کلمه جو
صفحه اصلی

مهرپرستی

فرهنگ فارسی

میترا میثر در اوستا و پارسی باستان میترا در سانسکریت میتره در پهلوی میتر [ دار مستتر ] معنی اصلی مهر را دوستی و محبت دانسته است .[ یوستی ] گوید مهر واسطه و رابطه فروغ محدث و فروغ ازلی بعبارت دیگر واسطه بین آفریدگار و آفریدگان است . در گاتها کلمه میتره بمعنی عهد و پیمان آمده است . مهر در اوستا از آفریدگان اهورا محسوب شده است و ایزد محافظ عهد و پیمان است و از این رو فرشته فروغ و روشنائی است تا هیچ چیز بر او پوشیده نماند . ماه هفتم سال و روز شانزدهم هر ماه ویشت دهم اوستا و جشن مهرگان خاص اوست . آئین ستایش مهر از ایران به بابل و آسیاس صغیر رفت و سپس با سربازان رومی به اروپا راه یافت و در آنجا مهر به صورت خدایی بزرگ پرستیده شد و بدین گونه آئین مهر پرستی پدید آمد .
پرستش مهر . پرستیدن مهر که یکی از ایزدان مهم مذهب زرتشت است .

لغت نامه دهخدا

مهرپرستی. [ م ِپ َ رَ ] ( حامص مرکب ) پرستش مهر. پرستیدن مهر، که یکی از ایزدان مهم مذهب زرتشت است. رجوع به مهر شود.

فرهنگ عمید

مذهب ایرانیان پیش از ظهور زردشت که درآن مهر، خدای روشنایی را پرستش می کردند.

دانشنامه عمومی

مِهرپرستی یا آیین مهر آیینی بود که بر پایه پرستش «میترا» (در پارسی میانه «مهر») ایزد ایران باستان، جنگاوری، پاکی و نا آلودگی، در دوران پیش از آیین زرتشت بنیان نهاده شد.آذرخش، سیستروم، بیلچه   داس، ستاره، هلال ماه، شمشیر   تازیانه، تاج، مشعل   داس، کلاه فریگی، عصا، پیاله
نوع دگرگون شده این آیین بعدها به صورت آیین رازوَری در امپراتوری روم اشاعه یافت و در طول سده های دوم و سوم پس از میلاد، در تمام نواحی تحت فرمانروایی روم، در سرزمین اصلی اروپا، شمال آفریقا و بریتانیا برپا بود و خدای آن «میتراس» (معادل یونانی میترا) نام داشت. رومیان از این آیین با عنوان «رازهای میتراس» یا «رازهای پارسیان» یاد می کردند، ولی امروزه محققان با عنوان میترائیسم از آن یاد می کنند.
پیروان میترائیسم رومی، برای پاگشایی، می بایست مناسکی مشتمل بر درجاتی هفت گانه را طی کنند. این مناسک در غارها یا معابدی زیرزمینی و غارمانند به نام میترائیوم اجرا می شد. میتراس معمولاً به شکل مردی در حال قربانی کردن گاو نر تصویر می شد که اشخاص و همچنین حیوانات دیگری او را همراهی می کردند. مجموعه این نمادها به نشانه های ستاره شناسی، مانند اجرام آسمانی و صور فلکی تعبیر شده و «تاروکتونی» (گاوکُشی) نامیده می شود.
گرچه در اوایل سده چهارم میلادی و پس از پذیرفتن آیین مسیحیت توسط کنستانتین امپراتور روم، این دین همچون دیگر دینهای پاگان محو شد، اما تأثیری به سزا بر ادیانی چون مسیحیت بر جای گذاشت.

دانشنامه آزاد فارسی



کلمات دیگر: