چشمه

آب‌جای، افراس، سلسبیل، عین، کوثر، ینبوع

اصل، مبدا، منبع، منشا

سوراخ ریز، منفذ

مایه

نوع، قسم، نمونه

دهانه، سوراخ

معدن

۱. آبجای، افراس، سلسبیل، عین، کوثر، ینبوع
۲. اصل، مبدا، منبع، منشا
۳. سوراخ ریز، منفذ
۴. مایه
۵. نوع، قسم، نمونه
۶. دهانه، سوراخ
۷. معدن

← منبع 2

چشمه . [ چ َ / چ ِ م َ / م ِ ] (اِخ ) دهی جزء دهستان سربند بالا بخش سربند شهرستان اراک که در 42 هزارگزی باختر آستانه و 7 هزارگزی جنوب راه بروجرد به اراک واقع است . کوهستانی و سردسیر است و 117 تن سکنه دارد. آبش از قنات ، محصولش غلات ، بنشن ، پنبه و انگور، شغل اهالی گله داری و قالیچه بافی و راهش مالرو است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2).

شهید بلخی .

دقیقی .

فردوسی .

فردوسی .

امیر معزی .

خاقانی .

خاقانی .

خاقانی .

خاقانی .

مولوی .

سعدی .

نظامی .

فرخی .

خاقانی .

ناصرخسرو.

فردوسی

خاقانی .

سعدی (بوستان ).

فردوسی .

فردوسی .

فردوسی .

اسدی .

سنائی .

خاقانی .

چشمه . [ چ َ /چ ِ م َ / م ِ ] (اِخ ) محلی است که مرکز پادگان تیپ خاش شهرستان زاهدان میباشد و در 6 هزارگزی باختر خاش ، کنار راه فرعی خاش به نرماشیر و بم واقع شده . دامنه ٔکوه و گرمسیر است و علاوه بر افراد پادگان 300 تن سکنه دارد. آبش از قنات ، محصولش غلات ، شغل اهالی زراعت و راهش فرعی است ، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).

چشمه . [چ ِ م َ / م ِ ] (اِخ ) دهی از دهستان ولدیان بخش حومه ٔشهرستان خوی که در 15 هزارگزی شمال خاوری خوی و 2 هزارگزی جنوب راه شوسه ٔ مرند به خوی واقع است دامنه ایست معتدل و 198 تن سکنه دارد. آبش از چشمه ، محصولش غلات و حبوبات شغل اهالی زراعت ، صنایع دستی جوراب بافی و راهش مالرو است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).

چشمه .[ چ َ / چ ِ م َ / م ِ ] (اِخ ) ده کوچکی است از بخش راور شهرستان کرمان که در 23 هزارگزی جنوب باختری راور و 19 هزارگزی راه فرعی کرمان به راور واقع است و 2 خانوار سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).

چشمه . [ چ َ / چ ِ م َ / م ِ ] (اِخ ) دهی جزء مشک آباد بخش فرمهین شهرستان اراک که در 54 هزارگزی جنوب خاوری فرمهین و 2 هزارگزی راه شوسه ٔ اراک به قم واقع است . دامنه و سردسیر است و 715 تن سکنه دارد. آبش از قنات ، محصولش غلات ، انگور، صیفی و قلمستان ، شغل اهالی زراعت ، گله داری و قالی بافی است و مزرعه ٔ حسین آباد و الوس جزء این ده میباشد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2).

۱. (زمین‌شناسی) محل خارج شدن طبیعی آب از زمین: ◻︎ هر کجا چشمهای بُوَد شیرین / مردم و مرغ و مور گرد آیند (سعدی: ۶۸).
۲. [مجاز] نمونه: یک چشمه از دیوانه‌بازی‌های برادرم را دیدی.
۳. سوراخ ریز: چشمهٴ سوزن.
۴. منبع.
۵. مبدٲ و اصل چیزی.
۶. [مجاز] خورشید؛ آفتاب.
۷. [قدیمی] سوراخ ریز در پارچه یا جامه.
۸. [قدیمی] حلقه‌های ریز زره و کمربند.
⟨ چشمهٴ آتش‌فشان: [قدیمی، مجاز] = ⟨ چشمۀ آفتاب
⟨ چشمهٴ آفتاب: [قدیمی، مجاز] خورشید.
⟨ چشمهٴ الیاس: [قدیمی، مجاز] = آب۱ ⟨ آب حیات
⟨ چشمه‌چشمه: [قدیمی]
۱. ویژگی که سوراخ‌های بسیار داشته باشد، مانند لانۀ زنبور؛ سوراخ‌سوراخ.
۲. ویژگی پارچه یا جامهای که در آن سوراخ‌های بسیار پیدا شده باشد.
⟨ چشمهٴ حیات: [قدیمی] = آب۱ ⟨ آب حیات: ◻︎ لب‌های تو خضر اگر بدیدی / گفتی لب چشمۀ حیات است (سعدی۲: ۳۳۴).
⟨ چشمهٴ حیوان: [قدیمی] = آب۱ ⟨ آب حیات: ◻︎ ز کار بسته میندیش و دل شکسته مدار / که آب چشمهٴ حیوان درون تاریکی‌ست (سعدی: ۷۱).
⟨ چشمهٴ خاوری: [قدیمی، مجاز] = ⟨ چشمۀ آفتاب
⟨ چشمهٴ خضر: [قدیمی، مجاز] = آب۱ ⟨ آب حیات: ◻︎ زبان در آن دهن پاک گفتیی که مگر / میان چشمهٴ خضر است ماهیی گویا (خاقانی: ۹).
⟨ چشمهٴ روز: [قدیمی، مجاز] = ⟨ چشمۀ آفتاب
⟨ چشمهٴ روشن: [قدیمی، مجاز] = ⟨ چشمۀ آفتاب
⟨ چشمهٴ زندگی: [قدیمی، مجاز] = آب۱ ⟨ آب حیات
⟨ چشمهٴ سیماب: [قدیمی، مجاز] = ⟨ چشمۀ آفتاب
⟨ چشمهٴ سیماب‌ریز: [قدیمی، مجاز] = ⟨ چشمۀ آفتاب
⟨ چشمهٴ قیر: [قدیمی، مجاز] شب.
⟨ چشمهٴ قیرگون: [قدیمی، مجاز] = ⟨ چشمۀ قیر
⟨ چشمهٴ گرم: [قدیمی، مجاز] = ⟨ چشمۀ آفتاب
⟨ چشمهٴ نور: [قدیمی، مجاز] = ⟨ چشمۀ ‌آفتاب
⟨ چشمهٴ نوربخش: [قدیمی، مجاز] = ⟨ چشمۀ آفتاب
⟨ چشمهٴ نوش: [قدیمی، مجاز] = آب۱ ⟨ آب حیات
⟨ چشمهٴ هور: [قدیمی، مجاز] = ⟨ چشمۀ آفتاب

تکیه ای: čašma
طاری: češma
طامه ای: čašma
طرقی: čema
کشه ای: če:ma
نطنزی: čašma