کلمه جو
صفحه اصلی

مارمولک


مترادف مارمولک : چلپاسه، کلپاسه، وزغه

فارسی به انگلیسی

salamander, lizard, lizerd, [met.] sly person

lizard (suborder: Sauria), salamander (order: Caudata)


sly person


فارسی به عربی

سحلیة

مترادف و متضاد

lizard (اسم)
سوسمار، طفیلی، مارمولک، بزمجه

چلپاسه، کلپاسه، وزغه


فرهنگ فارسی

نوعی ازسوسمارهاکه درخانه هاودرسوراخهای زیرزمین بسرمی برندوحشرات رامی خورندوبه آنهاچلپاسه هم میگویند
(اسم ) جانوری است از رد. خزندگان و از راست. سوسماران و از گروه شکافی زبانان که در هم. مناطق معتدل و سرد اروپا و آسیا وافریقا فراوان است . این جانور بسیار چابک است و در حدود ۲٠ گونه از آن شناخته شده که اکثر در مناطق بیابانی ولم یزرع و یا کوهستانی میزیند گونه ای از آنها در منازل دیده میشود که به سوسمار خانگی یا لپاسو ( کلپاسه ) مشهوراست . مارمولک از حشرات و کرمها تغذیه میکند و بهیچوجه اذیت و آزاری برای انسان ندارد و از این جهت حیوان مفیدی است . مارمولک اقسام مختلف دارد و گونه ای از آن که بنام سوسمار کویر موسوم است ممکنست طولش تا ۲ متر هم برسد و آن در اصطلاح ساکنان نواحی کویر به بزغاله مار موسوم است چلپاسه کلپاسه کرباسو کلباسو کلپاسو کلبسو کربسو چلپاسو گلموژ مارمولک مارملوکک . توضیح مارمولک زمستان را در شکاف دیوارها و زیر تخته سنگها میخوابد وبا شروع گرما بیدار میشود و بفعالیت میپردازد . بزغاله مار در اماکن باتلاقی و رودخانه ها نیز میزید و از تمام حیوانات کوچکتر از خود تغذیه مینماید و در رودخانه باسانی شنا میکند و از درختها نیزبسهولت بالامیرود و تخم پرندگان و جوجه های آنها را میخورد . رویهمرفته حیوان موذی و خطرناکی است . یا مارمولک باغی . یکی از گونه های مارمولک که جزو گروه گوشتی زبانان است و درنواحی گرم افریقا و آمریکا و آسیا یافت میشود . این جانور با انسان زود مانوس میگردد و چون از حشرات تغذیه میکند حیوان مفیدی است . بوسیل. کشتی هایی که از شمال افریقا باروپا میروند این جانورباروپا نیز راه یافته است . سام ابرص .

(جانورشناسی) جانور خزنده از تیره‌ی مارمولکان، بزمجه، چلپاسه، کرپاسو


آدم زیرک و آب‌زیرکاه


جملات نمونه

مارمولک خانگی

gecko (genus: Gekkonidae)


فرهنگ معین

(لَ ) (اِمر. ) ۱ - جانوری است خزنده که پوستش از پولک های شاخی پوشیده شده است . دارای دو زوج اندام حرکتی است ، چلپاسه . ۲ - کنایه : از آدم زیرک و آب زیرکاه .

لغت نامه دهخدا

مارمولک. [ ل َ ] ( اِ مرکب ) مارمورک. سوسمار. ضَب . ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). جانوری است از رده خزندگان و از راسته سوسماران و از گروه شکافی زبانان که در همه مناطق معتدل و سرد اروپا و آسیاو افریقا فراوان است. این جانور بسیار چابک است و در حدود 20 گونه از آن شناخته شده که اکثر در مناطق بیابانی ولم یزرع و یا کوهستانی می زیند و گونه ای از آنها در منازل دیده می شود که به سوسمار خانگی یا کلپاسو ( کلپاسه ) مشهور است.
مارمولک از حشرات و کرمها تغذیه می کند و بهیچوجه اذیت و آزاری برای انسان ندارد و از این جهت حیوان مفیدی است. مارمولک زمستانها در شکاف دیوارها و زیرتخته سنگها می خوابد و با شروع گرما بیدار می شود و به فعالیت می پردازد. مارمولک اقسام مختلف دارد و گونه ای از آن که به نام سوسمار کویر موسوم است ، ممکن است طولش تا2 متر هم برسد و آن در اصطلاح ساکنان نواحی کویر به بزغاله مار موسوم است. بزغاله مار در اماکن باتلاقی ورودخانه ها نیز می زید و از تمام حیوانات کوچکتر از خود تغذیه می کند و در رودخانه بآسانی شنا می کند و از درختها نیز بسهولت بالا می رود و تخم پرندگان و جوجه های آنها را می خورد. رویهم رفته حیوان موذی و خطرناکی است. ( فرهنگ فارسی معین ).
- مارمولک باغی ؛ یکی از گونه های مارمولک که جزو گروه گوشتی زبانان است و درنواحی گرم آفریقا و آمریکا و آسیا یافت می شود. این جانور با انسان زود مأنوس می گردد و چون از حشرات تغذیه می کند، حیوان مفیدی است. بوسیله کشتیهایی که ازشمال آفریقا به اروپا می روند این جانور به اروپا نیز راه یافته است. سام ابرص. ( فرهنگ فارسی معین ).
|| به مجاز، محیل. مکار. گربز. سخت محیل و مکار. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).
- مثل مارمولک بودن ؛ سخت محیل و گربز بودن. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).
|| به مجاز، زن خردجثه لاغر و مکار. باریک اندام محیل. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). و رجوع به مارمورک شود.

فرهنگ عمید

۱. (زیست شناسی ) گروهی از جانوران خزنده، چابک، و شبیه سوسمار با بدن فلس دار و دُمِ بلند که قادرند دُم ازدست رفتۀ خود را ترمیم کنند.
۲. [عامیانه، مجاز] مکار، حیله گر.
۳. (صفت ) [عامیانه، مجاز] لاغر.

دانشنامه عمومی

بسیار، متن را بخوانید.
به اعتقاد بدویون عرب خون سوسمار شفا دهنده است
مارمولک یا سوسمار یا به فارسی دری چلپاسه نام عمومی گروه بسیار بزرگی از خزندگان است که از نزدیک به ۵۶۰۰ گونه تشکیل می شوند. مارمولک ها در سرتاسر کرهٔ زمین بجز قطب جنوب و قطب شمال پراکنده شده اند. اکثر مارمولک ها چهار اندام حرکتی، گوش های خارجی و یک دُم دارند. مارمولک ها دید پیشرفته ای دارند و قادرند رنگ ها را ببینند، همچنین دارای حس بویایی قدرتمندی نیز هستند.
آفتاب پرست ها نیز جزئی از گروه مارمولک ها محسوب می شوند.

نقل قول ها

مارمولک (فیلم). مارمولک فیلمی به کارگردانی کمال تبریزی و محصول سال ۱۳۸۲ است.
• بنده به عنوان نماینده تام الاختیار خداوند در این محله و تمام محله ها، به شما می گم که برو حالتو بکن فقط مواظب باش اسراف نکنی.• می دونی چیه حاجی، اگر جهنمی هم تو کار باشه ما جامون ته موتورخونشه• راه های رسیدن به خدا به عدد آدمهاست• اصلا به این حرفا نیست، دل آدم باید پاک باشه• آقا جان بهشت که زورکی نمی شه! آنقدر فشار می دین که از اون ور جهنم می زنه بیرون …• هی حاج آقا! عمامه ات برعکسه!• من دهن شما را… سلام بنده رو به مادرتون ابلاغ بفرمایید!• عزیز دل برادر• عزیز دل انگیز• نگفتم؟ من فکر کردم گفتم• خداوند به ما خدمت بدهد به شما توفیق کنیم!• من اصلاً به تو فکر نمی کنم، بزمجه خریت خودت را بگردن خدا ننداز• به روحانیت جسارت نکن خصوصاً که بچه دروازه غار باشه• تو اگر دوست می خواهی مرا اهلی کن(گفتاورد اصلی: شخصیت در شازده کوچولو) -> روباه
• ای شیطون! نکنه گناهی کردی• سلام عرض می کنم خدمت حضار محترم، بالاخص دوستان عزیز خلافکار• ... خواهر مادر آدم رو به هم وصلت می دهند• خدا که فقط متعلق به آدم های خوب نیست، خدا، خدای آدم های خلاف کار هم هست و فقط خود خداست که بین بندگانش فرقی نمی گذارد فی الواقع خداوند اند لطافت اند بخشش اند بیخیال شدن و اند چشم پوشی و اند رفاقت است. رفیق خوب و با مرام همه چیزش را پای رفاقت می گذارد. اگر آدم ها مرام داشته باشند هیچ وقت دزدی نمی کنند ولی متأسفانه بعضاً آدمها تک خوری می کنند و این بدِ روزگار است … بایستی ما یک فکری به حال اهلی شدن آدم ها بکنیم اهلی کردن یعنی ایجاد علاقه کردن و این تنها راه رسیدن به خداست و خیلی هم مهم است…• آدمها اگه مرام داشتن گناه نمی کردن.• من نمی دانم این آقا مجتبی این سؤال ها را از کجایش درمی آورد.• و اصلاً گور بابای قطب شمال ماستت رو بخور.• علی ایُّ حال، هیچ انسانی نیست که راه برای رسیدن به خدا نداشته باشه…• حالا برو اوستاتو بتکون!• حاج آقا، شما درس خارج هم خوندین؟" "نخیر… بنده تمام مدت قم بودم.• تو عزیز دلمی دل انگیز، اگر اسلام دست و پای ما را نبسته بود…!• اذان بده بریم دیگه، اذون گفتم حاج آقا، از کدوم؟!اذون دیگه! اهان!• ماهممون دزدیم ودزدی کار خوبیه.• مجتبی: حاج آقا ما رو ببخشین.

گویش اصفهانی

تکیه ای: karmelis
طاری: mâlmâlik
طامه ای: mâlmâli
طرقی: molmolik
کشه ای: molmolik/šâhmâr
نطنزی: mâslise/mâsmulang


واژه نامه بختیاریکا

گَرگِراک؛ لی لی؛ شیر مست؛ چِر چِر

پیشنهاد کاربران

کلپسه. . . . . در گویش خراسانی. . kelpese .
تربت حیدریه.

در زبان اهالی کاشان، متمدن ترین شهر جهان، قَلمِجِه همان مارمولک است

مارمولک به انگلیسی هم gecko میشه و هم lizard میشه

در استان فارس به مارمولک کَلپُک هم گفته میشود.

در زبان لری بختیاری اسامی زیادی برای مارمولک استفاده می کنند
اسامی مارمولک در زبان لری بختیاری ::
کله پک::کل پوک::سر برجسته. سر بزرگ
مارملیک::ماری در سوراخ
شیرمز::نوعی مارمولک
افتوپرس::آفتاب پرست
چرچر::چیرچیر، نوعی مارمولک
گرگراک::نوعی آفتاب پرست که در روی صخره ها زندگی می کند و به
گرگراک معروف است
راک::صخره


در کرمان به مارمولک کلپک می گویند

در گویش مردم یزد رب ( reb ) گفته می شود.

مارمولک ( Lizard ) ’چلپاسه‘ نیز نامیده می شود. از فرمانرو ’جانوران‘ شاخه ’طنابداران‘، رده ’سوسماریان‘، راسته ’پولک داران‘ می باشد. 5، 600 گونه از آنها شناخته شده است. در قطب جنوب و شمال وجود ندارند. پوستشان دارای فلس است. اکثر مارمولک ها چهار اندام حرکتی، گوش های خارجی، و یک دُم دارند. مارمولک ها دید پیشرفته ای دارند و قادرند رنگ ها را ببینند، همچنین دارای حس بویایی قدرتمندی نیز هستند.

مارمولک بزرگ = تمساح

مارپولک


( در گویش شهر سیریز ) کله پک

کلپاسه

Gekko یک نوع آفتاب پرست خونگیه. که هم آفتاب پرست گکو داریم، هم مارمولک. 🦎
Chameleon یعنی مارمولکی که میتونه خودشو به رنگای اطرافش تطابق بده.
آفتاب پرست💚

از نظر من اگه تو زندگی مارمولک نباشی کارت ساخته است

پهلوی ساسانی: کرپک karpak
گویش های امروزی: کلپک kalpak, kalpok کلپاسه، کلپسه kalpāse, kalpese

در نصرآیاد جرقویه اصفهان بهش میگیم سون دورک*سوندروک

بزمجه و چلپاسه هم گفته شده است.

چلپاسه در گویش هزاره های افغانستان به معنای مارمولک هست


کلمات دیگر: