بلیز

مختصات: ۱۷°۱۵′ شمالی ۸۸°۴۶′ غربی / ۱۷٫۲۵۰°شمالی ۸۸٫۷۶۷°غربی / 17.250; -88.767
همشهری آنلاین: آشنایی با بلیز. بازدید: مه ۲۰۱۲.
Peedle, Ian. 1999. Belize in focus: a guide to the people, politics, and culture. New York: Interlink Books.
بلیز (انگلیسی: Belize) (‎i‎/bəliːz/‎) کشوری در آمریکای مرکزی است، پایتختش بلموپان است.جمعیت این کشور ۳۳۳٫۲۰۰ نفر و زبان رسمی آن انگلیسی است. در سال ۱۹۸۱ از بریتانیا مستقل شده و واحد پول آن دلار بلیز است. مردم این کشور از تبارهای گوناگون و آمیخته سرخ پوست، سفیدپوست و سیاه پوست اند؛ ۳۶ درصد از مردم بلیز مستیزو (دورگه سرخ پوست و سفیدپوست) هستند.
عمده ترین منابع مالی این کشور کشاورزی، بانکداری و گردشگری است. عمده ترین فراورده های صادراتی این کشور شکر و طرف های اقتصادی عمده این کشور آمریکا، مکزیک و اتحادیه اروپا هستند. بانکداری در این کشور از وضعیت مطلوبی برخوردار است.
بلیز کم جمعیت ترین و کوچک ترین کشور منطقه آمریکای مرکزی به شمار می آید. این کشور از شمال با مکزیک و از غرب و جنوب با گواتمالا همسایه است. در شرق این کشور دریای کارائیب قرار دارد. دین اغلب مردم این کشور مسیحی است. ۴۰ درصد از بلیزی ها کاتولیک رومی و ۳۱٫۷ درصد پروتستان هستند.

بِلیز (Belize)
کاراکل، واقع در شرق بِلیز
کاراکل، واقع در شرق بِلیز
نقشۀ بِلیز
موقعیت. کشور بلیز، یا به گویش اسپانیایی بلیسه، در ساحل شرقی امریکای مرکزی و در کرانۀ غربی دریای کارائیب، بین کشورهای مکزیک در شمال، گواتمالا در غرب و جنوب، و دریای کارائیب در شرق جای دارد. مساحت این کشور کوچک ۲۲,۹۶۵ کیلومتر مربع است و پایتخت آن شهر بلموپان است.سیمای طبیعی. این کشور، که قبلاً به هوندوراس انگلیس موسوم بود، سرزمینی است نسبتاً کم ارتفاع که نواحی شمالی و ساحلی آن را جلگه های پست و باتلاقی فراگرفته و رودخانۀ هاندو و خلیج چِتومال در شمال، این سرزمین را از کشور مکزیک جدا می کنند و رودخانۀ سارستون مرز جنوبی آن را با کشور گواتمالا تشکیل می دهد. رودخانۀ بلیز، که از ارتفاعات شرقی گواتمالا سرچشمه می گیرد و در شهر بلیز سیتی به دریای کارائیب می ریزد، نواحی مرکزی آن را مشروب می کند و رودهای کوچک نیو و موپان دیگر زهاب های آن را تشکیل می دهند. جلگۀ پست ساحل جنوبی به فاصلۀ اندکی در غرب به کوه های مایا منتهی می شود و بلندترین نقطۀ کشور، کوه ویکتوریا پیک با ارتفاع ۱,۱۲۲ متر، در آن جا دارد. دوراب های ساحلی آن را در شرق رشته آب سنگ هایی با درازای ۲۲۵ کیلومتر فرا گرفته است که بعد از گریت بریر ریف (سد آب سنگی بزرگ) استرالیا، طویل ترین آب سنگ جهان محسوب می شود. رشته مزبور از سه مرجابسنگ و حدود ۴۰۰ جزیرک تشکیل شده که امبرگریس کِی و جزایر تِرِنف مهم ترین آن ها هستند. اقلیم بلیز گرم و مرطوب است و بارندگی های فصلی آن غالباً از خرداد تا آبان به درازا می کشد و باران فراوان و نوسان اندک دما از ویژگی های اقلیمی این سرزمین است. میانگین دمای بلیزسیتی در دی ماه۲۳.۳ درجۀ سانتی گراد، در تیرماه۲۷.۲ درجۀ سانتی گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۱,۸۹۰ میلی متر می رسد. ماه های بهمن و اسفند خشک ترین موسم این کشور است و وقوع توفندهای ویرانگر مانند توفندهای ۱۹۳۱ و ۱۹۶۱ و ۲۰۰۶ این کشور را تهدید می کند. بلیز از نظر تقسیمات کشوری به شش بخش تقسیم می شود و شهرهای مهم آن عبارت اند از بلموپان، بلیزسیتی، سان ایگناسیو، و کوروسال. جنگل های انبوه مدارگانی حدود نیمی از این کشور را به زیر پوشش برده و نواحی خالی از درخت را علفزارهای ساوانایی فراگرفته است و جانورانی همچون شیر کوهی، جگوار، تمساح، و گاودریایی حیات وحش آن را تشکیل می دهند.
اقتصاد. کشاورزی اصلی ترین فعالیت اقتصاد بلیز است و بیش از ۲۵ درصد از نیروی کار کشور مذکور در این بخش مشغول اند. نیشکر، مرکبات، و موز مهم ترین محصول و عمده ترین فرآوردۀ صادراتی این کشور است و ذرت، برنج، حبوبات، سیب زمینی شیرین نیز جزءِ محصولاتی اند که به مصرف داخلی می رسد. دامداری در مقایسه با کشاورزی اهمیت کمتری دارد و بیشتر نیازهای داخلی را از نظر گوشت و لبنیات تأمین می کند. جنگل داری، که روزگاری اهمیت بسیاری داشت ، امروز نیز کم و بیش مورد توجه است و چوب های مرغوب صندل و ماهون، بازارهای صادراتی گرمی دارند؛ درخت چیکل، که صمغ آن در صنعت آدامس سازی به کار می رود، نیز اهمیت اقتصادی خاصی دارد. قسمت بزرگی از درختان جنگلی بلیز برای مصرف سوخت قطع شده و جنگل کاری و ترمیم قسمت های پاک شده در برنامه های عمرانی دولت بلیز منظور شده است. احداث تعاونی های ماهیگیری و توسعۀ صنعت شیلات با موفقیت نسبی همراه است و ماهی، میگو، و لابستر از اقلام صادراتی آن به حساب می آیند. با وجود این که بررسی های زمین شناسی در سال های اخیر، حاکی از وجود منابع نفت و گاز طبیعی در آب های ساحلی است، بهره برداری از آن هنوز اقتصادی نشده و دولت بلیز به ناچار آن را وارد می کند. بلیز از نظر صنعت مراحل مقدماتی را طی می کند و محصولاتی چون فرآورده های غذایی، اثاث منزل و پوشاک در ردیف اقلام صادراتی آن جای دارند.
حکومت و سیاست. نوع حکومت بلیز فرمانداری کل است و شخص فرماندار را ملکۀ انگلستان انتخاب و منصوب می کند. مجلس نمایندگان بلیز ۲۹ عضو دارد که برای مدت پنج سال و با آرای عمومی برگزیده می شوند. مجلس سنای آن از هشت سناتور تشکیل می شود که پنج تن از آنان را فرماندار کل پس از مشورت با نخست وزیر، و سه تن دیگر را رهبر حزب مخالف و شورای مشورتی به این سمت منصوب می کنند. رهبر حزب حائز اکثریت نیز نخست وزیری را برعهده می گیرد.
مردم و تاریخ. جمعیت بلیز حدود۳۳۳,۲۰۰ نفر است (۲۰۰۹) و تراکم نسبی آن به۱۴.۵ نفر در کیلومتر مربع می رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور۳.۲ درصد است و دورگه های مستیزو و کرئول اکثریت قومی آن را تشکیل می دهند. حدود ۹۱ درصد از آنان مسیحی اند و۵۳.۵ درصد شان شهرنشین اند و زبان رسمی آنان انگلیسی است. میانگین امید به زندگی در بلیز ۷۴ سال است و ۹۳ درصد از مردم آن باسوادند. بلیز در روزگار گذشته بخشی از امپراتوری مایا بوده است. آثاری که از امپراتوری مزبور در گوشه و کنار این سرزمین دیده می شود، از پیشرفت و تمدن درخشان آنان حکایت دارد. کریستف کلمب در ۱۵۰۴ در محل امروزی خلیج هوندوراس لنگر انداخت و اسپانیایی ها نخستین اروپایی هایی بودند که به این سرزمین گام نهادند. آنان بلیز را در ۱۷۶۳ به انگلیسی ها اجاره دادند و بدین سان در ۱۷۹۸ مقدمات نفوذ و استیلای کامل انگلیسی ها بر سراسر بلیز فراهم شد. انگلیسی ها تا ۱۸۸۴ این سرزمین را رسماً به تحت الحمایگی خود در آوردند و به اعتراض اسپانیایی ها توجه نکردند؛ آنان به عملیات استعمارگرانۀ خود ادامه دادند و آن جا را هوندوراس انگلیس نامیدند. ساکنان آن که از استعمار میهنشان ناراضی بودند، در ۱۹۷۳ نام آن را به بلیز تغییر دادند و در ۲۱ سپتامبر ۱۹۸۱ استقلال میهنشان را رسماً اعلام کردند.

بلیز (رمان). بِلیز (به انگلیسی: Blaze) رمانی از نویسنده آمریکایی، استیون کینگ که در سال ۲۰۰۶ منتشر شده است.
• «درست زمانی که فکر می کرد هوشمندانه عمل کرده است، احمقانه ترین کار را کرده بود. باز هم احمقانه عمل کرده بود. احمقانه کار کردن، زندانی است که هیچ گاه نمی توان از آن فرار کرد؛ و شخص احمق، کسی است که در چنین زندانی به حبس ابد محکوم گردیده است.»