گو

گو. (فعل امر) امراست از گفتن . بگو. خواه . خواهی . بگذار :
ای نگارین ز تو رهیت گسست
دلْش را گو به بخس و گو بگذار.

آغاجی .

بخندید صاحبدل نیکخوی
که سهل است از این بیشتر گو بگوی .

سعدی (بوستان ).

- امثال :
چه به من گو چه به در گو چه به خر گو .

(امثال و حکم دهخدا ج 2 ص 673).

هرکه خواهد گو بیا و هرکه خواهد گو برو .

حافظ (از امثال و حکم دهخدا ج 4 ص 1956).

|| (نف ) گوینده ، و همیشه به طورترکیب استعمال میشود. (ناظم الاطباء).
ترکیب ها:
- اذان گو . اغراق گو. اندرزگو. بدگو. بذله گو. برهنه گو. بسیارگو. بلندگو. بیهده گو. بیهوده گو. پارسی گو. پراکنده گو. پرگو. پریشان گو. پسندیده گو. پوچ گو. پیش گو. ترانه گو. تلنبه گو. تملق گو. ثناگو. چامه گو. چرب گو. چرندگو. چکامه گو. حق گو. خودگو. خوش آمدگو. خوش گو. درمگو. دروغگو. دعاگو. راست گو. راه گو. رک گو. ره گو. زشت گو. زورگو. سجعگو. سخن گو. سرگو. شب گو. شکرگو. صلوةگو. عیب گو. غلنبه گو. غیب گو. فال گو. قصه گو. قلنبه گو. کلفت گو. کم گو. گزاف گو. گنده گو. لطیفه گو. لغزگو. لوتره گو. لیچارگو. ماذنه گو. متلک گو. ریحه گو. مزاح گو. مزیدگو. مسئله گو. مغلق گو. مفت گو. ملامت گو. نادره گو. نصیحت گو. نغزگو. نیک گو. ول گو. هجاگو. هرزه گو.هزل گو. یاوه گو. رجوع به هر یک از کلمات مذکور شود.
- گواینکه ؛ ولو اینکه . شاید. اگرچه .

گو. [ گ َ ] (اِخ ) نام یکی از ملازمان خسرو پرویز (ولف ) :
به گستهم گفت این «گو» بی خرد
نباید که با داوری می خورد.

فردوسی .

|| نام پادشاه هند. (فهرست ولف ) :
پدر چون بدید آن جهاندار نو
بفرمود تا نام کردند گو.

(شاهنامه چ بروخیم ج 8 ص 2471).

گو. (اِ) گوی که آن را با چوگان بازند. (برهان ). گوی که به چوگان بازی به آن کنند. (غیاث ). گوی را گویند که با چوگان زنند. (آنندراج ) :
چو چوگان فلک ، ما چو گو در میان
برنجیم از دست سود و زیان .

(شاهنامه چ بروخیم ج 6 ص 1445).

بر سر میدان عشق در خم چوگان دوست
دل به صفت همچو گو بی سروپا ساختن .

عطار.

در حلقه ٔ صولجان زلفش
بیچاره دل اوفتاده چون گوست .

سعدی (ترجیعات ).

ای گوی حسن برده ز خوبان روزگار
مسکین کسی که در خم چوگان چو گو بود.

سعدی .

بگفت ار خوری زخم چوگان او
بگفتا به پایش در افتم چو گو.

سعدی .

خواهم اندر پایش افتادن چو گو
گر به چوگانم زند هیچش مگو.

سعدی (از انجمن آرا) (آنندراج ).

|| تکمه ٔ جامه باشد. (جهانگیری ). تکمه ٔ جامه وگریبان را نیز می گویند. (برهان ). گوی . گوک . گوی انگله . (حاشیه ٔ برهان چ معین ). || سرگین . (ناظم الاطباء). رجوع به گُه شود. || کلمه و لفظ و سخن و گفتار. (ناظم الاطباء). || (ص ) خرد و کوچک . (برهان ) (ناظم الاطباء).

گو. [ گ َ / گُو ] (اِ) زمین پست و مغاک را گویند. (جهانگیری ) (برهان ) (از ناظم الاطباء). به معنی مغاک است که آن را گود و گودال نیز گویند. (انجمن آرا) (آنندراج ). مغاک و زمین نشیب . (غیاث ). لان . کِریشَک . کُریشَنک . غُفچ . (برهان ). چال . چاله . چالی . دخمه . گودی . فرورفتگی . حفره . حَفیره . کنده . نقر. غور. شکاف : اَوتادُالارض ؛ گوهای زمین . جَوبة؛ گو در زمین . جوخة؛ گو و مغاک . فَق ؛ گو سبک یا گو در زمین درشت . نُقره ؛ گو گرد خرد در زمین . هوکة. (منتهی الارب ) :
گر برآیم ز بن چاه چه باک است که من
شصت ودو سال برآمد که در این ژرف گوم .

ناصرخسرو.

پس به اندازه ٔ درختان خرما گوی عظیم هر جای به زمین فروبرده باشند و خرما در آن گوها نشانده چنانکه جزسر درخت پدید نباشد تا زمستان گوها از آب باران پر شود. (فارسنامه ٔ ابن بلخی ص 140). و نقیر آن گو باشد که بر پشت استخوان خرما بود. (تفسیر ابوالفتوح رازی ).
گوهر خود را بدزد از بن صندوق او
یوسف خود را برآر از گو زندان او.

خاقانی .

ای ز قهر تو بحر و کان در جوش
ای ز قد تو آسمان در گو.
سیف اسفرنگی (از جهانگیری ) (انجمن آرا) (آنندراج ).
جانت به گو تنی بیفتاد و برفت
جمشید به گلخنی بیفتاد و برفت
از موت و حیات چند پرسی از من
خورشید به روزنی بیفتاد و برفت .

عطار (از انجمن آرا) (آنندراج ).

گر در دم نهنگ درآیی نفس مزن
ور در گو محیط درافتی کران مخواه .

خاقانی .

در بیابانهای پر از خار و گو
او چو ماه بدر ما را پیش رو.

مولوی .

همچو آب از مشک باریدن گرفت
در گو و در غارها مسکن گرفت .

مولوی .

در گوی و در چهی ای قلتبان
دست وادار از سبال دیگران .

مولوی .

آب شیرین و سبوی سبز و نو
زآب بارانی که جمع آمد به گو.

مولوی .

تا غایت که در بیشترین مواضع و محلتها و دربهای قم این آب بر ظاهر روان بود و بعضی از آن در زیر زمین به گنگها و گوها روان کرده بودند. (تاریخ قم ص 42). و چهار مستقه از آن که در حفره ها و گوها و نشیبها که در میان زرع بوده . (تاریخ قم ص 46). || گودالی که در گردوبازی اطفال در زمین کنده گوز در آن می اندازند :
گفت ویحک خبر نداری تو
که به گو بازگشت آخر گوز.

انوری .

گوز بازد چرخ چون طفلان به عید ازبهر آن
گوز مه کرده ست و گوز از اختران انگیخته .

خاقانی (دیوان چ سجادی ص 394).

|| (ص ، اِ) دلیر و شجاع و مبارز و پهلوان . (برهان ). شجاع و دلیر و پرقوت . (انجمن آرا) (آنندراج ) :
به ره بر گو پیلتن را بدید
بزد دست و تیغ از میان برکشید.

فردوسی .

درِ گنج کوپال و برگستوان
همان تیغ و تیر و کمان گوان .

فردوسی .

بدو گفت سیندخت کای پهلوان
سر پهلوانان و پشت گوان .

فردوسی .

اگرچه گوی سروبالا بود
جوانی کند پیر کانا بود.

فردوسی .

گو پهلوان گفت چندین سپاه
نباید که دشخوار و دور است راه .

(گرشاسب نامه ).

گزیده همه کاردیده گوان
سر هر مزاری یکی پهلوان .

(گرشاسب نامه ).

ستاده به پیش گو شیردل
به برگستوان اسب جنگی چهل .

(گرشاسب نامه ).

|| معتبر و بزرگ . (غیاث ). مهتر و محتشم و بزرگ . (برهان ). مهتری بزرگ بود. (اسدی ) :
ای گوی کآرام جود تو همی دریا کند
هر کجا کز ظلم و بخل سفلگان گشته ست گنگ .

منجیک .

ز تخم سیاوش گوی ،مهتری
سپهبدنژادی ، از ایران سری .

فردوسی .

|| آفتاب . (ناظم الاطباء).

ترشح . گمیز

پهلوان

در گویش تاتی گوَ ( gova ) به گاو میگویند. و گِو به گوه گفته میشود

برادر. پهلوان. پشتیبان

در گویش زبان بختیاری واژه گو باچند تلفظ میباشد، ا_ گو= به معنای برادر۲_ گُو = به معنای توپ، گوبازی یعنی توپ بازی ۳_ گوباز= به معنای قمار باز است.

برادر یا توپ

گَو، گَئو، گَوو، گِوو، گِئُو،
در زبان لری بختیاری به معنی برادر می باشد و همچنان بکار میرود. گَویَل=برادران.

نام گیو پهلوان شاهنامه نیز همریشه با واژه گو می باشد.
اسامی گودرز، گومرد، گئومرت، کیومرث ( گئو مرد ) ، همگی از ریشه این واژه کهن گرفته شده اند.

{گَ - و} پهلوان - دلیر

در زبان لری یعنی برادر و برار

گو نام چهاردهمین روز هر ماه در گاهشمار و گاهنامه اوستایی است.

گَوو در زبان لری بختیاری به معنی برادر

در گویش شهرستان بهاباد به معنای توپ است.

گو بازی:در گویش شهرستان بهاباد به معنای توپ بازی است.

( گَ. . و ) یعنی پهلوان و فردی نامور

این کلمه ( گُو ) در زبان محلی مازندرانی به معنی گاو میباشد.

گَو= دلیر شجاع و لقب دلاوران در شاهنامه است بخصوص گو پیلتن زیاد آمده است

برادر در بختیاری = گگو، گو، گوو، گئو

گو: دکتر کزازی در مورد واژه ی " گو" می نویسد : ( ( گَودر معنی پهلوان و یل است. این واژه در بنیاد، ریختی است از "گاو"؛ اگر گاو نامی شده است پهلوانان را از آن است که این دام، در فرهنگ های آریایی و از آن میان، در فرهنگ ایرانی دامی است سپند و ارزش آیینی و نمادین دارد. ) ) .
( ( � به دیگر، سبک، اندر آی و برو؛
بدین سان همی تاز تا پیش گَو. ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، ۱۳۸۵، ص ۴۲۰. )

گو مخفف گاواست صفت گاو دردو چیز شهره و نماد است یکی درقدرت وزور که افراد پرزور وپرقدرت را گوخطاب می کنند یعنی :پهلوان ودلیر ، دیگری صفت کج فهمی ونفهمی گاو است فلانی مثل گاو است
یعنی:نفهم است .

گو goo , در شهر بابک قدیم توپی تو پر وکوچک بوده که از پیچیدن لاستیک بر روی هم درست می شده ، و در گو بازی ، با دست یک دیگر پرتاب می کرده اند ، ای رفته به چوگان فلک همچون" گو" ، چپ می خور وراست میرو و هیچ مگو