۳۵٫۵۳۶۲۷۰°شمالی ۵۱٫۳۷۰۱۸۳°شرقی / 35.536270; 51.370183
بهشت زهرا ابتدا ۳۱۴ هکتار وسعت داشت که در سال ۱۳۷۶ بخش شمالی به مساحت ۱۱۰ هکتار و در سال ۱۳۸۷ بخش شرقی به مساحت ۱۶۰ هکتار خریداری و به آن اضافه شد. تاکنون بیش از ۱٬۳۰۰٬۰۰۰ نفر در بهشت زهرا دفن شده اند.

گورستان بزرگ تهران، در مسیر بزرگراه تهران ـ قم. تشکیلات این گورستان وابسته به شهرداری تهران است. طرح ایجاد «سازمان گورستان های پایتخت» در ۱۳۴۵ش به تصویب وزارت کشور رسید و زمینی به مساحت ۳۱۴ هکتار نزدیک آستانۀ عبدالعظیم در شهر ری، برای احداث گورستان جدید تهران در نظر گرفته شد. سازمان فعالیت خود را رسماً در ۱۳۴۹ آغاز کرد. نخستین متوفای دفن شده در بهشت زهرا، محمدتقی خیال نام داشت، که در ۳/۵/۱۳۴۹ در قطعۀ ۱، ردیف ۱، و شمارۀ ۱ این گورستان به خاک سپرده شد. پس از انقلاب اسلامی، فعالیت سازمان و ارائۀ خدمات عمومی آن گسترش یافت. احداث و توسعۀ توقفگاه، زائرسرا، سالن های برگزاری مراسم بزرگداشت، و ایجاد واحدهای خدماتی ازقبیل دفاتر قبول آگهی ترحیم، نمایندگی ثبت احوال، رستوران و فروشگاه، از آن جمله است. بهشت زهرا به قطعات حداقل ۶هزار و حداکثر ۱۲هزار متر مربعی تقسیم شده و شمار قطعات آن تا اوایل سال ۱۳۸۶ از ۲۵۰ تجاوز کرده است. این گورستان مدام در حال گسترش است. مهم ترین واقعۀ تاریخ بهشت زهرا، حضور و سخنرانی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در نخستین روز بازگشت ایشان به میهن، در قطعۀ هفده گورستان است (۱۲ بهمن ۱۳۵۷). قطعات بهشت زهرا با شماره مشخص می شوند، اما برخی از این قطعه ها به مناسبت دفن گروه های مشخص، به اسامی خاص خوانده می شوند. ازجمله مزار شهدای هفتم تیر، گلزار شهدا و قطعۀ هنرمندان. چندین آرامگاه خانوادگی نیز در بهشت زهرا وجود دارد. آرامگاه رهبر فقید انقلاب اسلامی در جوار بهشت زهرا بر اهمیت این ناحیه از تهران افزوده است. این آرامگاه عموماً با عنوان «حرم مطهر» شناخته می شود. مقبرۀ آیت الله فقید سید محمود طالقانی از مبارزان برجستۀ انقلاب اسلامی نیز در همین گورستان است. بهشت زهرا از طریق بزرگراه ها و خط مترو به تهران متصل می شود. بخش هایی از واحدهای سازمان به بخش خصوصی واگذار شده است تا مراسم خاکسپاری درگذشتگان با دقت و سرعت انجام گیرد.