محمد عبده

شیخ محمد عبدُه، فقیه، حقوقدان و اصلاح گر دینی مصری و به روایت طرفدارانش، از اندیشمندان مسلمان و از پیشگامان نواندیشی دینی در دنیای اسلام است.
الاسلام الرد علی منتقدیه
اصلاح المحاکم الشرعیه
تفسیر المنار
رساله التوحید
شرح نهج البلاغه
الاسلام و النصرانیة بین العلم والمدنیة
او در سال ۱۲۶۶ ه‍.ق در یکی از دهکده های مصر به نام «محله نصر» متولد شد. پدرش را عبده خطاب می کردند. او محمد را در سن ۱۳ سالگی برای تعلیم معارف اسلامی به جامع احمدی سپرد. اما محمد آموزه های آنجا را دوست نداشت و آنجا را رها کرد اما پس از مدتی به سفارش شیخ درویش، دایی پدرش، که نظرات او را می پسندید، دوباره به جامع احمدی بازگشت و بعد به جامع الازهر رفت.
علاوه بر شیخ درویش او از محضر شیخ حسن الطویل و سید جمال الدین اسدآبادی بهره برد. همچنین به توصیه سید جمال به مطالعه علوم عقلی پرداخت و پس از آن به معلمی پرداخت. او شاگردان زیادی را تربیت نمود که از آن جمله می توان به محمد رشید رضا، سعد زغلول، احمد امین، طه حسین، عبدالغادر مغربی، مصطفی عبدالرازق اشاره کرد.در سال ۱۲۹۴ ه‍.ق موفق به اخذ درجه «علیم» از دانشگاه الازهر شد و سپس در همان جا مشغول تدریس علوم دینی و اخلاق گشت. سال بعد به دعوت دانشکده دارالعلوم قاهره به تدریس تاریخ پرداخت.عبده علاوه بر کار معلمی کار سیاسی هم می کرد و به خاطر همین کار وارد حزب وطنی مصر شد. وی همچنین بنا به پیشنهاد ریاض پاشا، وزیر خدیو پاشا، به سردبیری روزنامه الوقایع المصریه منصوب شد.
در سال ۱۲۹۹ در پی مشارکت با انقلاب عرابی (احمد عرابی) برای مدت شش سال از قاهره تبعید گردید و در لبنان اقامت نمود. سپس عازم پاریس شد و در آنجا درانتشار روزنامه عروةالوثقی که نگرش ضد استعماری و ضد انگلیسی داشت، با سید جمال الدین همکاری کرد. بعد از اقامت در پاریس و لندن عازم بیروت گردید و در آنجا نیز برای وحدت اسلامی و همچنین تقریب ادیان فعالیت می کرد.

محمد عبده (خواننده). محمد عبده (عربی: محمد عبده عثمان العسیری‎؛ زادهٔ ۱۲ ژوئن ۱۹۴۹) خواننده اهل کشور عربستان سعودی است. به این خواننده که از سال ۱۹۶۱ میلادی تاکنون مشغول فعالیت بوده است، لقب «هنرمند اعراب» را داده اند.

رجوع شود به:عبده، محمد (شنزا ۱۲۶۶ـ اسکندریه ۱۳۲۳ق)

[ویکی فقه] محمد عبده (۱۲۶۶ ه. ق.)، از شاگردان و هم فکران سیدجمال الدین اسدآبادی و فقیه، حقوقدان مصری است.
در سال ۱۲۶۶ ه. ق. در دهکده «محله نصر» یکی از روستاهای شبراخیت
عمّاره، محمّد، الاعمال الکامله الامام الشیخ محمد عبده، ج۲، ص۳۱۵.
پدر وی «عبده» نام داشت و بعدها نام پدر به اسم فرزندش محمّد افزوده شد. پدر محمد مرد محترمی بود و در منطقه ای حاصلخیز، کشاورزی می کرد. محمد عبده درباره پدر و مادر خود چنین سخن می گوید:در چشم من، پدرم بزرگترین مرد روستا بود؛ و حتی بزرگترین مرد دنیا، زیرا دنیا در چشم من همان روستا بود. بعضی از حاکمان منطقه، وقتی به روستا می آمدند در خانه پدرم منزل می کردند؛ با وجود آن که افراد پولدارتر نیز در روستا بودند. به همین سبب، عقیده پیدا کردم که بلند مرتبگی به ثروت بستگی ندارد. پدرم ثابت قدم و در برخوردها محکم و بر دشمنانش سرسخت بود. و من از وی همه این خصوصیت ها را به ارث بردم؛ به جز شدت عمل در مقابل دشمنان را.اما منزلت مادرم در میان زنان روستا، کمتر از منزلت پدرم در میان مردان روستا نبود. مادرم به فقیران ترحم می کرد و مهر می ورزید و همیشه خدا را شاکر بود.
شحاته، عبدالله محمود، الامام محمد عبده بین المنهج الدینی و المنهج الاجتماعی، ص۲۷.
روزی پدر، برادران محمد را به کشاورزی فراخواند و به هر کدام قطعه زمینی اهداء کرد، تا مشغول کار شوند و برای خود درآمدی داشته باشند. اما محمد را به مدارس علوم دینی فرستاد.
مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب، ج۴، ص۹۶.
...