لحاف

لحاف , مفرش السریر

بالاپوش، روپو ضخیم آکنده ازپشم یاپنبه
( اسم ) ۱- بالاپوش پشمین یا پنبه یی که در هنگام خواب برروی خود اندازند بالاپوش شب دواج مقابل نهالی زیر پوش : نالنده اسقفی زبر بستر پلاس رومی لحاف زرد بپهنابر افکند . ( خاقانی . سج.۱۳۴ ) توضیح در تداول آنرا بفتح اول تلفظ کنند . یا دعوی سر لحاف ملانصرالدین است ( بود ) . گویند هیاهوی نزاعی از کوچه شنیده میشد و چون هوا سرد بود ملانصرالدین لحاف را بخود پیچید و برای اطلاع از موضوع بیرون رفت . چند طرار لحاف را از دوش ملا ربودند و گریختند . ملا بخانه بازگشت . زن ازو پرسید : دعوی بر سرچه بود ? گفت : سر لحاف ما ( ملانصرالدین ) اینک ببردند و نزاع تمام شد . ۲- پوشش . ۳- برگستوان : لحافی بر افکند بر پشت بور در آمد بزین آن تن پیل زور . ( نظامی لغ. )
بستر آهنگ . بالا پوش شب

(لِ ) [ ع . ] (اِ. ) رواندازی آکنده از پشم یا پنبه که هنگام خوابیدن بر روی خود می اندازند.

لحاف. [ ل ِ] ( ع اِ ) بسترآهنگ. ( جهانگیری ) . دواج. بالاپوش شب.مشمال. ( منتهی الارب ). ازار. جامه پنبه دار شب خوابی.( غیاث ). بالاپوش ، مقابل نهالی و زیرپوش :
خوشا حال لحاف و بسترآهنگ
که میگیرند هر شب در برت تنگ.نالنده اسقفی ز بر بستر پلاس
رومی لحاف زرد به پهنا برافکند.با چنین آهن دل آتش سجاف
حق نشاید گفت جز زیرلحاف.اندر لحاف و بالش خوش خفته بود پنبه
حلاج خواند بر وی یا ایهاالمزمل.تا نهالی و لحافت نبود چندین دست
در وثاقت شب سرما منشان مهمان را.یک تن بی لحاف و زیرافکن
وقت آسایش آرمیدن نیست.- لحاف چشم ؛ پلک. مُقله. پلک ِ بالایین. لجح.
- لحاف کرسی ؛ نوعی ازلحاف پهن تر از لحاف معمولی که به زمستان بر کرسی اندازند.
- امثال :
دعوی سر لحاف ملانصرالدین بود ؛ هیاهوی نزاعی از کوچه شنیده میشد چون هوا سرد بود ملا لحاف در خود پیچید و کشف خبر را بیرون شد طراری چند لحاف را از دوش ملا ربوده بگریختند چون به خانه باز گشت زن پرسید نزاع سر چه بود گفت سر لحاف ما، اینک ببردند و نزاع بنشست. آوازی مهیب شنیده شد زن ملانصرالدین پرسید چه آواز بود ملا گفت آواز لحاف بود که از بام به زیر افتاد زن گفت لحاف بدینگونه آواز نکند. گفت من هم در جوفش بودم.
سر گنده اش زیر لحاف است .
شوخی را زیر لحاف می کنند.
فرشش زمین است لحافش آسمان .
لحافی را بهرشپشی بیرون نیفکنند.
هم لحاف است و هم توشک .
|| پوشش. || هر جامه که بالای جامه هاپوشند همچو چادر ومانند آن. ج ، لُحُف. ( منتهی الارب ). || کژآکند. قزآکند. ( لغت نامه مقامات حریری ). قزآکند یعنی جامه که از قز، آگنده باشند. ( منتخب اللغات ). || برگستوان. ( غیاث ) ( آنندراج ). عبایی که بر پشت اسب اندازند جهت محافظت گرد و غبار و اذیت گرما و سرما و مردم آن را به غلط آبایی به الف نویسند و به معنی برگستوان نیز درست میشود. ( آنندراج ) :
لحافی برافکند بر پشت بور
درآمد به زین آن تن پیل زور.و نیز رجوع به لحیف شود. || زن ِ مرد. ( منتهی الارب ).

روانداز ضخیم آکنده از پشم یا پنبه به شکل مستطیل که هنگام خوابیدن برای گرم نگه داشتن بر روی خود می اندازند، دواج.