حسین فاطمی

سید حسین فاطمی هدایتی معروف به دکتر فاطمی (زاده ۱۲۹۶ در نایین - درگذشته ۱۹ آبان ۱۳۳۳ در تهران) سیاست مدار و روزنامه نگار ایرانی و از ۱۳۳۱ تا ۱۳۳۲ وزیر امور خارجه ایران بود که پس از کودتای ۲۸ مرداد محاکمه و به اعدام محکوم شد. طرح «جمهوری» در آن مقطع از سوی فاطمی بوده است، به گفتهٔ دکتر مصدق، فکر ملی شدن نفت پیشنهاد حسین فاطمی بود. فاطمی را همراه با دکتر علی شایگان چهره های برجسته جناح چپ دولت مصدق می نامیدند. او پیش از اعدام، از ترور توسط محمد مهدی عبدخدایی جان به در برده بود. او همچنین در دوران وزارت بالاترین نشان کشوری معروف به «نشان همایون» را از دست شاه دریافت کرد.وی با سپهبد مهدی رحیمی باجناق بوده است.حسین فاطمی   محمد مصدق و حسین فاطمی در پشت وی   حسین فاطمی در هنگام دستگیری   دکتر مصدق در کنار حسین فاطمی   آرامگاه حسین فاطمی در گورستان ابن بابویه، شهر ری
دکتر حسین فاطمی در خانواده ای روحانی در سال ۱۲۹۶ و در شهر نایین متولد شد. البته در تاریخی که پشت قرآن تولد سید حسین را ذکر کرده نیم روز عاشورای سال ۱۳۳۸ هجری قمری است که برابر ۱۲ مهر ۱۲۹۸ خورشیدی می باشد. پدرش سید علی محمد معروف به سیف العلماء از روحانیون طراز اول نایین محسوب می شد. حسین سه برادر به نام های سیف پور، نصرالله و معصومی داشت. حسین پس از طی کردن دوره ابتدایی به اصفهان عزیمت کرد و در دوران دبیرستان نخستین تجربه های روزنامه نگاری اش را در نشریه هفتگی «باختر» کسب کرد، «باختر» توسط برادر بزرگ ترش، نصرالله سیف پور، مدیریت می شد. دو سال پس از همکاری با برادرش در پی اختلاف نظری که با او پیدا کرد به تهران مهاجرت کرد و در سال ۱۳۱۶ وارد دنیای بزرگ مطبوعات ایران شد. در بدو ورودش به تهران در روزنامه ستاره به مدیرمسئولی احمد ملکی مشغول به کار شد و در مدت کوتاهی مورد توجه پیش کسوتان روزنامه نگاری قرار گرفت.
حسین فاطمی در ۲۱ سالگی اولین درگیری با شهربانی را در پی سوءظنی که شهربانی به مقاله «ای کبوترها» ی او پیدا کرد تجربه کرد. بعد به اصفهان بازگشت و سردبیر روزنامه «باختر» شد. در اصفهان در مقاله ای نمایندگان مجلس را به دلیل عملکرد ضعیفشان عروسک های خیمه شب بازی خواند و به همین سبب زندانی شد. با اشغال ایران از سوی متفقین، رفتن رضاشاه، حسین فاطمی نیز آزاد شد. پس از شهریور ۲۰ با باز شدن فضای سیاسی حسین فاطمی اولین فعالیت آشکار سیاسی خود را در اصفهان آغاز کرد. مجلس بزرگداشتی برای سیدحسن مدرس در مجلس نوی اصفهان برگزار کرد و برای اولین بار مدرس را «شهید» خواند، در این زمان محمدعلی فروغی، نخست وزیر ایران طرحی با عنوان «پیمان سه جانبه» برای خارج کردن ایران از وضعیت اشغال و تبدیل آن به اتحاد با دولت های متفق پیشنهاد داد. افکار عمومی ایران با این طرح مخالف بود و آن را قرارداد دوستی با دشمن اشغالگر می دانست؛ حسین فاطمی در روزنامه «باختر» مقاله ای تند علیه قرارداد منتشر کرد و فروغی را عامل خارجی و دشمن ملت ایران خواند. در پی انتشار این مقاله روزنامه «باختر» توقیف و فاطمی بازداشت شد.
فاطمی پس از آزادی از زندان تصمیم می گیرد روزنامه «باختر» را به تهران منتقل کند و با کمک همفکرانش مخالفت با کابینه فروغی را ادامه دهد شماره اول «باختر» در ۱۴ تیر ۱۳۲۱ در زمان دولت اول علی سهیلی، منتشر می شود، فاطمی در این شماره در سرمقاله ای با عنوان «خدا، ایران، آزادی» به شرایط دوران جنگ جهانی دوم و اهمیت حضور همه طبقات به ویژه «پابرهنه ها» در صحنه سیاسی می پردازد

[ویکی فقه] حسین فاطمی در سال ۱۲۹۶هـ.ش در شهر نائین متولد شد.پدرش روحانی عالیقدر سید علی محمد معروف به سیف العلماء و مادرش سیده طوبی دختر حجه الاسلام (خادم العلوم) که هر دو از خانواده های سادات طباطبائی نائینی بوده اند.
حسین فاطمی پس از انجام تحصیلات دبستانی در نائین در نوجوانی برای ادامه تحصیل به اصفهان رفت. حسین که جوانتر از همه بود، در دوران تحصیل دبیرستان در تهیه و تنظیم روزنامه باختر به برادر خود کمک می کرد و در این زمینه تحصیلات زیادی را کسب کرد.او در آغاز سال ۱۳۲۹ش.که فعالیت های سیاسی دکتر فاطمی در جبهه ملی به اوج خود رسیده بود، با توصیه یکی از رفقا و با راهنمایی (مصباح فاطمی) برادر ارشدش، با پریوش سطوتی دختر افسر بازنشسته ژاندارمری که در اصفهان چند سالی ماموریت داشت و با برادر حسین (مصباح) دوست بود، ازدواج کرد و سال بعد صاحب پسری به نام (علی) شد تا که تا سال ۱۳۳۲ش.به همراه مادرش در تهران می زیستند و بعداً به اتفاق مادر خود به انگلیس رفتند و تحصیلات خود را با مقطع دکتری در رشته حقوق به پایان رساند و در همانجا اقامت گزید.
آغاز کار مطبوعاتی
حسین در سال ۱۳۱۵ که برادرش نصرت الله سیف پور فاطمی امتیاز روزنامه باختر را گرفت، با او همکاری کرد، حسین خیلی زود به پیچ و خم های کار مطبوعاتی واقف شد و در کلیه امور روزنامه سر رشته پیدا کرد در سال ۱۳۱۶ش.برای فعالیت بیشتر مطبوعاتی اصفهان را ترک کرد و به تهران آمد و به توصیه چند نفر به روزنامه ستاره که متعلق به احمد ملکی بود، معرفی گردید و با ماهیانه مبلغ ۲۰ تومان استخدام شد. استعداد ذاتی وی در فن نگارش و پر کاری و جدیت در کار موجب شد، سردبیری روزنامه «ستاره» به وی محول شود و تقریباً گرداننده اصلی روزنامه بود.در سال ۱۳۱۹ به اصرار برادرش که علت اشتغال در سمت شهرداری شیراز ناچار به ترک اصفهان بود، به اصفهان بازگشت و پس از چندی برای اداره روزنامه باختر به تهران انتقال یافت و شرکتی برای اداره آن تشکیل شد و مدیریت آن به عهده وی محول گردید. روزنامه باختر به علت مقالات تند و در عین حال مستند و همکاری با گروهی از نویسندگان برجسته جای خود را در محافل سیاسی و مطبوعاتی تهران باز کرد، بخصوص که روزنامه سیاسی، خبری و انتقادی هم بود. روزنامه باختر تا سال ۱۳۲۴ به مدیریت حسین فاطمی به طور روزانه انتشار می یافت، فاطمی در همین سال تصمیم گرفت برای تحصیل در فن روزنامه نگاری و آموزش مطبوعات در اروپا، به فرانسه سفر نماید.(به دعوت دولت فرانسه) ابتدا به عنوان نماینده مطبوعات در کنفرانس کار به ژنو رفت.سپس در پاریس تحصیلات خود را دنبال نمود.او در طی اقامت در پاریس از لحاظ مالی در مضیقه بود. و لیکن برادرش سیف پور فاطمی و مصباح و گاهی نیز شهاب خسروانی به او کمک مالی می کردند در مدت اقامت در اروپا روابط خود را با مطبوعات ایران قطع نکرد و مقالاتی برای روزنامه «مرد امروز» و روزنامه «ستاره» تنظیم و ارسال می کرد.در سال ۱۳۲۷ به تهران بازگشت و تصمیم به انتشار روزنامه گرفت و در سال ۱۳۲۸ امتیاز روزنامه یومیه «باختر امروز» به نام حسین فاطمی صادر شد.
فعالیت های سیاسی
عصر روز ۸ مرداد ۱۳۲۸ دو روز پس از پایان عمر مجلس پانزدهم و معلق ماندن قرارداد الحاقی نفت نخستین شماره «باختر امروز» با سر مقاله ای تحت عنان «یا مرگ یا آزادی» منتشر گردید و از همان آغاز به انتقاد شدید و گزنده از هیئت حاکمه و دستگاه حکومتی پرداخت. افشاگری صادقانه و بیان حقایق، روزنامه باختر امروز را در صف اول مطبوعات ایران قرار داد. در اواخر سال ۱۳۲۸ به دنبال تشکیل جبهه ملی، فاطمی در کنار دکتر مصدق قرار گرفت و روزنامه خود را ارگان جبهه ملی کرد.وی توسط این روزنامه افکار و عقاید جبهه ملی را انتشار می داد و در حقیقت کارگردان جبهه ملی و مشاور نزدیک دکتر مصدق بود. بنا به شهادت صریح دکتر مصدق، ابتکار پیشنهاد ملی کردن نفت از سوی دکتر فاطمی بود. از طرف دیگر عده ای هم که در اطراف دکتر مصدق بودند، غیر از حسین مکی و عناصر دیگر که در احزاب سیاسی آن روز بودند.به دلیل عدم شناخت دکتر فاطمی شروع به مخالفت کردند.روزنامه نگاران نامه ای نوشتند و بیوگرافی دکتر فاطمی را تجزیه و تحلیل کردند، در آن بیوگرافی دکتر فاطمی عامل سر سپرده انگلیسی معرفی شد که بعدها دکتر مصدق طی نطقی در پاسخ این ناگفته ها، گفته بود.«اگر هم آن طور که شما می گویید، او عامل سر سپرده انگلیس هم باشد.ایشان توبه کرده و از نظر من حری است که می تواند از هر حیث موجه باشد.»
زندانی شدن
...