کلمه جو
صفحه اصلی

قبرستان شیخان قم

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] قبرستان شیخان، قبرستانی تاریخی در نزدیکی حرم حضرت معصومه در قم. در این قبرستان ۶ مقبره هست که در هرکدام علمای بزرگی در دوره های مختلف تاریخی دفن شده اند. در اثر عملیات شهرسازی، قبرستان بزرگ بابلان از بین رفت و قسمت باقی مانده، در دوره متأخر، قبرستان شیخان نامیده شد. در حال حاضر بیش از ۶۰۰ نفر از علما و بزرگان ازجمله میرزای قمی، زکریا ابن آدم، زکریا ابن ادریس، میرزا جواد ملکی تبریزی، محمدحسین فاضل تونی در این قبرستان مدفون اند. همچنین هفت نفر از شهدای حادثه هفت تیر سال ۱۳۶۰ و ده ها تن از شهدای جنگ ایران و عراق در شیخان دفن شده اند. برخی علما و اساتید اخلاق احترام ویژه ای برای این قبرستان قائل بودند و برای رفتن به شیخان و توجه به آن توصیه می کردند.
نامگذاری: اینکه از چه زمانی این قبرستان را شیخان نامیده اند، اطلاعات دقیقی در دست نیست و در منابع قدیم چنین نامی به چشم نمی خورد. می توان گفت بر اساس منابع، نامگذاری این قبرستان به شیخان باید چندان قدیمی نباشد. به ظاهر بر اثر گذشت زمان، قسمت عمده قبرستانِ بابلان در عملیات های شهرسازی و گسترش اماکن از بین رفته و آن محدوده ای که مرقد دو مُحَدِّث مشهور، زکریا بن ادریس و زکریا ابن آدم بوده، در زبان مردم برای تشخیص، نام شیخان به خود گرفته است.‏ از این قبرستان در برخی منابع به «مقبره الشیوخ» نیز یاد شده است.
پیشینه: بر اساس گزارش های تاریخی از شهر قم، قبرستان شیخان از زمان امامان شیعه وجود داشته است؛ چراکه چند تن از یاران ائمه در این قبرستان مدفون اند، از جمله زکریا بن آدم اشعری و زکریا بن ادریس از یاران و راویان امام جعفر صادق (ع) ، امام رضا(ع) و امام جواد(ع) و آدم بن اسحاق از یاران امام هادی(ع). بر اساس گزارش میرزا عباس فیض، نخستین بار فتحعلی شاه قاجار بر مزار میرزای قمی بقعه و گنبدی با کاشیکاری بنا کرد که بعد ها مرمت شد.


کلمات دیگر: