کلمه جو
صفحه اصلی

اریستارخوس ساموسی

دانشنامه عمومی

آریستارخوس ساموسی. آریستارخوس (به یونانی: Ἀρίσταρχος) (حدود ۳۱۰ تا ۲۳۰ ق. م) ستاره شناس و ریاضی دان یونانی برجسته در یونان باستان بود.
وی اولین دانشمند شناخته شده ای است که به الگوی سامانه خورشیدی و گردش زمین و سیاره های دیگر به دور خورشید باور داشت. اندیشه های او در دوران باستان طرفدار چندانی نیافت و جهان علم تا مدت ها از نظریهٔ مرکزیت زمین و کیهان شناسی بطلمیوسی پیروی می کرد. ۱۸۰۰ سال بعد کپرنیک ایدهٔ مرکزیت خورشید را دوباره مطرح کرد. آریستارخوس از اندیشه های فیلولائوس متأثر بود ولی سیاره ها را به ترتیب درستی بر پایهٔ فاصلهٔ آن ها در گرداگرد خورشید «آتش مرکزی» قرار داد. مانند آناکساگوراس او نیز باور داشت که: ستارگان هم شاید چیزهایی مانند خورشید باشند.
وی از یونانیان متولد جزیره ساموس بود و از دانشمندان مجموعه علمی اسکندریه به شمار می رفت.

دانشنامه آزاد فارسی

آریستارخوس ساموسی. آریستارْخوسِ ساموسی (ح ۳۲۰ـ۲۵۰ پ م)(Aristarchus of Samos)
اخترشناس یونانی. برای نخستین بار موضوع حرکت زمین بر گرد خورشید را مطرح کرد و به سبب عقایدش مورد تمسخر قرار گرفت. همچنین، نخستین اخترشناسی بود که اندازۀ خورشید و ماه، و فاصلۀ آن ها را از زمین، هرچند غیردقیق، برآورد کرد. در ساموسزاده شد، احتمالاً در اسکندریه درس خواند، و در همان شهر نیز درگذشت. یگانه اثر برجامانده از او قدر و فاصلۀ خورشید و ماهاست. او برای به دست آوردن فاصله های نسبی خورشید و ماه روش هایی عرضه کرد که با وجود درستی از نظر هندسی، در اثر بی دقتی در رصد، غیرقابل استفاده بودند. در الگوی عالم آریستارخوس خورشید و ستاره های ثابت اجسام ساکن کیهان، و سیّاره ها، ازجمله زمین، در مدارهایی دایره ای برگرد خورشید توصیف می شدند. او چرخش ظاهریو روزانۀ کرۀ ستارگان را ناشی از چرخش زمین به دور محور خود ضمن حرکت مداری معرفی کرد و ناچیز بودن قطر مدار زمین نسبت به ابعاد پهناور عالم را علت مشاهده نشدن اختلاف منظرستاره ای (تغییر موضع ستاره ها) از یک کران مدار تا کران دیگر آن دانست.


کلمات دیگر: