محمد نادرشاه پادشاه افغانستان که در ۲۱ فروردین ۱۲۶۲ برابر با ۹ آوریل ۱۸۸۳) در دهرا دون (به هندی देहरादून، به انگلیسی Dehradun) هندوستان به دنیا آمد و در سال ۱۹۲۹ به سلطنت افغانستان رسید.
افغانستان در پنج قرن اخیر، محمد صدیق، مشهد، ۱۳۷۱–۱۳۷۴ شمسی
درة الزمان فی تاریخ شاه زمان، همو، کابل، ۱۳۳۷ شمسی
نادرشاه پسر محمد یوسف خان برادر دوست محمدخان امیر سابق افغانستان بود و قبل از رسیدن به سلطنت نادر خان نامیده می شد. در بیست و نه سالگی به خدمت قشون درآمد و در ۱۹۰۷ م. به درجهٔ جنرالی رسید. در سومین جنگ انگلیس و افغان، به هند حمله کرد و تال را گرفت و به عنوان نجات بخش افغان شهرت یافت و وقتی که صلح برقرار شد به وزارت جنگ رسید. در سال ۱۹۲۴ وزیر مختار افغانستان در پاریس گردید. در سال ۱۹۲۶ نادر خان شغل سیاسی خود را ترک گفت و مدتی در نیس گذراند، ولی بعداً به هند آمد و در مرز افغانستان سپاهی تجهیز کرد جنگ که در غزنی درگرفت بیست هزار سرحدی های پتان که با نادر آمده بودند کشته شدند اما نتوانستند غزنه را تصرف کنند اما بنا به وعده های که به هزاره های بامیان از طرف نادر داده شد هزاره ها از عقب به حبیب الله یورش بردند و حبیب الله کلکانی را مجبور به عقب نشینی به زادگاهش کردند. نادر غزنه و به همین ترتیب کابل را تسخیر کرد و حکم اعدام حبیب الله و یارانش را صادر کرد که به تاریخ ۲۱ میزان (مهر) ۱۳۰۸ (۱۳ اکتبر ۱۹۲۹) توسط قوای نادری تیر باران و بعداً به دار آویخته شدند.
محمد نادر خان در ۲۳ میزان (مهر) ۱۳۰۸ خورشیدی در قصر سلام خانه کابل در برابر اعیان و سران قبایل اعلام کرد که برای انتخاب پادشاه جدید، باید لویه جرگه (شورای بزرگ) تشکیل شود؛ اما سران قبایل تشکیل لویه جرگه را لازم ندیدند و به پادشاهی او سر فرود آوردند. نادر خان رأی این مجمع را پذیرفته و در ۱۵ اکتبر ۱۹۲۹ م. به عنوان نادرشاه به تخت پادشاهی افغانستان نشست.
محمد نادرشاه چون قدرت را به دست گرفت، اصلاحات و نظامنامه های دورة امان الله شاه را به کنار نهاد و محاکم را دوباره به عالمانِ دین سپرد؛ زنان را نیز به رعایت حجاب مکلف ساخت. در دورهٔ او ارتش منظمی بنیاد نهاده شد و با تأسیس دانشکده پزشکی هستهٔ اصلی نخستین دانشگاه کشور ایجاد گردید. در میزان (مهر) ۱۳۰۹ / سپتامبر ۱۹۳۰ لویه جرگه تشکیل شد که افزون بر تأیید پادشاهی محمد نادر خان ۱۵۰ تن از اعضای همان جرگه را به نام شورای ملی برای تصویب قانون اساسی جدید برگزید. قانون اساسی جدید با استفاده از قوانین اساسی ایران و ترکیه و نظامنامهٔ پیشین تدوین شده بود، به ظاهر نظام پادشاهی مشروطه را در کشور به رسمیت می شناخت، اما در واقع قدرت را میان شاه و عالمان دین تقسیم می کرد. پس از آن مجلس اعیان مرکب از ۲۷ نمایندهٔ منتخب شاه تأسیس شد.
افغانستان در پنج قرن اخیر، محمد صدیق، مشهد، ۱۳۷۱–۱۳۷۴ شمسی
درة الزمان فی تاریخ شاه زمان، همو، کابل، ۱۳۳۷ شمسی
نادرشاه پسر محمد یوسف خان برادر دوست محمدخان امیر سابق افغانستان بود و قبل از رسیدن به سلطنت نادر خان نامیده می شد. در بیست و نه سالگی به خدمت قشون درآمد و در ۱۹۰۷ م. به درجهٔ جنرالی رسید. در سومین جنگ انگلیس و افغان، به هند حمله کرد و تال را گرفت و به عنوان نجات بخش افغان شهرت یافت و وقتی که صلح برقرار شد به وزارت جنگ رسید. در سال ۱۹۲۴ وزیر مختار افغانستان در پاریس گردید. در سال ۱۹۲۶ نادر خان شغل سیاسی خود را ترک گفت و مدتی در نیس گذراند، ولی بعداً به هند آمد و در مرز افغانستان سپاهی تجهیز کرد جنگ که در غزنی درگرفت بیست هزار سرحدی های پتان که با نادر آمده بودند کشته شدند اما نتوانستند غزنه را تصرف کنند اما بنا به وعده های که به هزاره های بامیان از طرف نادر داده شد هزاره ها از عقب به حبیب الله یورش بردند و حبیب الله کلکانی را مجبور به عقب نشینی به زادگاهش کردند. نادر غزنه و به همین ترتیب کابل را تسخیر کرد و حکم اعدام حبیب الله و یارانش را صادر کرد که به تاریخ ۲۱ میزان (مهر) ۱۳۰۸ (۱۳ اکتبر ۱۹۲۹) توسط قوای نادری تیر باران و بعداً به دار آویخته شدند.
محمد نادر خان در ۲۳ میزان (مهر) ۱۳۰۸ خورشیدی در قصر سلام خانه کابل در برابر اعیان و سران قبایل اعلام کرد که برای انتخاب پادشاه جدید، باید لویه جرگه (شورای بزرگ) تشکیل شود؛ اما سران قبایل تشکیل لویه جرگه را لازم ندیدند و به پادشاهی او سر فرود آوردند. نادر خان رأی این مجمع را پذیرفته و در ۱۵ اکتبر ۱۹۲۹ م. به عنوان نادرشاه به تخت پادشاهی افغانستان نشست.
محمد نادرشاه چون قدرت را به دست گرفت، اصلاحات و نظامنامه های دورة امان الله شاه را به کنار نهاد و محاکم را دوباره به عالمانِ دین سپرد؛ زنان را نیز به رعایت حجاب مکلف ساخت. در دورهٔ او ارتش منظمی بنیاد نهاده شد و با تأسیس دانشکده پزشکی هستهٔ اصلی نخستین دانشگاه کشور ایجاد گردید. در میزان (مهر) ۱۳۰۹ / سپتامبر ۱۹۳۰ لویه جرگه تشکیل شد که افزون بر تأیید پادشاهی محمد نادر خان ۱۵۰ تن از اعضای همان جرگه را به نام شورای ملی برای تصویب قانون اساسی جدید برگزید. قانون اساسی جدید با استفاده از قوانین اساسی ایران و ترکیه و نظامنامهٔ پیشین تدوین شده بود، به ظاهر نظام پادشاهی مشروطه را در کشور به رسمیت می شناخت، اما در واقع قدرت را میان شاه و عالمان دین تقسیم می کرد. پس از آن مجلس اعیان مرکب از ۲۷ نمایندهٔ منتخب شاه تأسیس شد.
wiki: محمد نادر شاه