مترادف کوری : ضرارت، عمیاء، نابینایی
متضاد کوری : بینایی
blindness
ضرارت، عمیاء، نابینایی ≠ بینایی
کوری . (اِخ ) دهی از بخش قصرقند که در شهرستان چاه بهار واقع است و 450 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
کوری . (اِخ ) دهی از دهستان جوانرود که در بخش پاوه ٔ شهرستان سنندج واقع است و 148 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
کوری . (اِخ ) ماری . همسر پیر کوری . دانشمند و فیزیکدان و برنده ٔ جایزه ٔ نوبل مربوط به فیزیک و شیمی و کاشف رادیوم و پلونیوم . وی در ورشو دیده به جهان گشود و مقدمات علوم را پیش پدر خودآموخت و به علت وارد شدن در سازمان انقلابی دانشجویان مصلحت چنان دید که ورشو را ترک کند. پس از آنکه مدتی در اتریش اقامت کرد، به پاریس رفت و در آنجا به دریافت شهادتنامه ٔ علمی نایل گردید و به سال 1896 م . با پیر کوری ازدواج کرد. در همان سالی که این زن و شوهر موفق به دریافت جایزه ٔ نوبل گردیدند، مادام کوری نتایج تحقیقات خود را درباره ٔ رساله ٔ دکتری خویش به دانشگاه تسلیم کرد و پس از آن به عنوان رئیس آزمایشگاه گروه آموزشی که شوهر وی ریاست آن را برعهده داشت به کار پرداخت و سرانجام پس از مرگ شوهر جانشین او در دانشگاه گردید و به سال 1911 م . جایزه ٔ نوبل شیمی را دریافت کرد. این بار جایزه ٔ نوبل به علت کشف رادیوم و تحقیقات او درباره ٔ خواص آن به وی تعلق گرفت . در این هنگام مادام کوری اولین کسی بود که دوبار به اخذ جایزه نوبل نایل گردید. کتاب وی تحت عنوان «تحقیق درباره ٔ مواد رادیواکتیویته » و کتاب کلاسی دیگر او به عنوان «طرز عمل و خواص رادیواکتیویته » بترتیب در سالهای 1904 و 1910 م . چاپ و منتشر شد. مادام کوری به سال 1929 م . پنجاه هزار دلار از طرف پرزیدنت هربرت هوور رئیس جمهوری امریکا دریافت کرد تا به مصرف خرید رادیوم برای آزمایشگاه رادیواکتیویته ٔ ورشو (آزمایشگاهی که به کوشش و یاری خود وی تأسیس یافته بود) برسد. وی به سال 1934 م . در ساووای فرانسه درگذشت . (از دائرةالمعارف بریتانیکا). رجوع به مدخل قبل شود.
فردوسی .
فردوسی .
(ویس و رامین از امثال و حکم ج 3 ص 245).
ناصرخسرو.
مولوی .
مولوی .
امیرخسرو (از فرهنگ رشیدی ).
صائب (از آنندراج ).
نادم گیلانی (از آنندراج ).
؟ (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
نظامی (از آنندراج ).
(کلیات شمس ایضاً).
قیلان بیک (از آنندراج ).
امیرخسرو دهلوی (از فرهنگ رشیدی ).
کوری . (اِخ ) پیر (1859-1906 م .). او و ماری کوری (1867-1934 م .) زن و شوی فیزیکدان فرانسوی و برندگان جایزه ٔ نوبل سال 1903 م . در رشته ٔ فیزیک و کاشفان رادیوم . پیر کوری در پاریس متولد شد و در دانشگاه سوربن به کسب دانش پرداخت و چندی بعد به استادی در رشته ٔ فیزیک نایل آمد. به سال 1896 م . با ماری اسکلودوسکا ازدواج کرد. پس از آنکه خواص رادیواکتیویته ٔ اورانیوم به سال 1896 م . به وسیله ٔ هانری بکرل کشف شد، پیر کوری و زنش درباره ٔ رادیواکتیویته به تحقیق پرداختند و سرانجام به سال 1896 م . به کشف دو ماده ٔ جدید، یعنی رادیوم و پلونیوم دست یافتند و سالهای بعد درباره ٔ خواص رادیوم و تغییرات آن جستجو و مطالعه ٔ بیشتری کردند تا جایی که کشف این زن و شوهر بعدها پایه ٔ تحقیقات بیشتری درباره ٔ فیزیک هسته ای و شیمی قرار گرفت . در سال 1903 م . جایزه ٔ نوبل فیزیک میان آنها و هانری بکرل تقسیم گردید و این جایزه بسبب کشف رادیواکتیویته نصیب آنها شد. پیر کوری که به سال 1905 م . به عضویت فرهنگستان علوم انتخاب شده بود، در اثر تصادف با گاری در پاریس کشته شد (1906 م .) و همسرش در دانشگاه پاریس به عنوان جانشین وی به مقام استادی انتخاب گردید. (ازدائرةالمعارف بریتانیکا). رجوع به مدخل بعدی شود.
کوری . [ ک َ ] (هندی ، اِ) به هندی اسم ودع است . (فهرست مخزن الادویه ). صدف یکی از جانوران نرم تن از رده ٔ شکمپاییان که در سواحل دریاهای گرم (اقیانوس هند و سواحل افریقا) فراوان است . این صدف سفیدرنگ است و به شکل و اندازه ٔ یک سکه ٔ معمولی می باشد. (فرهنگ فارسی معین ). || از جمله چیزهایی بود که در میان بعضی از امتهای اسلامی و پیش از آن چون سکه بدان معامله می کردند. (از النقود العربیة ص 68).
کوری . [ ک َ / کُو ] (اِ) ظرف چرمین بزرگی که دواها را جهت فروش در آن ریزند. (ناظم الاطباء) (از اشتینگاس ).
ساده لوح،خل