کلمه جو
صفحه اصلی

اصل اباحه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اصل اباحه جواز عقلی تصرف در اشیا قبل از ورود حکم شرع است.
اصل اباحه، مقابل اصالت حظر بوده و به معنای حکم اولی عقل به جواز تصرف در اشیا با قطع نظر از وجود شرع و حکم شارع نسبت به آنها می باشد.
حکم عقل درباره افعال عادی انسان
در این که عقل ، صرف نظر از احکام شرع، نسبت به افعال عادی انسان، که انتفاع از آنها صحیح بوده و ضرری برای کسی ندارد- در مقابل افعال ضروری او مثل تنفس چه حکمی دارد، میان علمای اصول اختلاف است:عده ای معتقدند در این گونه مسائل، عقل به اباحه و جواز تصرف، حکم می دهد و جمع دیگری اعتقاد دارند حکم عقل در آنها حظر و منع از تصرف است.گروهی نیز مانند « حاجبی » معتقدند عقل در این موارد هیچ گونه حکمی ندارد و بعضی مانند « اشعری » گفته اند عقل به توقف حکم می دهد. « شیخ طوسی (رحمه الله)» در کتاب « عُدّة الاصول » نظر اخیر را پذیرفته است.
توهم شباهت اصالت اباحه و اصالت برائت
اصالت اباحه و اصالت برائت به یک دیگر شباهت دارند، به گونه ای که بعضی توهم کرده اند که بحث از اصالت اباحه، همان بحث از اصالت برائت است، اما حقیقت این است که بین این دو تفاوت هایی وجود دارد.


کلمات دیگر: