صیاد از حکمرانان سلسله پادوسپان در رومیان و رستمدار طبرستان .
تاج الدوله
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
تاج الدوله . [ جُدْ دُ ل َ ] (اِخ ) خسروشاه بن بهرامشاه . رجوع به خسروشاه و رجوع به لباب الالباب چ لیدن ج 1 ص 93 و 300 شود.
تاج الدوله. [ جُدْ دُ ل َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان جلال ازرک بخش مرکزی شهرستان بابل واقع در 6 هزارگزی شمال خاوری بابل ، کنار رودخانه خان رود. دشت ، معتدل مرطوب مالاریایی ، دارای 70 تن سکنه می باشد. آب از رودخانه. محصول آن برنج ، کنف ، صیفی ، پنبه ، غلات ، شغل اهالی زراعت ، راه آن مالرو است. ( فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3 ).
تاج الدوله. [ جُدْ دُ ل َ ] ( اِخ ) ابن اسکندر، دومین مرد سلسله بنی اسکندر از خاندان پادوسبانان طبرستان وی از 881 هَ. ق./ 1453 م. تا 897 هَ. ق. / 1476 م. حکومت کرد. ( رجوع به سفرنامه مازندران و استراباد رابینو ص 146 و 144 و رجوع به التدوین شود ).
تاج الدوله. [جُدْ دُ ل َ ] ( اِخ ) ابن ملک بیستون بن گستهم بن تاج الدوله زیاد و برادر کیومرث بن بیستون از امراء مازندران. رجوع به حبیب السیر چ خیام ج 3 ص 333 و 591 شود.
تاج الدوله. [ جُدْ دُ ل َ ] ( اِخ ) ابوالحسن علی بن عیسی از بزرگان دولت عباسی بود و خلیفه الراضی باﷲ به وی پیشنهادوزارت کرد و او بدلیل کهولت و ضعف مزاج از پذیرفتن آن سرباز زد و قرار بر این شد که برادرش ابوعلی عبدالرحمن بن عیسی وزارت خلیفه را عهده دار شود و تاج الدوله در کار وزارت نظارت داشته باشد. و نیز هنگامی که المتقی اﷲ اجل را نزدیک دید از تاج الدوله خواست تا وزارتش را بپذیرد وی باز بعلت کبرسن از قبول آن سر باز زد و برادرش را برای این کار توصیه کرد. وی بسال 330 هَ. ق. درگذشت. رجوع به الاوراق صولی ص 4، 65، 66،81،83، 187، 203، 230، و رجوع به علی بن عیسی شود.
تاج الدوله. [ جُدْ دُ ل َ ] ( اِخ ) تتش بن الب ارسلان برادر ملکشاه سلجوقی. وی در سال 471 هَ. ق. بر حلب و دمشق مستولی شد:... در سنه احدی و سبعین و اربعمائه تاج الدوله تتش بن الب ارسلان حلب و دمشق را فتح کرد و از جانب مصر اقسیس خوارزمی بحرب تتش مبادرت نموده تتش بروی ظفر یافت وسپاه مصر منهزم گشته اقسیس بملازمت تتش شتافت و پس از روزی چند تتش آثار نفاق در حرکات و سکنات اقسیس مشاهده کرده در چاشتگاه عید او را بقتل رسانید و در سنه تسع و سبعین و اربعمائه سلطان ملکشاه به حلب شتافته تتش از صولت برادر توهم نموده روی گریز به وادی آورد و سلطان ملکشاه قسیم الدوله را در حلب حاکم ساخته بطرف بغداد نهضت کردوتتش بعد از فوت ملکشاه فی سنه ست و ثمانین و اربعمائه نوبت دیگر بدیار شام شتافت و قسیم الدوله از حلب پیش تتش رفته غاشیه اطاعتش بردوش گرفت و چون خاطر تتش از ضبط بلاد شام فارغ گردیدلشکر به نصیبین کشید و آن بلده را قهراً و قسراً گرفته دست بقتل و غارت برآورد آنگاه بموصل شتافته ابراهیم عقیلی که در آن اوان از قبل عباسیان حاکم موصل شده بود با سی هزار کس بمقابله و مقاتله تتش قیام نمود و بعد از استعمال آلات پیکار لشکر ابراهیم روی بصوب فرار آورده خدمتش بر دست تتش اسیر شد و تتش او را حبس کرد و مدت حیات ابراهیم در آن محبس بنهایت انجامید و بعد از این فتوحات تتش وفات یافته... ( حبیب السیر چ خیام ج 2 ص 549 ). رجوع به اخبار الدولة السلجوقیه ص 71 و 72 و تاریخ گزیده ص 446 و ص 480 و 481 شود.
تاج الدوله. [ جُدْ دُ ل َ ] ( اِخ ) ابن اسکندر، دومین مرد سلسله بنی اسکندر از خاندان پادوسبانان طبرستان وی از 881 هَ. ق./ 1453 م. تا 897 هَ. ق. / 1476 م. حکومت کرد. ( رجوع به سفرنامه مازندران و استراباد رابینو ص 146 و 144 و رجوع به التدوین شود ).
تاج الدوله. [جُدْ دُ ل َ ] ( اِخ ) ابن ملک بیستون بن گستهم بن تاج الدوله زیاد و برادر کیومرث بن بیستون از امراء مازندران. رجوع به حبیب السیر چ خیام ج 3 ص 333 و 591 شود.
تاج الدوله. [ جُدْ دُ ل َ ] ( اِخ ) ابوالحسن علی بن عیسی از بزرگان دولت عباسی بود و خلیفه الراضی باﷲ به وی پیشنهادوزارت کرد و او بدلیل کهولت و ضعف مزاج از پذیرفتن آن سرباز زد و قرار بر این شد که برادرش ابوعلی عبدالرحمن بن عیسی وزارت خلیفه را عهده دار شود و تاج الدوله در کار وزارت نظارت داشته باشد. و نیز هنگامی که المتقی اﷲ اجل را نزدیک دید از تاج الدوله خواست تا وزارتش را بپذیرد وی باز بعلت کبرسن از قبول آن سر باز زد و برادرش را برای این کار توصیه کرد. وی بسال 330 هَ. ق. درگذشت. رجوع به الاوراق صولی ص 4، 65، 66،81،83، 187، 203، 230، و رجوع به علی بن عیسی شود.
تاج الدوله. [ جُدْ دُ ل َ ] ( اِخ ) تتش بن الب ارسلان برادر ملکشاه سلجوقی. وی در سال 471 هَ. ق. بر حلب و دمشق مستولی شد:... در سنه احدی و سبعین و اربعمائه تاج الدوله تتش بن الب ارسلان حلب و دمشق را فتح کرد و از جانب مصر اقسیس خوارزمی بحرب تتش مبادرت نموده تتش بروی ظفر یافت وسپاه مصر منهزم گشته اقسیس بملازمت تتش شتافت و پس از روزی چند تتش آثار نفاق در حرکات و سکنات اقسیس مشاهده کرده در چاشتگاه عید او را بقتل رسانید و در سنه تسع و سبعین و اربعمائه سلطان ملکشاه به حلب شتافته تتش از صولت برادر توهم نموده روی گریز به وادی آورد و سلطان ملکشاه قسیم الدوله را در حلب حاکم ساخته بطرف بغداد نهضت کردوتتش بعد از فوت ملکشاه فی سنه ست و ثمانین و اربعمائه نوبت دیگر بدیار شام شتافت و قسیم الدوله از حلب پیش تتش رفته غاشیه اطاعتش بردوش گرفت و چون خاطر تتش از ضبط بلاد شام فارغ گردیدلشکر به نصیبین کشید و آن بلده را قهراً و قسراً گرفته دست بقتل و غارت برآورد آنگاه بموصل شتافته ابراهیم عقیلی که در آن اوان از قبل عباسیان حاکم موصل شده بود با سی هزار کس بمقابله و مقاتله تتش قیام نمود و بعد از استعمال آلات پیکار لشکر ابراهیم روی بصوب فرار آورده خدمتش بر دست تتش اسیر شد و تتش او را حبس کرد و مدت حیات ابراهیم در آن محبس بنهایت انجامید و بعد از این فتوحات تتش وفات یافته... ( حبیب السیر چ خیام ج 2 ص 549 ). رجوع به اخبار الدولة السلجوقیه ص 71 و 72 و تاریخ گزیده ص 446 و ص 480 و 481 شود.
تاج الدوله . [ جُدْ دُ ل َ ] (اِخ ) ابن اسکندر، دومین مرد سلسله ٔ بنی اسکندر از خاندان پادوسبانان طبرستان وی از 881 هَ . ق ./ 1453 م . تا 897 هَ . ق . / 1476 م . حکومت کرد. (رجوع به سفرنامه ٔ مازندران و استراباد رابینو ص 146 و 144 و رجوع به التدوین شود).
تاج الدوله . [ جُدْ دُ ل َ ] (اِخ ) ابوالحسن علی بن عیسی از بزرگان دولت عباسی بود و خلیفه الراضی باﷲ به وی پیشنهادوزارت کرد و او بدلیل کهولت و ضعف مزاج از پذیرفتن آن سرباز زد و قرار بر این شد که برادرش ابوعلی عبدالرحمن بن عیسی وزارت خلیفه را عهده دار شود و تاج الدوله در کار وزارت نظارت داشته باشد. و نیز هنگامی که المتقی اﷲ اجل را نزدیک دید از تاج الدوله خواست تا وزارتش را بپذیرد وی باز بعلت کبرسن از قبول آن سر باز زد و برادرش را برای این کار توصیه کرد. وی بسال 330 هَ . ق . درگذشت . رجوع به الاوراق صولی ص 4، 65، 66،81،83، 187، 203، 230، و رجوع به علی بن عیسی شود.
تاج الدوله . [ جُدْ دُ ل َ ] (اِخ ) تتش بن الب ارسلان برادر ملکشاه سلجوقی . وی در سال 471 هَ . ق . بر حلب و دمشق مستولی شد:... در سنه ٔ احدی و سبعین و اربعمائه تاج الدوله تتش بن الب ارسلان حلب و دمشق را فتح کرد و از جانب مصر اقسیس خوارزمی بحرب تتش مبادرت نموده تتش بروی ظفر یافت وسپاه مصر منهزم گشته اقسیس بملازمت تتش شتافت و پس از روزی چند تتش آثار نفاق در حرکات و سکنات اقسیس مشاهده کرده در چاشتگاه عید او را بقتل رسانید و در سنه ٔ تسع و سبعین و اربعمائه سلطان ملکشاه به حلب شتافته تتش از صولت برادر توهم نموده روی گریز به وادی آورد و سلطان ملکشاه قسیم الدوله را در حلب حاکم ساخته بطرف بغداد نهضت کردوتتش بعد از فوت ملکشاه فی سنه ٔ ست و ثمانین و اربعمائه نوبت دیگر بدیار شام شتافت و قسیم الدوله از حلب پیش تتش رفته غاشیه ٔ اطاعتش بردوش گرفت و چون خاطر تتش از ضبط بلاد شام فارغ گردیدلشکر به نصیبین کشید و آن بلده را قهراً و قسراً گرفته دست بقتل و غارت برآورد آنگاه بموصل شتافته ابراهیم عقیلی که در آن اوان از قبل عباسیان حاکم موصل شده بود با سی هزار کس بمقابله و مقاتله ٔ تتش قیام نمود و بعد از استعمال آلات پیکار لشکر ابراهیم روی بصوب فرار آورده خدمتش بر دست تتش اسیر شد و تتش او را حبس کرد و مدت حیات ابراهیم در آن محبس بنهایت انجامید و بعد از این فتوحات تتش وفات یافته ... (حبیب السیر چ خیام ج 2 ص 549). رجوع به اخبار الدولة السلجوقیه ص 71 و 72 و تاریخ گزیده ص 446 و ص 480 و 481 شود.
تاج الدوله . [ جُدْ دُ ل َ ] (اِخ ) دهی است از دهستان جلال ازرک بخش مرکزی شهرستان بابل واقع در 6 هزارگزی شمال خاوری بابل ، کنار رودخانه ٔ خان رود. دشت ، معتدل مرطوب مالاریایی ، دارای 70 تن سکنه می باشد. آب از رودخانه . محصول آن برنج ، کنف ، صیفی ، پنبه ، غلات ، شغل اهالی زراعت ، راه آن مالرو است . (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3).
تاج الدوله . [ جُدْ دُ ل َ ] (اِخ ) صیاد از حکمرانان سلسله ٔ پادوسپان در رویان و رستمدار طبرستان (از 723- 734 هَ . ق .) (التدوین ).
تاج الدوله . [ جُدْ دُ ل َ ] (اِخ ) لقب خسرو ملک آخرین سلطان غزنویست . رجوع بخسرو ملک شود.
تاج الدوله . [ جُدْ دُ ل َ ] (اِخ ) یزدجردبن شهریاربن اردشیر از امراءمازندران : تاج الدوله ... قایم مقام عم خویش علاء الدوله بود و او را در مازندران اقتدار تمام پیدا شده نوبت دیگر آن مملکت را معمور ساخت چنانچه بروایت سید ظهیر در ایام دولتش در آمل هفتاد مدرسه معمور گشت و در هر مدرسه عالمی بدرس و افاده اشتغال میفرمود و تاج الدوله بیست و سه سال افسر اقبال بر سر نهاد وفاتش در سنه ٔ 697 هَ . ق . دست داد. (حبیب السیر چ خیام ج 3ص 336). سامی بیک آرد: وی یکی از ملوک سلاله ٔ آل باوند در مازندران است : و بسال 675 هَ . ق . جلوس و 23 سال حکومت کرد وی پادشاهی دانش دوست بود و در شهر آمل 70 مدرسه تأسیس کرد. (قاموس الاعلام ترکی ). رجوع به سفرنامه ٔ مازندران و استراباد رابینو ص 35 و 136 شود.
تاج الدوله . [جُدْ دُ ل َ ] (اِخ ) ابن ملک بیستون بن گستهم بن تاج الدوله زیاد و برادر کیومرث بن بیستون از امراء مازندران . رجوع به حبیب السیر چ خیام ج 3 ص 333 و 591 شود.
دانشنامه عمومی
تاج الدوله (۱۲۰۹ – حدود ۱۲۶۰ قمری) ادیب، شاعر و خطاط و همسر چهل و دوم فتحعلی شاه قاجار بود.
عضد الدوله، احمد (شاهزاده) (۱۳۵۵)، تاریخ عضدی، تهران: انتشارات بابک
نامش «طاووس خانم» بود و تباری گرجی داشت. در اصفهان متولد شد. در پانزده سالگی در سال ۱۲۲۴ قمری به عقد فتحعلی شاه درآمد. شاه به مناسبت این ازدواج نام تخت جواهرنشان خورشید را به تخت طاووس تغییر داد. تاج الدوله زیر نظر نشاط اصفهانی تحصیل کرد. نشاط در حق تاج الدوله پدری و استادی کرد و وی را به درجه کمال رساند. مدتی بعد از ازدواج، فتحعلی شاه به او چنان علاقه مند شد که پیشنهاد داد عقد غیردائم او به عقد دائم تبدیل شود، اما تاج الدوله نپذیرفت، چرا که معتقد بود بر هم زدن ساعت سعدی که او به عقد شاه درآمد، نامیمون خواهد بود.
قرب و منزلت تاج الدوله تا جایی رسید که به دستور فتحعلیشاه، عمارتی مجلل برای اقامت او ساختند و به این طریق تاج الدوله درباری مستقل پیدا کرد. بخشی از خزانه شاهی نیز تحت عنوان «خزانه مخصوص» به او سپرده شد. تاج الدوله هرسال نوروز شاه را با تمام حرم و دختران شوهر کرده او به مدت سیزده روز در عمارت خود مهمان می کرد. فتحعلی شاه را رسم بر این بود که هر ماه در موقع استهلال پس از رویت ماه و نظر به آیینه و قرآن به روی تاج الدوله نگاه می کرد.
تاج الدوله هنگام درگذشت فتحعلی شاه در ۱۹ جمادی الثانی ۱۲۵۰ در سعادت آباد اصفهان در کنار او بود و شاه سر در دامن تاج الدوله داشت که درگذشت. تاج الدوله مدتی از بیم درگیری شاهزادگان به سید محمدباقر شفتی پناه برد. پس از بر تخت نشستن محمدشاه تمام جواهرات خود را به شاه بخشید و به همراه پسرش سیف الدوله به عتبات سفر کرد. او پس از چندبار سفر به حج، تا پایان عمر در نجف ماند. تاج الدوله در اوایل دهه ۱۲۶۰ یا اواخر دهه ۱۲۵۰ در نجف درگذشت و در صحن آرامگاه علی بن ابی طالب دفن شد.
عضد الدوله، احمد (شاهزاده) (۱۳۵۵)، تاریخ عضدی، تهران: انتشارات بابک
نامش «طاووس خانم» بود و تباری گرجی داشت. در اصفهان متولد شد. در پانزده سالگی در سال ۱۲۲۴ قمری به عقد فتحعلی شاه درآمد. شاه به مناسبت این ازدواج نام تخت جواهرنشان خورشید را به تخت طاووس تغییر داد. تاج الدوله زیر نظر نشاط اصفهانی تحصیل کرد. نشاط در حق تاج الدوله پدری و استادی کرد و وی را به درجه کمال رساند. مدتی بعد از ازدواج، فتحعلی شاه به او چنان علاقه مند شد که پیشنهاد داد عقد غیردائم او به عقد دائم تبدیل شود، اما تاج الدوله نپذیرفت، چرا که معتقد بود بر هم زدن ساعت سعدی که او به عقد شاه درآمد، نامیمون خواهد بود.
قرب و منزلت تاج الدوله تا جایی رسید که به دستور فتحعلیشاه، عمارتی مجلل برای اقامت او ساختند و به این طریق تاج الدوله درباری مستقل پیدا کرد. بخشی از خزانه شاهی نیز تحت عنوان «خزانه مخصوص» به او سپرده شد. تاج الدوله هرسال نوروز شاه را با تمام حرم و دختران شوهر کرده او به مدت سیزده روز در عمارت خود مهمان می کرد. فتحعلی شاه را رسم بر این بود که هر ماه در موقع استهلال پس از رویت ماه و نظر به آیینه و قرآن به روی تاج الدوله نگاه می کرد.
تاج الدوله هنگام درگذشت فتحعلی شاه در ۱۹ جمادی الثانی ۱۲۵۰ در سعادت آباد اصفهان در کنار او بود و شاه سر در دامن تاج الدوله داشت که درگذشت. تاج الدوله مدتی از بیم درگیری شاهزادگان به سید محمدباقر شفتی پناه برد. پس از بر تخت نشستن محمدشاه تمام جواهرات خود را به شاه بخشید و به همراه پسرش سیف الدوله به عتبات سفر کرد. او پس از چندبار سفر به حج، تا پایان عمر در نجف ماند. تاج الدوله در اوایل دهه ۱۲۶۰ یا اواخر دهه ۱۲۵۰ در نجف درگذشت و در صحن آرامگاه علی بن ابی طالب دفن شد.
wiki: تاج الدوله
دانشنامه آزاد فارسی
تاجُ الدّوله (قرن ۱۳ق)
(یا: طاووس خانم) ادیب و شاعر ایرانی. از زنان سوگلی فتحعلی شاه قاجار بود که از او لقب «تاج الدوله» گرفت. تاجُ الدّوله نزد نشاط اصفهانی درس خواند. پس از مرگ فتحعلی شاه، از بیم اختلاف میان شاهزادگان به سیدمحمدباقر شَفْتی در اصفهان پناه برد. با جلوس محمدشاه قاجار تاجُ الدّوله ثروت خود را به او بخشید، وی پس از چندبار گزاردن حج در نجف سکنا گزید و همان جا نیز درگذشت. احمد میرزا عَضُدُالدّوله مؤلف تاریخ عضدی فرزند اوست.
(یا: طاووس خانم) ادیب و شاعر ایرانی. از زنان سوگلی فتحعلی شاه قاجار بود که از او لقب «تاج الدوله» گرفت. تاجُ الدّوله نزد نشاط اصفهانی درس خواند. پس از مرگ فتحعلی شاه، از بیم اختلاف میان شاهزادگان به سیدمحمدباقر شَفْتی در اصفهان پناه برد. با جلوس محمدشاه قاجار تاجُ الدّوله ثروت خود را به او بخشید، وی پس از چندبار گزاردن حج در نجف سکنا گزید و همان جا نیز درگذشت. احمد میرزا عَضُدُالدّوله مؤلف تاریخ عضدی فرزند اوست.
wikijoo: تاج_الدوله_(قرن_۱۳ق)
نقل قول ها
طاووس خانم شهرت یافته به لقب تاج الدوله (۱۷۹۴، اصفهان - ۱۸۸۱، نجف) شاعر و خوش نویس ایرانی گرجی تبار و چهل و دومین همسر فتحعلی شاه قاجار بود.
•
•
wikiquote: تاج الدوله
کلمات دیگر: