کلمه جو
صفحه اصلی

مقارنه

عربی به فارسی

مقايسه کردن , برابرکردن , باهم سنجيدن , مقايسه , تطبيق , سنجش , برابري , تشبيه , تباين , کنتراست


فرهنگ فارسی

بهم نزدیک شدن، بهم پیوستن، باهم یاروهمراه شدن
۱ - ( مصدر ) نزدیک شدن بهم . ۲ - بهم پیوستن یار شدن . ۳ - واقع شدن دو سیاره است در یک درجه از منطقه البروج . توضیح مقارنه یکی از پنج نظر کواکب است و چهار دیگر تسدیسی و تربیعی و تثلیثی و مقابله است ۴ - ( اسم ) نزدیکی . ۵ - اتصال جمع : مقارنات .
با یکدیگر قرین شدن قران

لغت نامه دهخدا

مقارنة. [ م ُ رَ ن َ ] (ع مص ) با یکدیگر قرین شدن . قِران . (تاج المصادر بیهقی ) (المصادر زوزنی ).با همدیگر یار و رفیق شدن . (منتهی الارب ) (آنندراج ).یار و رفیق و مصاحب شدن . (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). به یکدیگر پیوستن . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). || یار کردن دو چیز را با هم . (صراح ) (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (آنندراج ). با یکدیگر قرین کردن . (تاج المصادر بیهقی ) (المصادر زوزنی ). و رجوع به مدخل بعد شود. || جمع کردن دو خرما را در خوردن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). دو خرما را روی هم گذاشتن و خوردن و منه : لاتقارنوا الا ان یستأذن الرجل اخاه . (از اقرب الموارد).


مقارنه. [ م ُ رَ / رِن َ / ن ِ ] ( از ع ، اِمص ) مأخوذ از تازی ، اتصال و پیوستگی و ارتباط. ( ناظم الاطباء ). مقارنة. || مصاحبت. همدمی. ( از ناظم الاطباء ). یاری. همراهی. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). و رجوع به مدخل قبل شود. || جمع شدن دو کوکب در یک برج. ( غیاث ). نزدیکی و اجتماع دو کوکب در یک برج. ( ناظم الاطباء ). ( اصطلاح نجوم ) در اصطلاح نجوم ، واقع شدن دو ستاره سیار است در یک درجه از منطقةالبروج و آن یکی از پنج نظر کواکب است و چهار دیگر تسدیسی و تربیعی و تثلیثی ومقابله است. ( فرهنگ نظام ). یکی از نظرات خمسه است وآن وقوع دو کوکب است در یک درجه. قِران. اقتران. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) : و علامات درج ودقایق و ثوانی... و ارتفاع و حضیض و اجتماع و استقبال و مقارنه و مطارحه و... بنوشت. ( سندبادنامه ص 64 ).به حقیقت بدانست که مقارنه ایشان از تثلیث سعدین مسعودتر بود و از اتصال نیرین به اوج و شرف محمودتر. ( مرزبان نامه چ قزوینی ص 69 ). و رجوع به مقارنت شود.

فرهنگ عمید

۱. به هم نزدیک شدن.
۲. به هم پیوستن.
۳. با هم یار و همراه شدن.

دانشنامه عمومی

مُقارنه یا همدمی در ستاره شناسی به هم راستا قرار گرفتن دو یا چند جرم سماوی با همدیگر از منظر زمین می گویند به گونه ای که در آسمان در کنار هم دیده شوند.
مقابله
ستاره بینی
ستاره شناسی رصدی
گرفت (ستاره شناسی)
گذر (ستاره شناسی)
خورشیدگرفتگی
اختفاء (ستاره شناسی)
مقارنه یک موقعیت است که در ستاره شناسی آماتوری و ستاره بینی استفاده می شود و به نزدیکی ظاهری چند سیاره و ماه یا باهم اشاره دارد.
مقارنهٔ سیارات یا ماه با خورشید مقارنه داخلی یا خارجی است. چنانچه خورشید از اجرام مقارنه نباشد مقارنه سیاره ای (دو سیاره) یا ماه و سیاره دیگر یا اجرام سیار با ثوابت خواهد بود؛ و به صورت ترکیبی مقارنه بیش از سه جرم سماوی نیز ممکن است. در حقیقت یک سوی مقارنه همواره ناظر زمینی است. مقارنهٔ ماه با اجرام غیر خورشید را اختفا می گویند.
مقارنه بر اساس هم راستایی بعد (نصف النهار) سماوی یا طول سماوی دو جرم محاسبه می شود. نزدیکترین حالت دو جرم در صورت هم راستایی طول سماوی رخ می دهد.

دانشنامه آزاد فارسی

مُقارَنه (conjuction)
اصطلاحی در نجوم، در بیان موقعیتی که دو جسم آسمانی یا یک جسم آسمانی و نقطه ای از آسمان در یک طرف زمین قرار می گیرند، به نحوی که هر سه تقریباً در امتداد یک خط واقع می شوند. این اصطلاح به خصوص برای موقعیت خورشید و ماهیا خورشید و یکی از سیاره های منظومۀ شمسی به کار می رود. در هنگام محاق، ماه در وضعیت مقارنه یا قِران قرار دارد. خورشیدگرفتگی (کسوف) و گذر یکی از دو سیارۀ داخلی (سفلی) یعنی عُطارِد و زهره از برابر قرص خورشید در وضعیت مقارنۀ خورشید با هر یک از اجسام آسمانی یاد شده رخ می دهد. سیاره های درونی در هر دورۀ نجومی یک مقارنۀ داخلی (سفلی) و یک مقارنۀ بیرونی (علوی) دارند. سیاره های بیرونی از آن جهت که مدارشان بزرگ تر از مدار زمین است، هیچ گاه مقارنۀ درونی ندارند. مقارنۀ خورشید با ماه اجتماع و با یک سیاره احتراق آن سیاره نامیده می شود. مجاسدۀ خورشید یا سیاره، مقارنۀ آن با یکی از عقدتین (گره های) مدار ماه است.


کلمات دیگر: