فوکاس

فوکاس یا فُکاس (به لاتین: Flavius Phocas Augustus، به یونانی: Φωκάς) از سال ۶۰۲ تا سال ۶۱۰ امپراتور بیزانس بود. او فرماندهی شورشی را بعهده داشت که به خلع و کشته شدن موریکیوس امپراتور قبلی انجامید.
خسرو پرویز امپراتور ایران که برای بازپس گیری قدرت از بهرام چوبین مورد حمایت موریکیوس واقع شده بود و بخاطر وصلت با دخترش مریم، با امپراتور قبلی پیوند خانوادگی داشت، بعد از کشته شدن او وارد جنگ با بیزانس شد. این جنگها فتوحات بسیاری را برای سپاه خسرو پرویز دربرداشت.
در سال ۶۰۸ میلادی استاندار کارتاژ در شمال آفریقا که هم خود و هم پسرش هراکلیوس، نامیده می شدند، علیه فوکاس قیام کردند. در سال ۶۱۰ هراکلیوس جوان که به قصد تصرف کنستانتینوپل پایتخت بیزانس حرکت کرده و تا حومهٔ شهر پیشروی کرده بود، با نمایندگان اشراف بیزانس دیدار کرد و در طی توافقی به عنوان امپراتور جدید بیزانس انتخاب شد.
فوکاس پس از دستگیری به دست خود هراکلیوس گردن زده شد.

فوکاس ( ـ۶۱۰م)(Phocas)
امپراتور بیزانس (حک: ۶۰۲ـ۶۱۰م). پس از شورش ارتش علیه امپراتور موریس در ۶۰۲م، در مقام سخنگو به قسطنطنیه اعزام شد. سپس، با بهره گیری از شورش هایی که در پایتخت امپراتوری بیزانس پدید آمده بود، خود را امپراتور خواند و امپراتور موریس و پسرش را اعدام کرد. او با به رسمیّت شناختن صلاحیّت و اختیارات پاپ گرگوریوس اول در زمینۀ مسائل مذهبی، ارتباط نزدیکی با رم برقرار کرد. پس از آن ناچار شد با سپاهیان خسروپرویز که به خونخواهی متحدش موریس به روم شرقی حمله کرده و تا بُسفر پیش رفته بود (۶۰۸م)، مقابله کند. فوکاس به سبب کشتار پیروان یکی از فرقه های مسیحی و یهودیان، مخالفت ساکنان مناطق شرقی امپراتوری را برانگیخته بود و آشوب در این مناطق و وحشت از نیروهای ایران سبب شد تا او از فرمانروای کارتاژ تقاضای کمک کند. فرمانروای کارتاژ نیز پسر خود هراکلیوس را در ۶۱۰م به قسطنطنیّه اعزام کرد. هِراکلیوس در همین سال با اعدام فُوکاس خود را امپراتور بیزانس اعلام کرد.