کلمه جو
صفحه اصلی

رودخانه


مترادف رودخانه : رود، شط، نهر

فارسی به انگلیسی

river

فارسی به عربی

نهر

مترادف و متضاد

رود، شط، نهر


flow (اسم)
مد، جریان، گردش، باطلاق، بده، روانی، روند، رودخانه

river (اسم)
رود، رودخانه

فرهنگ فارسی

جای رود، بستررود، مجرای رود، نهربزرگ
( اسم ) ۱ - جایی که رود از آن عبور کند بستر رود . ۲ - رود نهر بزرگ .
دهی است از دهستان بالا رخ بخش کدکن شهرستان تربت حیدریه .
نام یکی از دهستانهای هشتگانه بخش میناب از شهرستان بندر عباس .

فرهنگ معین

(نِ ) (اِمر. ) رود، نهر بزرگ .

لغت نامه دهخدا

رودخانه. [ ن َ / ن ِ ] ( اِمرکب ) جای رود، و آن زمینی باشد که سیلاب رود در آن جاری شده باشد. ( آنندراج ). بستر رود. مجرای رود. ( ناظم الاطباء ). زمینی که بر آن رود جاری است و مجازاً خود رود را هم رودخانه گویند. ( ناظم الاطباء ). رودکده. دکتر مستوفی در کتاب جغرافیای عمومی چنین آرد: با ریزش باران در روی دامنه هاآب از هر سو جریان می یابد و در بریدگیها متمرکز میشود. این بریدگیها غالباً خشک هستند ولی از شکل رگه رگه آنها میتوان حدس زد که از جریان آب پیدا شده اند. پس از چند فصل بارانی ، بریدگیها بهم نزدیک میشوند و کم کم جدار از بین میرود و بریدگی بزرگتری حاصل میشود. بیشتر دامنه ها در نواحی کوهستانی نشانه ای از این بریدگیها دارند که اگر آنها را برحسب جهت دنبال کنیم به حوضه سرچشمه یا دره رودخانه میرسیم. بریدگیهای بزرگ و کوچک و دره های خشک مجرای سیلاب هستند که خاصه در فصول بارانی آب به خود می بیند ولی در نواحی معتدل غالب این بریدگیها آبدار است و از اجتماع و برخورد آنها رودخانه تشکیل میشود. اگر مسیر رودخانه را از حوالی سرچشمه تا مصب آن دنبال کنیم در آن چند منطقه مشخص می بنیم که از لحاظ وضع پستی و بلندی و عمل فرسایشی رودخانه با یکدیگر فرق دارند. در قسمت علیای رودجریان آب نامنظم است و رودخانه هنوز صورت ثابتی بخود نگرفته است ، این قسمت را حوضه سرچشمه یا آبگیر گوییم. در قسمت میانه رودخانه با آب فراوان در بستری ثابت و در دره جریان دارد و این قسمت آبراهه است و سرانجام منطقه آخری نواحی مشرف به مصب است که در آن رودخانه با جریانی آرام به دریا می ریزد و شکل معمولی آن مخروط افکنه است. ( از جغرافیای عمومی تألیف دکتر احمد مستوفی ج 1 ). و رجوع به رود شود :
دولت به سوی شاه رود یا به سوی تو
باران به رودخانه شود یا به آبگیر.
منوچهری.
مدد سیل پیوسته چون لشکر آشفته می دررسید و آب از فراز رودخانه آهنگ بالا داد. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 262 ). آن رودخانه خونخوار با آن غزارت از حکم طهارت بیرون شد. ( ترجمه تاریخ یمینی چ 1272 ص 355 ).
ای آنکه خانه بر ره سیلاب میکنی
بر خاک رودخانه نباشد معولی.
سعدی.
چو زین رودخانه فراتر گذشت
گذشتش ز سر هرچه در سر گذشت.
امیرخسرو ( از آنندراج ).
افتادگی است چاره خصم زیاده ره
سیلاب کی خراب کند رودخانه را.

رودخانه . [ ن َ / ن ِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان فارغان بخش سعادت آباد از شهرستان بندرعباس واقع در 60هزارگزی خاور حاجی آباد و در سر راه مالرو احمدی - فارغان . ناحیه ای است جلگه ای و گرمسیر و دارای 252 تن سکنه است . آب آن از رودخانه تأمین میشود و از محصولات عمده اش غلات و خرما، و شغل اهالی زراعت است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).


رودخانه . [ ن َ / ن ِ ] (اِخ ) نام یکی از دهستانهای هشتگانه ٔ بخش میناب از شهرستان بندرعباس واقع در شمال میناب . از شمال بدهستان گلاشکرد، از مشرق به دهستان رودان و از مغرب به دهستان احمدی محدوداست . ناحیه ای است کوهستانی و هوایی گرم دارد. آب آن از رودخانه ٔ دژ و رودخانه ٔ «بر» تأمین میشود. از محصولات عمده اش خرما و مرکبات قابل ذکر، و شغل سکنه زراعت است . این دهستان از 55 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده و در حدود 7723 تن سکنه دارد. و مرکز دهستان قریه ٔ قلعه دزدی ، و از دیههای مهم آن آب کهور، رهدار و زمیتو قابل ذکر است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).


رودخانه . [ ن َ / ن ِ ] (اِمرکب ) جای رود، و آن زمینی باشد که سیلاب رود در آن جاری شده باشد. (آنندراج ). بستر رود. مجرای رود. (ناظم الاطباء). زمینی که بر آن رود جاری است و مجازاً خود رود را هم رودخانه گویند. (ناظم الاطباء). رودکده . دکتر مستوفی در کتاب جغرافیای عمومی چنین آرد: با ریزش باران در روی دامنه هاآب از هر سو جریان می یابد و در بریدگیها متمرکز میشود. این بریدگیها غالباً خشک هستند ولی از شکل رگه رگه ٔ آنها میتوان حدس زد که از جریان آب پیدا شده اند. پس از چند فصل بارانی ، بریدگیها بهم نزدیک میشوند و کم کم جدار از بین میرود و بریدگی بزرگتری حاصل میشود. بیشتر دامنه ها در نواحی کوهستانی نشانه ای از این بریدگیها دارند که اگر آنها را برحسب جهت دنبال کنیم به حوضه ٔ سرچشمه یا دره ٔ رودخانه میرسیم . بریدگیهای بزرگ و کوچک و دره های خشک مجرای سیلاب هستند که خاصه در فصول بارانی آب به خود می بیند ولی در نواحی معتدل غالب این بریدگیها آبدار است و از اجتماع و برخورد آنها رودخانه تشکیل میشود. اگر مسیر رودخانه را از حوالی سرچشمه تا مصب آن دنبال کنیم در آن چند منطقه ٔ مشخص می بنیم که از لحاظ وضع پستی و بلندی و عمل فرسایشی رودخانه با یکدیگر فرق دارند. در قسمت علیای رودجریان آب نامنظم است و رودخانه هنوز صورت ثابتی بخود نگرفته است ، این قسمت را حوضه ٔ سرچشمه یا آبگیر گوییم . در قسمت میانه رودخانه با آب فراوان در بستری ثابت و در دره جریان دارد و این قسمت آبراهه است و سرانجام منطقه ٔ آخری نواحی مشرف به مصب است که در آن رودخانه با جریانی آرام به دریا می ریزد و شکل معمولی آن مخروط افکنه است . (از جغرافیای عمومی تألیف دکتر احمد مستوفی ج 1). و رجوع به رود شود :
دولت به سوی شاه رود یا به سوی تو
باران به رودخانه شود یا به آبگیر.

منوچهری .


مدد سیل پیوسته چون لشکر آشفته می دررسید و آب از فراز رودخانه آهنگ بالا داد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 262). آن رودخانه ٔ خونخوار با آن غزارت از حکم طهارت بیرون شد. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی چ 1272 ص 355).
ای آنکه خانه بر ره سیلاب میکنی
بر خاک رودخانه نباشد معولی .

سعدی .


چو زین رودخانه فراتر گذشت
گذشتش ز سر هرچه در سر گذشت .

امیرخسرو (از آنندراج ).


افتادگی است چاره ٔ خصم زیاده ره
سیلاب کی خراب کند رودخانه را.

محسن تأثیر (از آنندراج ).


- سنگ به رودخانه ٔ خدا انداختن ؛ [ بمزاح و انکار ] گناهی بزرگ مرتکب نشدن . رجوع به امثال و حکم دهخدا شود.

رودخانه . [ ن َ/ ن ِ ] (اِخ ) دهی است از بخش شهداد شهرستان کرمان واقع در 38هزارگزی جنوب شهداد و در سر راه مالرو کشیت به خراسان . ناحیه ای است جلگه ای و هوایی گرم دارد. سکنه ٔ آن در حدود 400 تن است . آب آن از قنات تأمین میشود و از محصولاتش خرما و غلات و حنا قابل ذکر، و شغل اهالی زراعت است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).


رودخانه . [ ن َ / ن ِ ] (اِخ ) ده کوچکی است از دهستان امجز بخش جبال بارز شهرستان جیرفت واقع در 47هزارگزی جنوب خاوری مسکون و در سر راه مالرو کروک به مسکون . دارای 10 تن سکنه است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).


رودخانه . [ ن َ / ن ِ ](اِخ ) دهی است از دهستان بالارخ بخش کدکن شهرستان تربت حیدریه واقع در 22هزارگزی مشرق کدکن و در سر راه مالرو عمومی کدکن به رباطسنگ . کوهستانی است و هوایی معتدل دارد. سکنه ٔ آن 215 تن است . آب این ده از قنات تأمین میشود و محصولش غلات ، و شغل اهالی زراعت و گله داری و کرباس بافی است . مزار شیخ ابوالقاسم خرقانی دراین ده واقع است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).


فرهنگ عمید

۱. جای رود، بستر رود، مجرای رود.
۲. نهر بزرگ.

دانشنامه عمومی

رودخانه (ابهام زدایی). رودخانه ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
رودخانه (اردستان)
رودخانه (تربت حیدریه)
رودخانه (جیرفت)
رودخانه (رودبار)
رودخانه (شهداد)
رودخانه (فیلم ۱۹۸۴)

رودخانه (اردستان). رودخانه (اردستان)، روستایی از توابع بخش مهاباد شهرستان اردستان در استان اصفهان ایران است.روستای رودخانه در بین کوه های زیبا ودره ای که داری ابشاری به نام( دام دام)است رود فصلی و آبشار این روستا بهترین تفریحگاه برای مردم شهرهای اطراف شده
این روستا در دهستان همبرات قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷ نفر (۴خانوار) بوده است.

رودخانه (ترانه امینم). «رودخانه» (به انگلیسی: River) نام آهنگی از رپر اهل آمریکا، امینم است که در آن با خواننده و ترانه سرای انگلیسی، اد شیرن همکاری کرده است. این آهنگ، پنجمین قطعه از نهمین آلبوم استودیویی امینم با نام احیا (۲۰۱۷) می باشد. مدرز، شیرن و امیل هاین ترانه سراهای این آهنگ اند و هاین تهیه کنندگی اثر را بر عهده دارد. رودخانه در تاریخ ۵ ژانویه ۲۰۱۸، به عنوان دومین تکاهنگ آلبوم از رادیو پخش شد. این آهنگ در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۷ در صفحه یوتیوب امینم بارگذاری گردید و تا ۲۵ فوریه ۲۰۱۸ بیش از ۱۰۰ میلیون بازدید و ۱ میلیون لایک داشت. نماهنگ رودخانه نیز به کاگردانی امیل ناوا در تاریخ ۱۴ فوریه ۲۰۱۸، در یوتیوب به اشتراک گذاشته شد و تنها در ۲۴ ساعت اول، بیش از پنج میلیون بازدید داشت. عملکرد تجاری این آهنگ نیز قابل توجه بود، به گونه ای که با منتشر شدن آلبوم، رودخانه به صدر تکاهنگ های برتر بریتانیا رسید. به این ترتیب، این نهمین آهنگ از امینم است که به صدر این جدول رسید. همچنین در کشورهای سوئد، نروژ، اسکاتلند و اتریش در رتبه اول و در چارت های کانادا، ایتالیا، والونیا، دانمارک، فنلاند، استرالیا، سوئیس، نیوزلند، پرتغال جزو ده ترانه اول قرار گرفت.
هیپ هاپ
فولک
فولک راک

رودخانه (تربت حیدریه). رودخانه (تربت حیدریه)، روستایی از توابع بخش جلگه رخ شهرستان تربت حیدریه در استان خراسان رضوی ایران است، روستای بسیار زیبا وباجاذبه گردشگری بسیار، وهم چنین دارای قنات هاوباغات زیادو زیباست. از محصولات این روستا می توان به زعفران، گندم، جووچغندر قند اشاره کرد.از مزایای این روستا اب و هوای بسیار خوب و خاک خوب جهت محصولات کشاورزی می باشد ک این روستا محصولات نمونهٔ منطقه رو دارا می باشد.این روستا به دوبخش قلعه بالا و قلعه پایین تقسیم می شود.
این روستا در دهستان میان رخ قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۸۴۴ نفر (۲۱۸خانوار) بوده است.

رودخانه (جیرفت). رودخانه (جیرفت)، روستایی از توابع بخش ساردوئیه شهرستان جیرفت در استان کرمان ایران است.
این روستا در دهستان گور قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۶ نفر (۷خانوار) بوده است.

رودخانه (رودبار). رودخانه ، روستایی از توابع بخش رحمت آباد و بلوکات شهرستان رودبار در استان گیلان ایران است.
روستای رودخانه دارای یک رودخانه پر آب است که از جنگل های دگا سر چشمه می گیرد.
اما آب این رودخانه قابل نوشیدن نیستاین رودخانه آب را که برای مزارع استفاده می شود تأمین می کند .
در پایان این رودخانه که در ورود روستا است رودخانه دیگری که از سمت دهستان دشتویل به این رودخانه روانه می شود

رودخانه (شهداد). رودخانه، روستایی است از توابع بخش شهداد شهرستان کرمان در استان کرمان ایران.
این روستا در دهستان تکاب قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۳۵۹نفر (۷۸خانوار) بوده است.

رودخانه (فیلم ۱۹۸۴). رودخانه (انگلیسی: The River) فیلمی به کارگردانی مارک رایدل است که در سال ۱۹۸۴ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به مل گیبسون، سیسی اسپیسک، اسکات گلن، جیمز تولکان و بیلی گرین بوش اشاره کرد.

دانشنامه آزاد فارسی

فقط۰.۰۰۰۱ درصد تمامی آب کرۀ زمین در رودخانه ها جاری است. در واقع، در هر زمان معیّن مقدار آب موجود در جوّ ده برابر آبی است که در تمامی رودخانه های جهان یافت می شود. اما، این حقایق صریح، اهمیت رودخانه ها را از نظر چرخۀ آب جهان، و اهمیت آن ها برای موجودات زندۀ خشکی، ازجمله آدمی، غلط جلوه می دهد. رودخانه ها بخش بزرگی از سطح خشکی کرۀ زمین را زه کشی می کنند و توان بازدهی و ظرفیت آبی بسیار بالایی دارند (هر سال بیش از ۴۰هزار کیلومتر مکعب آب در دریا تخلیه می کنند). رودخانه ها از این حیث که جریان آبی قدرتمند و یک طرفه، و سراشیب بر آن حاکم است، زیستگاه هایی نامتعارفند. این جریان مواد را می ساید، منتقل می کند و سرانجام رسوب می دهد (رودخانه های جهان هر سال ۱۵ تا ۲۰میلیارد تن رسوب و نهشت به دریا حمل می کنند). تلاطم و برکشند (مَد) نیز مستقیم و غیرمستقیم بر حیات اکثر موجودات زندۀ رودخانه تأثیر می گذارد. زیستگاه های آب شیرین نسبت به دریا مکان های انعطاف ناپذیرتری به شمار می روند. این زیستگاه ها عمدتاً به علت ابعاد نسبتاً کوچکشان دستخوش نوسان های دمایی دامنه دارند، زیستگاه هایشان غالباً از لحاظ فیزیکی از یکدیگر مجزایند و ممکن است خشک شوند یا یخ بزنند. موجودات زنده ای هم که در آن جا زندگی می کنند باید بتوانند از عهدۀ حفظ و نگهداری موازنۀ نمک در بدن خود برآیند. متخصصان اکولوژی، برای درک کامل اکولوژی رودخانه باید حوزۀ آبریز آن را مطالعه کنند. از این حوزه است که رودخانه آب، مواد شیمیایی، و مواد مغذی خود را به دست می آورد. مثلاً، در رودخانه های کوچک جاری در جنگل های نواحی معتدل، گیاهان فتوسنتزی اندکی می توانند در سایۀ درختانی رشد کنند که در مسیر رودخانه روییده اند. بنابراین، چنین گیاهانی به برگ های خشکیده ای وابسته اند که از درختان یادشده فرو می افتند تا مواد مغذی این سیستم را تأمین کنند. این درختان از این حیث نیز مهم اند که مقدار آب ورودی به رودخانه را کاهش می دهند و علت افزایش آشکار سیلاب پس از جنگل تراشی نیز همین امر است. اجتماعات زیستی پایاب، به علت جریان آب و مواد مغذی به رویدادهایی که در جریان بالادست پیش می آیند، بسیار وابسته اند، این امر این نگرش را تقویت می کند که حوزۀ آب ریز کلید فهم اکولوژی رودخانه است.

نقل قول ها

رودخانه به بستر و مسیر حرکت «رود» گفته می شود که معمولاً عبارت «رودخانه» با «رود» اشتباه می شود و جای آن استفاده می شود. رودخانه ها معمولاً در اولین مرحله در پای کوه ها، تشکیل مخروط افکنه ها را داده و پس از طی مسیری با انباشت مواد آبرفتی خود به توسعه دشتها کمک می کنند.
• «انسان همچون رودخانه است که هر چقدر عمیق تر باشد آرام تر و متواضع تر است.» -> شارل دو مونتسکیو

رودخانه (فیلم ۲۰۱۵). رودخانه (به انگلیسی: River) فیلم کانادایی به کارگردانی جمی م داگ محصول سال ۲۰۱۵ است.

گویش اصفهانی

تکیه ای: rudxuna
طاری: roxuna
طامه ای: ruxuna
طرقی: röxâna
کشه ای: röxâna
نطنزی: ruxuna


پیشنهاد کاربران

در زبان آذری به رودخانه "چای " گفته می شود که از زبان تاتاری گرفته شده که تاتارها به آب چای می گویند .

رودخانه به ترکی: چایلاق

ما خودمون زادگاه مون تبریزه و به ترکی به رود خانه چای گفته میشود.


River

در زبان ترکی به رودخانه ( چای ) cay و در زبان ترکی استانبولی ) ırmak ائرماق ) گفته می شود .
کردی cem ( چیم ) دقت شود به چم های کنار رودخانه
قزاقی �zen ( اوزن ) دقت شود به رودخانه ی قزل اوزن
مغولی Golyn
قرقیزیdarıya ، تاجیکیDarjo ، ازبکیDaryo ، ترکمنیDer�a ، سندی دریاهه ، اویغوری دەریا
هندی nadee ، تلوگوییNadi ، کاناراNadi ، مالایالامیnadi ، بنگالیNadī ، پنجابی Nadī ، گجراتیNadī مراتیNadī ، نپالی Nadī، عربیnahr ، تامیلیNati ، سوتویی جنوبی Noka ، اردو:ندی
بلاروسی ، اسلوونیایی ، بلغاری، روسی ، مقدونی ، چکی Reka ، اوکراینیRichka ، استونیایی ، اسلواکیrieka ، کرواتRijeka رومانیاییr�u،
آفریکانس، انگلیسی ، باسکی، بوسنیایی، پرتغالی، سوئدی، صربی، مالاگاسیایی، نروژی، هائیتیایی به رودخانه River گفته می شود
اسپرانتو Rivero ، فریزی غربی Rivier ، هلندیRivier، فرانسویRivi�re ، شونایی Rwizi ، لهستانیRzeka
کره ای gang سینهالیgan̆ga ( دقت شود به رودخانه گنگ )
ارمنی Gety
فنلاندیjoki ، هاوائیایی Kahawai ، جاوه ایKali ، ژاپنی Kawa ، هوسیاییKogi
ویتنامی S�ng ، سبوانو Suba ، اندونزیایی Sungai ، مالایی Sungai ، پشتو : سیند
مائوریایی Te awa ، یدی teykh ، خمری tonle
زولویی UMfula ، خوسایی UMlambo
لتونیایی Upe ، لیتوانیایی Upė ، کینیارواندایی Uruzi ،
ساموآیی Vaitafe ، سومالیایی Wabiga ، سوندایی Walungan ، امهری wenizi
مالتی Xmara ،


به رودخانه در زبان آذری چای در زبان ترکی استانبولی ایرماق گفته می شود . در زبان ارمنی به آب :" اؤر " گفته می شود . که در واژه ایرمان دیده می شود


کلمات دیگر: