کلمه جو
صفحه اصلی

شرح لمعه

فرهنگ فارسی


دانشنامه عمومی

الروضة البِهیة فی شرح اللُمعة الدمشقیة معروف به شرح لمعه یک کتاب آموزشی در فقه امامیه و اثر مشترک شمس الدین محمد بن مکی معروف به شهید اول فقیه سدهٔ هشتم و زین الدین بن علی معروف به شهید ثانی فقیه جبل عاملی سدهٔ دهم هجری است. شهید ثانی در این کتاب، به شرح و بسط لمعه دمشقیه اثر شهید اول پرداخته است. هر دو نویسنده کتاب را بر پایهٔ نظرات مشهور در فقه شیعه نوشته اند.
شرح لمعه یکی از مهمترین کتاب های آموزشی فقهی در حوزه های علمیه و دانشگاه ها و تنها کتاب درسی مشتمل بر تمام ابواب فقه است که در «دورهٔ سطح» در حوزه ها تدریس می گردد. هرچند به تازگی در برخی حوزه ها کتاب «الدروس التمهیدیه» جایگزین شرح لمعه شده و برخی نویسندگان هم پیشنهاد داده اند که کتاب های دیگری مثل «العروة الوثقی» جایگزین این کتاب شود.
این کتاب بر نظام حقوقی ایران نیز بسیار تأثیرگذار بوده است. علاوه بر آن که مهمترین منبع دروس «متون فقه» رشته تحصیلی حقوق در دانشگاه های ایران می باشد، منبع اصلی تدوین قانون مدنی ایران و یکی از مهمترین منابع در تدوین قانون مجازات اسلامی نیز به شمار می رود که علاوه بر محتوای قانون حتی جنبه های شکلی آن ها را نیز تحت تأثیر قرار داده است. پرفسور دکتر ناصر کاتوزیان سرآمد حقوق خصوصی ایران در مورد اهمیت این کتاب می نویسد: «شرح لمعه از نظر اسلوب نگارش در میان سایر کتاب های فقهی ممتاز است؛ زیرا در عین حال که در بیان مطالب از به کار بردن کلمات زاید به دقت پرهیز شده، از نظر استدلال نیز چیزی از کتب مفصل کم ندارد. به همین جهت می توان گفت بهترین و جامع ترین کتاب های درسی است.»

دانشنامه آزاد فارسی

شرح لُمْعه
(یا: الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه) کتابی به عربی، در فقه امامیه، تألیف شهید ثانی، در ۹۵۷ق. معروف ترین شرح بر اللمعۀ الدمشقیۀ از شهید اول است. هرگاه از شرح لمعه سخن گویند، منظور همین الروضةالبهیه است که شرحی ممزوج و آمیخته با متن است. مانند متن بسیار موجز و در آن در بیشتر موارد به ادله یا آرای فقیهان فقط اشاره شده است. این اثر بسیار معتبر و معروف که دوره ای کامل از فقه استدلالی امامیه است، هنوز هم در حوزه های علمیۀ امامیه تدریس می شود. شیخ آقابزرگ تهرانی نزدیک به ۹۰ شرح و حاشیه بر آن را معرفی کرده است. المناهج السویۀ فاضل هندی ازجملۀ آن هاست. ابوطالب فندرسکی آن را به فارسی ترجمه کرده است. این اثر در دَه جلد به چاپ رسیده است (قم، ۱۴۱۰ق).


کلمات دیگر: