کلمه جو
صفحه اصلی

طبقات اعلام الشیعه

دانشنامه عمومی

کتاب طبقات اعلام الشیعه، دانشنامه ای در ۱۷ جلد در شرح احوال و آثار عالمان شیعه از قرن ۴ تا ۱۴ هجری نوشته آقا بزرگ طهرانی. این کتاب به زبان عربی است.

دانشنامه آزاد فارسی

طَبَقاتُ اَعلامِ ا لشّیعه
نوشتۀ شیخ آقا بزرگ طهرانی، کتابی به عربی در زندگی نامۀ دانشمندان شیعه . مؤلف از الذریعه اسامی بزرگان شیعه را گردآوری کرده و آن ها را به ترتیب و تعداد قرون غیبت امام (ع ) به یازده بخش و هر بخش را به قرنی با عناوین ویژه از قرون ۴ تا ۱۴ق اختصاص داده است. در آغاز، این کتاب را وفیات الاعلام بعد غیبة الامام الانام نامید ولی چون شرح حال علمای زنده را نیز داشت ، تغییر نام داد. بخش نخستین کتاب را ویژۀ قرن ۴ م کرد تا کار تکراری نشود زیرا علمای سه قرن اول هجری در کتب رجال آمده بود. مؤلف به عللی ناچار شد انتشار کتاب را برخلاف ترتیب تاریخی از قرن ۱۴ م شروع کند و از حرف «الف » تا «عین» در ۴ جلد و از قرن ۱۳م نیز از حرف «الف» تا «عین» در ۲ جلد در زمان حیات خویش در نجف به چاپ رساند (۱۳۷۳ـ۱۳۷۷ق). بقیۀ یادداشت های این دو قرن هنوز چاپ نشده و به خط مؤلف موجود است . پس از مرگ وی ، فرزندش علینقی منزوی به تحقیق و نشر بقیۀ بخش های طبقات اعلام الشیعه به ترتیب تاریخی از قرون ۴ تا ۱۲ و هر قرن در ۱ جلد در بیروت و دانشگاه تهران اقدام کرد (۱۳۹۱ق ـ۱۳۷۲ش ). مجلدات پانزده گانه کتاب شامل ، شرح حال حدود ۱۲هزار نفر است . بر این کتاب پیوست هایی نیز نوشته شده است ازجمله : تعلیقات علی طبقات اعلام الشیعه و معجم اعلام الشیعه از سید عبدالعزیز طباطبایی ؛ تعلیقات علی طبقات اعلام الشیعه از شیخ محمدرضا جعفری اشکوری ؛ مع موسوعات رجال الشیعه ، جلد یک، از سیدعبدالله شرف الدین موسوی عاملی ؛ فهرست عمومی الفبایی کتاب ها و رساله ها و اجازات (در پایان هر جلد) از محمد ابراهیم ذاکر (نوۀ مؤلف ). این کتاب بارها در قم ، مشهد و بیروت چاپ شده است .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مؤلّف:شیخ آقا بزرگ طهرانی (م ۱۳۸۹ هـ . ق)
مؤلّف در این کتاب اسامی مؤلّفین را آورده و در مورد زندگانی آنها بحث می کند. شیخ آقا بزرگ این کتاب را بر طبق اسماء مؤلّفین (به خلاف الذریعه که بر طبق اسماء کتاب است), به ترتیب حروف الفبا جمع کرده و ترتیب بین اعلام را بر حسب تاریخ وفات آنها در هر قرن تنظیم کرده است. کتاب حاضر از رجال قرن چهارم شروع و تا رجال قرن چهاردهم بحث کرده و هر قرن را با اسم خاصی نام گذاری کرده است. مؤلّف در ذکر علمای قرن چهاردهم به ذکر علماء در قید حیات نیز پرداخته و بعد از انجام این کار اسم کتاب را که در اوّل «وفیات اعلام الشیعه » بوده به طبقات اعلام الشیعه تغییر داد. چون تراجم رجال قرن چهارم شبیه به رجال قرن سوم است، مؤلّف به کمترین بیان اکتفا کرده است. شیخ ترجمه رجال سه قرن اوّل را ترک کرده است. چون اینها از کسانی هستند که فقط از آنها «روی عن فلان و روی عنه» در دست است و اطلاعات زیادی از زندگی آنها وجود ندارد مگر تعدادی نادر، در مورد کسانی هم که ترجمه آنها مشخص است، مطلبی را ذکر نکرده تا بین مترجمین موازنه ایجاد بشود. این کتاب که از آثار گرانسنگ و ارزشمند مرحوم آقا بزرگ طهرانی است. از منابع مهم علم رجال می باشد.
[ویکی شیعه] طبقات اعلام الشیعه (کتاب). طبقات اعلام الشیعه دایرة المعارف زندگی بزرگان شیعه. این کتاب از آثار مهم آقابزرگ تهرانی است که بزرگان شیعه را از قرن چهارم تا چهاردهم قمری معرفی می کند. طبقات اعلام الشیعه یازده بخش دارد و هر قرن آن نام جداگانه ای دارد. نام بخش یازدهم آن نقباء البشر فی القرن الرابع عشر است. نویسنده در این کتاب برخی از اندیشمندان اهل سنت که درباره اهل بیت آثاری تألیف کرده اند را آورده است.
محمدمحسن بن علی منزوی تهرانی معروف به آقابزرگ تهرانی (۱۲۹۳-۱۳۸۹ق)، فقیه و کتاب شناس شیعی امامی. از او آثار متعددی به جا مانده است که الذریعه، دایره المعارفی بزرگ در معرفی کتاب ها و آثار شیعه از مهمترین آنهاست.


کلمات دیگر: