مترادف روزنامه : جریده، ژورنال، نشریه، کارنامه
روزنامه
مترادف روزنامه : جریده، ژورنال، نشریه، کارنامه
فارسی به انگلیسی
daily, gazette, journal, newspaper, paper
newspaper, journal, daybook
فارسی به عربی
جریدة رسمیة , صحیفة , مجلة , ورقة
مترادف و متضاد
۱. جریده، ژورنال، نشریه
۲. کارنامه
مقاله، پروانه، ورقه، روزنامه، جواز، کاغذ، ورق کاغذ
دفتر روزنامه، روزنامه، دفتر وقایع روزانه
روزنامه، مجله، مجله رسمی، اعلان و اگهی
روزنامه، طبع روزنامه
جریده، ژورنال، نشریه
کارنامه
فرهنگ فارسی
نامه ای که همه رو ه یاهفتهای یکبارچاپ شود
( اسم ) ۱ - دفتری که در آن شرح وقایع روزانه دربار شاهان و غیره را مینوشتند . ۲ - نامه اعمال کارنامه سیرت . ۳ - گزارش وقایع نگاران دولت از ولایات راپرت . ۴ - نامه ای مشتمل بر اخبار و وقایع روزنامه و غیره که هر روز چاپ میشود توضیح : توسعا به نامه هفتگی نیز اطلاق کنند .
مرکب از روز نامه معرب آن روز نامج و روزنامجه .
( اسم ) ۱ - دفتری که در آن شرح وقایع روزانه دربار شاهان و غیره را مینوشتند . ۲ - نامه اعمال کارنامه سیرت . ۳ - گزارش وقایع نگاران دولت از ولایات راپرت . ۴ - نامه ای مشتمل بر اخبار و وقایع روزنامه و غیره که هر روز چاپ میشود توضیح : توسعا به نامه هفتگی نیز اطلاق کنند .
مرکب از روز نامه معرب آن روز نامج و روزنامجه .
فرهنگ معین
(مِ ) [ په . ] (اِمر. ) ۱ - نشریه ای که هر روز چاپ می شود و در آن اخبار و رویدادهای آن روز نوشته می شود. ۲ - نامة اعمال . ۳ - دفتر حساب بازرگان .
لغت نامه دهخدا
روزنامة. [ م َ ] (معرب ، اِ)معرب روزنامه . (از المنجد). رجوع به روزنامه شود.
( روزنامة ) روزنامة. [ م َ ] ( معرب ، اِ )معرب روزنامه. ( از المنجد ). رجوع به روزنامه شود.
روزنامه. [ م َ / م ِ ] ( اِ مرکب ) مرکب از روز+ نامه ( نامک پهلوی )، معرب آن روزنامج و روزنامجه. بیرونی در الجماهر ( ص 260 ) از قول ناخدای کشتی آرد: «و کتبتها فی الروزنامج باسمه » ( نام مصله سرب را باسم شیخی که بطلب حاجتی نزد ناخدا آمده بود وی در روزنامه خود یادداشت کرد. ) و از همه اینها مهمتر صریحاً معلوم میشود که روزنامه در آن اوقات بمعنی کتاب شرح گزارش روزانه و یادداشت وقایع هرروزه که اکنون بزبان فرانسه ژورنال میگویند بوده. این اصطلاح ظاهراً بعدها در ایران بهمین معنی باقی مانده و در قرنهای اخیر به معنی «راپورت »های وقایعنگاران دولتی که از ولایات اخبار جاری را بدولت مینوشتند و بمعنی مطبوعات یومیه و هفتگی اطلاق شد. ( از مجله کاوه ،دوره دوم ، شماره 6: روزنامه نگاری در ایران بقلم آقای تقی زاده ) ( از حاشیه برهان قاطع چ معین ). کتابی که در آن روز بروز مطالبی قید و ثبت شود و وقایعی یادداشت کنند. ( حاشیه کلیله و دمنه چ مینوی ). دفتر قید. کتابچه ثبت. ورقه. ( از فرهنگ ولف ). معرب آن ایضاء روزنامة است بمعنی دفترچه که در آن حساب روزها و ماهها و طلوع ماه و خورشید در عرض سال نوشته شود. ( ازالمنجد ). تقویم. رجوع به روزنامچه شود :
گزیت و خراج آنچه بد نام برد
بسه روزنامه بموبد سپرد
یکی آنکه بر دست گنجور بود
نگهبان آن نامه دستور بود
دگر تا فرستد بهر کشوری
بهر کارداری وهر مهتری
سه دیگر که نزدیک موبد برند
گزیت سر و باژها بشمرند .
یکی نامه گنجور ما را دهید.
که آنرا جهاندار دادار دارد.
در مپیمای خار و خس بجراب.
روزنامه. [ م َ / م ِ ] ( اِ مرکب ) مرکب از روز+ نامه ( نامک پهلوی )، معرب آن روزنامج و روزنامجه. بیرونی در الجماهر ( ص 260 ) از قول ناخدای کشتی آرد: «و کتبتها فی الروزنامج باسمه » ( نام مصله سرب را باسم شیخی که بطلب حاجتی نزد ناخدا آمده بود وی در روزنامه خود یادداشت کرد. ) و از همه اینها مهمتر صریحاً معلوم میشود که روزنامه در آن اوقات بمعنی کتاب شرح گزارش روزانه و یادداشت وقایع هرروزه که اکنون بزبان فرانسه ژورنال میگویند بوده. این اصطلاح ظاهراً بعدها در ایران بهمین معنی باقی مانده و در قرنهای اخیر به معنی «راپورت »های وقایعنگاران دولتی که از ولایات اخبار جاری را بدولت مینوشتند و بمعنی مطبوعات یومیه و هفتگی اطلاق شد. ( از مجله کاوه ،دوره دوم ، شماره 6: روزنامه نگاری در ایران بقلم آقای تقی زاده ) ( از حاشیه برهان قاطع چ معین ). کتابی که در آن روز بروز مطالبی قید و ثبت شود و وقایعی یادداشت کنند. ( حاشیه کلیله و دمنه چ مینوی ). دفتر قید. کتابچه ثبت. ورقه. ( از فرهنگ ولف ). معرب آن ایضاء روزنامة است بمعنی دفترچه که در آن حساب روزها و ماهها و طلوع ماه و خورشید در عرض سال نوشته شود. ( ازالمنجد ). تقویم. رجوع به روزنامچه شود :
گزیت و خراج آنچه بد نام برد
بسه روزنامه بموبد سپرد
یکی آنکه بر دست گنجور بود
نگهبان آن نامه دستور بود
دگر تا فرستد بهر کشوری
بهر کارداری وهر مهتری
سه دیگر که نزدیک موبد برند
گزیت سر و باژها بشمرند .
فردوسی ( شاهنامه چ بروخیم ج 8 ص 41 ).
بدو روزنامه بدژها نهیدیکی نامه گنجور ما را دهید.
فردوسی.
یکی روزنامه است مر کارها راکه آنرا جهاندار دادار دارد.
ناصرخسرو.
نیک بنگر بروزنامه خویش در مپیمای خار و خس بجراب.
ناصرخسرو.
قانون قضاء پارس همچنان نهاده اند که ببغداد است که اگر از صد سال باز حجتی نبشته باشند نسخت آن در روزنامه های مجلس حکم مثبت است. ( فارسنامه ابن بلخی ص 118 ). تا پای از حد بندگی بیرون نهادند در تدارک کار ایشان رسوم لشکرکشی و آداب سپاه آرایی از نوعی تقدیم فرمود که روزنامه سعادت باسم و صیت آن مورخ گشت. ( کلیله و دمنه چ مینوی ص 10 ). بدین ظفری که روی نمود و نصرتی که دست داد شادمانگی... افزاید... که روزنامه اقبال بدین معانی آراسته شود و کارنامه سعادت بامثال آن مطرز گردد. ( کلیله و دمنه چ مینوی ص 125 ). عمید ابوالوفاء شیعی بودو او را بحوالت مذهب و اعتقاد هلاک کردند و این معنی در روزنامه دیوانی ظاهر است چون مطالعه کنند شبهت نماند و تهمت ساقط شود. ( نقض الفضائح ص 89 ).روزنامه . [ م َ / م ِ ] (اِ مرکب ) مرکب از روز+ نامه (نامک پهلوی )، معرب آن روزنامج و روزنامجه . بیرونی در الجماهر (ص 260) از قول ناخدای کشتی آرد: «و کتبتها فی الروزنامج باسمه » (نام مصله ٔ سرب را باسم شیخی که بطلب حاجتی نزد ناخدا آمده بود وی در روزنامه ٔ خود یادداشت کرد.) و از همه ٔ اینها مهمتر صریحاً معلوم میشود که روزنامه در آن اوقات بمعنی کتاب شرح گزارش روزانه و یادداشت وقایع هرروزه که اکنون بزبان فرانسه ژورنال میگویند بوده . این اصطلاح ظاهراً بعدها در ایران بهمین معنی باقی مانده و در قرنهای اخیر به معنی «راپورت »های وقایعنگاران دولتی که از ولایات اخبار جاری را بدولت مینوشتند و بمعنی مطبوعات یومیه و هفتگی اطلاق شد. (از مجله کاوه ،دوره ٔ دوم ، شماره ٔ 6: روزنامه نگاری در ایران بقلم آقای تقی زاده ) (از حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). کتابی که در آن روز بروز مطالبی قید و ثبت شود و وقایعی یادداشت کنند. (حاشیه ٔ کلیله و دمنه چ مینوی ). دفتر قید. کتابچه ٔ ثبت . ورقه . (از فرهنگ ولف ). معرب آن ایضاء روزنامة است بمعنی دفترچه که در آن حساب روزها و ماهها و طلوع ماه و خورشید در عرض سال نوشته شود. (ازالمنجد). تقویم . رجوع به روزنامچه شود :
گزیت و خراج آنچه بد نام برد
بسه روزنامه بموبد سپرد
یکی آنکه بر دست گنجور بود
نگهبان آن نامه دستور بود
دگر تا فرستد بهر کشوری
بهر کارداری وهر مهتری
سه دیگر که نزدیک موبد برند
گزیت سر و باژها بشمرند .
بدو روزنامه بدژها نهید
یکی نامه گنجور ما را دهید.
یکی روزنامه است مر کارها را
که آنرا جهاندار دادار دارد.
نیک بنگر بروزنامه ٔ خویش
در مپیمای خار و خس بجراب .
قانون قضاء پارس همچنان نهاده اند که ببغداد است که اگر از صد سال باز حجتی نبشته باشند نسخت آن در روزنامه های مجلس حکم مثبت است . (فارسنامه ابن بلخی ص 118). تا پای از حد بندگی بیرون نهادند در تدارک کار ایشان رسوم لشکرکشی و آداب سپاه آرایی از نوعی تقدیم فرمود که روزنامه ٔ سعادت باسم و صیت آن مورخ گشت . (کلیله و دمنه چ مینوی ص 10). بدین ظفری که روی نمود و نصرتی که دست داد شادمانگی ... افزاید... که روزنامه ٔ اقبال بدین معانی آراسته شود و کارنامه ٔ سعادت بامثال آن مطرز گردد. (کلیله و دمنه چ مینوی ص 125). عمید ابوالوفاء شیعی بودو او را بحوالت مذهب و اعتقاد هلاک کردند و این معنی در روزنامه ٔ دیوانی ظاهر است چون مطالعه کنند شبهت نماند و تهمت ساقط شود. (نقض الفضائح ص 89).
مدح وزیر گفتم و سلطان و یافتم
روزی ز روزنامه ٔ سلطان بی وزیر.
آورده روزنامه ٔ دولت در آستین
مهرش نهاده سوره ٔ والنجم اذا هوی .
زین یک نفس درآمد و بیرون شد حیات
بردیم روزنامه بدیوان صبحگاه .
مثال داد تا پسر را سیاست کنند و آنرا تاریخ روزنامه ٔ عدل و انصاف گردانند. (سندبادنامه ص 225). روزنامه ٔ شاهی بتاریخ این پادشاه مورخ گشته است . (سندبادنامه ص 9).
هرکسی روزنامه نو میکرد
جان بتوقیع او گرو میکرد.
چون در آن روزنامه کرد نگاه
روز بر وی چو نامه گشت سیاه .
آبی بروزنامه ٔ اعمال ما فشان
باشد توان سترد حروف گناه از او.
|| مجازاً، تاریخ . (از یادداشت مؤلف ) :
چه مایه ساخته کار بزرگوار تباه
خزینه های بزرگ و سپاههای گران
که نیست شد بخلاف خدایگان عجم
نه خرد ماند از ایشان بعالم و نه کلان
بروزنامه ٔ ایام در همه پیداست
اگر بخواهی دانست روزنامه بخوان .
هیچ خدمتی در این دولت ورای آن نیست که ایام همایون ملک را تاریخ سازند و فتوح متواتر او را در روزنامه کنند [ تا ] ناصیت این دولت بر تعاقب ایام باقی و موبد ماند. (عقدالعلی ). || دفتری که خرید و فروش روزانه را درآن می نویسند. || اوراقی مخصوص با قطع بزرگ بدون جلد که در اوقات معین چاپ میشود و حاوی اخبارروزانه و مباحث سیاسی و اجتماعی و هنری و جز آن است ، روزنامه باین شکل در نتیجه ٔ ارتباط زیاد مردم شهر و ممالک و نیاز مردم بکسب اطلاع از اوضاع و احوال یکدیگر بوجود آمد و ببیداری مردم و نشر معارف و ادبیات یاری شایانی کرد و امروزه از لوازم ضروری زندگی ملل متمدن دنیا محسوب میشود. || توسعاً به نامه ٔ هفتگی نیز اطلاق کنند. (فرهنگ فارسی معین ).
تاریخچه ٔ روزنامه : روزنامه همزمان با اختراع چاپ بوجود آمد ولی روزنامه ٔ غیر مطبوع پیش از آن وجود داشته است ، در حدود قرن پنجم ق .م . در رم عده ای اخبار روزانه را برای کسانی که در خارج از پایتخت زندگی میکردند بصورت نامه می نوشتند. شصت سال پیش از میلاد هنگامی که ژول سزار کنسول روم شد بولتن روزانه ای دایر کرد که در آن اخبار و آگهی های دولتی را می نوشتند. نخستین روزنامه ٔ نشریه ٔ خبری منظم چاپی در اوایل قرن هفدهم در آلمان و دیگر کشورهای اروپا تأسیس گردید. در آلمان روزنامه ٔ فرانکفورتر جورنال (در سال 1615 م .) منتشر شد. نخستین روزنامه ٔ فرانسوی گازت نام داشت و بعد بنام گازت دو فرانس نامیده شد. این روزنامه نخستین بار در سال 1631م . با تشویق و نظارت کاردینال ریشیلیو تأسیس گردید و انتشار آن با برخی از تغییرات تا سال 1853 ادامه داشت . نخستین روزنامه ٔ منظم فرانسوی بنام ژورنال دوپاری در سال 1777 انتشار یافت و تیراژ آن تا بیست هزار شماره در روز رسید. در انگلستان نیز از قرن شانزدهم و اواخر قرن هفدهم روزنامه های خبری انتشار می یافت ، در سال 1641 روزنامه ای در لندن در دو صفحه انتشار یافت که عنوان یک صفحه ٔ آن گزارش جریانات پارلمان و صفحه ٔ دیگر اخبار روز بود، دانیل دفو نویسنده ٔ انگلیسی که کتاب او بنام روبنسون کروزئو در سراسر جهان شهرت دارد نخستین روزنامه نویسی است که ارزش و اهمیت عمومی پیدا کرد. نخستین روزنامه ای که بوسیله ٔ دفو منتشر گردید رویو نام داشت و هفته ای سه بار انتشار می یافت . در سال 1785 جودالستر روزنامه ای بنام تایمز منتشر ساخت ، تیراژ این روزنامه در حدود سال 1854 به پنجاه هزار شماره در روز رسید و هنوزهم انتشار آن ادامه دارد. روزنامه در سایر کشورهای اروپایی نیز از اوایل قرن هفدهم شروع بانتشار کرد. از میان کشورهای اروپایی بلژیک از کشورهایی است که ازنظر انتشار روزنامه های قدیمی اهمیت دارد. نخستین روزنامه در این کشور بنام نیوتیدنیگن در سال 1605 انتشار یافت ولی فقط از سال 1621 ببعد بود که انتشار آن منظم گردید. هلند نیز از کشورهایی بود که صنعت چاپ در آن زود رواج یافت و همراه صنعت چاپ نخستین روزنامه نیز در حدود سال 1620 منتشر شد. نخستین روزنامه ٔ خبری روسیه نیز در سال 1703 بوجود آمد. روزنامه در آمریکا نیز در اواخر قرن هفدهم بوجود آمد در سال 1690 یک تن ناشر و کتابفروش انگلیسی به آمریکا فرار کرد و در شهر «بستن » روزنامه ای بنام وقایع عمومی داخلی و خارجی منتشر کرد که از همان شماره اول ، انتشار آن قدغن شد. دومین روزنامه ٔ آمریکایی در سال 1704 بنام بستن نیوزلتر منتشر شد و پانزده سال انتشار آن ادامه پیدا کرد. امروز آمریکا از نظر انتشار روزنامه بزرگترین کشور جهان است . تیراژ انتشار روزنامه این مملکت درسال 1950 روزانه پنجاه ملیون نسخه بود و این رقم 24% تیراژ نشریات روزانه ٔ سراسر جهان در آن تاریخ بشمار میرفت . در آسیا، چین قدیمی ترین کشوری است که در آن روزنامه انتشار یافته است بر طبق روایات چینی ، نخستین روزنامه ٔ جهان در چین منتشر شده است در زمان حکومت سلسله ٔ تانگ (906 - 918 م .) در آن کشور یک روزنامه ٔ درباری برای نشر اخبار میان مقامات رسمی انتشار می یافت . (تلخیص از اطلاعات سالانه ، سال 1341 بخش چهارم ص 1). برای آگاهی از تاریخ روزنامه در ایران رجوع به جریده نگاری در همین لغت نامه شود.
گزیت و خراج آنچه بد نام برد
بسه روزنامه بموبد سپرد
یکی آنکه بر دست گنجور بود
نگهبان آن نامه دستور بود
دگر تا فرستد بهر کشوری
بهر کارداری وهر مهتری
سه دیگر که نزدیک موبد برند
گزیت سر و باژها بشمرند .
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج 8 ص 41).
بدو روزنامه بدژها نهید
یکی نامه گنجور ما را دهید.
فردوسی .
یکی روزنامه است مر کارها را
که آنرا جهاندار دادار دارد.
ناصرخسرو.
نیک بنگر بروزنامه ٔ خویش
در مپیمای خار و خس بجراب .
ناصرخسرو.
قانون قضاء پارس همچنان نهاده اند که ببغداد است که اگر از صد سال باز حجتی نبشته باشند نسخت آن در روزنامه های مجلس حکم مثبت است . (فارسنامه ابن بلخی ص 118). تا پای از حد بندگی بیرون نهادند در تدارک کار ایشان رسوم لشکرکشی و آداب سپاه آرایی از نوعی تقدیم فرمود که روزنامه ٔ سعادت باسم و صیت آن مورخ گشت . (کلیله و دمنه چ مینوی ص 10). بدین ظفری که روی نمود و نصرتی که دست داد شادمانگی ... افزاید... که روزنامه ٔ اقبال بدین معانی آراسته شود و کارنامه ٔ سعادت بامثال آن مطرز گردد. (کلیله و دمنه چ مینوی ص 125). عمید ابوالوفاء شیعی بودو او را بحوالت مذهب و اعتقاد هلاک کردند و این معنی در روزنامه ٔ دیوانی ظاهر است چون مطالعه کنند شبهت نماند و تهمت ساقط شود. (نقض الفضائح ص 89).
مدح وزیر گفتم و سلطان و یافتم
روزی ز روزنامه ٔ سلطان بی وزیر.
سوزنی .
آورده روزنامه ٔ دولت در آستین
مهرش نهاده سوره ٔ والنجم اذا هوی .
خاقانی .
زین یک نفس درآمد و بیرون شد حیات
بردیم روزنامه بدیوان صبحگاه .
خاقانی .
مثال داد تا پسر را سیاست کنند و آنرا تاریخ روزنامه ٔ عدل و انصاف گردانند. (سندبادنامه ص 225). روزنامه ٔ شاهی بتاریخ این پادشاه مورخ گشته است . (سندبادنامه ص 9).
هرکسی روزنامه نو میکرد
جان بتوقیع او گرو میکرد.
نظامی .
چون در آن روزنامه کرد نگاه
روز بر وی چو نامه گشت سیاه .
نظامی .
آبی بروزنامه ٔ اعمال ما فشان
باشد توان سترد حروف گناه از او.
حافظ.
|| مجازاً، تاریخ . (از یادداشت مؤلف ) :
چه مایه ساخته کار بزرگوار تباه
خزینه های بزرگ و سپاههای گران
که نیست شد بخلاف خدایگان عجم
نه خرد ماند از ایشان بعالم و نه کلان
بروزنامه ٔ ایام در همه پیداست
اگر بخواهی دانست روزنامه بخوان .
عنصری .
هیچ خدمتی در این دولت ورای آن نیست که ایام همایون ملک را تاریخ سازند و فتوح متواتر او را در روزنامه کنند [ تا ] ناصیت این دولت بر تعاقب ایام باقی و موبد ماند. (عقدالعلی ). || دفتری که خرید و فروش روزانه را درآن می نویسند. || اوراقی مخصوص با قطع بزرگ بدون جلد که در اوقات معین چاپ میشود و حاوی اخبارروزانه و مباحث سیاسی و اجتماعی و هنری و جز آن است ، روزنامه باین شکل در نتیجه ٔ ارتباط زیاد مردم شهر و ممالک و نیاز مردم بکسب اطلاع از اوضاع و احوال یکدیگر بوجود آمد و ببیداری مردم و نشر معارف و ادبیات یاری شایانی کرد و امروزه از لوازم ضروری زندگی ملل متمدن دنیا محسوب میشود. || توسعاً به نامه ٔ هفتگی نیز اطلاق کنند. (فرهنگ فارسی معین ).
تاریخچه ٔ روزنامه : روزنامه همزمان با اختراع چاپ بوجود آمد ولی روزنامه ٔ غیر مطبوع پیش از آن وجود داشته است ، در حدود قرن پنجم ق .م . در رم عده ای اخبار روزانه را برای کسانی که در خارج از پایتخت زندگی میکردند بصورت نامه می نوشتند. شصت سال پیش از میلاد هنگامی که ژول سزار کنسول روم شد بولتن روزانه ای دایر کرد که در آن اخبار و آگهی های دولتی را می نوشتند. نخستین روزنامه ٔ نشریه ٔ خبری منظم چاپی در اوایل قرن هفدهم در آلمان و دیگر کشورهای اروپا تأسیس گردید. در آلمان روزنامه ٔ فرانکفورتر جورنال (در سال 1615 م .) منتشر شد. نخستین روزنامه ٔ فرانسوی گازت نام داشت و بعد بنام گازت دو فرانس نامیده شد. این روزنامه نخستین بار در سال 1631م . با تشویق و نظارت کاردینال ریشیلیو تأسیس گردید و انتشار آن با برخی از تغییرات تا سال 1853 ادامه داشت . نخستین روزنامه ٔ منظم فرانسوی بنام ژورنال دوپاری در سال 1777 انتشار یافت و تیراژ آن تا بیست هزار شماره در روز رسید. در انگلستان نیز از قرن شانزدهم و اواخر قرن هفدهم روزنامه های خبری انتشار می یافت ، در سال 1641 روزنامه ای در لندن در دو صفحه انتشار یافت که عنوان یک صفحه ٔ آن گزارش جریانات پارلمان و صفحه ٔ دیگر اخبار روز بود، دانیل دفو نویسنده ٔ انگلیسی که کتاب او بنام روبنسون کروزئو در سراسر جهان شهرت دارد نخستین روزنامه نویسی است که ارزش و اهمیت عمومی پیدا کرد. نخستین روزنامه ای که بوسیله ٔ دفو منتشر گردید رویو نام داشت و هفته ای سه بار انتشار می یافت . در سال 1785 جودالستر روزنامه ای بنام تایمز منتشر ساخت ، تیراژ این روزنامه در حدود سال 1854 به پنجاه هزار شماره در روز رسید و هنوزهم انتشار آن ادامه دارد. روزنامه در سایر کشورهای اروپایی نیز از اوایل قرن هفدهم شروع بانتشار کرد. از میان کشورهای اروپایی بلژیک از کشورهایی است که ازنظر انتشار روزنامه های قدیمی اهمیت دارد. نخستین روزنامه در این کشور بنام نیوتیدنیگن در سال 1605 انتشار یافت ولی فقط از سال 1621 ببعد بود که انتشار آن منظم گردید. هلند نیز از کشورهایی بود که صنعت چاپ در آن زود رواج یافت و همراه صنعت چاپ نخستین روزنامه نیز در حدود سال 1620 منتشر شد. نخستین روزنامه ٔ خبری روسیه نیز در سال 1703 بوجود آمد. روزنامه در آمریکا نیز در اواخر قرن هفدهم بوجود آمد در سال 1690 یک تن ناشر و کتابفروش انگلیسی به آمریکا فرار کرد و در شهر «بستن » روزنامه ای بنام وقایع عمومی داخلی و خارجی منتشر کرد که از همان شماره اول ، انتشار آن قدغن شد. دومین روزنامه ٔ آمریکایی در سال 1704 بنام بستن نیوزلتر منتشر شد و پانزده سال انتشار آن ادامه پیدا کرد. امروز آمریکا از نظر انتشار روزنامه بزرگترین کشور جهان است . تیراژ انتشار روزنامه این مملکت درسال 1950 روزانه پنجاه ملیون نسخه بود و این رقم 24% تیراژ نشریات روزانه ٔ سراسر جهان در آن تاریخ بشمار میرفت . در آسیا، چین قدیمی ترین کشوری است که در آن روزنامه انتشار یافته است بر طبق روایات چینی ، نخستین روزنامه ٔ جهان در چین منتشر شده است در زمان حکومت سلسله ٔ تانگ (906 - 918 م .) در آن کشور یک روزنامه ٔ درباری برای نشر اخبار میان مقامات رسمی انتشار می یافت . (تلخیص از اطلاعات سالانه ، سال 1341 بخش چهارم ص 1). برای آگاهی از تاریخ روزنامه در ایران رجوع به جریده نگاری در همین لغت نامه شود.
فرهنگ عمید
۱. نشریه ای حاوی اخبار و وقایع روز که به صورت روزانه یا هفتگی چاپ می شود.
۲. دفتری که بازرگانان دادوستد روزانۀ خود را در آن می نویسند.
۳. سرگذشت، شرح احوال، اعمال، و وقایع روزانه.
۴. [قدیمی، مجاز] نامۀ اعمال: آبی به روزنامهٴ اعمال ما فشان / بتوان مگر سترد حروف گناه از او (حافظ: ۸۲۶ ).
۲. دفتری که بازرگانان دادوستد روزانۀ خود را در آن می نویسند.
۳. سرگذشت، شرح احوال، اعمال، و وقایع روزانه.
۴. [قدیمی، مجاز] نامۀ اعمال: آبی به روزنامهٴ اعمال ما فشان / بتوان مگر سترد حروف گناه از او (حافظ: ۸۲۶ ).
دانشنامه عمومی
روزنامه نشریه ای است که به طور مرتب و منظم تهیه، چاپ و پخش می شود و بی هیچ قید و شرطی در دسترس مردم قرار می گیرد. روزنامه نه بیانیه است و نه اطلاعیه و برای روشن ساختن افکار مردم بلکه به نشر اخبار و اطلاعات در زمینه های گوناگون و انتقاد و صلاح اندیشی در امور عمومی می پردازد.
فهرست روزنامه های ایران
روزنامه برخط
در سده ۱۸ جزوه ها و اوراق اطلاعاتی برای نخستین بار در اروپا؛ به طور روزانه، چاپ و پخش می شد. پس از پایان سده ۱۹ تعداد خوانندگان روزنامه های اروپایی افزایش یافت و به هزاران یا میلیون ها نفر رسید. روزنامه های اولیه بسیاری از انواع اطلاعات را در قطعی محدود و قابل تکثیر جای می دادند. روزنامه ها اطلاعاتی را دربارهٔ امور جاری، سرگرمی و آگهی در یک جا ارائه می کردند.
چاپ مطبوعات روزانه ارزان در ایالات متحده آمریکا، به سال ۱۸۹۲ میلادی بازمی گردد. این روزنامه ها نخست فقط در شهر نیویورک توزیع می شد، اما پس از مدتی در تمام شهرهای بزرگ شرق آمریکا توزیع گردید. در نخستین سال های سده ۲۰، روزنامه های شهری یا منطقه ای پدیدار شد که اکثر مناطق ایالات متحده آمریکا را پوشش می داد. در دوران مهاجرت انبوه، روزنامه های بسیاری به زبان های خارجی در آمریکا منتشر گردید. در سال ۱۹۱۱، نود و هفت روزنامه به زبان آلمانی در شهرهای غربی و شمال شرق آمریکا منتشر می شد.
نخستین روزنامه های معتبر نیویورک تایمز و لندن تایمز بودند. در دیگر کشورهای اروپایی، این دو روزنامه به عنوان الگو مورد توجه قرار می گرفتند. روزنامه های بخش ممتاز بازار تبدیل به نیروی سیاسی عمده ای شدند.
فهرست روزنامه های ایران
روزنامه برخط
در سده ۱۸ جزوه ها و اوراق اطلاعاتی برای نخستین بار در اروپا؛ به طور روزانه، چاپ و پخش می شد. پس از پایان سده ۱۹ تعداد خوانندگان روزنامه های اروپایی افزایش یافت و به هزاران یا میلیون ها نفر رسید. روزنامه های اولیه بسیاری از انواع اطلاعات را در قطعی محدود و قابل تکثیر جای می دادند. روزنامه ها اطلاعاتی را دربارهٔ امور جاری، سرگرمی و آگهی در یک جا ارائه می کردند.
چاپ مطبوعات روزانه ارزان در ایالات متحده آمریکا، به سال ۱۸۹۲ میلادی بازمی گردد. این روزنامه ها نخست فقط در شهر نیویورک توزیع می شد، اما پس از مدتی در تمام شهرهای بزرگ شرق آمریکا توزیع گردید. در نخستین سال های سده ۲۰، روزنامه های شهری یا منطقه ای پدیدار شد که اکثر مناطق ایالات متحده آمریکا را پوشش می داد. در دوران مهاجرت انبوه، روزنامه های بسیاری به زبان های خارجی در آمریکا منتشر گردید. در سال ۱۹۱۱، نود و هفت روزنامه به زبان آلمانی در شهرهای غربی و شمال شرق آمریکا منتشر می شد.
نخستین روزنامه های معتبر نیویورک تایمز و لندن تایمز بودند. در دیگر کشورهای اروپایی، این دو روزنامه به عنوان الگو مورد توجه قرار می گرفتند. روزنامه های بخش ممتاز بازار تبدیل به نیروی سیاسی عمده ای شدند.
wiki: روزنامه
دانشنامه آزاد فارسی
روزنامه (newspaper)
نشریه ای که روزانه و بیشتر با هدف خبررسانی منتشر می شود. در بیشتر روزنامه ها اطلاعات ویژه ای را هم نظیر گزارش وضع هوا، جدول زمانی برنامه های تلویزیونی، و قیمت سهام می گنجانند. همچنین گزارش ها و تفسیرهای سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و هنری و مطالب سرگرم کننده ای چون طنز و جدول در آن ها یافت می شود. تقریباً همۀ روزنامه ها، به نسبت های متفاوت، درآمدشان به آگهی های تجاری ای بستگی دارد که در آن ها درج می شود. بنابه آمار گرفته شده در امریکا و کانادا، حدود ۶۰ درصد از بزرگسالان هر روز و ۷۰ درصد از آنان هر آخر هفته یک روزنامه می خوانند. البته بیشتر مردم از طریق رادیو و تلویزیون از اخبار مطلع می شوند و در روزنامه ها به دنبال اطلاعات و تحلیل های تفصیلی می گردند که رادیو و تلویزیون به ندرت در اختیار آنان قرار می دهد. روزنامه ها نه فقط مردم را از وقوع رخدادها مطلع می کنند، بلکه آنان را از زمینۀ وقوع رخدادها و نیز تأثیر آن بر محیط پیرامون آگاه می کنند. روزنامه ها همواره برای خبررسانی به موقع تحت فشارند و گزارشگران و عکاسان و هنرمندان، سردبیران، و ویراستاران باید مقالات و تصویرها را اغلب در کمتر از چند ساعت برای چاپ در روزنامه آماده کنند. ازجمله روش هایی که روزنامه ها برای کسب اعتبار بیشتر برای خود به کار می گیرند عبارت است از بازبینی محتوای مطالب؛ توجه به اصول اخلاقی در انتشار مطالب؛ تصحیح و ویرایش مقالات؛ آگاه کردن خواننده از روند و اصول کار خود؛ و درخواست از منابع آگاه برای مرور مقالات پس از چاپ. با ریشه یابی انتشار روزنامه، به اوراق دست نویسی حاوی اخبار روزانه برمی خوریم که در روم باستان تهیه می شد. اما نخستین روزنامۀ چاپی در چین در دورۀ حکومت سلسلۀ تانگ (۶۱۸ـ۹۰۷م) بر روی قطعاتی چوبی منتشر شد. نخستین روزنامۀ کاغذی، در اواسط قرن ۱۴، در ونیز ایتالیا و نخستین روزنامه به معنای امروزین آن، که مشتمل بر اخبار و تفسیرهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و نیز آگهی های تجاری بود، در اواسط قرن ۱۸، در انگلستان به انتشار رسید. نیز ← روزنامه و روزنامه نگاری در ایران
نشریه ای که روزانه و بیشتر با هدف خبررسانی منتشر می شود. در بیشتر روزنامه ها اطلاعات ویژه ای را هم نظیر گزارش وضع هوا، جدول زمانی برنامه های تلویزیونی، و قیمت سهام می گنجانند. همچنین گزارش ها و تفسیرهای سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و هنری و مطالب سرگرم کننده ای چون طنز و جدول در آن ها یافت می شود. تقریباً همۀ روزنامه ها، به نسبت های متفاوت، درآمدشان به آگهی های تجاری ای بستگی دارد که در آن ها درج می شود. بنابه آمار گرفته شده در امریکا و کانادا، حدود ۶۰ درصد از بزرگسالان هر روز و ۷۰ درصد از آنان هر آخر هفته یک روزنامه می خوانند. البته بیشتر مردم از طریق رادیو و تلویزیون از اخبار مطلع می شوند و در روزنامه ها به دنبال اطلاعات و تحلیل های تفصیلی می گردند که رادیو و تلویزیون به ندرت در اختیار آنان قرار می دهد. روزنامه ها نه فقط مردم را از وقوع رخدادها مطلع می کنند، بلکه آنان را از زمینۀ وقوع رخدادها و نیز تأثیر آن بر محیط پیرامون آگاه می کنند. روزنامه ها همواره برای خبررسانی به موقع تحت فشارند و گزارشگران و عکاسان و هنرمندان، سردبیران، و ویراستاران باید مقالات و تصویرها را اغلب در کمتر از چند ساعت برای چاپ در روزنامه آماده کنند. ازجمله روش هایی که روزنامه ها برای کسب اعتبار بیشتر برای خود به کار می گیرند عبارت است از بازبینی محتوای مطالب؛ توجه به اصول اخلاقی در انتشار مطالب؛ تصحیح و ویرایش مقالات؛ آگاه کردن خواننده از روند و اصول کار خود؛ و درخواست از منابع آگاه برای مرور مقالات پس از چاپ. با ریشه یابی انتشار روزنامه، به اوراق دست نویسی حاوی اخبار روزانه برمی خوریم که در روم باستان تهیه می شد. اما نخستین روزنامۀ چاپی در چین در دورۀ حکومت سلسلۀ تانگ (۶۱۸ـ۹۰۷م) بر روی قطعاتی چوبی منتشر شد. نخستین روزنامۀ کاغذی، در اواسط قرن ۱۴، در ونیز ایتالیا و نخستین روزنامه به معنای امروزین آن، که مشتمل بر اخبار و تفسیرهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و نیز آگهی های تجاری بود، در اواسط قرن ۱۸، در انگلستان به انتشار رسید. نیز ← روزنامه و روزنامه نگاری در ایران
wikijoo: روزنامه
نقل قول ها
روزنامه نشریه ای پیاپی است که دربرگیرندهٔ اخبار دربارهٔ رویدادهای کنونی، مقالات گوناگون آگاهی دهنده دربارهٔ سیاست، ورزش، هنر و همچنین تبلیغات می باشد.
• «روزنامه، منعکس کنندهٔ وضع عمومی کشور و تب سنج جامعه است.» ۲۵ آوریل ۲۰۱۵/ ۵ اردیبهشت ۱۳۹۴؛ مصاحبه با روزنامهٔ ایران -> محمدعلی اسلامی ندوشن
• «روزنامه، منعکس کنندهٔ وضع عمومی کشور و تب سنج جامعه است.» ۲۵ آوریل ۲۰۱۵/ ۵ اردیبهشت ۱۳۹۴؛ مصاحبه با روزنامهٔ ایران -> محمدعلی اسلامی ندوشن
wikiquote: روزنامه
پیشنهاد کاربران
روزنامه نشریه ای است که به طور مرتب و منظم تهیه، چاپ و پخش می شود و بی هیچ قید و شرطی در دسترس مردم قرار می گیرد. روزنامه نه بیانیه است و نه اطلاعیه و برای روشن ساختن افکار مردم بلکه به نشر اخبار و اطلاعات در زمینه های گوناگون و انتقاد و صلاح اندیشی در امور عمومی می پردازد.
محتویات [نهفتن]
۱ پیدایش روزنامه ها
۲ نخستین روزنامه های به زبان فارسی
۳ پیشینهٔ روزنامه در خاورمیانه
۴ مطبوعات در قانون ایران
۵ جستارهای وابسته
۶ منابع
۷ پیوند به بیرون
پیدایش روزنامه ها [ویرایش]
در سده ۱۸ جزوه ها و اوراق اطلاعاتی برای نخستین بار در اروپا؛ به طور روزانه، چاپ و پخش می شد. پس از پایان سده ۱۹ تعداد خوانندگان روزنامه های اروپایی افزایش یافت و به هزاران یا میلیون ها نفر رسید. روزنامه های اولیه بسیاری از انواع اطلاعات را در قطعی محدود و قابل تکثیر جای می دادند. روزنامه ها اطلاعاتی را درباره امور جاری، سرگرمی و آگهی در یک جا ارائه می کردند.
چاپ مطبوعات روزانه ارزان در ایالات متحده آمریکا، به سال ۱۸۹۲ میلادی باز می گردد. این روزنامه ها نخست فقط در شهر نیویورک توزیع می شد، اما پس از مدتی در تمام شهرهای بزرگ شرق آمریکا توزیع گردید. در نخستین سال های سده ۲۰، روزنامه های شهری یا منطقه ای پدیدار شد که اکثر مناطق ایالات متحده آمریکا را پوشش می داد. در دوران مهاجرت انبوه، روزنامه های بسیاری به زبان های خارجی در آمریکا منتشر گردید. در سال ۱۹۱۱، نود و هفت روزنامه به زبان آلمانی در شهرهای غربی و شمال شرق آمریکا منتشر می شد.
نخستین روزنامه های معتبر نیویورک تایمز و لندن تایمز بودند. در دیگر کشورهای اروپایی، این دو روزنامه به عنوان الگو مورد توجه قرار می گرفتند. روزنامه های بخش ممتاز بازار تبدیل به نیروی سیاسی عمده ای شدند.
در سال ۱۹۶۰ هر روز در انگلستان بیش از یک روزنامه به ازای هر خانواده به فروش می رسید؛ به طور متوسط ۱۱۲ روزنامه برای هر ۱۰۰ خانواده، اما این نسبت از آن پس پیوسته کاهش یافته است. امروزه کم تر از ۹۰ روزنامه برای هر ۱۰۰ خانواده به فروش می رسد.
کشورهای اروپایی، هر کدام تعدادی روزنامه های سراسری، خصوصی و دولتی دارند. روزنامه های اروپا اغلب دیدگاه های سیاسی متفاوتی دارند، موضوعات متفاوتی را دربر می گیرند و امکان انتخاب برای خواننده فراهم می کنند. در آمریکا، هم چنان انتشار روزنامه های محلی به صورت یک پیشه انحصاری درآمده است. اگر چه روزنامه ها در آمریکا محلی هستند، اما به هیچ وجه تماماً در مالکیت افراد محلی قرار نمی گیرند. بیش از ۷۰ درصد این روزنامه ها به وسیله شرکت های انتشاراتی زنجیره ای کنترل می شوند. در بعضی از این روزنامه ها، همانند بسیاری از روزنامه های اروپا، مالکان خط مشی ها و سیاست های سرمقاله ها را تعیین می کنند و سردبیران و روزنامه نگاران خود را به پیروی از این سیاست ها متعهد می دانند. در زنجیره روزنامه های هرست، هر روز چندین سرمقاله برای سردبیران هشت روزنامه عمده فرستاده می شود، که بعضی از آن ها باید مورد استفاده واقع شوند، در حالی که بعضی دیگر می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
بسیاری از دولت ها اقدام به جلوگیری تملک روزنامه ها به وسیله شرکت های زنجیره ای بزرگ کرده اند تا تلاش کرده اند موازنه سیاسی را به مطبوعات تحمیل کنند. در سال ۱۹۷۰ در نروژ، برنامه ای برای متعادل کردن سرمایه گذاری میان روزنامه هایی که نماینده جناح های مختلف سیاسی بودند آغاز گردید، و بیشتر اجتماعات محلی در آن کشور تنها دو یا چند روزنامه دارند که دیدگاه های گوناگون را در مورد اخبار ملی و بین المللی ارائه می کنند.
با ظهور اینترنت و کتاب الکترونیکی به تدریج تعداد روزنامه ها افزایش یافته و از شمارگان آن ها کاسته می شود. فناوری جدید چاپ و تولید روزنامه ها را بسیار آسان تر از گذشته ساخته است.
نخستین روزنامه های به زبان فارسی [ویرایش]
واژه «روزنامه» در متون کهن فارسی به کار رفته است و منظور از آن، بیان رویدادهای مهم درباره پادشاهان و شرح زندگانی وزیران و بزرگان بوده و در یک نسخه منتشر می شده است. [۱]
این واژه تا روزگار آغازین دوره قاجار نیز به همین مفهوم بوده است، چنانکه مجموعه هایی از این روزنامه ها در زبان فارسی موجود است که آخرین مجموعه مستقل از این نوع، روزنامه میرزامحمد کلانتر شیراز در شرح رویدادهای زندیان، و روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه است. [۲]
در دوره قاجاری در معنی واژه روزنامه تغییری پدید آمد. به گزارش های وقایع نگاران دولتی که از شهرستان ها اخبار جاری را به دولت مرکزی می نوشتند نیز روزنامه گفته می شد. [۳]
نزدیک به شصت سال پیش از چاپ نخستین مطبوعات در ایران و هم عصر با زندیان، در سده ۱۸ ( میلادی ) ، چاپ مطالب به زبان فارسی در روزنامه های هند و سپس انتشار روزنامه های تمام فارسی در آن کشور آغاز شده بود. از جملهٔ این روزنامه ها، می توان سلطان الاخبار، جام جهان نما و سراج الاخبار را نام برد. اسدالله خان غالب، شاعر نامور پارسی سرای آن زمان در سراج الاخبار شعرهایش را به چاپ می رساند. [۴]
پیشینهٔ روزنامه در خاورمیانه [ویرایش]
نخستین روزنامه خاورمیانه در سال ۱۸۲۸ هم زمان با سلطنت محمدعلی پاشا در مصر منتشر شد و نامش «الوقایع المصریه» بود. سه سال پس از آن روزنامه ای ترکی به نام «تقویم وقایع» منتشر گردید و هشت سال بعد در ایران روزنامه «کاغذ اخبار» ( ترجمه کلمه Newspaper ) به اهتمام میرزاصالح شیرازی یکی از نخستین دانشجویان اعزامی به اروپا انتشار یافت.
بازار روزنامه ها در آستانه انقلاب مشروطه رونق گرفت. رنه گروسه یکی از خاورشناسان می نویسد: «رستاخیز ملت ایران در آغاز قرن بیستم رستاخیز ادبی بود که بیشتر از طریق روزنامه ها متجلی گردید. » [۵]
یک سال پس از انقلاب ( ۱۲۸۶ خورشیدی - ۱۹۰۷ ( میلادی ) ) هشتاد و چهار روزنامه در ایران منتشر می شد، نفوذ . . .
محتویات [نهفتن]
۱ پیدایش روزنامه ها
۲ نخستین روزنامه های به زبان فارسی
۳ پیشینهٔ روزنامه در خاورمیانه
۴ مطبوعات در قانون ایران
۵ جستارهای وابسته
۶ منابع
۷ پیوند به بیرون
پیدایش روزنامه ها [ویرایش]
در سده ۱۸ جزوه ها و اوراق اطلاعاتی برای نخستین بار در اروپا؛ به طور روزانه، چاپ و پخش می شد. پس از پایان سده ۱۹ تعداد خوانندگان روزنامه های اروپایی افزایش یافت و به هزاران یا میلیون ها نفر رسید. روزنامه های اولیه بسیاری از انواع اطلاعات را در قطعی محدود و قابل تکثیر جای می دادند. روزنامه ها اطلاعاتی را درباره امور جاری، سرگرمی و آگهی در یک جا ارائه می کردند.
چاپ مطبوعات روزانه ارزان در ایالات متحده آمریکا، به سال ۱۸۹۲ میلادی باز می گردد. این روزنامه ها نخست فقط در شهر نیویورک توزیع می شد، اما پس از مدتی در تمام شهرهای بزرگ شرق آمریکا توزیع گردید. در نخستین سال های سده ۲۰، روزنامه های شهری یا منطقه ای پدیدار شد که اکثر مناطق ایالات متحده آمریکا را پوشش می داد. در دوران مهاجرت انبوه، روزنامه های بسیاری به زبان های خارجی در آمریکا منتشر گردید. در سال ۱۹۱۱، نود و هفت روزنامه به زبان آلمانی در شهرهای غربی و شمال شرق آمریکا منتشر می شد.
نخستین روزنامه های معتبر نیویورک تایمز و لندن تایمز بودند. در دیگر کشورهای اروپایی، این دو روزنامه به عنوان الگو مورد توجه قرار می گرفتند. روزنامه های بخش ممتاز بازار تبدیل به نیروی سیاسی عمده ای شدند.
در سال ۱۹۶۰ هر روز در انگلستان بیش از یک روزنامه به ازای هر خانواده به فروش می رسید؛ به طور متوسط ۱۱۲ روزنامه برای هر ۱۰۰ خانواده، اما این نسبت از آن پس پیوسته کاهش یافته است. امروزه کم تر از ۹۰ روزنامه برای هر ۱۰۰ خانواده به فروش می رسد.
کشورهای اروپایی، هر کدام تعدادی روزنامه های سراسری، خصوصی و دولتی دارند. روزنامه های اروپا اغلب دیدگاه های سیاسی متفاوتی دارند، موضوعات متفاوتی را دربر می گیرند و امکان انتخاب برای خواننده فراهم می کنند. در آمریکا، هم چنان انتشار روزنامه های محلی به صورت یک پیشه انحصاری درآمده است. اگر چه روزنامه ها در آمریکا محلی هستند، اما به هیچ وجه تماماً در مالکیت افراد محلی قرار نمی گیرند. بیش از ۷۰ درصد این روزنامه ها به وسیله شرکت های انتشاراتی زنجیره ای کنترل می شوند. در بعضی از این روزنامه ها، همانند بسیاری از روزنامه های اروپا، مالکان خط مشی ها و سیاست های سرمقاله ها را تعیین می کنند و سردبیران و روزنامه نگاران خود را به پیروی از این سیاست ها متعهد می دانند. در زنجیره روزنامه های هرست، هر روز چندین سرمقاله برای سردبیران هشت روزنامه عمده فرستاده می شود، که بعضی از آن ها باید مورد استفاده واقع شوند، در حالی که بعضی دیگر می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
بسیاری از دولت ها اقدام به جلوگیری تملک روزنامه ها به وسیله شرکت های زنجیره ای بزرگ کرده اند تا تلاش کرده اند موازنه سیاسی را به مطبوعات تحمیل کنند. در سال ۱۹۷۰ در نروژ، برنامه ای برای متعادل کردن سرمایه گذاری میان روزنامه هایی که نماینده جناح های مختلف سیاسی بودند آغاز گردید، و بیشتر اجتماعات محلی در آن کشور تنها دو یا چند روزنامه دارند که دیدگاه های گوناگون را در مورد اخبار ملی و بین المللی ارائه می کنند.
با ظهور اینترنت و کتاب الکترونیکی به تدریج تعداد روزنامه ها افزایش یافته و از شمارگان آن ها کاسته می شود. فناوری جدید چاپ و تولید روزنامه ها را بسیار آسان تر از گذشته ساخته است.
نخستین روزنامه های به زبان فارسی [ویرایش]
واژه «روزنامه» در متون کهن فارسی به کار رفته است و منظور از آن، بیان رویدادهای مهم درباره پادشاهان و شرح زندگانی وزیران و بزرگان بوده و در یک نسخه منتشر می شده است. [۱]
این واژه تا روزگار آغازین دوره قاجار نیز به همین مفهوم بوده است، چنانکه مجموعه هایی از این روزنامه ها در زبان فارسی موجود است که آخرین مجموعه مستقل از این نوع، روزنامه میرزامحمد کلانتر شیراز در شرح رویدادهای زندیان، و روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه است. [۲]
در دوره قاجاری در معنی واژه روزنامه تغییری پدید آمد. به گزارش های وقایع نگاران دولتی که از شهرستان ها اخبار جاری را به دولت مرکزی می نوشتند نیز روزنامه گفته می شد. [۳]
نزدیک به شصت سال پیش از چاپ نخستین مطبوعات در ایران و هم عصر با زندیان، در سده ۱۸ ( میلادی ) ، چاپ مطالب به زبان فارسی در روزنامه های هند و سپس انتشار روزنامه های تمام فارسی در آن کشور آغاز شده بود. از جملهٔ این روزنامه ها، می توان سلطان الاخبار، جام جهان نما و سراج الاخبار را نام برد. اسدالله خان غالب، شاعر نامور پارسی سرای آن زمان در سراج الاخبار شعرهایش را به چاپ می رساند. [۴]
پیشینهٔ روزنامه در خاورمیانه [ویرایش]
نخستین روزنامه خاورمیانه در سال ۱۸۲۸ هم زمان با سلطنت محمدعلی پاشا در مصر منتشر شد و نامش «الوقایع المصریه» بود. سه سال پس از آن روزنامه ای ترکی به نام «تقویم وقایع» منتشر گردید و هشت سال بعد در ایران روزنامه «کاغذ اخبار» ( ترجمه کلمه Newspaper ) به اهتمام میرزاصالح شیرازی یکی از نخستین دانشجویان اعزامی به اروپا انتشار یافت.
بازار روزنامه ها در آستانه انقلاب مشروطه رونق گرفت. رنه گروسه یکی از خاورشناسان می نویسد: «رستاخیز ملت ایران در آغاز قرن بیستم رستاخیز ادبی بود که بیشتر از طریق روزنامه ها متجلی گردید. » [۵]
یک سال پس از انقلاب ( ۱۲۸۶ خورشیدی - ۱۹۰۷ ( میلادی ) ) هشتاد و چهار روزنامه در ایران منتشر می شد، نفوذ . . .
جراید
جریده، ژورنال، نشریه، کارنامه
Newspaper
به معنی روز نامه
به معنی روز نامه
کلمات دیگر: