سید محمود روحانی

آقا سید محمود روحانی (۱۲۵۵–۱۳۲۳) فرزند حاج سیّد محمّد (از روحانیون رشت)، از مجتهدین بنام گیلان از دوره مشروطه تا پهلوی، نوه دختری ملا رفیع شریعتمدار و داماد حاج ملا محمد خمامی (مجتهد تراز اول گیلان از عصر ناصری تا دوره مشروطه) بود.
کتاب تسویه حقوق
شرح رساله الدما الثلاثه
شرح الروضه البهیه
حاشیه علی معالم الاصول
او پس از تحصیل مقدّمات در رشت به عتبات عالیات رفت و در نجف نزد حبیب الله رشتی از مراجع طراز اوّل آن زمان تحصیل کرد و پس از أخذ اجتهاد به رشت بازگشت. او در آغاز به تبعیت از پدر همسر خود با مشروطه مخالف بود و در شمار رؤسای مستبدین گیلان قرار داشت ولی بعداً تغییر روش داد و با مشروطه خواهان همکاری می کرد و از این طریق بین عامه مردم مقبولیتی پیدا کرد. وی مدتی ریاست عدلیه گیلان را عهده دار بود و در دوره هفتم مجلس شورای ملی به نمایندگی مردم رشت برگزیده شد و ریاست مجلس را در هیئت رئیسه سنی بر عهده داشت. او در سال ۱۳۲۳ به هنگام بازگشت از سفر عتبات در قزوین بیمار شد و در همان جا درگذشت.
فرزندان او عبارت بودند از: حاج سیّد محمّد روحانی (از رؤسای دراویش گیلان)؛ سپهبد علی محمّد روحانی (از امرای ارتش شاهنشاهی)؛ و چند دختر که همسران آقا شیخ اسدالله رضا، ابراهیم آقا رفیع، و آقای دهقان بودند.
سید محمود روحانی در دوره هفتم مجلس شورای ملی در سال ١٣٠٧به نمایندگی از مردم رشت انتخاب شد و ریاست سنی اولین جلسه این دوره را بر عهده داشت.