روان پریشی

روانپریشی یا سایکوزیس (به انگلیسی: Psychosis) به معنای وضعیت روانی غیرطبیعی ای است که در روانپزشکی برای بیان حالت «از دست رفتن توانایی تفریق واقعیت از خیال» بکار می رود. سایکوز دربرگیرنده دسته ای از اختلالات روانی است که در طول آن ها بیمار دچار علایمی مانند توهم یا هذیان شود. هر گاه این علایم در افراد منجر به بروز اختلال در کارکرد یا بروز دیسترس شود، می توان نام اختلال را بر آن گذاشت. دو مشخصه بارز آن شامل هذیان (بیان غیرعمد درک نادرست از واقعیات) و توهم (دیدن یا شنیدن غیرعمد چیزی که اساساً نبوده و نیست) است.
هذیان
توهم
فقدان بینش
اختلال قضاوت
رفتار آشفته
گفتار آشفته
واژه سایکوزیس از ترکیب دو کلمه یونانی پسوخه، ψυχή، به معنای روان، و اُسیس، οσις، به معنای موقعیت غیرطبیعی تشکیل شده است؛ و به معنی وضعیتی روانی و غیرطبیعی است که حالتهای مختلفی را دربر می گیرد ولی اصلی ترین ویژگی آن قطع ارتباط مغز با دنیای واقعیات است.
علایم این بیماری در گذشته های دور نیز شناخته شده بود؛ و پیشینیان تعبیرهایی افسانه وار درباره اش داشتند. در گذشته به شیزوفرنی 'جنون جوانی' نیز می گفتند که امروزه چندان مورد کاربرد روان پزشکان و روان شناسان نیست. پیشینیان معتقد بودند دیوانه و مجنون کسی است که دیو یا جن او را تسخیر کرده است.
عوامل ارثی - ژنتیکی، ضربات و تنش های شدید روانی، جسمی و محیطی باعث جهش عوامل ژنتیکی پیشا-موجود در فرد، شده و ظهور بیماری را سرعت بخشند. الکل و داروهای خاص می توانند سبب جنون شوند، اسکیزوافکتیو، تومورهای مغزی، اسکیزوفرنی، ابتلا به حملات تشنجی، افسردگی های نادیده گرفته شده، اختلالات خلقی دوقطبی، زوال عقل (دمانس و آلزایمر) و سکته های مغزی.

روان پریشی (psychosis)
اصطلاحی کلی برای بیماری های روانی شدید. شخص روان پریش نمی تواند مرز خیال و واقعیت را تمیز دهد. هذیان و توهم، اختلال در ادراک و تفکر، و نیز اختلال رفتار از علایم آن است. ناهنجاری های ادراکی به توهم می انجامد؛ بیمار چیزهایی را حس می کند که واقعیت ندارند. گاهی این افراد خود را دارای قوای فوق طبیعی می دانند. اسکیزوفرنی شایع ترین نوع روان پریشی است. علایم روان پریشی ممکن است در افسردگی های شدید نیز مشاهده شود. روان پریشی در اطفال نادر است. شروع آن معمولاً بین ۲۰ تا ۲۵سالگی است. مؤثرترین درمان دارویی آن تجویز داروهای آرام بخش است. این داروها ترکیبات شیمیایی مغز را تغییر می دهند و به ویژه در ترشح دوپامین، ناقل عصبی که احتمال می رود در مغز بیمار روان پریش بیش از حد ترشح شود، تأثیر می گذارد.