ارزش

ارزش در اصطلاح دانش جامعه شناسی، عقایدی است که افراد یا گروه های انسانی دربارهٔ آنچه مطلوب، مناسب، خوب یا بد است، دارند. ارزش های گوناگون، نمایانگر جنبه های اساسی تنوعات در فرهنگ انسانی است. ارزش ها معمولاً از عادت و هنجار، سرچشمه می گیرند.
گی روشه (۱۳۸۷)، مقدمه ای بر جامعه شناسی عمومی جلد اول (کنش اجتماعی)، ترجمهٔ هما زنجانی زاده، سمت، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۵۳۰-۲۶۳-۲
آنتونی گیدنز (۱۳۷۶)، جامعه شناسی، ترجمهٔ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی، ص. ۲۳۸
به طور کلی به کارهایی که برای اعضای گروه اهمیت دارند و آرمان مشترک اعضاء گروه تلقی می شوند، ارزش می گویند. ارزش های یک جامعه معمولاً از هنجارهای آن دفاع می نمایند و اجازه بروز و ظهور هنجارهای غیر مطلوب را نمی دهند.
ارزش به صورتی دوگانه در واقعیت وجود دارد: نخست به منزله آرمانی متجلی می شود که خواستار پیوستگی است و دعوت به احترام می کند. دوم در اشیاء یا رفتارهایی جلوه گر می شود که آن را به شیوه ای عینی یا دقیقاً به شیوه سمبلیک بیان می کند.
آلبر کرامی در تعریف واژهٔ ارزش در کتاب فرهنگ جامعه شناسی آورده است: «در جامعه شناسی پارسونی، نظم اجتماعی بستگی به وجود ارزش های عام و مشترکی دارد که مشروع و تعهدآور به حساب می آیند و به منزلهٔ معیارهایی هستند که نهایت اعمال به وسیلهٔ آن ها گزیده می شود. پیوند دستگاه های اجتماعی و شخصی با جذب ارزش ها از طریق فرا کرد جامعه پذیری تحقق می یابد.»

ارزش (اخلاقیات). ارزش در اخلاقیات، نشان دهندهٔ درجهٔ اهمیت چیزی یا کنشی است، با هدف تعیین اینکه چه کنش هایی بهتر است انجام شود یا چه راهی برای بهتر زیستن مناسب تر است (اخلاق هنجاری).
• «باید منابع هنجارهای اخلاقی را در سرشت آدمی یافت؛ هنجارهای اخلاقی بر کیفیت های ذاتی انسان استوار بوده و تخلف از آن هنجارها سبب پریشانی فکری و احساسی می گردد.»• «شالودهٔ منش شخصیت بالغ و کامل، منش بارور، در تجزیه-تحلیل نهایی، منبع و پایهٔ فضیلت و رذیلت است.»• «نه انکار نفس یا خودپسندی، بلکه عشق به خود، نه نفی فرد بلکه تأیید نفس واقعی آدمی، ارزش های والای اصول اخلاقی انسانی هستند.»• «اگر انسان باید به ارزش ها ایمان داشته باشد، باید به خود و ظرفیت طبع خود برای خوبی و بهره وری آشنا باشد.» در «انسان برای خویشتن» فصل ۱؛ مسئله -> اریش فروم
• «فساد اقتصادی و غیراقتصادی منتهی به زیرپا گذاشتن ارزش های اخلاقی می شود… فساد اقتصادی نهایتاً به ابتذال اقتصادی، فرهنگی و اخلاقی خواهیم رسید.» -> الهام امین زاده
• «هیچ انسانی، هر قدر هم زیرک و دانا، نمی تواند در طولِ حیاتش به آن درجه از کمال و دانش برسد که به درستی دربارهٔ عادات یا نهادهای جامعهٔ خود داوری نماید، یا آن ها را از ارزش بیندازد؛ چرا که آن ها، نشان دهندهٔ نسل ها و سده ها تجربه در آزمایشگاهِ تاریخ اند. جوانی که در آتشِ هورمون ها می سوزد در شگفت است از اینکه در امیال جنسی آزادی مطلق ندارد؛ و اگر عادات، اخلاقیّات یا قوانین او را محدود نسازد شاید زندگی را بر باد دهد و این قبل از آن خواهد بود که به عقلِ کامل برسد و بفهمد که شهوت رودی آتشین است که باید با صدها مهار و مانع رام شود وگرنه فرد و گروه را به کام می کشد.» درس های تاریخ (نشر ققنوس، ۱۳۸۵) فصلِ «سرشتِ آدمی و تاریخ» -> ویل دورانت
• «با تقدس زدایی تنها خرافات از بین نمی رود، بلکه بسیاری از ارزش ها و هنجارهای مقدس در نظر همهٔ ادیان از بین می رود و دیگر اخلاق معنا ندارد. اخلاق اگر مبتنی بر ارزش متعالی و مقدس نباشد، نه وجود پیدا می کند و یا حتی اگر وجود پیدا کند، می تواند در جامعه ضمانت اجرا پیدا کند.» ۱۴ ژوئیه ۲۰۰۶/ ۲۳ تیر ۱۳۸۵؛ «چهارمین نشست هم اندیشی گفت وگوی فرهنگ ها و تمدن ها» -> محمد خاتمی
• «هنجارها و ارزش هایی که انسان به آن پایبند است تا حد زیادی تحت تأثیر شرایط تاریخی و اجتماعی قرار دارد… اگر میزان ها نیکو باشد شخصیت انسان نیکو و اگر بد باشد شخصیت انسان زشت رشد پیدا می کند. آنچه که در جامعه وجود دارد به عنوان طبیعت ثانوی انسان در می آید که تغییر آن دشوار و نیازمند زمان است.» ۱۹ ژانویه ۲۰۰۸/ ۲۹ دی ۱۳۸۶؛ «سخنرانی در خانهٔ هنرمندان، به مناسبت مُحرّم» -> محمد خاتمی
• «تلفیق علم با ارزش هاست که زندگی را ارزشمند می کند.» ۴ آوریل ۲۰۱۷/ ۱۵ فروردین ۱۳۹۶؛ «در جمع اعضای هیأت علمی دانشگاه ها» -> محمد خاتمی